The Relationship Between Entrepreneurs' Locus of Control, General Self-Efficacy and Individual Entrepreneurship Orientation in Micro-Enterprises

Yıl 2024, , 825 - 848, 25.12.2024

Gökhan Karadirek

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1478815

Öz

This study aims to explore the relationship between the micro-enterprise entrepreneur's locus of control (LOC), general self-efficacy and individual entrepreneurship orientation. Research data was obtained by convenient sampling method from 246 micro-enterprise entrepreneurs in Giresun. Parametric tests in testing relationship between variables; correlation, regression analysis method was used. Correlation analysis findings show that there is a significant relationship between locus of control (LOC) and general self-efficacy and individual entrepreneurship orientation. There is a significant and positive relationship between the "general internal control belief" dimension of LOC and both general self-efficacy and its dimensions (initiation, non-aggression, maintenance effort-persistence). Similarly, a positive relationship was found between general internal control belief and individual entrepreneurship orientation and its dimensions (risk taking, innovativeness, proactivity). A negative relationship was found relationship between the unfair world belief dimension of LOC and individual entrepreneurship orientation, general self-efficacy and its dimensions. On the flip side, no relationship was found between "belief in chance", "meaninglessness of effort" and "fatalism" dimensions of LOC and general self-efficacy and individual entrepreneurship orientation. This study generally reveals that LOC perception is important for individual entrepreneurial orientation and general self-efficacy.

Anahtar Kelimeler

Locus of control, Individual entrepreneurship orientation, General self-efficacy, Entrepreneurship

Mikro İşletmelerde Girişimcilerin Kontrol Odağı, Genel Öz Yeterlik ve Bireysel Girişimcilik Yönelimi Arasındaki İlişki

Öz

Bu çalışmanın amacı, mikro işletme girişimcisinin kontrol odak, genel öz yeterliği ve bireysel girişimcilik yönelimi arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırma verileri, Giresun’da faaliyette bulunan 246 mikro işletme girişimcisinden uygun örnekleme yöntemiyle elde edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin test edilmesinde parametrik testler; korelasyon, regresyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Korelasyon analizi bulguları, kontrol odağıyla bireysel girişimcilik yönelimi, genel öz yeterlik arasında anlamlı ilişki olduğunu göstermektedir. Kontrol odağın “genel iç kontrol inancı” boyutuyla genel öz yeterlik ve onun sürdürme çabası-ısrar, başlama, yılmama boyutu arasında pozitif yönlü ilişki bulunmaktadır. Benzer şekilde genel iç kontrol inancıyla bireysel girişimcilik yönelimi ve boyutları (yenilikçilik, risk alma, proaktiflik) arasında pozitif yönlü bir ilişkiye ulaşılmıştır. Kontrol odağın adil olmayan dünya inancı boyutuyla bireysel girişimcilik yönelimi, genel öz yeterlik ve boyutları arasındaki ise negatif yönlü ilişki olduğu tespit edilmiştir. Kontrol odağın “şansa inanma”, “çabalamanın anlamsızlığı” ve “kadercilik” boyutlarıyla genel öz yeterlik, bireysel girişimcilik yönelimi arasında anlamlı ilişki bulunamamıştır. Bu çalışma, genel olarak kontrol odağın bireysel girişimcilik yönelimi ve genel öz yeterlik için önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kontrol Odağı, Bireysel Girişimcilik Yönelimi, Genel Öz Yeterlik, Girişimcilik

Kaynakça

• Arıcak, O. ve Ilgaz, G. (2007). Açımlayıcı ve Doğrulayıcı FaktörAnalizi ile Biyoloji Dersi Tutum Ölçeğinin Yapı Geçerliliğinin İncelenmesi. Eurasian Journal of Educational Research, 28, 1-8.
• Asante, E. ve Affum-Osei, E. (2019). Entrepreneurship as a career choice: The impact of locus of control on aspiring entrepreneurs' opportunity recognition. Journal of Business Research, 98, 227-235. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.02.006.
• Avcı, M. ve Ardıç, K. (2022). Girişimcilik eğiliminin bireysel öncüllerinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, 4(1), 27-33. https://doi.org/10.47542/sauied.1134008.
• Awang, A., Amran, S., Nor, M., Ibrahim, I. ve Razali, M. (2016). Individual entrepreneurial orientation impact on entrepreneurial intention: Intervening effect of PBC and subjective norm. Journal of entrepreneurship, Business and Economics, 4(2), 94-129., 4(2), 94-129. Erişim adresi: https://www.scientificia.com/index.php/JEBE/article/view/45.
• Ayodele, K. (2013). Demographics, entrepreneurial self-efficacy and locus of control as determinants of adolescents’ enrepreneurial ıntention ın ogun state, Nigeria. European Journal of Business and Social Sciences, 1(12), 59-67. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/258318138.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215. https://doi.org/10.1037/0033-295X.84.2.191.
• Bandura, A. (1982). Self-efficacy mechanism in human agency. American Psychologist, 37(2), 122-147. https://doi.org/10.1037/0003-066X.37.2.122.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: the exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Bayrakcı, M. (2007). Sosyal öğrenme kuramı ve eğitimde uygulanması. SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 198-2010. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/sakaefd/issue/11210/133874.
• Bolton, D. ve Lane, M. (2012). Individual entrepreneurial orientation: development of a measurement instrument. Education+Training, 54(2/3), 219-233. https://doi.org/10.1108/00400911211210314.
• Chattopadhyay, R. ve Ghosh, A. (2002). Predicting entrepreneurial success: a socio-psychological study. The Journal of Entrepreneurship, 11(1), 21-31. https://doi.org/10.1177/097135570201100102.
• Chelariu, C., Brashear, T., Osmonbekov, T. ve Zait, A. (2008). Entrepreneurial propensity in a transition economy: exploring micro-level and meso-level cultural antecedents. Journal of Business & Industrial Marketing, 23(6), 405-415. https://doi.org/10.1108/08858620810894454.
• Chen, C., Greene, P. ve Crick, A. (1998). Does entrepreneurial self-efficacy distinguish entrepreneurs from managers? Journal of business venturing, 13(4), 295-316. https://doi.org/10.1016/S0883-9026(97)00029-3.
• Çetin, F. (2011). Örgüt içi girişimcilikte öz yeterlilik algısı ve kontrol odağının rolü. Business and Economics Research Journal, 2(3), 69-85. Erişim adresi: https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873767.pdf.
• Çetinkaya Bozkurt, Ö. (2014). Planlanmış davranış teorisi çerçevesinde öğrencilerin girişimci olma niyetlerinin incelenmesi. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 27-47. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1355846.
• Dağ, İ. (2002). Kontrol Odağı Ölçeği (KOÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi 2002, 17(49), 77-90. Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/wp-content/uploads/2022/07/kontrol-odagi-olcegi-koo-toad.pdf.
• Doğan, R. ve Yılmaz, V. (2017). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik niyetlerinin betimlenmesine yönelik bir yapısal eşitlik modeli önerisi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 655-675. https://doi.org/10.26745/gaziuiibfd.418602.
• Dyal, J. (1984). Cross-cultural research with the locus of control construct, Volume 3: Extensions and Limitations. H. Lefcourt içinde, Research with the locus of control construct (s. 209-306). New York: Academic Press. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-443203-1.50008-9.
• Ekici, E. ve Turan, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimi: planlanmış davranışlar teorisi ve girişimcilik eğitiminin rolü. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1), 201-2015. Erişim adressi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/361492.
• Ercan, S. ve Yıldıran, C. (2021). Bireysel girişimcilik yönelimi ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 16(1), 91-105. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1788512.
• Evci, G. ve Alper, E. (2022). Girişimcilik dersinin işletme öğrencilerinin girişimcilik niyetine etkisi: Yalova üniversitesi örneği. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 159-173. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2148633.
• Fishbein, M. ve Ajzen, I. (2010). Predicting and changing behavior: the reasoned action approach. New York: Psychology Press.
• Fraenkel, j. ve Wallen, N. (2009). How to design and evaluate research in education. New York: New York McGraw-Hill.
• Gist, M. (1987). Self-efficacy: ımplications for organizational behavior and human resource management. Academy of Management Review, 12(3), 472-185. https://doi.org/10.2307/258514.
• Gugnani, R. (2022). Assessing the moderating impact of self-efficacy on locus of control and individual entrepreneurship orientation relationship. FIIB Business Review, 1-15. https://doi.org/10.1177/23197145221088642.
• Gül, H. ve Beyşenova, A. (2018). Kontrol odağı ve girişimcilik eğilimi ilişkisi: ktmü öğrencileri üzerine bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 213-234. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/578344.
• Hisli Şahin, N., Basım, N. ve Çetin, F. (2009). Kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarında kendilik algısı ve kontrol odağı. Türk Psikiyatri Dergisi, 20(2), 153-163. Erişim adresi: https://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C20S2/153-163.pdf.
• Judge, T., Erez, A., Bono, J. ve Thoresen, C. (2002). Are measures of self-esteem, neuroticism, locus of control, and generalized self-efficacy indicators of a common core construct? Journal of Personality and Social Psychology, 83(3), 693-710. https://doi.org/10.1037//0022-3514.83.3.693.
• Judge, T., Locke, E., Durham, C. ve Kluger, A. (1998). Dispositional effects on job and life satisfaction: The role of core evaluations. Journal of Applied Psychology, 83(1), 17-34. https://doi.org/10.1037/0021-9010.83.1.17.
• Karimi, S., Biemans, H., Mahdei, K., Lans, T., Chizari, M. ve Mulder, M. (2017). Testing the relationship between personality characteristics, contextual factors and entrepreneurial intentions in a developing country. International Journal of Psychology, 52(3), 227-240. https://doi.org/10.1002/ijop.12209.
• Kline, R. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York London: (Third Edition) Guilford Press.
• KOBİ Yönetmeliği. (2023, 05 24). Küçük ve orta büyüklükteki işletmeler yönetmeliği. Resmî Gazetenin Tarihi : 25/5/2023 Sayısı : 32201.7
• Korkmaz, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin girişimcilik eğilimlerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Bülent Ecevit Üniversitesi örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi, XIV(II), 209-226. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/18888.
• Kreiser, P., Marino, L. ve Weaver, K. (2002). Assessing the psychometric properties of the entrepreneurial orientation scale: a multi-country analysis. Entrepreneurship Theory and Practice, 26(4), 71-93. https://doi.org/10.1177/104225870202600405.
• Lumpkin, G. ve Dess, G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. Academy of Management Review, 21(1), 135-172. https://doi.org/10.2307/258632.
• Lumpkin, G. ve Dess, G. (2001). Linking two dimensions of entrepreneurial orientation to firm performance: The moderating role of environment and industry life cycle. Journal of Business Venturing, 16(5), 429-451. https://doi.org/10.1016/S0883-9026(00)00048-3.
• Magaletta, P. ve Oliver, J. (1999). The hope construct, will, and ways: Their relations with self-efficacy, optimism, and general well-being. Journal of Clinical Psychology, 55(5), 539-551. Erişim adresi: https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-4679(199905)55:5%3C539::AID-JCLP2%3E3.0.CO;2-G.
• Meydan, C. (2010). Adalet algısı-iç girişimci davranışlar ilişkisinde kontrol odağının şekillendirici rolü. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 195-222. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/66636.
• Miller, D., Kets De Vries, M. ve Toulouse, J.-M. (1982). Top executive locus of control and its relationship to strategy-making, structure, and environment. Academy of Management Journal, 25(2), 237-253. https://doi.org/10.2307/255988.
• Ng, T. W., Sorensen, K. L. ve Eby, L. T. (2006). Locus of control at work: a meta-analysis. Journal of Organizational Behavior, 27(8), 1057-1087. https://doi.org/10.1002/job.416.
• Orhan, F. ve Dağcı, A. (2015). Ergenlikte dini kimliğin inşası: sosyal öğrenme kuramı açısından bir değerlendirme. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(7), 115-132. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/147825.
• Örücü, E. ve Hasırcı, I. (2021). Yaşam tatmininin girişimcilik eğilimleri ile ilişkisinde öz yeterlilik algısının aracılık rolü ve bir araştırma. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(4), 917-935. https://doi.org/10.18506/anemon.819317.
• Paksoy, M. ve Özgöz, A. (2021). Girişimcilik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi.
• Poon, J., Ainuddin, R. ve Junit, S. (2006). Effects of self-concept traits and entrepreneurial orientation on firm performance. International Small Business Journal, 24(1), 61-82. https://doi.org/10.1177/0266242606059779.
• Rauch, A., Wiklund, J., Lumpkin, G. ve Frese, M. (2009). Entrepreneurial orientation and business performance: An assessment of past research and suggestions for the future. Entrepreneurship Theory and Practice, 33(3), 761-787. https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2009.00308.x.
• Rotter, J. (1954). Social learning and clinical psychology. New York: Prentice-Hall. https://doi.org/10.1037/10788-000.
• Rotter, J. (1966). Generalized expectancies for internal versus external control of reinforcement. Psychological Monographs: General and Applied, 80(1), 1-28. https://doi.org/10.1037/h0092976.
• Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: öz-yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 185-209. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/153499.
• Santos, S. ve Liguori, E. (2020). Entrepreneurial self-efficacy and intentions: Outcome expectations as mediatorand subjective norms as moderator. International Journalof Entrepreneurial Behavior & Research, 26(3), 400-415. https://doi.org/10.1108/IJEBR-07-2019-0436.
• Shane, S. ve Venkataraman, S. (2000). The Promise of entrepreneurship as a field of research. Academy of Management Review, 25(1), 217-226. https://doi.org/10.5465/amr.2000.2791611.
• Shane, S., Locke, E. ve Collins, C. (2003). Entrepreneurial motivation. Human Resource Management Review, 13(2), 257-279. https://doi.org/10.1016/S1053-4822(03)00017-2.
• Smith, R. (1989). Effects of coping skills training on generalized self-efficacy and locus of control. Journal of Personality and Social Psychology, 56(2), 228-233. https://doi.org/10.1037/0022-3514.56.2.228.
• Speier, C. ve Frese, M. (1997). Generalized self-efficacy as a mediator and moderator between control and complexity at work and personal initiative: A longitudinal field study in East Germany. Human Performance, 10(2), 171-192. https://doi.org/10.1207/s15327043hup1002_7.
• Strauser, D., Ketz, K. ve Keim, J. (2002). The relationship between self-efficacy, locus of control and work personality. Journal of Rehabilitation, 68(1), 20-26. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/285533075.
• Türker, M. ve İnel, M. (2012). The effect of locus of control orientation on perceived individual innovativeness: An empirical research in Turkey. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 58, 879-888. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.09.1066.
• Wang, Q., Bowling, N. ve Eschle, K. (2010). A meta-analytic examination of work and general locus of control. Journal of Applied Psychology, 95(4), 761-768. https://doi.org/10.1037/a0017707.
• Yağar, F., Dökme, S. ve Coşkun, S. (2020). Öz yeterlik düzeyinin ve demografik faktörlerin girişimcilik eğilimi üzerindeki etkisi: üniversite öğrencileri üzerine bir çalışma. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(37), 302-314. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/915145.
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ. (2010). Genel özyeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21(4), 301-308. Erişim adresi: http://www.turkpsikiyatri.com/PDF/C21S4/301-308.pdf.
• Yorulmaz, R. ve Erdem, R. (2017). Hastane çalışanlarında kontrol odağının öz ve kolektif yeterlilik üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(19), 77-92. https://doi.org/10.21076/vizyoner.317182.
• Yörük Karakılıç, N. (2019). Evaluation of Glass Ceiling Syndrome in Terms of Gender Discrimination Perception. Journal of Management and Economics Research, 17(2), 214-233. https://orcid.org/0000-0002-0208-7870.