Psikolojik Güçlendirme İle Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi: Devlet Hastanesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 3, 640 - 665, 16.12.2019

Öznur Yavan Temizkan

Öz

Örgütteki
çalışanların psikolojik güçlendirilmesi, dahil oldukları konuları ne kadar
anlamlı bulduklarına, o konudaki yetkinlik, özerklik ve etki düzeylerinden
duydukları tatmine bağlı olarak değişmektedir. Çalışanların bu boyutlar
konusunda duydukları tatmin ne kadar yüksek olursa hedefi kontrol etme, yakından
tanıma ve kendini hedefe adama duyguları diğer anlamda psikolojik sahiplenme
durumları o kadar artacaktır. Bu çalışmada toplumsal sağlıktan sorumlu olan
sağlık personellerinin psikolojik güçlendirme durumları ve bu durumun
psikolojik sahiplenme boyutu üzerinde etkisinin olup olmadığını
incelenmektedir. Sağlık kurumu çalışanlarının işlerini veya hedeflerini
psikolojik sahiplenmeleri oldukça büyük önem taşımaktadır. Sağlık
çalışanlarının hedefi hasta sağlığıdır. Sağlık çalışanlarının hastalarını
yakından tanımaları, kontrol edebilmeleri ve kendilerini hastalarının
iyileşmesine adama duyguları çok önemlidir. İyi uygulanan psikolojik
güçlendirme politikaları ile sağlık çalışanlarının psikolojik sahiplenme
duyguları arttırılabilecektir. Bir devlet hastanesinde çalışan sağlık
personellerinden yüzyüze anket yöntemiyle elde edilen bulgular bu iki örtük
değişken arasındaki ilişkiyi desteklemiştir. İlişkilerini ortaya koymak
amacıyla SPSS ve AMOS programlarından yararlanılmıştır. Tanımlayıcı
istatistikler, keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri sonrasında
güvenilirliği, ayrışma ve birleşme geçerliliği sağlanan modelin yol analizleri
yapılmıştır. Yol analizinden sağlık personellerinin psikolojik
güçlendirilmelerinin, psikolojik sahiplenme duygularını olumlu bir şekilde
arttıracağı sonucu elde edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Psikolojik Güçlendirme, Psikolojik Sahiplenme, Bağlılık, Motivasyon, Verimlilik

Kaynakça

• Altındiş, S. ve Özutku, H. (2011). Psikolojik Güçlendirme ve Güçlendirmeyi Etkileyen Faktörler: Türkiye’deki Devlet Hastanelerinde Bir Araştırma, Sosyal Bilimler Dergisi / Cilt: XIII, Sayı 1, Haziran-2011, 161-191.
• Çalışkan, A. ve Hazır, K. (2012). Psikolojik Güçlendirmenin İş Tatminine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), ss. 49-77.
• Çalışkan, S. C. (2011). Çalışanların Psikolojik Güçlendirme Algıları Üzerinde İşyeri Arkadaşlıkları ve Örgütsel İletişimin Etkisi, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 3, 2011, Sayfa 77-92.
• Çavuşoğlu, F. ve Güler, M. E. (2017). Psikolojik Güçlendirme İle Örgütsel Vatandaşlık Davranışının İlişkisi ve Demografik Değişkenlere Göre Farklılıkları: İzmir Şehir Merkezindeki Konaklama İşletmelerinde Bir Araştırma, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14 (2), 2017, 47-64.
• Dawkins, S., Amy W. T., Alexander N. And Angela M.(2017). Psychological ownership: A Review and Research Agenda, Journal of Organizational Behavior, J. Organiz. Behav. 38, pp. 163–183.
• Dyne, L. V. and Pierce, J. L. (2004). Psychological Ownership and Feelings of Possession: Three Field Studies PredictingEmployee Attitudes and Organizational Citizenship Behavior, Journal of Organizational Behavior, Vol. 25, No. 4 (Jun., 2004), pp. 439-459.
• Erdem, H., G., Y. ve Ufuk, T. (2016). Psikolojik Güçlendirme Boyutlarının İş Performansı Üzerine Etkisinde Örgütsel Bağlılığın Aracılık Rolü: Görgül Bir Araştırma, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17 (2) 2016, 161-176.
• Fornell, C., D.F. Larcker (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error, Journal of Marketing Research, 18(1): 39-50.
• Ghafoor, A., Tahir M. Q., M. Aslam, K. and Syed T. H.(2011). Transformational Leadership, Employee Engagement and Performance: Mediating Effect of Psychological Ownership, African Journal of Business Management Vol. 5(17), pp. 7391-7403.
• Gürbüz, G., Kumkale, İ. ve Adil, O. (2013). Bankacılık Sektöründe Personel Güçlendirme Uygulamalarının Örgütsel Bağlılığa Etkisi: Trakya Bölgesi Bankalarında Araştırma, International Conference On Eurasian Economies 2013, Session 7C: Sektörel Sorunlar, 791-800.
• Hair, J. F., Barth, K. and Sarstedt, M. (2010). Examining the Role of Psychological Ownership and Feedback in Customer Empowerment Strategies, Journal of Creating Value, 2(2) 194–210.
• Hair, J.F., W.C. Black, B.J. Babin, R.E. Anderson, R.L. Tatham (2006). Multivariate Data Analysis, (Vol.6.), Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.Jaiswal, S. and Pankaj, J. (2018). A Study on Impact Of Psychological Empowerment on Employee Retention in Technical Institutes of Drug and Bhilai, International Journal of Research – Granthaalayah, Vol.6 (Iss.1), pp. 470-479.
• Jordan, G., Gozdana, M., Ivan, T., Miha, M. (2017). Psychological Empowerment, Job Satisfaction and Organizational Commitment Among Lecturers in Higher Education: Comparison of Six CEE Countries, Organizacija, Volume 50, Number 1, pp. 17-32.
• Kalyoncuoğlu, S. (2018). Algılanan Kontrolün Psikolojik Sahiplenmeye Etkisinde Maksimum Fiyatı Ödeme İstekliliğinin Düzenleyici Rolü: Mercedes Marka Otomobil Kullanıcıları Üzerinde Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 10/3 (2018), 974-994.
• Kim, M. and Terry A. B. (2017). Self-Efficacy and Psychological Ownership Mediate the Effects of Empowering Leadership on Both Good and Bad Employee Behaviors, Journal of Leadership & Organizational Studies, pp. 1-13.
• Liu,Jun, H. W., Chun, H. and Cynthia, L. (2012) Psychological Ownership: How Having Control Matters, Journal of Management Studies 49:5 July 2012, pp. 869-895.
• Lu Lu, Jun L. and Na, Z. (2017) Why Employees Stay: The Roles of Psychological Ownership, Territoriality and Work Relationship Closeness in Affecting Employee Turnover Intention, Frontiers of Business Research in China (2017) 11:10, pp. 1-16.
• Nassar, M. A. (2018). Psychological Empowerment and Organisational Change Among Hotel Employees in Egypt, Research in Hospitality Management, 7:2, 91-98, DOI: 10.1080/22243534.2017.1444716
• Olckers, C. (2013). Psychological Ownership: Development of an Instrument, AOSIS OpenJournals, Original Research, 1-13. http://www.sajip.co.za, doi:10.4102/sajip.v39i2.1105
• Ötken, A. B. (2015). Algılanan Örgütsel Destek ve Psikolojik Sahiplenme Arasındaki İlişki ve Bu İlişkide Örgütsel Adaletin Rolü, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 33, Sayı 2, 2015, s. 113-140.
• Pierce, J. L., Kostova, T., Dirks, K. T. (2003). “The State of Psychological Ownership: Integrating and Extending a Century of Research”, Review of General Psychology, Vol. 7, No. 1, 84-107.
• Spreitzer, G. M. (1996). Social Structural Characteristics of Psychological Empowerment, The Academy of Management Journal, Vol. 39, No. 2, pp. 483-504.
• Sürvegil, O., Tolay, E. ve Topoyan, M. (2013). Yapısal Güçlendirme ve Psikolojik Güçlendirme Ölçeklerinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizleri, Journal of Yasar University 2013 8(31) 5371-5391.
• Thomas, K. W. and Velthouse, B. A. (1990). Cognitive Elements of Empowerment: An “Interpretive” Model of Intrinsic Task Motivation, The Academy of Management Review, 15(4), pp. 666-681.
• Uçar, Z. (2017). Psikolojik Sahiplenme: Örgütsel Alana İlişkin Bir Model Önerisi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:32, Sayı:1, Yıl:2017, ss. 167-200.
• Yeşil, Ü., Bancar, A. ve Gönül B. (2015). Psikolojik Sahiplik Kavramına İlişkin Bir Literatür İncelemesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Aralık 2015, 16(2), 59-82.