Akdeniz Hemşirelik Dergisi

Makalenin Hazırlanması ve Yazım Kuralları

Akdeniz Hemşirelik Dergisi makale yazım kurallarının oluşturulmasında Uluslararası Tıp Dergi Editörleri Komitesi-International Committee of Medical Journal Editors (ICMJE) (www.icmje.org) tarafından hazırlanan Tıbbi Dergilerde Bilimsel Çalışmaların Yürütülmesi, Raporlanması, Düzenlenmesi ve Yayınlanması için Öneriler-Recommendations for the Conduct, Reporting, Editing and Publication of Scholarly Work in Medical Journals (Aralık 2021) benimsenmiştir.

Genel İlkeler

Dergiye gönderilen makaleler aşağıda belirtilen sıra izlenerek düzenlenmelidir.

Başlık Sayfası 

Başlık sayfasında makalenin türü, önemi, özgün değeri, elde edilen bulgular ve araştırmacılar/hedef kitle için önemi belirtilmelidir. Ayrıca bu sayfada makalenin başka bir dergiye gönderilmediği, başka bir yerde yayımlanmadığı belirtilmeli, özeti daha önceden sunulmuş veya yayımlanmışsa bunun bilgisine de yer verilmelidir. Buna ek olarak yazışma yapılacak sorumlu yazarın iletişim bilgileri (bağlı olduğu kuruluş, posta adresi, e-posta adresi ve telefon numarası) belirtilmelidir.

Kapak Yazısı

Yazının Türkçe ve İngilizce başlığı, tüm yazarların adları, görevleri (akademik unvanları) ve iletişim bilgileri (e-posta, telefon numarası) ile, hangi kurumda çalıştığı ve ORCID bilgileri yazılmalıdır. ORCID bilgileri güncel ve ulaşılabilir olmalıdır. Sponsor veya ticari bir firma ile ilişki durumu, varsa çalışmayı destekleyen kurum, çalışmada çıkar çatışması olup olmadığı, etik kurul onayının alındığı kurum, onay alınan tarih ve sayı belirtilmelidir. Etik kurul onayı gerektirmeyen makalelerde "Bu çalışma için etik kurul onayı gerekmemektedir" ibaresi yazılmalıdır. 

Öz

Her biri ayrı bir sayfaya Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanmalı, başlıklar dahil her biri 250 kelimeyi geçmemelidir. Öz/Abstract orijinal araştırmalar için “Amaç/Aim; Yöntem(ler)/Method(s); Bulgular/Results; Sonuç(lar) /Conclusion(s)” alt başlıkları ile yapılandırılmalıdır. Derleme ve olgu sunumları alt başlık içermemelidir. Öz, makaleyi yansıtacak nitelikte olmalı, önemli sonuçlar verilmeli ve uygulamaya katkısı belirtilmedir. Kısaltma kullanılmamalı ve kaynak gösterilmemelidir.

Anahtar Sözcükler

Türkçe ve İngilizce anahtar sözcükler “Index Medicus Medical Subject Headings (MeSH) standartlarına (http://www.nlm.nih.gov/mesh/authors.html) uygun olarak özetlerinin altında, alfabetik olarak sıralanmış, 3-6 arasında olacak şekilde verilmelidir

Alana katkı

Tüm makale gönderimleri için yazarlar, özetten sonra ana metinden önce olacak şekilde alana katkı bölümünü hazırlayarak eklemelidir. Bu bölüm “Alanla ilgili bilinenler” ve “Makalenin alana katkısı” şeklinde iki alt başlıktan oluşmaktadır. Her iki başlık altında kısa, madde işareti içeren 2 veya 3 cümleden oluşan bilgiler yer almalıdır.
Alanla ilgili bilenenler: Genel bilgilerden ziyade, spesifik araştırma sorusu / konusu ile ilgili mevcut araştırma bilgisini tanımlamalıdır.

1. Araştırma makalelerinde “Giriş, Yöntem, Bulgular, Tartışma, Sonuç ve Öneriler, Çıkar çatışması, Yazar katkıları, Teşekkür ve Kaynaklar” bölümleri yer almalıdır. Tam metinde yazarların kimliği, yazarlık katkısı, teşekkür ve kurum bilgileri XX şeklinde körlenmelidir.  
2. Giriş bölümü, makalenin genel özelliklerini, literatüre katkısını içermelidir. Bu bölümün sonuna yazının amacını içeren cümle eklenmelidir.
3. Yöntem bölümü, çalışmanın yönteminin ayrıntılarını içermelidir. “Araştırmanın Türü, Araştırma Evren ve Örneklemi, Veri Toplama Araçları ve Uygulanması, Verilerin Analizi, Araştırmanın Etik Boyutu, Araştırmanın Sınırlılıkları” şeklinde alt başlıklarla yapılandırılmalıdır.
4. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, Helsinki Bildirgesi ilkelerine uygunluk belirtilmeli, izin ile ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumları dahil olmak üzere insan öğesi bulunan tüm çalışmalarda, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye yer verilmelidir.  Olgu sunumlarında bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formu ve kurum izin yazısı sisteme yüklenmelidir.
5. Hayvan öğesi kullanılmış çalışmalarda “Yöntem” bölümünde “Laboratuvar Hayvanlarının Bakım ve Kullanım Kılavuzu/Guide for the Care and Use of Laboratory Animals” ilkelerine uygunluğunun belirtilmesi gerekmektedir.
6. Bulgular bölümünde, elde edilen bulgular açık, kısa ve yorum yapmadan sunulmalıdır.
7. Tartışma bölümünde bulguların açıklanması, literatürle ilişkilendirilmesi ve klinik uygulama için önemi belirtilmelidir.
8. Derleme makaleleri, “ilgili konu başlıkları, çıkar çatışması, yazar katkıları ve kaynaklar” başlıkları ile yapılandırılmalıdır.
9. Olgu sunumları, “giriş, olgu(ların) sunumu, tartışma, çıkar çatışması, yazar katkıları, ve kaynaklar” başlıkları ile yapılandırılmalıdır.
10. Araştırma makaleleri (Türkçe ve İngilizce özetler dahil, kaynaklar ve tablolar hariç) ve derleme makaleleri (Türkçe ve İngilizce özetler dahil, kaynaklar hariç) 5000 kelime ile olgu sunumları 2000 kelime ile sınırlandırılmalıdır.

Kaynaklar

1. Kaynaklar yazının sonunda, “Kaynaklar/References” başlığı altında metindeki geçiş sırasına göre numaralandırılmalıdır.
2. Kaynakların yazımında Vancouver stili kullanılmalıdır. Kaynaklarda DOI numarasına yer verilmemelidir.
3. Kaynakların listesiyle metin içinde yer alış sırası arasında bir uyumsuzluk bulunmamalı, tüm kaynaklar metinde parantez içinde belirtilmelidir.
4. Birden fazla kaynak kullanıldıysa kaynaklar arasına virgül konulmalı, arka arkaya ikiden fazla kaynak kullanımı durumunda ilk ve son kaynak numaraları belirtilmelidir (ör.1-4).
5. Altı ya da daha az yazarlı kaynaklarda tüm isimler yazılmalı, altıdan fazla yazarlı kaynaklarda ilk altı yazarın bilgisinden sonra Türkçe kaynaklarda “ve ark.”, İngilizce kaynaklarda “et al.” ifadesi eklenmelidir.
6. Yazım dili İngilizce olan makalelerde, Türkçe kaynakların İngilizce çevirilerine parantez içinde yer verilmelidir.
7. Kaynaklarda mümkün olduğunca son 5 yıl içindeki yayınlar önceliklendirilmelidir.
8. Kaynakların doğruluğundan yazar(lar) sorumludur.
9. Kullanılan kaynak sayısı en fazla 50 olmalıdır. 

Kaynaklar aşağıdaki örneklerdeki gibi gösterilmelidir. Dergilerin isimleri Index Medicus’a uygun olarak kısaltılmış biçimde verilmeli, Index’e girmeyen dergi isimlerinde kısaltma yapılmamalıdır. Kaynakların yazım şekli ve noktalamalar aşağıdaki örneklere uygun olmalıdır.

Kaynak Yazımı İçin Örnekler

Dergiler için
Albus C, Waller C, Fritzsche K, Gunold H, Haass M, Hamann B, et al. Significance of psychosocial factors in cardiology: update 2018. Clinical Research in Cardiology. 2019;108(11):1175-96

Kitaplar için
Potter P, Perry A, Stockert P, Hall AM, Astle B, Duggleby W (eds). Canadian fundamentals of nursing. 6th ed. Toronto: Elsevier Canada; 2019.

Kitaptan alınan bölümler için
Partridge H, Hallam G. Evidence-based practice and information literacy. In: Lipu S, Williamson K, Lloyd A. (eds.) Exploring methods in information literacy research. Wagga Wagga, Australia: Centre for Information Studies; 2017. p.149–170.

Web adresi
World Health Organization. Statistical reports from WHO programmes. Available from: https://www.who.int/data/gho/publications/world-health-statistics [Accessed 15th June 2015].

T.C. Sağlık Bakanlığı. Ulusal ruh sağlığı eylem planı (2021-2023). Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/Ruh_Sagligi_Db/yayinlarimiz/URSEP_Baski.pdf [Erişim Tarihi: 13.06.2022]. 

Yayımlanmamış tez 

Borkowski MM. Infant sleep and feeding: a telephone survey of Hispanic Americans [unpublished dissertation]. Mount Pleasant (MI): Central Michigan University; 2002.

Tablolar

1. Tablolar yazının içine yerleştirilmiş halde gönderilmemeli, her bir tablo ayrı bir sayfada olacak şekilde kaynaklardan sonra gelmelidir.
2. Tablolarda tek satır aralığı kullanılmalı, başlıkları kısa, öz olmalı ve bu başlık tablonun üstünde yer almalıdır.
3. Tablo açıklamaları ve kısaltmaları tablonun altında yer almalıdır.
4. Tabloda kısaltma kullanılması durumunda, bu kısaltmaların açılımına tablonun altında ve alfabetik sıraya göre yer verilmelidir.
5. Ana metin içinde her tabloya değinilmeli ve tabloların metin içinde yerleştirilmesi istenen yerleri belirtilmelidir.
6. Tablolarda sunulan veriler ana metni destekleyici nitelikte olmalı, ana metin verilerin tekrarı şeklinde olmamalıdır.
7. Daha önce yayınlanmış tablolardan yararlanıldığında telif hakkı sahibinden yazılı izin alınmalı ve tablo açıklamasında belirtilmelidir. Bu konudaki yasal, mali ve cezai sorumluluk yazarlara aittir.

Şekil, Resim ve Grafikler

1. Şekiller tablolardan sonra gelmeli, ayrı sayfaya yerleştirilmeli ve metinde geçiş sıralarına göre numaralandırılmalıdır.
2. Şekillerin ana metin içindeki yerleri belirtilmeli ve metin içinde her şekle değinilmelidir.
3. Resimler/fotoğraflar renkli, ayrıntıları görülecek derecede kontrastta ve netlikte olmalı (piksel boyutu 500x400 ve 300 dpi çözünürlükte), ayrı birer .jpg veya .gif dosyası olarak sisteme yüklenmelidir.
4. Şekil, grafik ve resimlerde kısaltmalara yer verilmişse, bu kısaltmaların açılımına şeklin altında ve alfabetik sıraya göre yer verilmelidir.
5. Daha önce basılmış şekil, resim, tablo, grafik veya katılımcı fotoğrafı kullanılması durumunda telif hakkı sahibinden yazılı izin alınmalı ve açıklama olarak belirtilmelidir. 
6. Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir. Bu konudaki yasal, mali ve cezai sorumluluk yazarlara aittir.

Telif Hakkı Formu

Yazarlar, makalelerin değerlendirmesinden başlayarak, her türlü telif haklarını Akdeniz Hemşirelik Dergisi’ne devrederler. Bunun için tüm yazarların imzaladığı Telif Hakkı Formunun makalelerin sisteme girilmesi aşamasında sisteme yüklenmesi gerekmektedir. Çok yazarlı makalelerde fikir oluşturma, çalışma tasarımı, deneysel uygulamalar, istatistik, makalenin yazımı, vb. yazarların araştırmaya katkıları Telif Hakkı Formu kapsamı içinde sunulmalıdır. Yazarlık katkısı bilgisinin, kaynaklar bölümünden önce makalede bildirilmesi gerekmektedir.

Çıkar Çatışması Bildirimi

Araştırmalara yapılan her türlü yardım ve diğer desteklerin alındığı kişi ve kuruluşlar yayın kuruluna beyan edilmeli ve çıkar çatışmasıyla ilgili durumları açıklamak amacıyla Çıkar Çatışması Bildirimi doldurularak, sisteme yüklenmelidir (http://icmje.org/disclosure-of-interest/). Çıkar çatışması yoksa metin içerisinde çıkar çatışması bölümüne “çıkar çatışması: yok” ifadesi yazılmalıdır.
Yazar Formlarına bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz: https://dergipark.org.tr/tr/journal/3798/file/5568/download

Makale Raporlama Yönergeleri

Doğru ve eksiksiz raporlama, okuyucuların araştırmayı tam olarak değerlendirmesini ve yararlanmasını sağlar. Tüm makale gönderimleri için yazarların ilgili EQUATOR (www.equator-network.org/home/) araştırma raporlama kontrol listesine uyması gerekmekte, makale özetinde ve yöntem bölümünde kullanılan kontrol listesinin belirtilmesi gerekmektedir. Kontrol listesindeki her bir madde için, kılavuzun bu yönünün ele alındığı makalenin sayfa numarası belirtilmelidir. Makale taslağı hazırlarken kontrol listesi “ek dosya” olarak eklenmelidir.
• Randomize kontrollü çalışmalara yönelik CONSORT kontrol listesi (Consolidated Standards of Reporting Trials)
• Non-randomize kontrollü çalışmalara yönelik TREND kontrol listesi (Transparent Reporting of Evaluations with Non-randomised Designs)
• Sistematik derleme ve meta-analizlere yönelik PRISMA kontrol listesi (the Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta Analyses)
• Gözlemsel çalışmalara yönelik STROBE kontrol listesi
• Nitel çalışmalara yönelik COREQ kontrol listesi
• Kalite iyileştirme çalışmalarına yönelik SQUIRE kontrol listesi
• Model geliştirme ve/veya doğrulamaya yönelik TRIPOD kontrol listesi
• Metodolojik Çalışmalara (Ölçek Geliştirme) yönelik COSMIN kılavuzu (COnsensus based Standarts fort the selection of Health Measurement Instruments-Study Design for Patient-reported outcome measurement instruments)
• Çalışma protokollerine yönelik SPIRIT kontrol listesi
• Klinik uygulama kılavuzlarına yönelik AGREE kontrol listesi
• Mobil sağlık kanıt raporlama ve değerlendirmelerine yönelik mERA kontrol listesi

Revizyon
Bir makalenin hakem önerileri doğrultusunda düzenlenen versiyonu sisteme yüklenirken, yazar(lar), yaptıkları değişiklikleri metin içinde renklendirerek belirtmelidir. Ayrıca hakemler tarafından belirtilen önerilerin nasıl ele alındığı, yapılan düzenlemeler ve ilgili düzenlemenin sayfa numarasını içeren "Hakemlere Yanıt" dosyası sisteme yüklenmelidir. Revize edilmiş yazılar, karar mektubu tarihinden itibaren 15 gün içinde gönderilmelidir. Yazar(lar) ihtiyaç halinde ilk 15 günlük süre bitmeden revizyon tarihinin uzatılmasını talep edebilir. 

• Akdeniz Hemşirelik Dergisi alan editörleri aşağıda yer alan etik sorumlulukları kabul ederler.
  • Dergiye gönderilen makaleleri kör hakemlik sistemi uyarınca, yazarların (kurumların) isimlerini yazı metninden çıkartarak makalenin konu alanına uygun hakemlere göndermek
  • Kör hakemlik sürecinde hakem bilgilerinin gizliliğini sağlamak ve yazarlara yazının hangi hakemlere gönderildiği ile ilgili bilgi vermemek
  • Değerlendirme sürecinin tarafsız, bilimsel ve nesnel bir şekilde yapılabilmesi için gerekli bilgi ve desteği sağlamak
  • Gönderilen makaleyi, verilen süre içerisinde değerlendirmeyen hakemin yerine, başka bir hakem görevlendirmek
  
  Hakemlerin Etik Sorumlulukları
  Akdeniz Hemşirelik Dergisi hakemleri aşağıda yer alan etik sorumlulukları kabul ederler.
  • Editörün karar verme sürecine katkıda bulunmak için makaleyi objektif olarak zamanında incelemek ve sadece uzmanlık alanı ile ilgili çalışmaları değerlendirmeyi kabul etmek
  • Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmak.
  • Dinî, siyasi ve ekonomik çıkarlar gözetmeden çalışmayı değerlendirmek
  • Yayınlanacak makalenin kalitesini yükseltmeye yardımcı olacak yönlendirmelerde bulunmak ve çalışmayı titizlikle incelemek
  • Yorumlarını yapıcı ve nazik bir dille yazara iletmek
  • Editör ve yazar tarafından sağlanan bilgilerin gizliliğini korumak, gizlilik ilkesi gereği incelediği çalışmayı değerlendirme sürecinden sonra yok etmek, kör hakemliğe aykırı bir durum varsa editöre bildirmek ve çalışmayı değerlendirmemek
  • Olası çıkar çatışmalarının (mali, kurumsal, işbirlikçi ya da yazarlar arasındaki diğer ilişkiler) farkında olmak ve gerekirse ilgili yazı için yardımlarını geri çekmek konusunda editörü uyarmak
  
  Sorumluluk Reddi
  Dergide yayımlanan makalelerdeki bilgi, fikir ve görüşler Akdeniz Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, editörler, yayın kurulu ve/veya yayıncının görüşlerini değil, yazar(lar)ın görüşlerini yansıtır; editörler, yayın kurulu ve yayıncı bu tür materyaller için herhangi bir sorumluluk veya yükümlülük kabul etmemektedir.

Makalenin değerlendirme ve yayın sürecinin hiçbir aşamasında yazar(lar)dan ücret talep edilmemektedir. Ayrıca yazarlara makaleleri için telif ücreti ödenmemektedir. Yayımlanan sayıya ve içeriğinde yer alan makalelerin tam metinlerine ücretsiz ulaşılabilir.