BEŞİNCİ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN BİYOÇEŞİTLİLİK KONUSUNU ANLAMALARI ÜZERİNE KAVRAM KARİKATÜRLERİNİN ETKİSİ

Yıl 2019, , 721 - 731, 11.10.2019

Hüseyin Artun , Emine Gülseven Atilla Temur

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-486576

Cited By: 3

Öz

Eğitimde
görsel materyallerin kullanımı oldukça önem kazanmıştır. Bu materyallerden biri
de kavram karikatürleridir. Karikatürler, durumların ve kişilerin eleştirisini
sert biçimde değil, mizah unsuru yardımıyla komikliği de içererek eleştirel
yaklaşımla ele alan görsel açıdan zengin materyallerdir. Bu araştırmada da, beşinci
sınıf öğrencilerinin Fen Bilimleri dersinde kavram karikatürleri ile
desteklenmiş öğrenme ortamının biyoçeşitlilik konusunu anlamaları üzerine
etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ön test-son test kontrol
gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın uygulaması, 2017-2018
eğitim öğretim yılı bahar döneminde Van ili İpekyolu ilçesinde yer alan bir
merkez ortaokulunun 5. sınıfında öğrenim gören toplam 50 öğrenciyle yürütülmüştür.
Biyoçeşitlilik konusunun öğretimi kontrol grubunda sadece fen bilimleri öğretim
programında yer alan etkinlikler ile deney grubunda ise mevcut öğretim programı
kavram karikatürleriyle desteklenerek yapılmıştır. Araştırmanın verileri,
biyoçeşitlilik konusuna ilişkin hazırlanan ön test ve son test olarak uygulanan
açık uçlu 10 sorudan oluşan “Biyoçeşitlilik Konusu Başarı Testi (BİKBAT)”  ile elde edilmiştir. Araştırmanın verileri
SPSS 20 bilgisayar programı ile analiz edilmiştir. Anlama düzeyleri tablosu
kullanılarak BİKBAT’ tan elde edilen veriler SPSS 20 programı kullanılarak
çeşitli istatiksel analizler yapılmıştır. Bu analizler arasında bağımsız
gruplar Mann-Whitney U testi, bağımsız t-testi, bağımlı t-testi ve Wilcoxon
işaretli sıralar testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucu kavram
karikatürleriyle öğrenim gören deney grubu öğrencilerinin daha başarılı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beşinci sınıf öğrencileri, biyoçeşitlilik

Kaynakça

• Abraham, M. R., Grzybowski, E. B., Renner, J. W., & Marek, E. A. (1992). Understandings and misunderstandings of eighth graders of five chemistry concepts found in textbooks. Journal of research in science teaching, 29(2), 105-120.
• Akengin, H., ve İbrahimoğlu, Z. (2010). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve derse ilişkin görüşlerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 29(2), 1-19.
• Alkan, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.Atasoy, Ş., Tekbıyık, A. ve Gülay, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin ses kavramını anlamaları üzerine kavram karikatürlerinin etkisi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 176-196.
• Aydın, Ö. S., Seçer, S. ve Yavuz, S. (2007). Çevre sorunları, biyolojik çeşitlilik ve çeşitliliğin azalması hakkındaki öğretmen adaylarının görüşleri. VII. Ulusal Ekoloji ve Çevre Kongresi, 10-13 Eylül, İnönü Üniversitesi Kongre ve Kültür Merkezi, Malatya.
• Aydın, G., ve Özyürek, C. (2017). Işık kirliliği konusunun bilgisayar destekli kavram karikatürleriyle öğretimi. Journal of Inquiry Based Activities, 4(2), 54-71.
• Balım, A. G., İnel, D., ve Evrekli, E. (2008). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. İlköğretim Online, 7(1), 188-202.
• Baysarı, E. (2007). İlköğretim düzeyinde 5. sınıf fen ve teknoloji dersi canlılar ve hayat ünitesi öğretiminde kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısına, fen tutumuna ve kavram yanılgılarının giderilmesine olan etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Deneysel desenler, ön test-son test kontrol grubu desen ve veri analizi. Ankara: PegemA Yayınları.
• Cengizhan, S. (2011). Modüler öğretim tasarımıyla entegre edilmiş kavram karikatürleri hakkında öğretmen adaylarının görüşleri. Eğitim ve Bilim, 36(160), 93-104.
• Ceylan, Ö. (2015). Fen öğretiminde kavram karikatürü kullanımının 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarılarına ve bilişsel yapılarına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Coll, R. K., France, B., & Taylor, I. (2005). The role of models/and analogies in science education: Implications from research. International Journal of Science Education, 27(2), 183-198.
• Çetin, E. (2012). Karikatürler ile zenginleştirilmiş fen ve teknoloji dersinin öğrenci başarısı ve tutumları üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Dabell, J. (2004). Using concept cartoon. Mathematics Teaching Incorporating Micromath London: PFP Publishing, 209 / July 2008.
• Dervişoğlu, S., Menzel, S., Soran, H. ve Bögeholz, S. (2009). Değerler, inançlar ve problem algısının biyolojik çeşitliliği korumaya yönelik kişisel normlara etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 37, 50-59.
• Dervişoğlu, S. ve Soran, H. (2006). Biyolojik çeşitliliğe yönelik öğrenci kavramları. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi, 7-9 Eylül, Ankara.
• Ekemen, D. K., Atik A. D. ve Erkoç, F. (2017) Dokuzuncu sınıf “biyolojik çeşitlilik ve korunması” konusunun istasyon tekniği kullanılarak öğretilmesi ve öğrencilerin uygulamadan memnuniyeti. Adıyaman University Journal of Educational Sciences, 7(2), 318-339.
• Erdoğan, A., ve Özsevgec, L. C. (2012). Kavram karikatürlerinin öğrencilerin kavram yanılgılarının giderilmesi üzerindeki etkisi: Sera etkisi ve küresel ısınma örneği. Turkish Journal of Education, 1(2), 38-50.
• Eroğlu, N. (2010). 6. sınıf "Maddenin Tanecikli Yapısı" ünitesindeki kavramların öğretiminde öğrenci ürünü karikatürlerin kullanımı. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Evrekli, E. (2010). Fen ve teknoloji öğretiminde zihin haritası ve kavram karikatürü etkinliklerin öğrencilerin akademik başarılarına ve sorgulayıcı öğrenme beceri algılarına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Evrekli, E., ve Balım, A. G. (2015). Fen derslerinde animasyon destekli kavram karikatürleri kullanımının altıncı sınıf öğrencilerinin sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(11), 109-136.
• Gölgeli, D., ve Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersi “Işık ve Ses” ünitesinin öğretiminde kavram karikatürlerinin kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(31), 113-124.
• Gronlund, N. E. (1998) Measurement and evaluation in teaching. 4th Edition, Macmillan Publishing Co., Inc., New York, 96.
• İlikçi, K. (2003). Sosyolojik açıdan karikatürcü hakları, http://www.ndkarikaturvakfi. org.tr/katalog2003.htm, 9. Uluslararası Ankara Karikatür Vakfı Etkinlikleri, 18 Ocak 2011 tarihinde edinilmiştir.
• İnel, D., Balım, A. G. ve Evrekli, E. (2009), Fen ve teknoloji öğretiminde kavram karikatürü kullanımına ilişkin öğrenci görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 1-16.
• İnel, D. ve Balım, A. G. (2011). Kavram karikatürleri destekli probleme dayalı öğrenme yönteminin ilköğretim 6.sınıf öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyonlarına etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 169-188.
• Kete, R., Avcu, T. ve Aydın, A. (2009). Öğretmen adaylarının çalışma yapraklarında karikatür kullanımına yönelik tutumları. Kastamonu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 531-540.
• Keogh, B., Naylor, S., & Downing, B. (2003). Children’s ınteractions in the classroom: Argumentation in primary science. noordwijkerhout, Netherlands: 4th European Science Education Research Association Conference.
• Kılıç, A. ve Sağlam, N. (2004). Biyoloji eğitiminde kavram haritalarının öğrenme başarısına ve kalıcılığına etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 155-164.
• Korkut, T.Y. ve Ören, F. Ş. (2018) Kavram karikatürleriyle desteklenmiş bilimsel hikâyelerin akademik başarı, tutum ve motivasyon üzerine etkisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 38-52.
• Ocak, I., Güleç-Islak, F., ve Ocak, G. (2015). İlkokul 4. sınıf fen bilimleri dersinde kavram karikatürü kullanımının akademik başarıya etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, USOS2015 Özel sayı, 119-132.
• Özalp, I. (2006). Karikatür tekniğinin fen ve çevre eğitiminde kullanılabilirliğine ilişkin bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Seçgin, F., Yalvaç, G. ve Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference On New Trends İn Education And Their Implications 11-13 November, 2010, Antalya.
• Şaşmaz-Ören, F., Karatekin, P., Erdem, Ş. ve Ormancı, Ü. (2014). Öğretmen adaylarının bitkilerde solunum-fotosentez konusundaki bilgi düzeylerinin kavram karikatürleriyle belirlenmesi ve farklı değişkenlere göre analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 155-174.
• Topçubaşı, T. ve Polat, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde kavram karikatürlerinin öğrenci başarısına etkisi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 3(2), 48-61.
• Türkoğuz, S., ve Cin, M. (2013). Argümantasyona dayalı kavram karikatürü etkinliklerinin öğrencilerin kavramsal anlama düzeylerine etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 155-173.