DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİ VE SINIF ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRENME STRATEJİLERİYLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2019, , 818 - 835, 11.10.2019

Cemal Bıyıklı

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-537749

Öz

Araştırmanın amacı, öğretmenlerle öğrencilerin öğrenme stratejilerini
fark etme düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Çalışma, 2015-2016
öğretim yılının ikinci döneminde Mardin İli Artuklu (Merkez) ilçesindeki
devlete bağlı 12 ilkokulda görev yapan öğretmen ve öğrencilerle yürütülmüştür.
Araştırmada Bayındır (2006)’ın Türkçeye uyarladığı
Öğrenme Stratejilerinin Farkındalık Düzeyi Envanteri, yine Bayındır (2006)’ın
hazırladığı Öğretmen ve Öğrenci Anketi olmak üzere toplam üç ölçme aracı
kullanılmıştır.  Araştırmada cinsiyetler
arasında fark olup olmadığını belirlemek için t testi yapılmıştır. Üç ölçekten
elde edilen puanlar arasındaki ilişkinin belirlenmesi için de “Korelâsyon
Analizi Tekniği” kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda Öğrenme Stratejileri
Farkındalık Düzeyi Envanterinden elde edilen puanların cinsiyete göre anlamlı
bir farklılık göstermediği; Öğretmen Anketinden elde edilen puanların erkekler
lehine anlamlı farklılık gösterdiği; Öğrenci Anketinden elde edilen puanların
cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği görülmüştür. Öğrenme stratejileriyle ilgili öğretmen ve öğrencilerin görüşleri
arasındaki ilişki düşük düzeyde ve negatif yöndedir. 

Anahtar Kelimeler

öğrenme stratejileri, öğrenme stratejilerinin uygulanması

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (2005). Etkili öğrenme ve öğretme (6. Baskı). İzmir: Eğitim Dünyası.
• Aliusta, G.O., Özer, B. ve Kan, A. (2015). Öğrenci merkezli öğretim stratejilerinin kuzey Kıbrıs’taki okullarda uygulanması. Eğitim ve Bilim, 40, 181, 77-91.
• Arsal, Z. (2005). Öğretmen adaylarının öğrenme ve motivasyon stratejileri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. 547-561. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Arsal, Z. ve Özen, R. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının öğrenme stratejileri ve öğrenme biçimleri tercihlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 7, 151-165.
• Asan, C.(1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. Samsun : Kardeşler Yayınları.
• Ay, E. ve Uğurlu, N.B. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilişüstü öğrenme stratejilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Turkisch Studies, 11, 3, 327 – 344.
• Aydın, M. (1991). Eğitim yönetimi (3. Baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınları.
• Aydın, F. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya derslerinde kullandıkları öğrenme stratejileri. Turkisch Studies, 6, 2, 199-212.
• Babadoğan, C. (1994). Öğrenme stilleri ve stratejileri arasındaki ilişki. 28–30 Nisan. I. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Adana.
• Babadoğan, C. (1996). Modern öğretim stratejilerinin öğretim-öğrenim süreçlerine yansıması. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Baş, G. (2014). Lise öğrencilerinin dil öğrenme stratejileri ile İngilizce dersindeki akademik başarıları arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 166-179.
• Bayındır, N. (2006). Öğrenme stratejilerinin öğretimi ve bilişsel süreçlere yansıması. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı, İstanbul.
• Baykara, K. (2011). Öğretmen adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileri ile öğretmen yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 80-92.
• Belet, D.Ş. (2005). Öğrenme stratejilerinin okuduğunu anlama ve yazma becerileri ile Türkçe dersine ilişkin tutumlara etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bodner, G. M. (1986). Constroctivism: a theory of knowledge. Journal Of Chemical Education, 63 (10), 873-878.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı.(2. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Carr, M. ve Jessup, D.L. (1997). Gender differences in first grade mathematics strategy use: Social and metacognitive influences. Journal of Educational Psychology, 89, 318-328.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlilik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 15, 33-53.
• Çelik, D. (2016). 11. sınıf öğrencilerinin düşünme stilleri, öğrenme stratejileri ve düşünme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilimdalı Sınıf Öğretmenliği Bilimdalı, Denizli.
• Christensen, L.B., Johnson, R.B. & Turner, L.A. ( 2012). Research methods design and analysis. (Çev: Ahmet Aypay) (2. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Clarke, R. B. (2006). Undergraduate mathematics student: How do differences in motivation and learning strategies used affect performance? Yayınlanmamış doktora tezi. University of Memphis, Memphis.
• Çubukçu, Z. (2004). Öğretmen adaylarının düşünme stillerinin öğrenme biçimlerini tercih etmelerindeki etkisi. Sözel Bildiri. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Demirel, M. (2012). Üniversite öğrencilerinin kullandıkları dil öğrenme stratejileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 141-153.
• Derry, S. J. ve Murphy, D. A. (1986). Designing systems that train learning ability: from theory to practice. Review of Educational Research, 56, 1-39.
• Doğan, B. (2002). Strateji öğretiminin işbirlikli ve geleneksel sınıflarda okuduğunu anlama becerileri, güdü ve hatırda tutma üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ellez, A. M. (2004). Etkin öğrenme, strateji kullanımı, matematik başarısı, güdü ve cinsiyet ilişkileri. Yayınlanmamış doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Demirel, M. ve Erden, M. (1993). İlkokul beşinci sınıf öğrencilerinin kullandıkları öğrenme stratejilerinin etkililiği. (254-261). İzmir I. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri (25-26-27 Kasım 1991). Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Gagne, R.M. ve Driscoll, M.C. (1988). Essentials of learning instruction (2nd Education). New Jersey: Prentice Hall, Inc.
• Gündoğmuş, N. (2013). Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri İle Öğrenme Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Güven, M. (2004). Öğrenme stilleri ile öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Yayınları, 91.
• Hamurcu, H. (2002). Okulöncesi öğretmen adaylarının kullandıkları öğrenme stratejileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 127-134.
• Harmanlı, Z. (2000). Öğrenme stratejileri (etkili öğrenme eğitimi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi.
• İflazoğlu Saban, A. ve Tümkaya, S. (2008). Öğretmen adaylarının öğrenme stratejileri ile demografik özellikler ve başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ege Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 1, 1-22.
• İflazoğlu Saban, A. ve Bal, A.P. (2010) Matematik ve sınıf öğretmenliği bölümlerinde okuyan öğrencilerin öğrenme stratejilerinin bazı sosyo-demografik özellikler açısından incelenmesi. Ege Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 1-19.
• Kaçar, N. (1999). Gaziantep Üniversitesi’nde öğrenme stratejileri kullanımının öğrenci başarılarına etkileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Kafadar, F. (2013). Sosyal bilgiler derslerinde öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejilerinin çoklu değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ahi Evran Üniversitesi İlköğretim Anabilim Dalı Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı, Kırşehir.
• Karahan, E. (2003). Öğretmen adaylarının öğretmenlik tutumları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karahan, V. (2007). Devlet ilköğretim okulu birinci kademe dördüncü sınıf öğrencilerinin İngilizce öğrenirken kullandıkları öğrenme stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yabancı Diller Eğitimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Karakış, Ö. ve Çelenk, S. (2007). Farklı fakültelerde öğrenim gören öğrencilerin genel öğrenme stratejilerinin kullanma düzeyleri “A.İ.B.Ü. Örneği”. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7 (1), 26-46.
• Karakoç, S. ve Simsek, N. (2004). Öğretme stratejilerinin öğrenme stratejileri kullanımına etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(1), 99-115.
• Karalar, F. (2006). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin fen bilgisi dersinde öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kazu, H. ve Yıldırım, N. (2013). Öğretmenlerin bilişsel farkındalık stratejilerini kullanma düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(4), 323-342. Kocabaş, A. (2005). Müzik öğretimi dersi alan öğrencilerin kullandıkları müziği öğrenme stratejileri ve çoklu zekâ alanları ile ilişkisi. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildirileri. 618-630. Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Kolody, R. C. (1997). Learning strategies of Alberta college students. Unpublished doctoral dissertation, Montana State University, Montana.
• Köse, A. (2010). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öğrenme stilleri, ders çalışma stratejileri ile fen bilgisi öğretimi öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Küçük, M. (2012). Çevrimiçi öğrenenlerin öğrenme biçimleri ve öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 287-298. Lynch, D.J. (2006). Motivational factors, learning strategies and resource management as predictors of course grades. College Student Journal, 40 (2), 423-428.
• Mayer, R.E. (1992). Cognition and instruction: Their historic meeting within educational psychology. Journal of Educational Psychology, 84, 405-412.
• McNEIL, J. (1971). Toward accountable teachers. NewYork: Holt, Rinehart and Winston,Inc.
• Meltzer, L. ve Miller, L. (2001). The impact of effort and strategy use on academic performance: Student and teacher perceptions. Learning Disability Quarterly, 24(2), 85-98.
• Moely, B.E, Hart, L., Leal, Santuli, K.A., Rao, N., Johnson, T. ve Hamilton, L.B. (1992). The teacher’s role in facilitating memory and study strategies development in the elementary school classroom. Child Development, 63, 653-672.
• National Research Council. (1996). National science education standards. Washington, DC: National Acadenıy Press.
• Nisbet, J. ve Shucksmith, J. (1986). Learning strategies. NewYork: Routledge Education Books.
• Oğuzkan, F. (1985). Orta dereceli okullarda öğretim. Ankara: Gül Yayınları.
• Ong, C.S. ve Lai, J.Y. (2006). Gender differences in perceptions and relationships among dominants of e-learning acceptance. Computers in Human Behavior, 22, 5, 816-829.
• Oosterheert, I.E. ve Vermunt, J.D. (2001). Individual differences in learning to teach: Relating cognition, regulation and effect. Learning and Instruction, 11 (2), 133-156.
• Özcan, Z. Ç. (2007). Sınıf öğretmenlerinin derslerinde biliş üstü beceri geliştiren stratejileri kullanma özelliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özdamar, K. (2004). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi (Çok Değişkenli Analizler) (5. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özdemir, Ö. (2004). Lise öğrencilerinin kullandıkları öğrenme stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Özer, B. (1993). Öğretmen adaylarının etkili öğrenme ve ders çalışmadaki yeterliliği. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özer, B. (2002). İlköğretim ve ortaöğretim okullarının eğitim programlarında öğrenme stratejileri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 1(1), 17–32.
• Özmen, D.T. ve Gülleroğlu, H.D. (2013). Eğitim bilimleri fakültesi öğrencileri tarafından kullanılan dil öğrenme stratejilerinin bazı değişkenlere göre belirlenmesi. Eğitim ve Bilim, 38, 169, 30 40.
• Öztürk, B. (1995). Genel öğrenme stratejilerinin öğrenciler tarafından kullanılma durumları. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Park, C. C. (2000). Learning style preferences of southeast Asian students. Urban Education, 35, 245-268.
• Phakiti, A. (2003). A closer look at gender and strategy use in L2 reading. Language Learning. 53, 4, 649-702.
• Pinnegar, S. (1993). Beginning Again: Making Sense and Learning the Terrain. Paper Presented at the Annual Meeting of American Educational Research Assosiation. G.A.: Atlanta.
• Saracaloğlu, A.S. ve Karasakaloğlu, N. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama düzeyleri ile çalışma ve öğrenme stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36, 161, 98-115.
• Sarıbayraktar, S. (2006). Ortaöğretim tarih derslerinde, öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sosyal Alanlar Anabilim Dalı Tarih Eğitimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Schunk, H. D. ve Zımmerman, J. B. (1998). Self-regulated learning. NewYork: The Guilford Press.
• Selçuk, Z. (2005). Gelişim ve öğrenme (12. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (21.Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Shih, C.C. ve Gamon, J.A.(2002). The relationships among learning strategies, patterns, styles and achievement in web-based courses. Journal of Agricultural Education, 43(4), 1–11.
• Taş, F. ve Sırmacı, N. (2016). Matematik öğretmeni adaylarının özyeterlik algıları ve üstbiliş öğrenme stratejileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31 (3), 551-563.
• Soyoğul, E.C. (2015). Öğrencilerin güdülenmesi ve öğrenme stratejileri: bilim insanı yetiştirme üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Bilkent Üniversitesi, Ankara.
• Sternberg, J. R. (1994). Comments on multiple ıntelligences, the theory in practice. Teachers College Record, 95, (4) 561-569.
• Sünbül, A. M. (1998). Öğrenme stratejilerinin öğrenci erişi ve tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Şahin, N. (2015). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersini öğrenirken kullandıkları öğrenme stratejileri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Samsun.
• Talu, N. (1997). Ankara Özel Tevfik Fikret Lisesi 10.sınıf öğrencilerinin kullandıkları öğrenme stratejilerinin akademik başarıları üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tay, B. (2013). Elobaration and organization strategies used by prospective class teachers while studying social studies education textbooks. Eurasion Journal of Educational Research, 51, 229-252.
• Tay, B. (2014). Sosyal bilgiler derslerinde öğrencilerin kullandıkları öğrenme stratejileri. Turkisch Studies, 9, 2, 1499 – 1515.
• Tezcan, M. (1988). Eğitim sosyolojisi (5. Baskı). Ankara: Bilim Yayınları.
• Vural, L. (2012). Öğrenme stratejileri öğretiminin öğretmen adaylarının strateji kullanımlarına etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Weinstein, C. E. ve Mayer, R. E. (1986). The teaching of learning strategies. (Wittrock, M. C. Ed.). Handbook of research on teaching. New York: Macmillan Company.
• Yamaç, A. (2011). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin öz-düzenleyici öğrenme stratejileri ile matematiğe yönelik tutum ve başarıları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İlköğretim Anabilimdalı, Afyon.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmenlerin öğrenme stratejilerine ilişkin algıladıkları farkındalık düzeyi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171, 171, 113-135.
• Yıldız, N. (2003). İlköğretim 5.sınıf fen bilgisi dersinde öğrencilere kazandırılan öğrenme stratejilerinin öğrencilerin akademik başarıları ve hatırda tutma düzeyleri üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Yıldızlar, M. (2012). Öğretmen adaylarının öğrenme stratejileri üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42, 430-440.
• Yılmaz, H. (2013). Farklı tutumlara sahip öğretmenlerin sınıflarında öğrenim gören 4 - 5. sınıf öğrencilerinin öğrenme ve ders çalışma stratejilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Zhang, L. ve Sternberg, R.L. (2001). Thinking styles across cultures: Their relationships with student learning, perspectives on thinking, learning and cognitive styles. Mahwah, NJ:L Erlbaum Associates.