FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENLERİNİN SOSYAL ADALET VE EŞİTLİK PERSPEKTİFİNDE FEN BİLİMLERİ EĞİTİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLER

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 3, 1328 - 1349, 19.09.2017

Şahin İdin , Cemil Aydoğdu

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.31178-338834

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı Fen Bilimleri öğretmenlerinin sosyal adalet ve eşitlik kavramlarına ilişkin düşüncelerini belirlemektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntem olarak belirlenmiştir. Bu amaçla, geliştirilmiş olan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile öğretmenlere sosyal adalet ve eşitlik kavramlarına ilişkin olarak altı soru yöneltilmiştir. Araştırma kapsamında Türkiye’nin yedi bölgesinin her birinden iki fen bilimleri öğretmeni olmak üzere toplam 14 öğretmen ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde nitel araştırma analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen verilere göre Fen Bilimleri öğretmenlerinin %92.86’sı Türkiye’de Fen Bilimleri dersi kapsamında sosyal adaletin olmadığını ve öğretmenlerin tamamı dersin öğretimi kapsamında eşitlik olmadığı görüşünü ortaya koymuşlardır. Fen bilimleri eğitiminde sosyal adalet ve fırsat eşitliği kavramları ile ilgili olarak öğretmenlere lisans eğitimleri sırasında bu kapsamda dersler verilmesi öneriler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Eşitlik, fen bilimleri, nitel araştırma

Kaynakça

• AB Türkiye Delagasyonu, (2015). Avrupa birliği temel haklar bildirgesi. 12.01.2015 tarihinde http://avrupa.info.tr/tr/ab-ve-sivil-toplum/haklar-bildirgesi.html adresinden alınmıştır.
• Athanases, S. Z., & Martin, K. (2006). Learning to advocate for educational equity in a teacher credential program. Teaching and Teacher Education. 22(6), 627-646.
• Bursa, S. (2015). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal adalet algı ve deneyimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Connell, R. (1993). Schools and social justice. Philadelphia, PA: Temple University Press.
• Çobanoğlu, R. ve Kasapoğlu, K. (2010). PISA’da Fin başarısının nedenleri ve nasılları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 121-131.
• Dündar, S. (2010). Eğitimde fırsatların eşitliği ve postmoderndeki dönüşümü: Türkiye örneği. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Eğitim Reformu Girişimi, (2009). Eğitimde eşitlik politika analizi ve öneriler. İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları.
• Eğitim Reformu Girişimi, (2014). Türkiye eğitim sisteminde eşitlik ve akademik başarı
• araştırma raporu ve analiz. 10.04.2016 tarihinde http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/02/ERGe%C5%9FitlikWEB.22.05.14.pdf adresinden alınmıştır.
• Eurydice., (2012). Avrupa'da fen eğitimi: Ulusal politikalar, uygulamalar ve araştırma. 20.02.2013 tarihinde http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice.../documents/thematic_reports/133TR_HI.pdf adresinden alınmıştır.
• Gale, T. (2000). Rethinking social justice in schools: how will we recognize it when we see it? International Journal of Inclusive Education, 4:3, 253-269.
• İdin, Ş. (2015). Zenginleştirilmiş eğitim uygulamalarının 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri ders başarıları tutumları ve kalıcılığa etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• McConney, A. ve Perry, L. B. (2010). Science and mathematics achievement in Australia: The role of school socioeconomic composition in educational equity and effectiveness. International Journal of Science and Mathematics Education, 8, 429-452.
• MEB. (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (2013). PISA Uluslararası öğrenci değerlendirme programı. PISA 2012 Ulusal ön raporu.
• MEB. (2013). İlköğretim kurumları fen bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB. (YEĞİTEK)., (2014). TIMSS 2011 Ulusal matematik ve fen raporu 8. sınıflar. Ankara.
• MEB. (2016). Eğitimde fatih projesi hakkında. 20.02.2016 tarihinde http://fatihprojesi.meb.gov.tr/proje-hakkinda/ adresinden alınmıştır.
• MEB. (2016). PISA 2015 Ulusal raporu. 25.06.2017 tarihinde http://pisa.meb.gov.tr/wp content/uploads/2016/12/PISA2015_Ulusal_Rapor1.pdf adresinden alınmıştır.
• MEB. (2017). İlköğretim ve ortaöğretim öğretim programlarının güncellenmesi. 20.01.207 tarihinde https://ttkb.meb.gov.tr/www/ilkogretim-ve-ortaogretim-ogretim-programlarinin-guncellenmesi/icerik/289 adresinden alınmıştır.
• Mercik, V. (2015). Eğitimde fırsat eşitliği, toplumsal genel başarı ve adalet ilişkisi: PISA projesi kapsamında Finlandiya ve Türkiye deneyimlerinin karşılaştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Mclnerney, P. (2004). Mapping the literature: Social justice and education. Prepared for the social justice research collective, 05.02.2015 tarihinde https://scholar.google.com.tr/scholar?q=Sturman%2C+1977.+social+justice+and+equity.&btnG=&hl=tr&as_sdt=0%2C5 adresinden alınmıştır.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Miller, D. (2001). Principles of social justice. Harvard University Press. 26.08.2014 tarihinde http://www.hup.harvard.edu/catalog.php?isbn=9780674007147 adresinden alınmıştır.
• Nelson, Creagh ve Clarke (2012). Social justice and equity issues in the higher education context. annotated bibliography. 18.04.2015 tarihinde http://safeguardingstudentlearning.net/wpcontent/uploads/2012/05/OLT_MSLE_Annotated-BibliographyNovember2012.pdf adresinden alınmıştır.
• Özbaş, M. (2013). Genel lise ve fen lisesi öğrencilerinin ortaöğretimde fırsat ve imkan eşitliğine yönelik algılarının incelenmesi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4(10), 1-18.
• Özdemir, M. (2009). Lise öğretmenlerinin etik liderlik ve sosyal adalet algıları arasındaki ilişki (İstanbul Avrupa yakası örneği). Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniveristesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özel, E. ve Anıl, D. (2011). Öğrencilerin fen ve matematik başarılarını etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 313-324.
• James, R. (2007). Social equity in a mass, globalised higher education environment: The unresolved issue of widening access to university. Melbourne, Australia: University of Melbourne.
• James, R. (2008). Participation and equity: A review of the participation in higher education of people from low socio economic backgrounds and indigenous people. Melbourne, Australia: University of Melbourne.
• Sarıer, Y. (2010). Ortaöğretime giriş sınavları (OKS-SBS) ve PISA sonuçları ışığında eğitimde fırsat eşitliğinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (11)3, 107-129.
• Sturman, A. (1997). Social justice in education. Camberwell Victoria: ACER Press.
• Şahin, M. D. (2011). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin seviye belirleme sınavı (SBS) 2010 fen ve teknoloji alt test başarılarına etki eden bazı faktörler. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tombul, E. (2009). İlköğretim okullarındaki sosyal adalet uygulamalarına ilişkin yönetici görüşleri. Eğitim ve Bilim. 34(152), 1-12.
• Türk Dil Kurumu. Büyük Türkçe sözlük. 20.08.2014 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS. 57c0b41bab9f5.47649404 adresinden alınmıştır.
• Türk Dil Kurumu (2016). Bilim ve sanat terimleri ana sözlüğü. 16.08.2014 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bilimsanat&arama=kelime&guid=TDK.GTS.557c0cf0b45574.19355654 adresinden alınmıştır.
• Ünal, L. I. ve Özsoy, S. (1999). Modern Türkiye’nin Sisyphos miti: Eğitimde fırsat eşitliği. F. Gök (Ed.), 75.Yılda Eğitim (ss. 39-72). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı Bilanço’98 Yayın Dizisi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Wikipedia, (2014). World Day of Social Justice. 12.05.2014 tarihinde https://en.wikipedia.org/wiki/World_Day_of_Social_Justice adresinden alınmıştır.
• Vikipedi, (2015). Irk kavramının tanımı. 04.02.2015 tarihinde https://tr.wikipedia.org/wiki/Irk adresinden alınmıştır.