Tarihi Dizilerle Yaşam Boyu Öğrenme Algısı Ölçeğinin Geliştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 4, 1916 - 1937, 08.12.2017

Fatma Ünal , Cansu Kalçık

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.32772-363975

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı,
öğrencilerin tarihi dizilerle edindikleri yaşam boyu öğrenme algılarını
belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirmektir. Araştırmada tarama modeli
kullanılmıştır. Ölçeğin geliştirilme sürecinde alanyazın taraması yapılarak 150
madde oluşturulmuş ve 13 uzman görüşüne sunularak ölçek maddelerinin sayısı
85’e düşürülmüştür. Taslak ölçek geliştirilmek üzere 2015-2016 eğitim öğretim
yılında Bartın ilinde ortaokul ve ortaöğretim son sınıf öğrencilerinden oluşan
1060 kişiye uygulanmıştır. Yapılan faktör analizi sonuçlarına göre, ölçeğin KMO
değeri 0.972 ve Barlett Testi değeri
25435.460 olarak bulunmuştur (Sd=1176, p=0.000). Ölçek için yapılan analiz sonuçlarında,
faktör yüklerinin 0.49-0.74 arasında değiştiği görülmektedir. Faktör analizi
sonucunda 4 faktör (tarihsel düşünme, tarih bilgisi, öğrenmeyi öğrenme, tarih
bilinci) oluşurken toplam varyansın %48.064’ünü karşılayan 44 maddeden oluşan ölçek
elde edilmiştir. Ölçeğin güvenirlik çalışmasında ise Cronbach alfa güvenirlik
katsayısı 0.961 olarak bulunmuştur. Ölçeğin doğrulayıcı faktör analizi AMOS programı ile yapılmıştır (Kay-kare=25435,460, Sd=1176, x²/Sd=2,345,
GFI=0,916, CFI=0,948, RMSEA=0,036). Bu değerlere göre ölçeğin geçerli ve
güvenilir bir özellik gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Tarihsel düşünme, tarih bilinci, tarihi diziler, yaşam boyu öğrenme

Kaynakça

• Aksoy, M. (2013). Kavram olarak hayat boyu öğrenme ve hayat boyu öğrenmenin Avrupa Birliği Serüveni. Bilig Dergisi, 64, 23-48.
• Aktekin, S., Çoban, Z. (2012). Tarih derslerinde tarihi film ve dizilerin kullanımına ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri; Trabzon örneği. Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 13 (13), 141-160.
• Ata, B. (2002). Tarih derslerinde dokümanlarla öğretim yaklaşımı. Türk Yurdu Dergisi, 22 (175), 80-86.
• Aziz, A. (1981). Radyo ve televizyona giriş. (2. Basım). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No. 480.
• Balcı, A. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma: yöntem, teknik ve ilkeler. (5. Baskı) Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Baudrıllard, J. (2004). Tam ekran. (3.Basım). (Çev. Bahadır Gülmez). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bayram, N. (2010). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Amos uygulamaları. Bursa: Ezgi Kitapevi.
• Bilis, E. A. (2013). Popüler televizyon dizilerinden Muhteşem Yüzyıl Dizisi örneğinde tarihin yapı sökümü. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, II, 45.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı; İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. (22. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, E, Ö., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. (17. Basım). Ankara; Pegem Akademi Yayıncılık.
• Demircioğlu, İ. H. (2007). Tarih öğretiminde filmlerin yeri ve önemi. Bilig, Yaz/42, 77-93.
• Erjem, Y. Çağlayandereli, M. (2006). Televizyon ve gençlik: Yerli dizilerin gençlerin model alma davranışı üzerindeki etkisi. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (1), 15-30.
• Ferro, M., & Brown, A. (2003). The use and abuse of history, or, How the past is taught to children. London and New York: Routledge.
• Gazi, F. (2010). Gösterilen tarih dönem dizileri, senaryoya aktarılan tarih aktarımı tarihin hikâyeleştirilme içerisindeki yorumu ve inandırıcılığı ‘Bu Kalp Seni Unutur Mu?’ örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Işık, M. (2012). Kitle iletişim teorilerine giriş. (4. Basım). Konya: Eğitim Kitabevi.
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri.(3. Basım) Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi “Kavramlar ve ilkeler teknikler”. (26.Basım) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kaya, R. ve Günal, H. (2015). Tarih öğretmenlerinin Muhteşem Yüzyıl dizisi özelinde tarih konulu film ve dizilerin öğretimde kullanımına yönelik görüşleri. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4 (1), 1-48.
• Marcus, A. S. (2004). Hollywood history in high school: using feature films to support students’ historical understanding. 16.11.2016 tarihinde http://www.tne.uconn.edu/Research/TNE%20Research%20Grant%20%20Post%20Marcus.pdf adresinden alınmıştır.
• O'Connor, J. E. (1987). Teaching history with film and television. discussions on teaching, 2. American Historical Association, 400 A Street, SE, Washington, DC 20003. 16.11.2016 tarihinde https://eric.ed.gov/?id=ED310025 adresinden alınmıştır.
• Özmen, C. Er, H. ve Ünal, F. (2014). Televizyon dizilerinin tarih bilinci üzerine etkisi Muhteşem Yüzyıl Dizisi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 11, (25), 409-426.
• Öztaş, S. (2008). Tarih öğretimi ve filmler. Kastamonu Eğitim Dergisi, (16), 2, 543-556.
• Öztaş, S., Anıl, N. K., & Kılıç, B. (2013). Tarihî film veya tarihî dizilerin tarihe ilgiyi artırmada etkisine ilişkin MYO öğrencilerinin görüşleri. EJOVOC: Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(4), 107-120. 20.11.2016 tarihinde http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ejovoc/article/view/5000085313/5000079400 adresinden alınmıştır.
• Perse, E. M. (2001). Media effects and society. London:Lawrence Erlbaum Associates, Publishers. 16.11.2016 tarihinde https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=IjqRAgAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP1&dq=%22media+effects+and+society%22+yazar:perse+yazar:elizabeth&ots=p7ya3H0yDh&sig=k23hJyF1z-JIKTiBdA6JUnfNPcU&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false adresinden alınmıştır.
• Postman, N. (2010). Televizyon öldüren eğlence, gösteri çağında kamusal söylem (3. Basım). (Çev. O. Akınhay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Punch, F. K. (2005). Sosyal araştırmalara giriş nicel ve nitel yaklaşımlar. (1. Basım) (Çev. D. Bayrak, H. B. Arslan, Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Savaş, G. (2006). Kitle iletişim araçlarına eleştirel bir yaklaşım. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1303-5134. 12.12.2015 tarihinde https://j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/160 adresinden alınmıştır.
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (21. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3 (6), 49-74.
• Knowles, M. (1996). Yetişkin öğrenenler, göz ardı edilen bir kesim. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Semerci, N. (2000). Kritik düşünme ölçeği. Eğitim ve Bilim, 25 (116), 26.
• Smith, M. K. (2001). Hayat boyu öğrenme, informal eğitim ansiklopedisi, 12.12.2015 tarihinde http://www.infed.org/lifelonglearning/b-life.htm adresinden alınmıştır.
• Şen, R. (2013). Model belirlemesi, örneklem hacmi ve tahmin yönteminin yapısal eşitlik modelleri uyum ölçütlerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstatistik Anabilim Dalı, Eskişehir.
• Taylan, H. H. (2011). Televizyon programlarındaki şiddetin yetiştirme etkisi; Konya lise öğrencileri üzerinde bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Tezcan, C. (2008). Yapısal eşitlik modelleri, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, İstatistik Bölümü, Ankara.
• Ünal, F., Kalçık, C. (2016). Ortaokul öğrencilerinin tarihi dizilere ilişkin algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. (Ed: Kiriş Avaroğulları). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Muğla: IV. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Yayımlanmış Bildiri Kitapçığı, 264-275. 10.12.2016 tarihinde http://ishe2016.mu.edu.tr/Belgeler/25/25/bildiritammetin.pdf adresinden alınmıştır.
• Yazıcı, Ş. (2014). Televizyon dizilerinde oryantalizm etkisi; Muhteşem Yüzyıl Dizisinde harem temsili. Yayımlanmamış yüksek lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yıldıran Önk, Ü. (2011). Milenyum sonrası Türk dizilerinde oluşan dizi kültürü ve toplumsal temsil sorunu. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Bölümü, İzmir.