OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİN DOĞAL MATEMATİKSEL DİL KULLANIMLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 895 - 914, 06.06.2018

Zehra Saadet Fırat , Çağlayan Dinçer

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-396525

Cited By: 9

Öz

Öğretmenin sınıf ortamında kullandığı matematik dili, çocuklar için
matematik girdisidir ve çocukların, okul dönemi boyunca matematik bilgilerinin
oluşmasında etkili olmaktadır. Bu çalışmada okul öncesi öğretmenlerinin sınıf
ortamında uyguladıkları etkinliklerin incelenmesi ve kullandıkları doğal matematiksel
dilinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, Erzurum ili merkezinde
bulunan bağımsız anaokulunda tam gün ve yarım gün görev yapan iki öğretmen ile
ilkokul bünyesindeki anasınıfında görev yapan bir öğretmen olmak üzere toplam
üç öğretmen sınıf ortamında gözlemlenmiştir. Araştırmada her öğretmenin
sınıfında haftada iki kez gözlem yapılmıştır. Yapılan gözlemler, araştırmacılar
tarafından, ilgili literatür çerçevesinde içerik analizi yöntemiyle incelenmiş
ve temalar altında toplanmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre,
öğretmenlerin sıklıkla doğal matematik diline ilişkin ve sınıf düzenini
sağlamaya yönelik ifadeleri kullandıkları gözlemlenmiştir. Öğretmenlerin
matematik diline en sık okuma yazmaya hazırlık etkinlikleri, Türkçe ve oyun
etkinliklerinde yer vermiş oldukları belirlenmiştir. Matematik dili kullanımı
planlı etkinlikler içerisinde en az sıklıkta drama ve hareket etkinliklerinde
yer almıştır. Kullanılan ifadelerin içeriğinde en sık sayma/sayı/rakam
kavramlarına değindikleri belirlenmiştir.

 

Anahtar Kelimeler

okul öncesi, matematik eğitimi, okul öncesi öğretmeni, matematik dili

Kaynakça

• Aiken, R. L. (1972). Language Factors in Learning Mathematics. Review of Educational Research, 42 (3), 359-385.
• Akbaba Altun, S., Şimşek Çetin, Ö. ve Bay, N. D. (2014). Okuma yazmaya hazırlık çalışmalarına yönelik öğretmen görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 244-263.
• Akman, B. (2002). Okulöncesi dönemde matematik. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 244-248.
• Altun, M., Dönmez, N., İnan, H., Taner, M. ve Özdilek, Z. (2001). Altı yaş grubu çocukların problem çözme stratejileri ve bunlarla ilgili öğretmen ve müfettiş algıları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 212-230.
• Aubrey, C. (1994). An ınvestigation of children's knowledge of mathematics at school entry and the knowledge their teachers hold about teaching and learning mathematics, about young learners and mathematical subject knowledge. British Educational Research Journal, 20, 105-120.
• Avcı, N. ve Dere, H. (2002). Okul Öncesi Çocuğu ve Matematik. 5. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, ODTÜ, Ankara.
• Aydın, S. (2009). Okul Öncesi Eğitimcilerinin Matematik Öğretimiyle İlgili Düşünceleri ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Baki, A. ve Karadeniz, M. H. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programının Matematik Uygulama Sürecinden Yansımalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (2), 619-636.
• Charlesworth, R and Leali, S. A. (2012). Using Problem Solving to Assess Young Children’s Mathematics Knowledge. Early Childhood Education Journal, 39, 373–382.
• Chapin, S. H., O’Connor, C., and Anderson, N. C. (2003). Classroom Discussions Using Math Talk to Help Students Learn Grades 1–6. CA: Math Solutions Publications.
• Cooke, B. D., and Buchholz, D. (2005). Mathematical Communication in the Classroom: A Teacher Makes a Difference. Early Childhood Education Journal, 32(6), 365-369.
• Cowan, R., Donlan, C., Shepherd, D. L., Cole-Fletcher, R., Saxton, M., and Hurry, J. (2011). Basic Calculation Proficiency and Mathematics Achievement in Elementary School Children. Journal of Educational Psychology, 103(4), 786.
• Diaz, R. M. (2008). The Role of Language in Early Childhood Mathematics. Doctoral dissertation. Available From Proquest Dissertations and Theses Database. (UMI No: 3319002).
• Durualp, E. ve Aral, N. (2010). Altı yaşındaki çocukların sosyal becerilerine oyun temelli sosyal beceri eğitiminin etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 160-172.
• Emenaker, C. (1996). A Problem-solving based mathematics course and elementary teachers' beliefs. School Science and Mathematics, 96 (2), 75-84.
• Erdoğan, S. ve Baran, G. (2003). Erken çocukluk döneminde matematik (Mathematics in the Early Childhood Period). Eğitim ve Bilim, 28 (130), 32-40.
• Ernest, P. (1991). Mathematics, education and philosophy: An International Perspective. London, Washington DC: The Falmer Press.
• Ferrini-Mundy, J. (2000). Principles and standards for school mathematics: a guide for mathematicians. Notices of the American Mathematical Society, 47, 868-876.
• Fırat, Z. S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin doğal matematik dilini kullanımlarına ilişkin görüşleri ile uygulamalarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Frank, J. (2013). The effects of using math talks to ımprove ınstruction in a kindergarten classroom. Master’s thesis. St. Catherine University. http://sophia.stkate.edu/cgi/
• Fuson, K. C., Clements, D. H. & Sarama, J. (2015) Making early math education work for all children, Erişim Tarihi: 17.04.2017, http://kappanmagazine.org, pdk.sagepub.com
• Glesne, C. (2013). Nitel araştırmaya giriş (2. Baskıdan Çeviri). (Çev. Ali Ersoy & Pelin Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güven, B., Öztürk, Y., Karataş, İ., Arslan, S. ve Şahin, F. (2012). Okul öncesi öğretmenlerinin matematik öğrenme ve öğretmeye yönelik inançlarının sınıf ortamına yansımaları, 10. Ulusal Fen ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Kandır, A. ve Orçan, M. (2010). Okul Öncesi Dönemde Matematik Eğitimi. İstanbul: Morpa Yayıncılık.
• Klibanoff, R. S., Levine, S. C., Huttenlocher, J., Vasilyeva, M., & Hedges, L. V. (2006). Preschool children's mathematical knowledge: The effect of teacher "math talk". Developmental Psychology, 42(1), 59-69.
• Lansdell, J. M. (1999). Introducing Young Children To Mathematical Concepts: Problems With New Terminology. Educational Studies, 25(3), 327-333.
• McGoron, F. X. (2010). Efficacy of Preschool Teacher Math Talk. Doctoral dissertation, University of Cincinnati.
• MEB, Okul Öncesi Eğitimi Programı (2013). Erişim Tarihi: 20.10.2014, Http://Tegm.Meb.Gov.Tr/Dosya/Okuloncesi/Ooproram
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskıdan Çeviri). (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM) (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston.
• Özdemir, M. (2010). Nitel veri analizi: sosyal bilimlerde yöntembilim sorunsalı üzerine bir çalışma. Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 323-343.
• Patton, M.Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (3. Baskıdan Çeviri) (Çev. M. Bütün & S.B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Peter-Koop, A. & Scherer, P. (2012). Early childhood mathematics teaching and learning. J Math Didaktik, 33,175–179.
• Piasta, S. B., Pelatti, C. Y. & Miller, H. L. (2015). Mathematics and science learning opportunities in preschool classrooms. Early Education Development. Author manuscript; available in PMC.
• Rudd, L. C., Lambert, M. C., Satterwhite, M., & Zaier, A. (2008). Mathematical language in early childhood settings: what really counts?. Early Childhood Education Journal, 36(1), 75-80.
• Sonnenschein, S., Thompson, J. A., Metzger, S. R., & Baker, L. (2013). The relation between preschool teachers’ language and gains in low ıncome english language learners’ and english speakers’ vocabulary, early literacy and math skills. Journal for the Early Childhood Field, 16, 64-87.
• Şahin, B. (2013). Öğretmen adaylarının “matematik öğretmeni”, “matematik” ve “matematik dersi” kavramlarına ilişkin sahip oldukları metaforik algılar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 313-321.
• Tarım, K. ve Bulut, S. (2005). Okul öncesi öğretmenlerin matematik ve matematik öğretimine ilişkin algı ve tutumları. H. Kıran (Ed.), XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Tokgöz, B. (2006). Okulöncesi öğretmenlerinin erken matematik eğitimi ile ilgili tutumları ve yeterliklerinin incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yıldırım, B. (2012). Matematik İlkeleri ve Standartları. B. Akman (Ed.). Okul Öncesi Matematik Eğitimi (s. 12-24). Ankara: Pegem Akademi. Zeytun, S. (2010). Okul öncesi öğretmenliği öğrencilerinin yaratıcılık ve problem çözme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.