ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN YAZMA KAYGILARI VE AKADEMİK ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 3, 1286 - 1312, 17.10.2018

Aysel Arslan

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471117

Cited By: 19

Öz

Bu
çalışmada; ortaokul öğrencilerinin yazma kaygıları ve akademik öz-yeterliklerinin
cinsiyet, sınıf, anne ve baba eğitim düzeyleri değişkenlerine göre incelenmesi
ve aralarındaki korelasyonun belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ilişkisel
tarama modeli içinde yer alan tesadüfi olmayan örnekleme yöntemi
kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim-öğretim yılı bahar
döneminde Sivas il merkezinde 9 farklı ortaokulda eğitim görmekte olan 280 kız,
213 erkek toplamda 493 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin yazmaya yönelik
kaygı durumlarını belirlemek amacıyla Daly ve Miller (1975) tarafından
geliştirilen Türkçeye uyarlaması Özbay ve Zorbaz (2011) tarafından yapılan
“Yazma Kaygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirliği .90 olarak
belirlenmiştir. Ölçek zevk alma, önyargı, değerlendirilme kaygısı ve
yazdıklarını paylaşma olarak belirlenen dört alt boyuttan oluşmaktadır. “Çocuklar İçin Öz-Yeterlik Ölçeği”,
Muris (2001) tarafından 12–19 yaşları arasındaki ergenlerin sosyal, akademik ve
duygusal öz-yeterliklerini ölçmek amacı ile geliştirilmiştir. Ölçeğin Türkçeye
uyarlama çalışması Telef ve Karaca (2012) tarafından yapılmış ve ölçeğin
güvenirliği .86 olarak belirlenmiştir. Araştırma verilerinin analizinde;
Kolmogorov-Smirnov (K-S), Aritmetik Ortalama, Standart Sapma, Bağımsız T Testi,
Anova, Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Öğrencilerin, yazma kaygılarının
ve akademik öz-yeterliklerinin cinsiyet, sınıf, anne eğitim durumu ve baba
eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Öğrencilerin öz-yeterlikleri ile yazma kaygıları toplam puanları korelasyon sonuçlarına göre orta
düzeyde bir ilişkinin (-.44) olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yazma kaygısı, akademik öz-yeterlik, öğrenci, eğitim

Kaynakça

• Acar, T. (2005). Öz yeterlilik (self-efficacy) kavramı üzerine. http://docplayer.biz.tr/2094979-Oz-yeterllk-self-effcacy-kavrami-uzerne-tulin-acar.html, adresinden 26 Temmuz 2017 tarihinde alınmıştır.
• Açıkgöz, Ü. K. (1996). Etkili öğrenme ve öğretme. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
• Akar, C. (2008). Öz-Yeterlik inancı ve ilkokuma yazmaya etkisi. Uşak University Journal of Social Sciences,  1(2), 185-198.
• Akbaş, A., & Çelikkaleli, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi özyeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 98-110.
• Akçay, H., & Akkuzu, N. (2012). Kimya öğretmen adaylarının öz yeterlik inançlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi (Dokuz Eylül Üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12, 2195-2216.
• Akkoyunlu, B., & Kurbanoğlu, S. (2004). Öğretmenlerin bilgi okuryazarlığı öz-yeterlik inancı üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 11-20.
• Aksakallı, C. (2011). Wrıtıng apprehensıon of englısh foreıgn language undergraduate students. ((Unpublished Master’s Thesis). Atatürk Unıversıty Instıtute of Educatıonal Scıences, Erzurum.
• Aksu, H. H. (2008). Öğretmen adaylarının matematik öğretimine yönelik öz-yeterlilik inançları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 161-170.
• Arslan, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin öz-yeterlik inancı kaynaklarının öğrenme ve performansla ilgili öz yeterlik inancını yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1907-1920.
• Arslan, A. (2017a). Ortaokul öğrencilerinin okuma kaygıları ve akademik öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 30-44.
• Arslan, A. (2017b). Ortaokul öğrencilerinin dinleme kaygıları ve akademik öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 1(1), 12-31.
• Arslan, A. (2018). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygıları ve akademik öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 2(1), 26-43. DOI: 10.31458/iejes.399014
• Aşılıoğlu, B., & Özkan, E. (2013). Ortaokul öğrencilerinin yazma kaygılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi: Diyarbakır örneği. International Journal of Social Science, 6(6), 83-111.
• Ateş, A., & Akaydın, Ş. (2015). Ortaokul öğrencilerinin yazma kaygılarının incelenmesi: Malatya ili örneği. Journal of Language and Literature, 15, 24-38.
• Bağcı, H. (2011). Yazılı anlatım ve unsurları. M. Özbay (Editör), Yazma eğitimi içinde, ss. 85-124, Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Balyan, M., Balyan, K. Y., & Kiremitçi, O. (2012). Farklı sportif etkinliklerin ilköğretim 2. kademe öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum, sosyal beceri ve öz yeterlik düzeylerine etkileri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 196-201.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
• Bandura, A., & Adams, N. E. (1977). Analysis of self-efficacy theory of behavioral change. Cognitive Therapy and Research, 1, 287–308.
• Bandura, A. (1984). Recycling misconceptions of perceived self efficacy. Cognitive Therapy and Research, 8(3). 231–255.
• Bandura, A. (1994). Self-efficacy. V. S. Ramachaudran (Ed.). In encyclopedia of human behavior. 4, 71-81.
• Bandura, A. (1997). Self efficacy: the exercise of control. New York: W. H. Freeman and Company.
• Bandura, A. (2001). A cognite theory: an agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1–26.
• Bayırtepe, E., & Tüzün, H. (2007). Oyun-tabanlı öğrenme ortamlarının öğrencilerin bilgisayar dersindeki başarıları ve öz-yeterlik algıları üzerine etkileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33), 41-54.
• Bekdemir, M., & Duran, M. (2012). İlköğretim öğrencileri için görsel matematik okuryazarlığı öz yeterlik algı ölçeği (GMOYÖYAÖ)'nin geliştirilmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 89-115.
• Berk, R. R. (2014). Altı, yedi ve sekizinci sınıf öğrencilerinin yazma kaygı ve eğilimlerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi). Niğde Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Bıkmaz, F. H. (2004). Sınıf öğretmenlerinin fen öğretiminde öz yeterlik inancı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Milli Eğitim Dergisi. 161. http://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/161/bikmaz.htm, adresinden 26 Temmuz 2017 tarihinde alınmıştır.
• Bozgeyikli, H. (2005). Mesleki grup rehberliğinin ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinin meslek kararı vermede kendilerini yetkin görme düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Bruning, R., & Horn, C. (2000). Developing motivation to write. Educational Psychologist, 35(1), 25–37.
• Bütün Kuş, B. (2005). Öğretmenlerin bilgisayar öz yeterlik inançları ve bilgisayar destekli öğretime yönelik tutumlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Büyükduman, F. İ. (2006). İngilizce öğretmen adaylarının İngilizce ve öğretmenlik becerilerine ilişkin öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Collins, J. L. (2000). Review of key concepts in strategic reading and writing instruction. Cheektowaga-Sloan Handbook of Practical Reading and Writing Strategies, 5-10.
• Çetin, B. (2009). Yeni ilköğretim programı (2005) uygulamalarının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin öz-yeterliliklerine etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(25), 130-141.
• Çetin, B. (2013). Çocuklar için öz-yeterlik ölçeğinin ilköğretim 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin akademik başarısını yordaması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 1117-1132.
• Demir, S. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygısı düzeyleri ve nedenleri: bir karma yöntemli yaklaşım. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Derman, A. (2007). Kimya öğretmeni adaylarının öz yeterlik algıları ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Emir, S. (1978). Kompozisyon yazma sanatı. İstanbul: Emek Matbaacılık.
• Daly, J. A., & Wılson, D. A. (1983). Writing apprehension, self-esteem, and personality. Research in the Teaching of English, 17(4), 327-339.
• Daly, J. A., & Miller, M.D. (1975). The empirical development of an ınstrument of writing apprehension. Research in the Teaching of English, 9, 242–249.
• Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Zonguldak.
• Göçer, A. (2010). Türkçe öğretiminde yazma eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi,  3(12), 178‐195. 
• Göğüş, B. (1978). Orta dereceli okullarımızda Türkçe ve yazın eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi
• Gündüz, O., & Şimşek, T. (2011). Uygulamalı yazma eğitimi el kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Güneş, F. (2013). Türkçe öğretimi yaklaşımlar ve modeller. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Güneyli, A. (2016). Analyzing writing anxiety level of Turkish Cypriot students. Eğitim ve Bilim, 41(183), 163-180.
• Hoy, W. K., & Woolfolk, A. E. (1993). Teachers' sense of efficacy and the organizational health of schools. The elementary school journal, 93(4), 355-372.
• İnnali, H. Ö., & Aydın, İ. S. (2014). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okur öz yeterliklerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(9), 651-682.
• İşeri, K., & Ünal, E. (2012). Türkçe öğretmen adaylarının yazma kaygı durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 67-76.
• Karakaya, İ., & Ülper, H. (2011). Yazma kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi ve yazma kaygısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(2), 691-707.
• Karatay, H. (2011). Süreç temelli yazma modelleri: planlı yazma ve değerlendirme. M. Özbay. (Ed.), Yazma eğitimi içinde (s. 21-43). Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Lee W. S. (2005). Encyclopedia of school psychology, Sage Publication.
• McLeod, S. (1987). Some thoughts about feelings: The affective domain and the writing process. College Composition and Communication, 38, 426-435.
• MacArthur, C. A., Graham, S., & Fitzgerald, J. (2008). Handbook of writing research. Guilford Press.
• Milner, H. R. (2002). A case study of an experienced English teacher's self-efficacy and persistence through" crisis" situations: Theoretical and practical considerations. The High School Journal, 86(1), 28-35.
• Özata, H. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlik algılarının ve örgütsel yenileşmeye ilişkin görüşlerinin araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Özbay, M. (2006). Özel öğretim yöntemleri I. Ankara: Öncü.
• Özbay, M., & Zorbaz, K. Z. (2011). Daly-Miller'ın yazma kaygısı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması/adaptation of Daly-Miller's writing apprehension test to Turkish. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 33-48.
• Özsoy, Y. (2015). Özel yetenekli (üstün zekâlı ve yetenekli) ortaokul öğrencilerinde yazma kaygısı. (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Öztürk, B. K. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin yazma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 59-72.
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in achievement settings. Review of Educational Research, 66, 543-578.
• Pajares, F. (2002). Self-efficacy beliefs in academic contexts: an outline. http://www.uky.edu/~eushe2/Pajares/efftalk.html, adresinden 25 Temmuz 2017 tarihinde alınmıştır.
• Pajares, F., & Schunk, D. H. (2004). Big theories revisited. Etten, V. S. & McInerney, D. M. (Ed.), Self-efficacy in education revisited. Empirical and applied evidence, 115-164.
• Petzel, T. P., & Wenzel, M. U. (1993). Development and ınitial evaluation of a measure of writing anxiety. Washington, DC: Educational Resources Information Center, (ERIC Document Reproduction Service No. ED: 373 072).
• Raudenbush, S. W., Rowan, B., & Cheong, Y. F. (1992). contextual effects on the self-perceived efficacy of high school teachers. Sociology of Education, 65(2), 160-167.
• Reeves, L. L. (1997). Minimizing writing apprehension in the learner centered classroom. English Journal, 86(6), 38-45.
• Schunk, D. H. (1991). Self-efficacy and academic motivation. Educational Psychologist, 26, 207-231.
• Sever, S. (1998). Dil ve iletişim (etkili yazılı ve sözlü anlatım). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 31(1), 51-66.
• Swerdlow, J. L. (1999). The power of writing: an invention whose impact seems impossible to measure first appeared in Mesopotamia 5,000 years ago. Using systems of writing from Maya glyphs to Chinese calligraphy, humans have chronicled history, lobbied for freedom, and expressed the emotions of the ages. National Geographic, 196, 110-132.
• Teichman, M., & Poris, M. (1989). Initial effects of word processing on writing quality and writing anxiety of freshman writers. Computers and the Humanities, 23(2), 93-103.
• Telef, B. B., & Karaca, R. (2011). Ergenlerin öz-yeterliklerinin ve psikolojik semptomlarının incelenmesi / Adolescents' self-efficacy and psychological symptoms' ınvestigation. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 499-518.
• Telef, B. B., & Karaca, R. (2012). Çocuklar için öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 169-187.
• Terzi, M., & Mirasyedioğlu, Ş. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiğe yönelik özyeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(2), 257-265.
• Tiryaki, E. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin tartışmacı metin yazma becerileri ile yazma kaygısı ve eleştirel düşünme becerileri. (Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Topuzkanamış, E. (2014). Yazma stratejileri öğretiminin Türkçe öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin yazılı anlatım başarısı ve yazma kaygısına etkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and teacher education, 17(7), 783-805.
• Tunca, N., & Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen adaylarının bilişötesi (üst biliş) öğrenme stratejileri ile akademik öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 4(1), 47-56.
• Üredi, I., & Üredi, L. (2005). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin öz-düzenleme stratejileri ve motivasyonel inançlarının matematik başarısını yordama gücü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 250-260.
• Vural, D. E., & Hamurcu, H. (2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimi dersine yönelik öz-yeterlik inançları ve görüşleri. İlköğretim Online, 7(2), 456-467.
• Warburton, N. (2007). The basics of essay writing. Routledge.
• Woolfolk Hoy, A. (2000). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching. American Educational Research Association, 43, 1-20.
• Yabaş, D., & Altun, S. (2009). Farklılaştırılmış öğretim tasarımının öğrencilerin özyeterlik algıları, bilişüstü becerileri ve akademik başarılarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(37), 201-214.
• Yaman, H. (2010). Türk öğrencilerin yazma kaygısı. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 267-289.
• Yazıcıoğlu, Y., & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 39(39), 36-58.
• Yıldız, M., & Ceyhan, S. (2016). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma kaygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(2), 1301-1316. Yalnız, A. (2014). Akademik öz-yeterlik: olumlu ve olumsuz duygulanımın yordayıcı rolü. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 95-101.
• Yılmaz, M., Gerçek, C., Köseoğlu, P., & Soran, H. (2006). Hacettepe Üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(30), 278-287.
• Zimmerman, B. J. (1989). A social cognitive view of self-regulated academic learning. Journal of Educational Psychology, 81(3), 329-339.
• Zorbaz, K. Z. (2010). İlköğretim okulu öğrencilerinin yazma kaygı ve tutukluğunun yazılı anlatım becerileriyle ilişkisi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zorbaz, K. Z. (2011). Yazma kaygısı ve yazma kaygısının ölçülmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(3), 2271-2280.