AİLELERİN SINIF ÖĞRETMENLERİNE UYGULADIĞI MOBBİNG DAVRANIŞLARI

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 4, 2357 - 2389, 28.12.2018

Harun Türk Kasım Kıroğlu

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.41844-429343

Öz

Mobbing; iş yerlerinde bir
bireyin, belirli bir grup tarafından düşmanca tavırlara sürekli ve sistematik
şekilde maruz bırakılması ve bu davranışlar sonucunda mağdur kişinin sağlığının
bozulması olarak açıklanabilir. Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin,
ailelerin uyguladığı mobbing davranışlarına yönelik algıları ve bu
davranışlarla baş etme yöntemlerini nitel bir araştırma yoluyla incelemektir. Bu amaca ulaşabilmek için
ölçüt örnekleme yöntemi tercih edilerek, her sınıf düzeyinden beş öğretmen
olmak üzere, toplam yirmi öğretmenle (on erkek, on kadın)  yarı yapılandırılmış görüşmeler
gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde betimsel analiz
tekniği kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, çalışmaya katılan
sınıf öğretmenlerinin birçoğunun mobbing mağduru olduğu belirlenmiştir. Sınıf
öğretmenlerinin mobbing davranışlarına maruz bırakılmalarının nedenlerine
ilişkin verdiği yanıtlar, mobbing uygulayan kişiden kaynaklı nedenler ve
kurumsal nedenler olarak belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre, mobbing
davranışlarına maruz bırakılan sınıf öğretmenlerinin sağlıklarının bozulduğu
belirlenmiştir. Sınıf öğretmenlerinin birçoğunun, MEB’in yetersiz desteği ve
yaşadıkları endişe nedeniyle, hukuksal mücadele yolunu tercih etmedikleri
görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mobbing, sınıf öğretmenleri, aileler

Kaynakça

• KAYNAKÇAAltunay, E., Oral, G., ve Yalçınkaya, M. (2014). Eğitim kurumlarında mobbing uygulamalarına ilişkin nitel bir araştırma. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80.Aquino K. and Byron K. (2002). Dominating interpersonal behavior and perceived victimization in groups: Evidence for a curvilinear relationship. Journal of Management, 28 (1),69-87.Aşır, S. K., ve Akın, G. (2014). İlköğretim okullarındaki yıldırmaya (mobbing) toplumsal cinsiyet bağlamında bir bakış. International Journal of Human Sciences, 11(1), 584-602.Carbonaro, S. (2014). Building effective communicatıon methods between teachers and parents for student success in Title I schools, Doktora Tezi, California State University, East Bay.Čech, T. (2010). Mobbing in primary schools: Effects on interpersonal relationships and school climate, options for protection and prevention. School and Health 21 Papers on Health Education, 347 -356.Celep, C. ve Eminoğlu, E. (2012). Primary school teacher's experience with mobbing and teacher's self-efficacy perceptions. Social and Behavioral Sciences, 46, 4761 – 4774.Cemaloğlu, N. ve Ertürk, A. (2008). Öğretmen ve okul müdürlerinin maruz kaldıkları yıldırmanın yönü. Bilig Dergisi,46, 67-86.Creswell, J. W. (2013). Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları araştırma deseni. (Çev. Ed. Demir, S. B.). Ankara: Eğiten Kitap. Çelebi, N. ve Kaya, G. T. (2014). Öğretmenlerin maruz kaldığı mobbing (yıldırma): Nitel bir araştırma. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 5(9), 43-66.Çınar, O., ve Akpunar, E. N. (2017). Mobbing ve iş performansına ilişkin öğretmen algılarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 41-58.Çiftçi, S., Saban, A., Şahin, İ., ve Pirinç, B. (2016). İlkokullarda mobbing uygulamalarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. XV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Muğla.Çomak, E. ve Tunç, B. (2012). İlköğretim Öğretmenlerinin İlköğretim Okullarında Yaşadıkları Yıldırma Durumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 197-208.Divincová, A. ve Siváková, B. (2014). Mobbing at workplace and its impact on employee performance. Human Resources Management & Ergonomics, 8, 20-34Einarsen, S. (1999). The nature and causes of bullying at work. International Journal of Manpower, 20(1/2), 16-27.Ertürk, A. (2005). Öğretmen ve Okul Müdürlerinin Maruz KaldıklarıYıldırmanın Yönü, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Graham-Clay, S. (2005). Communicating with parents: Strategies for teachers. School Community Journal, 16(1), 117-129.Hubert A. B., ve Veldhoven M. V. (2001). Risk sectors for undesirable behaviour and mobbing. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4), 415-424.Kelly, D. J. (2005). Reviewing workplace bullying: Strengthening approaches to a complex phenomenon. Journal of Occupational Health and Safety – Australia and New Zealand, 21(6), 551-564.Kıldan, A. O. (2011). Öğretmen-çocuk ilişkilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 103-120.Lasater, K. (2016). Parent-teacher conflict related to student abilities: The impact on students and the family-school partnership. School Community Journal, 26(2), 237-262.Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165-184.Mason, J. (2002). Qualitative Researching. Second Edition. London: SAGE Publications.Mercanlıoğlu, Ç. (2010). Çalışma hayatında psikolojik tacizin (mobbing) nedenleri, sonuçları ve Türkiye’deki hukuksal gelişimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 37-46.Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma. Desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed. Turan, S.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.Meşeci, F. (2008). Öğretmenin sosyalleştirici rolü ve istenmeyen davranışlarla başa çıkma. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 115-125.Mimaroğlu, H. ve Özgen, H. (2008). Örgütlerde güncel bir sorun: “mobbıng”. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8, 201-226.Nielsen, M. B. ve Einarsen, S. (2012). Outcomes of exposure to workplace bullying: A meta-analytic review. Work & Stress, 26(4), 309-332.Ocak, S. (2008). Öğretmenlerin Okulda Duygusal Taciz (Mobbing)’e İlişkin Algıları (Edirne İli Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.Özgan, H. ve Aydın, Z. (2010). Okul-aile birliğine ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. New World Sciences Academy, 5(3), 1170-1189.Özer, B., Bozkurt, N., ve Tuncay, A. (2014). İstenmeyen öğrenci davranışları ve öğretmenlerin kullandıkları başa çıkma stratejileri. Turkish Journal of Educational Studies, 1(2), 152-189.Palmieri, C. ve Palma, M. (2017). The relationship between school and community as an opportunity to rethink teaching. US-China Education Review A, 7(1), 49-57.Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed. Bütün, M. ve Demir, S. B.). Ankara: Pegem Akademi.Sadık, F. (2002). İlköğretim I. aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(10), 1-23.Şimsek, A. S. (2013). Mobbing kaderimiz midir?. Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi, 1(2), 36-45.Tigrel, E. Y. ve Kokalan, O. (2009). Academic mobbing in Turkey. World Academy of Science, Engineering and Technology International Journal of Educational and Pedagogical Sciences, 3(7), 1473-1481Yaman, E., Vidinlioğlu, Ö., ve Çitemel, N. (2010). İşyerinde psikoşiddet, motivasyon ve huzur: Öğretmenler çok şey mi bekliyor? Psikoşiddet mağduru öğretmenler üzerine. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1). 1136-1151.Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.Zapf, D. (1999). Organisational, work group related and personal causes of mobbing/bullying at work. International Journal of Manpower, 20(1/2), 70-85.