SOSYAL GEÇERLİĞİN TÜRKİYE’DE ÖZEL EĞİTİM TEZ ÇALIŞMALARINA YANSIMASI

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 4, 1589 - 1601, 31.12.2019

Zehra Atbaşı M. Abdulbaki Karaca Necdet Karasu

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019..-522914

Cited By: 1

Öz

Sosyal geçerlik incelemesi özel eğitim
alanında tek denekli araştırma modellerine dayalı olarak gerçekleştirilen
çalışmalarda sıklıkla görülmektedir ve tek denekli araştırmaların bir parçası
olarak değerlendirilip kalite göstergesi olarak sunulmaktadır (Storey ve
Horner, 1991). Bu çalışma, lisansüstü özel eğitim tezlerinde sosyal geçerlik
verilerinin incelenerek, özellikle tek denekli araştırma modellerine dayalı
gerçekleştirilen çalışmaların araştırma kalitesi bakımından güçlendirilmesi
için sosyal geçerlik boyutunun geliştirilmesine yönelik ipuçlarının sunulması
bakımından önemlidir. Çalışmada 2008-2018 yılları arasında özel eğitim alanında
yapılan, ulaşılabilen lisansüstü çalışmalarda sosyal geçerlik kavramını
değerlendirilme yaklaşımlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Belirlenen amaç
doğrultusunda sosyal geçerlik verileri; tez türlerine, yıllara, sosyal geçerlik
verisi toplama araçlarına ve veri toplanan gruplara göre incelenerek durum
analizi yapılmıştır. Çalışmada 2008-2018 yılları arasında özel eğitim alanında
tek denekli araştırma modeline dayalı olarak ulusal tez merkezinde yayınlanmış
lisansüstü tezlerin sosyal geçerlik kavramını ele alış ve sunuşları
incelenmiştir. İncelemede çalışmanın araştırma sorularına bağlı olarak,
sıklıkları özetleyebilmek için tarama modelinde betimsel araştırma deseni
tercih edilmiştir. Bulgulara bakıldığında, sosyal geçerlik verisinin ele
alınışının ve tezlerde sunulmasının yıllara, sosyal geçerlik verisi toplama
araçlarına ve veri toplanan gruplara göre doktora ve yüksek lisans düzeyinde
farklılaşmadığı, lisansüstü çalışmaların neredeyse tamamında sosyal geçerlik verilerinin
değerlendirme yaklaşımlarından öznel değerlendirme yaklaşımının tercih
edilirken çoğunlukla yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak doğrudan
etkilenen gruptan sosyal geçerlik verisi toplandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal geçerlik, lisansüstü çalışma, tek denekli çalışmalar, özel eğitim

Kaynakça

• Akalın, S. (2014). Özel eğitim araştırmalarında sosyal karşılaştırma üzerine bir uygulama örneği [An example of application of social comparison in special education research studies]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15(3),19-31.
• Atbaşı, Z., & Karasu, N. (2018) Uygulama Örneği Üzerinden Sosyal Geçerlik Kavramının Anlamı ve Değerlendirilmesi Meaning And Evaluation Of Social Validity Concept On An Application Example. doi: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education, doi:10.16986/HUJE.2018037421
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. (2. Baskı). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak., E., Akgün, Ö,E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Crone, D. A.,Hawken, L. S., & Horner, R. H. (2010). Responding to problem behavior in schools: The behavior education program. New York, NY: Guilford.
• Fawcett, S. B. (1991). Social validity: A note on methodology. Journal of AppliedBehavior Analysis, 24, 235-239.
• Ferguson, J. L., Cihon, J. H., Leaf, J. B., Van Meter, S. M., McEachin, J., & Leaf, R. (2018). Assessment of social validity trends in the journal of applied behavior analysis. European Journal of Behavior Analysis, 1-12.
• Gresham, F. M., & Lopez, M. F. (1996). Social validation: A unifying construct for school-based consultation research and practice. School Psychology Quarterly, 11, 204–227.
• Hanley, G. P. (2010). Toward effective and preferred programming: A case for the objective measurement of social validity with recipients of behavior-change programs. Behavior Analysis in Practice, 3(1), 13-21.
• Hawkins, R. P. (1991). Is social validity what we are interested in? Argument for a functional approach. Journal of Applied Behavior Analysis, 24, 205-213.
• Horner, R. H., Carr, E. G., Halle, J., McGee, G., Odom, S., & Wolery, M. (2005). The use of single- subject research to identify evidence-based practice in special education. Exceptional children, 71(2), 165-179.
• Hurley, J.,Wehby, J. H. &Feurer, I. D. (2010). The social validity assessment of social competence intervention behavior goals. Topics in Early Childhood Special Education, 30, 112–124.
• Morris, E. K. (1985). Public information, dissemination, and behavior analysis. The Behavior Analyst, 1, 95–110.
• Kennedy, C. H. (1992). Trends in the measurement of social validity. The Behavior Analyst, 15(2), 147.
• Kennedy, C. H. (2002). The maintenance of behavior change as an indicator of social validity. Behavior Modification, 26(5), 594-604.
• Schwartz, I. S., & Baer, D. M. (1991). Social validity assessments: Is current practice state of the art? Journal of Applied Behavior Analysis, 24, 189-204.
• Schwartz, I. S. (1991). The study of consumer behavior and social validity: An essential partnership for applied behavior analysis. Journal of Applied Behavior Analysis, 24, 241-244.
• Shavelson, R. J., & Towne, L. (2002). Scientific Research in Education, National Academy Press, Washington.
• Storey, K. & Horner, R. H. (1991). An evaluative review of social validation research involving persons with handicaps. Journal of Special Education, 25, 352-401.
• Strain, S.P., Barton, E.E., & Dunlap, G. (2014).Lessons learned about the utility of social validity. Education And Treatment Of Chıldren, Vol. 35, 2, 183-200.
• Wolf, M. M. (1978). Social validity: The case for subjective measurement or how applied behavior analysis is finding it sheart. Journal of Applied Behavior Analysis, 11, 203-214.
• Van Houten, R. (1979). Social validation: The evolution of standards of competency for targets. Journal of Applied Behavior Analysis, 12, 581-591.
• Van Houten, R., Hilton, B., Schulman, R., & Reagan, I. (2011). Using accelerator pedal force to increase seat belt use of service vehicle drivers. Journal of Applied Behavior Analysis, 44, 41–49.
• Vuran, S. & Sönmez, M. (2008). Sosyal geçerlik kavramı ve Türkiye’de özel eğitim alanında yürütülen lisansüstü tezlerde sosyal geçerliğin değerlendirilmesi [Concept of social validity and assessment of graduate theses in terms of social validity conducted in special education field in Turkey]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi, 9 (1), 55-65.