ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN KONUŞMA BECERİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 3, 865 - 881, 11.10.2019

Sezgin Demir , Büşra Gül Özdil

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-431301

Cited By: 11

Öz

Dil; bildirişim odaklı olmasının yanı sıra bireyin evrenle arasındaki kavramlaştırma, anlamlandırma, sosyalleşme, sembolik yapısıyla diğer iletişim araçlarından ayrılan çift eklemli ve uzlaşıma dayalı bir araç olarak tanımlanabilir. Konuşma ise bilişsel denetim mekanizmasına tabi hem fizyolojik hem duyuşsal hem de sosyal ihtiyaçlarımızı karşılayan doğal ve dışsal temel dil becerisidir. Bu çalışmanın amacı, ana dili eğitiminde uygulama boyutunda konuşma becerilerinin eğitimine ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesidir. Nitel türde bire bir görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilen çalışmada, yarı yapılandırılmış 9 maddeden oluşan görüşme formu veri toplama aracı kullanılmış, görüşme sırasında gerektiğinde katılımcılara ek sorular yöneltilmiştir. Çalışma grubunu, Malatya ilinde aktif olarak görev yapan 4’ü kadın, 6’sı erkek toplam 10 Türkçe öğretmeni oluşturmaktadır. Görüşme sürecinde katılımcılara yeterli açıklayıcı bilgiler verilerek araştırmanın aktarılabilirliği, yazılı hale getirilen katılımcı görüşleri tekrar kontrol ettirilerek araştırmanın inandırıcılığı sağlanmaya çalışılmıştır. Verilerin analizinde içerik ve betimsel analiz teknikleri birlikte kullanılmıştır. Verilere yönelik çalışmayı yürüten iki araştırmacı tarafından birbirlerinden bağımsız şekilde içeriğe yönelik kodlamalar yapılmış ve her iki kod dizisi arasındaki uyum yüzdesinin %78 olduğu görülmüştür. Çalışma sonucunda; argo kullanımına, öğrencilerin söz varlıklarının yetersizliğine, düşük sosyoekonomik yapının yansımalarına, etkinliklerin yetersizliğine, öğrenci merkezli sınıf ortamlarının oluşturulamadığına yönelik katılımcı görüşleri dikkat çekicidir.

Anahtar Kelimeler

konuşma, Türkçe eğitimi, yapılandırmacılık

Kaynakça

• Akçay, A. (2016). Konuşma ilkeleri, konuşma yöntem ve teknikleri. Etkinliklerle Hafta Hafta Sözlü Anlatım. (ed. Murat Şengül ve Sami Baskın). Ankara: Nobel Akademi Yayınları. ss. 53-72.
• Aktaş, E. ve Şentürk, L. (2014). Sosyal medyada türkçenin kullanımı üzerine nitel bir araştırma. Türkçe Eğitiminde Kuramsal ve Uygulamalı Çalışmalar. Ankara: Pegem Akademi.
• Ata, A. (2003). Türk Dili. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Aydın, H. (2007). Felsefi Temelleri Işığında Yapılandırmacılık. Ankara: Nobel.
• Aydın, İ. S. (2013). Öğretmen adaylarının konuşma öz yeterliklerine ilişkin ölçek geliştirme çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. Sayı 14, Yıl 2013, ss. 33-46; Mediterranean Journal of Educational Research. Issue 14, Year 2013, pp. 33-46.
• Ayrancı, B. B. (2018). 0-12 yaş dil gelişimi uygulamaları ve yapılması gerekenler. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD) / Cilt 8, Sayı 1, Ocak 2018, ss. 13-34 Kırıkkale University Journal of Social Sciences (KUJSS). Volume 8, No 1, January 2018, pp. 13-34.
• Baş, B. (2010). Söz varlığının oluşumu ve gelişiminde çocuk edebiyatının rolü. Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR)- XXVII-Bahar, ss. 138-158.
• Başaran, M. ve Erdem, İ. (2009). Öğretmen adaylarının güzel konuşma becerisi ile ilgili görüşleri üzerine bir araştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi. Cilt 17, No 3, ss. 743-754.
• Batur, Z., Gülveren, H. ve Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 3/1, ss. 32-49.
• Benzer, A. ve Eldem, E. (2013). Türkçe ve edebiyat öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme araçları hakkında bilgi düzeyleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. Mayıs 2013 Cilt:21 No:2.
• Bilgin, N. (2014). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi: Teknikler ve Örnek Çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Bozavli, E. ve Gülmez, R. (2012). Turkish students’ perspectives on speaking anxiety in native and non-native english speaker classes. US-China Education Review. B 12 (2012), ss. 1034-1043.
• Bozpolat, E. (2017). An Investigation of the variables predicting faculty of education students’ speaking anxiety through ordinal logistic regression analysis. Journal of Education and Learning. Vol. 6, No. 1; 2017 ISSN 1927-5250, E-ISSN 1927-5269. DOI NUMBER:10.5539/jel.v6n1p27; URL: http://dx.doi.org/10.5539/jel.v6n1p27
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi: Ankara.
• Creswell, J.W. ve Plano Clark V.L. (2015). Karma Yöntem Araştırmaları: Tasarımı ve Yürütülmesi. (Çev. ed. Dede, Y. & Demir, S.B.). Ankara: Anı yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2016a). Araştırma Deseni: Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları. (Çev. ed. Selçuk Beşir Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Creswell, J. W. (2016b). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma Yöntemleri. (Çev. ed. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çelik, F. (2006). Türk eğitim sisteminde hedefler ve hedef belirlemede yeni yönelimler. Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi. Haziran 2006, Yıl: 7, Sayı:11, ss. 1-15.
• Çifçi, M. (2006). Argonun niteliği ve argoya bakış açımız. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi / Journal of Turkish World Studies. Cilt. VI, Sayı 2, ss. 297-301, İZMİR 2006.
• Demir, S. (2016a). Konuşmada sıkça karşılaşılan sorunlar ve iyi bir konuşmacının sahip olması gereken özellikler. Etkinliklerle Hafta Hafta Sözlü Anlatım. (ed. Murat Şengül ve Sami Baskın). Ankara: Nobel Akademi Yayınları. ss. 73-85.
• Demir, S. (2016b). Sözlü anlatımda söyleyiş (diksiyon). Etkinliklerle Hafta Hafta Sözlü Anlatım. (ed. Murat Şengül ve Sami Baskın). Ankara: Nobel Akademi Yayınları. ss. 31-40.
• Demir, S. ve Sinan, A. T. (2016c). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapıları üzerine bir inceleme. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt - Sayı: 18 - 2 Yıl: 2016.
• Demir, S. (2016d). Türkiyedeki Edebiyat Eğitimi Üzerine Bir Değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 13, Sayı 33, 48-68.
• Demir, S. ve Sinan, A. T. (2017). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin anlam yapıları üzerine öğrencilerin özyeterlik algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017; 13(2): 683-702. DOI: http://dx.doi.org/10.17860/mersinefd.322455
• Demir, T. (2008). Türkçe eğitimi bölümü öğrencilerinin öğrenme stilleri ve bunların çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt 1/4, Yaz. 130-148.
• Erdem. İ. (2013). Konuşma eğitimi esnasında karşılaşılan konuşma bozuklukları ve bunları düzeltme yolları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı. ISSN: 1308–9196. Yıl: 6, Sayı: 11, Ocak: 2013, ss. 415-452.
• Dewi, R. S., Kultsum, U. ve Armadi, A. (2017). Using communicative games in ımproving students’ speaking skills. English Language Teaching. Vol. 10, No. 1; 2017 ISSN 1916-4742; E-ISSN 1916-4750. pp. 63-71. 10.5539/elt.v10n1p63
• Doğan, Y. (2009). Türkçe öğretmenliği birinci sınıf öğrencilerinin okuma ve yazma becerileri. Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR)-XIII-Bahar, ss. 182-201.
• Gelbal, S. (2008). Sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyoekonomik özelliklerinin türkçe başarısı üzerinde etkisi. Eğitim ve Bilim / Education and Science 2008, Cilt 33, Sayı 150; 2008, Vol. 33, No 150.
• Göçer, A. (2009). Türkçe eğitiminde öğrencilerin söz varlığını geliştirme etkinlikleri ve sözlük kullanımı. Turkish Studies / International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 4/4, Summer 2009, ss. 1025-1055.
• Gömleksiz, M. N., Sinan, A. T. ve Demir, S. (2010). İlköğretim türkçe dersi proje ve performans görevlerinin gerçekleştirilme sürecine yönelik öğrenci görüşleri (malatya ili örneği). Turkish Studies / International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. Volume 5/3, Summer 2010.
• Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güneş, F. (2011). Dil öğretim yaklaşımları ve türkçe öğretimindeki uygulamalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute. Yıl/Year: 2011, Cilt/Volume: 8, Sayı/Issue: 15, s. 123 – 148.
• Güneş, F. (2014). Konuşma öğretimi yaklaşım ve modelleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 3, Sayı 1, s. 1 - 27, Yaz 2014 BARTIN – TÜRKİYE / Bartin University Journal of Faculty of Education. Volume 3, Issue 1, p. 1 - 27, Summer 2014 BARTIN – TURKEY. ISSN: 1308-7177. DOI NUMBER: 10.14686/BUEFAD.201416205.
• Güneş, F., Eliüşük, A. ve Saraç, U. (2016). Yaklaşım ve Modeller. Öğretim İlke ve Yöntemleri (ed. Firdevs Güneş). ss: 23-60. Ankara: Pegem Akademi.
• Harman, G. ve Çelikler, D. (2012). Eğitimde hazır bulunuşluğun önemi üzerine bir derleme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi / Journal of Research in Education and Teaching. Ağustos 2012 Cilt 1 Sayı 3 ISNN: 2146-9199.
• Irmawati, N. D. (2012). Communicative approach: an alternative method used in ımproving students’ academic reading achievement. English Language Teaching. Vol. 5, No. 7; July 2012. DOI NUMBER:10.5539/elt.v5n7p90, URL: http://dx.doi.org/10.5539/elt.v5n7p90.
• Jones, D. (2007). Speaking, listening, planning and assessing: the teacher’s role in developing metacognitive awareness. Early Child Development and Care. Vol. 177, Nos 6 & 7, August 2007, pp. 569–579.
• Kansızoğlu, H. B. (2012). Konuşma dili ve yazı dili etkileşimi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 1, Sayı 1, s. 217-235, Kış 2012, BARTIN-TÜRKİYE / Bartın University Journal of Faculty of Education. Volume 1, Issue 1, p. 217-235, Winter 2012, BARTIN-TURKEY.
• Kara, Ş. (2004). Ana dil edinimi ve erken yaşta yabancı dil öğretimi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. XVII (2), 2004, ss. 295-314.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kavcar, C. (2003). Türk Dili. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Keskin, H. K., Baştuğ, M. ve Akyol, H. (2013). Sesli okuma ve konuşma prozodisi: ilişkisel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 9, Sayı 2, Ağustos 2013, ss.168-180. / Mersin University Journal of the Faculty of Education, Vol. 9, Issue 2, August 2013, pp.168-180.
• Kılıç, L. K., Baki, Y. ve Bayram, B. (2014). Ortaokul 8. sınıf Türkçe dersi öğretmen kılavuz kitabındaki etkinliklerin çoklu zekâ kuramı ile örtüşme düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 2(2), ss. 72-89.
• Kırmızı, F. ve Akkaya, N. (2009). Türkçe öğretim programında yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 1, Sayı 25, ss. 42-54.
• Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğitimi ve konuşma becerisinin geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR)-XIII-Bahar. ss. 288-309.
• Kurudayıoğlu, M. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin kelime hazinesi üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt 6, Sayı 2, ss. 1798-1808.
• Liando, N. V. F. ve Lumettu, R. (2017). Students’ personal ınitiative towards their speaking performance. International Education Studies; Vol. 10, No. 8; 2017 ISSN 1913-9020 E-ISSN 1913-9039. pp. 21-28.
• Maden, S., Durukan, E. ve Akbaş, E. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin öğrenci merkezli öğretime yönelik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute. Yıl/Year: 2011, Cilt/Volume: 8, Sayı/Issue: 16, ss. 255-269.
• Maden, S. (2012). Türkçe öğretmenlerinin öğretme stilleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE). Sayı: 1/1 2012 ss. 178-200, TÜRKİYE. / International Journal of Turkish Literature Culture Education Volume 1/1 2012 pp. 178-200, TURKEY.
• Miles, M.B. & Huberman, A.M., (2016). Genişletilmiş Bir Kaynak Kitap: Nitel Veri Analizi. (Çev. Sadegül Akbaba Altun ve Ali Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Nalıncı, A. (2000. Avrupa Birliğine Tam Üyelik Yolunda Başarının Anahtarı: Yeniden Yapılanma. Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Özalp, K. (2016). Güzelin bilinçli algısı ve estetik eğitimi. idil. Cilt 5, Sayı 21; Volume 5, Issue 21. ss. 491-504. DOI NUMBER: 10.7816/idil-05-21-14
• Özdemir, E. (2004). Güzel ve Etkili Konuşma Sanatı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Özdemir, S. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının konuşma kaygısını gidermede hazırlıklı konuşmaların rolü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 18 (1), ss. 361-374.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (M. Bütün, S.B. Demir, Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
• Pilancı, H. ve Cavkaytar, S. (2003). Türk Dili. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Sağlam, Ö. ve Doğan, Y. (2013). 7. sınıf öğrencilerinin hazırlıksız konuşma becerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Mustafa Kemal University Journal of Social Sciences Institute. Yıl/Year: 2013, Cilt/Volume: 10, Sayı/Issue: 24, ss. 43-56.
• Salehi, H., Ebrahimi, M., Sattar, S. ve Shojaee, M. (2015). Relationship between EFL learners’ autonomy and speaking strategies they use in conversation classes. Advances in Language and Literary Studies. ISSN: 2203-4714, Vol. 6 No. 2; April 2015. ss. 37-43. DOI NUMBER:10.7575/aiac.alls.v.6n.2p.37
• Savaş, B. (2011). Eğitim Psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
• Sevy-Biloon, J. (2017). Different reasons to play games in an english language class. Journal of Education and Training Studies. Vol. 5, No. 1; January 2017. ISSN 2324-805X, E-ISSN 2324-8068. DOI NUMBER: 10.11114/jets.v5i1.1967, URL: http://dx.doi.org/10.11114/jets.v5i1.1967
• Schcolnik, M., Kol, S. ve Abarbanel, S. (2006). Constructivism in theory and in practice. English Teaching Forum. Number 4, pp. 12-20.
• Sönmez, V. (2015). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F.G. (2016). Sosyal Bilimlerde Ölçme Aracı Hazırlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şengül, M. (2016). Konuşmaya eşlik eden unsurlar. Etkinliklerle Hafta Hafta Sözlü Anlatım. (ed. Murat Şengül ve Sami Baskın). Ankara: Nobel Akademi Yayınları. ss. 41-52.
• Taşer, S. (2000). Örneklerle Konuşma Eğitimi. İstanbul: Papirus Yayınevi.
• Temizkan, M. ve Atasoy, A. (2016). Konuşma becerisinde aşamalı gelişim modelinin etkililiği üzerine bir değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi / Mustafa Kemal University Journal of Graduate School of Social Sciences. Yıl/Year: 2016, Cilt/Volume: 13, Sayı/Issue: 34, ss. 78-97.
• Temizyürek, F., Erdem, İ. ve Temizkan, M. (2007). Konuşma Eğitimi. Ankara: Öncü Kitap.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Sayı: 24, Güz 2000, ss. 543-559.
• Ur, P. (1998). A course in language teaching: practice and theory. Cambridge University Press.
• Yaman, E. (2010). Kalabalık sınıfların etkileri: öğrenciler ne düşünüyor? Kastamonu Eğitim Dergisi. Mayıs 2010 Cilt:18 No:2.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldız, N. (2016). Dönüt verme ve düzeltme türlerinin altıncı sınıf öğrencilerinin yazma becelerine etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 5, Sayı 2, s. 312 - 327, Haziran 2016 BARTIN – TÜRKİYE / Bartin University Journal of Faculty of Education. Volume 5, Issue 2, p. 312 - 327, June 2016 BARTIN – TURKEY. ISSN: 1308-7177. DOI NUMBER: 10.14686/buefad.v5i2.5000189426.