ÖĞRETMENLERİN GÖRÜŞLERİNE GÖRE ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİN İMAJI: BİR ÖLÇEK GELİŞTİRME VE UYGULAMA ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 3, 901 - 922, 11.10.2019

Özcan Doğan , Coşkun Bayrak

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-487223

Cited By: 7

Öz

Bu araştırma, öğretmenlik
mesleğinin imajını ortaya çıkarmaya yönelik bir ölçek geliştirme ve uygulama
çalışmasıdır. Araştırma kapsamında öğretmenlik mesleğinin imajını ölçecek
geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek ve bu ölçek ile öğretmenlerin görüşlerine
göre öğretmenlik mesleğinin imajını ortaya çıkarmak hedeflenmiştir. “Öğretmenlik
mesleği imaj ölçeği” olarak adlandırılan ölçek beş boyuttan ve 28 maddeden
oluşmaktadır. Ölçek toplam varyansın %54,9’unu açıklamaktadır ve Cronbach Alpha değeri ,813 olarak hesaplanmıştır. Ölçeğin
Eskişehir ilinde daha büyük bir örnekleme uygulanması ile elde edilen sonuçlara
göre öğretmenler, öğretmenlik mesleğinin imajının orta düzeyde olduğunu;
“mesleki ve kişisel özellikler”, “mesleki cazibe” ve “statü” boyutlarında
meslek imajının iyi düzeyde olduğunu; “toplumsal algı” ve “medya” boyutlarında
ise düşük düzeyde olduğunu belirtmektedirler. Bu sonuçlara göre mesleğin
imajının iyileştirilmesine yönelik ve toplumsal algıyı iyileştirecek çalışmalar
yapılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

öğretmen, meslek imajı, ölçek geliştirme

TEACHERS’ VIEWS ON THE OCCUPATINONAL IMAGE OF TEACHING: A SCALE DEVELOPMENT AND IMPLEMENTATION RESEARCH

Öz

This research is a scale
development and implementation study which aims to explore the occupational
image of teaching. The aim of this research was to develop a valid and reliable
scale, and to reveal the occupational image of teaching based on the teachers’
views via this scale. The scale called “the occupational image scale of
teaching” consists of five dimensions
and 28 items. The scale explains the 54,9 % of the total variance and the
Cranbach Alpha of the scale is ,813.
The results of the final implementation of the scale in Eskişehir showed that
the image of the teaching occupation is at moderate level. Although the
occupational image is at a good level in the factors, “professional and
personal characteristics”, “occupational attraction” and “status”, it is at low
level in the factors “social perception” and “media”. Based on these results,
it is suggested to carry out practices to enhance the image of the occupation
and the social perception.    

Anahtar Kelimeler

teachers, occupational image, scale development

Kaynakça

• Akyüz, Y. (1978). Türkiye’de öğretmenin “öğretmen” ve meslek imajı. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 11 (1), 115-121.
• Aydin, I., Demir, T. G. ve Erdemli, O. (2015). Teacher’s views regarding the social status of the teaching profession. Anthropologist, 22(2), 146-156.
• Bağçeci, B., Çetin, B. ve Ünsal, S. (2013). Occupational image scale of teachers. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 12 (1), 34-48.
• Barich, H. ve Kotler, P. (1991). A framework for marketing image management. Sloan Management Review, 32(2), 94-104.
• Birnbaum, D. ve Somers, M. J. (1989). The meaning and measurement of occupational image for the nursing role. Work and Occupations, 16 (2), 200-213.
• Birnbaum, L. A. (1985). The relationship of occupational image to work role, work attitudes, and work behavior. (Yayımlanmamış doktora tezi). City University of New York. New York.
• Buyruk, H. (2015). Öğretmen emeğinin dönüşümü (1. Baskı). İstanbul: İletişim Yayıncılık A.Ş.
• Cepic, R., Vorkapic, S. T., Loncaric, D., Andic, D. ve Mihic, S. S. (2015). Considering transversal competences, personality and reputation in the context of the teachers' professional development. International Education Studies, 8(2), 8-20.
• Çınar, Ş. ve Demir, Y. (2009). Toplumdaki hemşirelik imajı: Bir ölçek geliştirme çalışması. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 12 (2), 24-33.
• Coxon, A. P. and Jones, C. L. (1978). Images of occupational prestige. Springer.
• Creswell, J. W. ve Plano-Clark, V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları (Y. Dede ve S. B. Demir, Trans.). Ankara: Anı.
• Dichter, E. (1985). What's in an image. Journal of consumer marketing, 2(1), 75-81.
• Dolton, P. ve Marcenaro-Gutierrez, O. (2013). Global Teacher Status Index. Erişim adresi: https://www/. varkey foundation. org/sites/default/files/documents/2013Global TeacherStatusIndex. Pdf
• Dost, A. and Bahçecik, A. N. (2015). Developing a scale for the image of nursing profession. G.O.P. Taksim E.A.H. JAREN, 1 (2), 51-59. doi:10.5222/jaren.2015.051.
• Dowling, G. R. (1986). Managing your corporate images. Industrial Marketing Management, 15 (2), 109-115.
• Dowling, G. R. (2001). Creating corporate reputations: Identity, image, and performance. (1. Baskı): Oxford University Press.
• Easton, A. (1966). Corporate style versus corporate image. Journal of Marketing Research, 168-174.
• European Commission (2013). Supporting teacher competence development for better learning outcomes. Erişim adresi: http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/repository/education/policy/school/doc/teachercomp_en.pdf
• Eurydice. (2015). The teaching profession in Europe: practices, perceptions, and policies: European Commission, Education Audiovisual Culture Executive Agency. Publications Office of the European Union, Luxembourg.
• Everton, T., Turner, P., Hargreaves, L. ve Pell, T. (2007). Public perceptions of the teaching profession. Research Papers in Education, 22(3), 247-265.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Sage publications.
• Fwu, B.-J. and Wang, H.-H. (2002). The social status of teachers in Taiwan. Comparative Education, 38 (2), 211-224.
• Gioia, D. A., Hamilton, A. L. ve Patvardhan, S. D. (2014). Image is everything: Reflections on the dominance of image in modern organizational life. Research in Organizational Behavior, 34, 129-154.
• Glick, P., Wilk, K. and Perreault, M. (1995). Images of occupations: Components of gender and status in occupational stereotypes. Sex Roles, 32 (9-10), 565-582.
• Gök, A. A. ve Derin, N. (2014). Pazarlama bölümü öğrencilerinin meslek imajı algıları ve meslek imajını oluşturan faktörlerin belirlenmesine dair bir araştırma. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 28(2).
• Grandy, G. ve Mavin, S. (2011). Occupational image, organizational image and identity in dirty work: Intersections of organizational efforts and media accounts. Organization, 19(6), 765-786. doi:10.1177/1350508411422582.
• Güneş, G. (2007). Tek problem imaj mı? Türkiye gerçeğinde imaj meselesi. Türk Kütüphaneciliği, 21(2), 230-236.
• Hall, D. and Langton, B. (2006). Perceptions of the status of teachers: Ministry of Education Wellington, New Zealand.
• Hansen, A. (2009). Researching ‘teachers in the news’: The portrayal of teachers in the British national and regional press. Education, 37 (4), 335-347.
• Hargreaves, L., Cunningham, M., Everton, T., Hansen, A., Hopper, B., McIntyre, D., ve diğ. (2006). The status of teachers and the teaching profession: Views from inside and outside the profession. Interim Findings from the Teacher Status Project.
• Henson, R. K. and Roberts, J. K. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66 (3), 393-416.
• Hoyle, E. (2001). Teaching prestige, status and esteem. Educational Management & Administration, 29 (2), 139-152.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin yeterlilik algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 70-97.
• Karatepe, S. (2008). İtibar yönetimi: Halkla ilişkilerde güven yaratma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (23), 77-97.
• Langford, J. ve Deana, M. (2003). Organising and conducting a focus group: the logistics. London: Taylor & Francis
• Lim, V. K. and Yuen, E. C. (1998). Doctors, patients, and perceived job image: an empirical study of stress and nurses in Singapore. Journal of Behavioral Medicine, 21 (3), 269-282.
• Lim, V. K., Teo, T. S. and See, S. K. (2000). Perceived job image among police officers in Singapore: Factorial dimensions and differential effects. The Journal of Social Psychology, 140 (6), 740-750.
• Marconi, J. (1996). Image marketing: Using public perceptions to attain business objectives: NTC Business Books.
• MEB (2017). Öğretmen Strateji Belgesi 2017-2023. Erişim adresi: http://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_06/09140719_Strateji_Belgesi_Resmi_Gazete_sonrasY_ilan.pdf
• MEB (2018). Milli Eğitim İstatistikleri: Örgün Eğitim. Erişim adresi: Ankara: http://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_09/08151328_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2016_2017.pdf
• Miles, M. B., Huberman, A. M. ve Saldana, J. (2014). Qualitative data analysis (3. Baskı). Sage
• Morgan, D. L. (1996). Focus groups as qualitative research. Sage
• Mosca, J. B. ve Buzza, J. (2013). Clothing and the affects on a teacher's image: How students view them. Contemporary Issues in Education Research (Online), 6(1), 59.
• Nunnally, J. ve Bernstein, I. (1994). Psychometric theory. New York: Mc Graw Hill
• Okçabol, R. (2005). Öğretmen yetiştirme sistemimiz (1. Baskı). Ankara: Ütopya Yayınevi
• Osborne, J. W., & Fitzpatrick, D. C. (2012). Replication Analysis in Exploratory Factor Analysis&58; What It Is and Why It Makes Your Analysis Better. Practical Assessment, 17(15), 1-8.
• Ölçüm, D. ve Polat, S. (2016). Öğretmen imajının kuşaklar bazında değerlendirilmesi [Evaluation of teacher image on the basis of generations]. Journal of Teacher Education and Educators, 5(3), 361-397.
• Özata, M. ve Aslan, Ş. (2010). Hastanede çalışan hemşirelerin mesleki imaj algılamalarının araştırılması. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (19), 251-268.
• Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatiksel Veri Analizi (Çok Değişkenli Analizler). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Özoğlu, M., Gür, B. ve Altunoğlu, A. (2013). Turkiye ve dünyada öğretmenlik retorik ve pratik. Ankara: Eğitim-Bir-Sen.
• Parnell, W. A. (2010). Image of the teacher in educational leadership. International Journal of Educational Leadership Preparation, 5 (3), 1-15.
• Peltekoğlu, F., B. (1998). Halkla ilişkiler nedir (1. Baskı). İstanbul: Beta.
• Polat, H. ve Ünişen, A. (2016). An analysis of teacher news in Turkish printed media within the context of teachers’ image. Cogent Education, 3(1), 1179614. doi:https://doi.org/10.1080/2331186X.2016.1179614
• Polat, S. ve Tülübaş, T. (2015). Üniversite yabancı dil hazırlık sınıfı öğrencilerinin okutman imajına ilişkin algı ve önem düzeyleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(9), 17-28.
• Reyes, X. A. ve Rios, D. I. (2003). Imaging teachers: In fact and in the mass media. Journal of Latinos and Education, 2(1), 3-11.
• Schuler, M. (2004). Management of the organizational image: a method for organizational image configuration. Corporate Reputation Review, 7(1), 37-53.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen yeterlilikleri ve mesleki gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 58, 40-45.
• Sönmez, E. ve Cemaloğlu, N. (2017). İlköğretim okulu öğretmenlerinin mesleki imaj algısı ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (4), 2117-2141.
• Stronge, J. H., Tucker, P. D. ve Hindman, J. L. (2004). Handbook for qualities of effective teachers: Ascd.
• Swetnam, L. A. (1992). Media distortion of the teacher image. The Clearing House, 66 (1), 30-32.
• Symeonidis, V. (2015). The status of teachers and the teaching profession: A Study on education union's perspectives. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/profile/Vasileios_Symeonidis3/publication/305947470_The_Status_of_Teachers_and_the_Teaching_Profession_A_study_of_education_unions'_perspectives/links/57a7071308aefe6167b8c32e/The-Status-of-Teachers-and-the-Teaching-Profession-A-study-of-education-unions-perspectives.pdf
• TEDMEM. (2014). Öğretmen gözüyle öğretmenlik mesleği. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• TEDMEM. (2016). 2016 Eğitim değerlendirme raporu. Ankara: Türk Eğitim Derneği.
• Tran, M. A., Nguyen, B., Melewar, T. and Bodoh, J. (2015). Exploring the corporate image formation process. Qualitative Market Research: An International Journal, 18 (1), 86-114.
• UNESCO. (1998). World education report: teachers and teaching in a changing world. Erişim adresi: http://www.unesco.org/education/information/wer/PDFeng/wholewer98.PDF
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel arastırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurdakul, S., Gür, B. S., Çelik, Z., Kurt, T. ve Olçum, A. (2016). Öğretmenlik mesleği ve mesleğin statüsü. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.