BİLİM VE SANAT MERKEZİ ÖĞRENCİLERİNİN PROJE KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 2, 992 - 1007, 02.06.2020

Oğuzhan Nacaroğlu Fatma Mutlu

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-587573

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada, Malatya Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören özel yetenekli öğrencilerin “proje” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yönteminden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Bilim ve Sanat Merkezi’nde öğrenim gören ve proje çalışmalarına katılmış 93 özel yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Veriler, öğrencilerin “Proje …gibidir. Çünkü…” ifadelerine verdikleri cevaplara göre toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Veri analizinde elde edilen metaforlar, kategoriler şeklinde ifade edilmiş olup toplam dokuz kavramsal kategori oluşturulmuştur. Öğrenci metaforlarının en çok “Üreten ve yol gösteren” (%28,7) kavramsal kategorisi altında yer aldığı tespit edilmiştir. Buradan hareketle öğrencilerin, projelerin yol gösterici ve üretime dayalı özelliğini ön plana çıkardıkları görülmektedir. Çalışma sonucunda öğrencilerin geliştirdikleri metaforlar ve gerekçeleri incelendiğinde; proje kavramına ilişkin olumlu düşüncelere sahip oldukları belirlenmiştir. Bununla birlikte bazı öğrencilerin “Belirsizlik ve faydasızlık” (%4,5) kategorisinde proje hakkında fikir sahibi olmadıkları, hatta projelerin gereksiz ve faydasız olduğu algısına sahip oldukları da tespit edilmiştir. Bu kapsamda Bilim ve Sanat Merkezi’nde yürütülen proje çalışmalarının amacı, önemi ve içeriğinin belli dönemlerde bu alanda uzman kişiler tarafından öğrencilere aktarılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenekli öğrenci, proje, metafor, bilim ve sanat merkezi, fenomenoloj

Kaynakça

• Akgün, Ş. (2000). Öğretmen ve adaylarına fen bilgisi öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Arıkan Esra, E. ve Ünal, H. (2015). Gifted students metaphor images about mathematics. Academic journal, 10(7), 901-906.
• Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108.
• Aslan, H. ve Doğan, Ü. (2016). Üstün yetenekli öğrencilerin devam ettikleri okulları ile bilim ve sanat merkezine ilişkin metaforik algıları: karşılaştırmalı durum çalışması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 335-350.
• Ataman, A. (2009). Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Ataman, A. (2004). Üstün zekâlı ve üstün özel yetenekli çocuklar. Şirin M.R., Kulaksızoğlu A., Bilgili A.E. (Ed.). Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı.
• İstanbul: Çocuk Vakfı, 155-168. Davaslıgil, Ü.,2006 Üstün Zekâlıların Eğitimine Giriş (Ders Notu). İstanbul Üniversitesi, Özel Eğitim Bölümü.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2008). Nitel araştırma yöntemleri NVivo 7.0 ile nitel veri analizi. (1. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Baykoç, N. (2014). Üstün; akıl, zeka, deha, yetenek, dahiler-savantlar gelişimleri ve eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Bolat, Y. (2016). Ters yüz edilmiş sınıflar ve eğitim bilişim ağı (EBA). Journal of Human Sciences, 13(2), 3373-3388.
• Boondee, V., Kidrakarn, P., & Sa-Ngiamvibool, W. (2011). A learning and teaching model using project-based learning on the web to promote cooperative learning. European Journal of Social Sciences, 21(3), 498-506.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Calvert, E. (2010). Online tools for independent studies: Learning/Connective. [online]. (01 Şubat 2019), http://www.slideshare.net/ecalvert1/online-tools-for-independent-study.
• Creswell, J.W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. Ed: M. Bütün ve S.B. Metin). Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, Ankara: Siyasal Yayncılık.
• Çağlar, D. (2004). Üstün zekâlı çocukların özellikleri. 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Yayın Dizisi Seçilmiş Makaleler Kitabı, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 111-125.
• D’Angelo, A.J. (1995). The college blue book: A few thoughts, reflections & reminders on how to get the most out of college & life (5th Ed.). Arkad Press.
• Delcourt, M. A. B. (1993). Creative productivity among secondary school students: Combining energy, interest, and imagination. Gifted Child Quarterly, 37, 23-31.
• Demirçelik, E., Karacabey, A. S. ve Cenan, A. D. (2017). Özel yetenekli öğ-rencilerin liderlik becerilerinin bazı değişkenler açısından incelen-mesi. OPUS – Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 399-425.
• Diffily, D. (2002). Project based learning: meeting social studies and needs of gifted learned. Gifted today children magazines 25,38-45.
• Eraslan Çapan, B. (2010). Öğretmen adaylarının üstün yetenekli öğrencilere yönelik metaforik algıları. Uluslararası Sosyal Araştırma Dergisi, 3(12), 140-154.
• Erdem, M. ve Akkoyonlu, B. (2002). İlköğretim sosyal bilgiler dersi kapsamında beşinci sınıf öğrencileriyle yürütülen ekiple proje tabanlı öğrenme üzerine bir çalışma. [online], http://ilkogretim-online.org.tr/, 1(1), 2-11.
• Fleming, D. (2000). A Teacher’s Guide To Project-Based Learning. WV: AEL, Inc. Charleston. ERIC Document Reproduction Service No. Ed: 469734.
• Giorgi, A. (2009). The descriptive phenomenological method in psychology: A modified Husserlian approach. Pittsburgh: Duquesne University Press.
• Guerrero, M. ve Villamil, S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ESL teaching and learning. Language Teaching Research, 6, 95-120.
• Gültekin, M., Karadağ, R. ve Yılmaz, F. (2007). Yapılandırmacılık ve öğretim uygulamalarına yansımaları. Anadolu University Journal of Socıal Sciences, 7(2), 503-528.
• Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş. ve Dağlıç, G. (2011). Okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: metafor analizi örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), 97-121.
• Hogler, R., Gross Michael A., Hartman Jackie L., & Cunliffe Ann L. (2008). Meaning in organizational communication: why metaphor is the cake, not the icing. Management Communication Quarterly. 21, 393-412.
• İçelli, O., Polat, R. ve Sülün, A. (2007). Fen bilgisi laboratuvar uygulamalarında yaratıcı proje desenleri I. Ankara: Maya Akademi Yayınları, 1-2.
• İnam, Ö. (2008). Televizyon reklamlarında metafor kullanımı. Yayımlanmamış doktora tezi. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.Johnsen, S. K. (2008). Independent study for gifted learners. Friends for gifted and education newsletter, 9(1), 1-16.
• Johnsen, S. K., & Goree, K. (2009). Independent study for gifted learners. (Original work published 2005). Agency-One, Seoul: Academy Press. 387-388.
• Jung, H., Jun.,W., & Gruenwald. L. (2001). A design and implementation of web-based project-based learning support systems. [online]. www.cs.ou.edu/ ~database/documents/jjg01. pdf.
• Kaldi, S., Filippatou, D., & Govaris, C. (2011). Project-based learning in primary schools: Effects on pupils' learning and attitudes. International Journal of Primary, Elementary and Early Years Education, 39(1), 35-47.
• Karaçam, S. ve Aydın, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(2), 545-572.Karadeniz, A. (2015). Ters-yüz edilmiş sınıflar. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 322-326.
• Karakuş, F. (2010). Üstün yetenekli çocukların anne babalarının karşılaştıkları güçlükler. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 127–144.
• Kırmızı, M. ve Tarım, K. (2018). Matematik öğretmenlerinin üstün zekâlılar hakkındaki görüşlerinin incelenmesi: Bir Metafor Çalışması. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 337-350.
• Korkmaz, H. (2002). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenmenin yaratıcı düşünme, problem çözme ve akademik risk alma düzeylerine etkisi. Doktora tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kunt, K. ve Tortop Said H. (2013). Türkiye’de üstün yetenekli öğrencilerin bilim sanat merkezlerini ilişkin metaforik algıları. Üstün Yetenekli Eğitimi Araştırma Dergisi 1(2), 117-127.
• Kurnaz, A. (2018). Üstün yetenekli öğrencilerde değerlerin gözlemlenme durumu ve öğrencilerin bu değerlere ilişkin algılarının incelenmesi. Milli eğitim özel sayısı,1, 413-435.
• Kurnaz, A. Çiftçi, Ü. ve Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225.MEB. (2016). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi.
• Merriam, S.B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. D.A. Turan). Nobel Akademik Yayınları, (Orijinal çalışmanın yayınlanma tarihi, 2009).
• Mertol, H., Doğdu, M. ve Yılar, B. (2013). Üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin metaforik algıları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 176-183.
• Miles, M.B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2. Baskı).Newbury Park, CA: Sage.
• Ogurlu, Ü., Öpengin, E. ve Hızlı, E. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin okul ve öğretmene ilişkin metaforik algıları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 46, 67-83.
• Özarslan, M. (2015). Proje paydaşlarının BİLSEM biyoloji projeleri hakkındaki düşünceleri ve bu projelerin üstün zekalı ve yetenekli öğrencilerin biyoloji öğrenmeye yönelik motivasyonları ile bilimsel tutumlarına etkisi.. Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Özarslan, M. (2019). Üstün zekâlı ve yetenekli olan ve üstün zekâlı ve yetenekli olmayan öğrencilerin biyolojiye ilişkin algılarının karşılaştırılması: Metaforik çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45, 310-334.
• Özarslan, M. ve Çetin, G. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin fen alanı proje çalışmaları hakkındaki düşünceleri: Bir pilot çalışma. 3. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı, 14-16 Kasım, Ankara, 206-215.
• Özdemir, S. ve Akkaya, E. (2013). Genel lise öğrenci ve öğretmenlerinin okul ve ideal okul algılarının metafor yoluyla analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 295-322.Özdener, N. ve Özçoban, T. (2004). Bilgisayar eğitiminde çoklu zekâ kuramına göre proje tabanlı öğrenme modelinin öğrenci başarısı üzerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(1), 147-170.
• Özkan, N. (2009). Üstün zekâlı-üstün yetenekli çocukların eğitiminde okulun, öğretmenin ve ailenin yeri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özsoy, Y. (2014). Bilim ve sanat merkezi öğrenci, öğretmen ve velilerinin üstün yetenekli öğrenci kavramına ilişkin metaforları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 74-87.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına karşı sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A, Koçkeber, B. N. ve Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına iliş¬kin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2),461-522.
• Sak, U. (2013). Üstün zekâlılar özellikleri tanılanmaları eğitimleri. Ankara; Maya Akademi Yayıncılık.
• Serçemeli, M. (2016). Muhasebe eğitiminde yeni bir yaklaşım önerisi: ters yüz edilmiş sınıflar. Muhasebe ve Finansman Dergisi. 115-126.
• Sezginsoy B. (2007). Bilim ve sanat merkezi uygulamasının değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Shaw, D. M., & Mahlios, M. (2011). Literacy metaphors of pre-service teachers: Do they change after instruction? Which metaphors are stable? How do they connect to theories? Journal of Education for Teaching: International Research and Pedagogy, 37, 77-92.
• Stuart, T., & Beste, A. (2011). Farklı olduğumu biliyordum: Üstün yeteneklileri anlayabilmek. (Çev: A. Gönenli), Ankara: Kök yayıncılık, 3. Baskı.
• Su, Ş., Sağlam, A. ve Mutlu, Y. (2017). Bilim ve sanat merkezi öğrencilerinin “bilsem” ve “okul” kavramlarına ilişkin algı düzeylerinin metaforlarla karşılaştırılması. Üstün Zekâlılar Eğitimi ve Yaratıcılık Dergisi, 4(3), 91-108.
• Tanyaş, B. (2014). Nitel araştırma yöntemlerine giriş: Genel ilkeler ve psikolojideki uygulamaları. Eleştirel Psikoloji Bülteni (Psikolojide Araştırma ve Yöntem Tartışmaları Özel Sayısı), 5, 25-38.
• Thomas, J. W. (2000). A Review of research on project-based learning [online], http://www.bie.org/research/study/review_of_project_ based_learning_2000.
• Tok, E. (2018). Okul öncesi öğretmen adaylarının oyuna ilişkin algıları: metafor analizi örneği. Kastamonu Education Journal, 26(2), 599-611.
• Topçu, S. (2015). Üstün zekâlı öğrencilerin değer kavramına yönelik algıları: Elâzığ Bilim ve Sanat Merkezi örneği. Turkish Studies-International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN, 1308-2140.
• Tortop H.S. (2013) Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160.
• Tortop, H.S. (2015). Üstün zekâlılar eğitiminde farklılaştırılmış öğretim müfredat farklılaştırma modelleri. Düzce: Genç Bilge Yayıncılık.
• Trna, J. (2014). IBSE and gifted students. Science Education International, 25(1), 19-28.
• Uygun, T., Göktürk, B. ve Usta, N. (2016). Üniversite öğrencilerinin matematik problemine ilişkin algılarının metafor yoluyla analiz edilmesi. Bartın Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi,5(2), 536-556.
• Ünal, D., Erdoğan D. ve Demirhan, E. (2016). Bilsem’de öğrenim gören çocukların anne ve babalarının üstün yetenekli çocuk kavramına dair metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(30), 266-274.
• Ünal, F. ve Er, H. (2015). Özel Yetenekli Öğrencilerin Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD)16(1),165-182.
• Vatansever Bayraktar, H. (2015). Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8, Sayı: 37, 709-718.
• Yam, Z., Çetinkaya, H. ve Kurnaz, A. (2018). Özel yetenekli öğrencilerin “gelecek” kavramına ilişkin algılarının metaforik olarak incelenmesi, Milli eğitim Özel sayı, 1,67-89.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.