ANALYZING OF THE RELATIONSHIP BETWEEN OCCUPATIONAL PROFESSIONALISM AND PROFESSIONAL SELF-ESTEEM OF PRESCHOOL TEACHERS

Yıl 2021, Cilt: 21 Sayı: 3, 1063 - 1082, 15.09.2021

Özgül Polat Sezgin Balaban

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2021.21.64908-913001

Öz

The purpose of this study is to examine the relationship between occupational professionalism of preschool teachers and their occupational self-respect. The study group of the research designed in the relational screening model consisted of 449 participants working as preschool teachers. Data from the study were obtained using the Occupational Professionalism of Teachers Scale and Arıcak Occupational Self-Respect Scale. As a result, it is determined that there is a moderate, positive and significant relationship between preschool teachers' professional self-esteem and occupational professionalism. In addition, according to the results obtained in terms of the variables examined in the study, professional self-esteem makes a difference in favor of teachers working in private schools according to the school type variable and do not make a difference according to the age variable. When the variable of education level is taken into consideration, it has been observed that as the education level increases, professional self-esteem increases. In addition, there is a significant difference in favor of female teachers in the sub-dimensions of professional professionalism, personal development, professional sensitivity, emotional labor and total scores. There is a significant difference in favor of teachers aged 41 and over in contribution to the institution, emotional labor and total scores. There is a significant difference in favor of teachers with postgraduate education in the sub-dimension of personal development. It is found that there is a significant difference in favor of associate degree teachers in contribution to the institution, emotional labor and total score. It has been concluded that teachers with 16 years or more professional experience have significantly higher professional professionalism scores than other groups, and teachers working in private schools have significantly higher professional professionalism scores than those working in public schools.

Anahtar Kelimeler

Occupational professionalism, occupational self-respect, early childhood education, preschool teaching

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKİ PROFESYONELLİKLERİ İLE MESLEKİ BENLİK SAYGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin mesleki profesyonellikleri ile mesleki benlik saygıları arasındaki ilişkiyi incelemektir. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırmanın çalışma grubu, 2020-21 eğitim öğretim yılında resmî ve özel okul öncesi eğitim kurumlarında okul öncesi öğretmeni olarak çalışan 449 katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Öğretmenlerin Mesleki Profesyonellik Ölçeği ve Arıcak Mesleki Benlik Saygısı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda okul öncesi öğretmenlerinin mesleki benlik saygıları ve mesleki profesyonellikleri arasında orta derecede, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca araştırmada incelenen değişkenler açısından elde edilen sonuçlara göre, mesleki benlik saygısının okul türü değişkenine göre özel okullarda çalışan öğretmenler lehine bir farklılık oluşturduğu ve yaş değişkenine göre bir farklılık oluşturmadığı; öğretim düzeyi değişkeni göz önünde bulundurulduğunda ise öğrenim düzeyi arttıkça mesleki benlik saygısının arttığı görülmüştür. Bunlarla birlikte, mesleki profesyonelliğin “kişisel gelişim”, “mesleki duyarlılık”, “duygusal emek” alt boyutlarında ve toplam puanlarda kadın öğretmenlerin lehine anlamlı bir farklılık olduğu; “kuruma katkı”, “duygusal emek” puanları ve toplam puanlarda 41 yaş ve üzeri öğretmenler lehine, “kişisel gelişim” alt boyutunda lisansüstü öğrenim düzeyine sahip öğretmenler lehine; “kuruma katkı”, “duygusal emek” ve toplam puanda ise ön lisans mezunu öğretmenler lehine anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Aynı zamanda, 16 yıl ve üzeri mesleki deneyime sahip olan öğretmenlerin diğer gruplardan, özel okullarda çalışan öğretmenlerin ise resmî okullarda çalışanlardan anlamlı olarak daha yüksek mesleki profesyonellik puanlarına sahip olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki profesyonellik, mesleki benlik saygısı, okul öncesi eğitim, okul öncesi öğretmenliği

Kaynakça

• Altınkurt, Y. & Yılmaz, K. (2014). Öğretmenlerin mesleki profesyonelliği ile iş doyumları arasındaki ilişki. Sakarya University Journal of Education, 4(2), 57-71. https://doi.org/10.19126/suje.46033
• Arıcak, O. T. (1999). Grupla psikolojik danışma yoluyla benlik ve mesleki benlik saygısının geliştirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Arıcak, O. T. & Dilmaç, B. (2003). Psikolojik danışma ve rehberlik öğrencilerinin bir takım değişkenler açısından benlik saygısı ile mesleki benlik saygısı düzeylerinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1) 1-7.
• Aslan, A. G. D. & Akyol, A. K. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 51-60.
• Asya, A. N. (2015). Fatihler ölmez ve takvimler. Ötüken Neşriyat.
• Bal, E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin benlik algıları ile atılganlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler (3. baskı). Pegem Yayıncılık.
• Bayhan, G. (2011). Öğretmenlerin profesyonelliğinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Boyt, T. E., Lusch, R. F., & Naylor, G. (2001). The role of professionalism in determining job satisfaction in professional services: A Study of Marketing Researchers. Journal of Service Research, 3(4), 321-330. https://doi.org/10.1177/109467050134005
• Bulut Yazıcı, E. (2018). Rehber öğretmenlerin iş doyumları ile kariyer yaşantıları, mesleki benlik saygıları ve kişisel sağlık davranışları arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Brenoe, A. (2018). Origins of gender norms: Sibling gender composition and women's choice of occupation and partner. University of Zurich, Department of Economics, Working Paper. http://ftp.iza.org/dp11692.pdf
• Campbell-Barr, V. (2018). The silencing of the knowledge-base in early childhood education and care professionalism. International Journal of Early Years Education, 26(1), 75-89. https://doi.org/10.1080/09669760.2017.1414689
• Cerit, Y. (2012). Okulun bürokratik yapısı ile sınıf öğretmenlerinin profesyonel davranışları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 18(4), 497-521.
• Chong, S., & Lu, T. (2019). Early childhood teachers’ perception of the professional self and in relation to the early childhood communities. Australian Journal of Teacher Education, 44(7), 53-67. Erişim adresi: https://ro.ecu.edu.au/ajte/vol44/iss7/4
• Deniz, Ç. (2017). Farklı branş öğretmenlerinin duygusal zekâ özelliği ile mesleki benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Dolton, P., Marcenaro, O., Vries, R. D., & She, P. W. (2018). Global teacher status index 2018. https://www.varkeyfoundation.org/media/4790/gts-index-9-11-2018.pdf
• Efilti, E. & Çıkılı, Y. (2017). Özel eğitim bölümü öğrencilerinin benlik saygısı ile mesleki benlik saygısının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 99-114. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.28551-304623
• Erdoğan, Z. E., Eyuboglu, G., Ali, A.Y., Baykara, Z. G., Bulut, H., & Demir, S. G. (2020). İntörnlük uygulamasının hemşirelik öğrencilerinin kişisel ve mesleki benlik bağdaşım düzeyleri ile profesyonellik tutumları üzerine etkisi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(2), 25-37.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2009). How to design and evaluate research in education (7th ed.). McGraw-Hill. Garbarino, J., & Ganzel, B. (2000). The human ecology of early risk. In J. P. Shonkoff & S. J. Meisels (Eds.), Handbook of early childhood intervention. Cambridge University Press.
• Goepel, J. (2012). Upholding public trust: An examination of teacher professionalism and the use of teachers’ standards in England. Teacher Development, 16(4), 489-505. https://doi.org/10.1080/13664530.2012.729784
• Güleç, H. & Ayaz, C. Ö. (2017). Öğretmen adaylarının benlik saygıları ve mesleki benlik saygılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 556-579. https://doi.org/10.14686/buefad.290240
• Hamre, B. K., & Pianta, R. C. (2001). Early teacher–child relationships and the trajectory of children’s school outcomes through eighth grade. Child Development, 72, 625–638. https://www.jstor.org/stable/1132418
• Harmankaya, S. H. (2018). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin mesleki benlik saygısı ve umut düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Helsby, G., & McCulloch, G. (1996). Teacher professionalism and curriculum control. In I. Goodson & A. Hargreaves (Eds.), Teachers’ professional lives. Falmer Press.
• Hoşgörür, T. (2017). Öğretmenlerin mesleki profesyonellikleri ile saygınlıklarını yitirme kaygıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 23(3), 387-424.
• Işık, E. N. (2006). Öğretmen adaylarının benlik kavramları ile mesleki benlik kavramları arasındaki bağdaşımın bazı değişkenlere göre incelenmesi: Selçuk üniversitesi örneği [Yayımlanmamış doktora tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Karaca, D. (2015). İlk ve ortaokullarda bürokratikleşme düzeyinin öğretmen profesyonelliğine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Körükçü, Ö. & Vuslat, O. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmen adaylarının mesleki benlik saygıları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 4(2), 77-85.
• Kuzgun, Y. (2010). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Lai, M., & Lo, L. N. K. (2007). Teacher professionalism in educational reform: The experiences of Hong Kong and Shanghai. A Journal of Comparative Education, 37(1), 53-68. https://doi.org/10.1080/03057920601061786
• Leary, M. R. (1999). Making sense of self-esteem. Current Directions in Psychological Science, 8(1), 32-35. https://doi.org/10.1111/1467-8721.00008
• MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretmen yetiştirme ve geliştirme genel müdürlüğü, Ankara. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/06172441_Ygretmenlik_Mesl egi_Genel_Yeterlikleri.pdf
• Moritz Rudasill, K., Rimm-Kaufman, S. E., Justice, L. M., & Pence, K. (2006). Temperament and language skills as predictors of teacher-child relationship quality in preschool. Early Education and Development, 17(2), 271-291. https://doi.org/10.1207/s15566935eed1702_4
• Pearson, L. C., & Moomaw, W. (2005). The relationship between teacher autonomy and stress, work satisfaction, empowerment, and professionalism. Educational Research Quarterly, 29(1), 38-54.
• Pianta, R. C. (1999). Enhancing relationships between children and teachers. American Psychological Association.
• Sachs, J. (2016). Teacher professionalism: Why are we still talking about it? Teachers and Teaching, 22(4), 413-425. https://doi.org/10.1080/13540602.2015.1082732
• Salih, U. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mesleki benlik saygılarının demografik değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 141-160.
• Sarı, K. & Arslan, E. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk sevgilerinin ve mesleki benlik saygılarının profesyonellik değişkenleri açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Sarikaya, T. & Khorshid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçiminini etkileyen etmenlerin incelenmesi: Üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Journal Of Turkish Educational Sciences, 7(2), 393-423.
• Shantz, D., & Prieur, P. D. (1996). Teacher professionalism and school leadership: An antithesis? Education, 116(3), 393-397.
• Şirin, A., Öztürk, R., Bezci, G., Çakar, G. & Çoban, A. (2008). Hemşirelik öğrencilerinin meslek seçimi ve mesleği uygulamaya yönelik görüşleri. Dirim Tıp Gazetesi, 83(1), 69-75.
• Tabassum, F., Ali, M. & Bibi, F. (2011). Comparison of professional self-esteem of public and private teachers. International Journal of Humanities and Social Science, 1(18), 301-304.
• Tichenor, M. S., & Tichenor, J. M. (2004). Understanding teachers’ perspectives on professionalism. The Professional Educator 27(1-2), 89–95.
• Toh, K., Diong, C., Boo, H., & Chia, S. (1996). Determinants of teacher professionalism. British Journal of In-Service Education, 22(2), 231-244. https://doi.org/10.1080/0305763960220209
• Ünsal, S. & Bağçeci, B. (2016). Öğretmenlerin mesleki imajlarina ilişkin görüşleri ve mesleki imaja etki eden faktörler. Journal of Human Sciences, 13(3), 3905-3926. https://doi.org/10.14687/ jhs.v13i3.3908
• Zembat, R. & Küsmüş, G. İ. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerileri ile mesleki profesyonellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(4), 1725-1739. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3621