Özel Eğitim Öğretmenlerinin Akademik Beceri Öğretiminde Materyal Kullanımına Yönelik Deneyimlerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 4, 2213 - 2233, 15.12.2023

Çiğdem Türker Yıldırım , Asli Gerek Şenol , Ahmet Yıkmış

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1352849

Öz

Özel eğitim öğretmenlerinin akademik beceri öğretiminde materyal kullanımına yönelik deneyimlerinin incelenmesini amaçlayan bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında, Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı özel eğitim okullarında görev yapan 15 özel eğitim öğretmeni oluşturmuştur. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme tekniği ile toplanmış olup elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz doğrultusunda; akademik beceri öğretimine yönelik kullanılan materyaller, akademik beceri öğretiminde materyal kullanımının etkisi, öğretim materyali hazırlarken ve seçerken dikkat edilen özellikler, öğretim materyali hazırlarken izlenen süreç, materyallerin temini, öğretim sürecinde kullanılan teknolojik materyaller, teknolojiden faydalanma şekli, materyallerde yapılan uyarlamalar ve öğretmenlerin ihtiyaç duyduğu destekler şeklinde 9 ana temaya ve bu temalar altında yer alan toplam 63 alt temaya ulaşılmıştır. Araştırmada öğretmenlerin en çok resimli kartlar, gerçek nesneler, hazır materyaller, çubuklar-boncuklar ve öğretmen-öğrenci yapımı materyaller kullandıkları, öğretmenlerin materyallerin öğrenme-öğretme sürecini kolaylaştırdığı ve soyut bilgileri somutlaştırdığını düşündükleri, materyal hazırlarken ve seçerken özellikle maliyet, öğrenci özellikleri, öğrenci performans düzeyi ve materyal dayanıklılığına önem verdikleri görülmüştür. Ayrıca öğretmenlerin materyal temin ederken en çok kendi bütçelerini kullandıkları, materyalleri kendilerinin hazırladığı ve materyallerin okul idaresi tarafından karşılandığı belirlenmiştir. Öğretmenlerin öğretim materyallerinde yaptıkları uyarlamaların genellikle fiziksel düzenlemeler, farklı öğretim amaçlarına uyarlama ve içeriği düzenleme şeklinde olduğu, öğretmenlerin maddi destek, materyal temini ve eğitim konularında desteğe ihtiyaç duydukları belirlenmiştir. Araştırma bulguları alanyazına dayalı olarak tartışılmış, uygulamaya ve sonraki araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Özel eğitim öğretmenleri, özel gereksinimli öğrenci, akademik beceri öğretimi, materyal

Examination of Special Education Teachers' Experiences on the Use of Materials in Teaching Academic Skills

Öz

This study aims to examine the views and experiences of special education teachers about material usage in teaching academic skills. The phenomenology design was used. 15 special education teachers were the participants of this study. Data were collected by semi-structured interviews and analyzed with descriptive analysis. 9 main themes and 63 sub-themes were reached. These themes are materials used for teaching academic skills, the effect of material usage, the features considered for preparing and choosing teaching materials, preparing materials, the supply of materials, the technological materials used in the teaching process, the way technology is used, the adaptations made in the materials, teachers’ needs. Results show that teachers mostly used picture cards, real objects, ready-made materials, sticks-beads, and teacher-student-made materials. Teachers thought that the materials facilitate the learning-teaching process. Features like cost, student characteristics, performance level, and material durability are important for preparing and choosing materials. In addition, it is determined that teachers mostly use their own budgets to supply materials and prepare the materials themselves or the school administration pays for them. The adaptations made by the teachers in the teaching materials are generally physical arrangements, adaptation to different teaching purposes, and editing of the content. Teachers need support regarding finances, material supply, and education about materials. Research findings were discussed, and suggestions for practice and further research were presented.

Anahtar Kelimeler

Special education teachers, students with special needs, teaching academic skills, material

Kaynakça

• Arı, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin öğretim teknolojileri ve materyal kullanma durumları ile öğretim teknoloji ve materyallerinin etkililiğine ilişkin görüşlerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Barus, Y. K., & Djukri. (2013). Pengembangan buku teks tematik tema permainan untuk kelas III SDN tridadi sleman yogyakarta. Jurnal Prima Edukasia, 1(2), 222-234. https://doi.org/10.21831/jpe.v1i2.2638
• Baturay, M. H., Gökçearslan, Ş., & Ke, F. (2017). The relationship among pre-service teachers' computer. competence, attitude towards computer-assisted education, and intention of technology acceptance. International Journal of Technology Enhanced Learning, 9(1), 1–13. https://doi.org/10.1504/IJTEL.2017.084084
• Billingsley, B., Israel, M. & Smith, S. (2011). Supporting new special education teachers. How online resources and web 2.0 technologies can help. Teaching Exceptional Children, 43(5), 20-29. https://doi.org/10.1177/004005991104300
• Bishop, A. G., Brownell, M. T., Klinger, J. K., Leko, M. M., & Galman, S. A. C. (2010). Differences in beginning special education teachers: The influence of personal attributes, preparition, and school environment on classroom reading practices. Leraning Disability Quarterly, 33, 75-92. https://doi.org/10.2307/25701435
• Blumenthal, Y., Hartke, B. & Voß, S. (2019). The role of evidence-based practice in german special education-State of research and discussion. Education Sciences, 9(106), 1-11. https://doi:10.3390/educsci9020106
• Cardoso, D. C., Cristiano, M. P., & Arent, C. O. (2009). Development of new didactic materials for teaching ccience and biology: The importance of the new education practices. OnLine Journal of Biological Sciences, 9(1), 1-5. https://doi:10.3844/ojbs.2009.1.5
• Cheng, S. C. & Lai, C. L. (2020). Facilitating lrearning for students with special needs: A review of technology-supported special education studies. Journal of Computers in Education, 7(2),131-153. https://doi.org/10.1007/s40692-019-00150-8
• Creswell, J. W. (2021). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. S. B. Demir, M. Bütün, 6. baskı). Siyasal Yayın Dağıtım. (Orijinal çalışma 2008 yılında yayımlandı.)
• Çağıltay, K., Çakır, H., Karasu, N., İslim, Ö. F. & Çiçek, F. (2019). Use of educational technology in special education: Perceptions of teachers. Participatory Educational Research, 6(2), 189-205). http://dx.doi.org/10.17275/per.19.21.6.2
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin öğretim araç-gereç ve materyallerini kullanma düzeyleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 73-105. https://doi.org/10.7822/egt3
• Çiftçi, Ş. K., Yıldız, P., & Bozkurt, E. (2015). Ortaokul matematik öğretmenlerinin materyal kullanımına ilişkin görüşleri. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 4(1), 79-89.
• Delvia, T. F., Mufit, F., & Bustari, M. (2021). Design and validity of physics teaching materials based on cognitive conflict integrated virtual laboratory in atomic nucleus. Pillar of Physics Education, 14(1), 5-14. http://dx.doi.org/10.24036/10354171074
• Drigas, A. S. &Papanastasiou, G. (2014). Interactive whiteboards’ added value in special education. International Journal of Online and Biomedical Engineering, 10(4), 46.-51. http://dx.doi.org/10.3991/ijoe.v10i6.4004
• Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (EYHGM). (2023). Engelli ve yaşlı istatistik bülteni. https://www.aile.gov.tr/media/135432/eyhgm_istatistik_bulteni_nisan_23.pdf
• Göçer, A., & Akgül, O. (2019). Türkçe öğretmenlerinin dil eğitiminde ortam tasarımı ve materyal kullanımı yeterliklerinin değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 837-855. https://doi.org/10.29029/busbed.482891
• Gündüz, Ş., & Odabaşı, F. (2004). Bilgi çağında öğretmen adaylarının eğitimde öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme dersinin önemi. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 1303-6521.
• Hamutoğlu, N. B., İşbulan, O., & Kıyıcı, M. (2022). Major tendencies in special education within the framework of educational technology between 1960-2019. Ankara University Faculty of Educational Sciences Journal of Special Education, 23(4), 751-773. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.835696
• Hofer, M., & Grandgenett, N. (2012). TPACK development in teacher education: A longitudinal study of preservice teachers in a secondary M.A.Ed. program. International Society for Technology in Education, 45(1), 83–106. https://doi.org/10.1080/15391523.2012.10782598
• Khabib, N., Majdi, H., & Su‘ad. (2020). Development of social science teaching materials by using a scientific approach based on the surrounding environment in grade IV students of SD 1 jati kulon. Journal of Physics: Conference Series, 1823(1), 1-8. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1823/1/012069
• Kurniawatii, M. W., Anitah, S., & Suharno. (2017). Developing learning science teaching materials based on scientific to improve students learning outcomes in elementary school. European Journal of Education Studies, 3(4), 319-330. https://doi.org/10.5281/zenodo.39899
• Kuruş, G. (2011). Matematik öğretmen adaylarının hareketli materyal geliştirme sürecinin incelenmesi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Maryanti, R., Nandiyanto, A. B. D., Hufad, A. & Sunardi, S. (2021). Science education for students with special needs in Indonesia: From definiton, systematic review, education system, to curriculum. Indonesian Journal of Community and Special Needs Education, 1(1), 1-8. https://doi.org/10.17509/ijcsne.v1i1.32653
• McLeskey, J. &Waldron, N. L. (2011). Educational programs for elementary students with learning diasabilities: Can they be both effective and inclusive?. Learning Disability Practices, 26(1), 48-57. https://doi.org/10.1111/j.1540-5826.2010.00324.x
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. http://oygm.meb.gov.tr/
• Mete, P., & Yıldırım, A. (2018). Zihinsel yetersizliğe sahip öğrencilere “Sert-Yumuşak” maddelerin öğretimi için öğretim materyallerinin seçim süreci. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1527-1538. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2138
• National Council for Special Education [NCSE]. (2010). Literature review of principles and practices relating to inclusive education for children with special educational needs. https://ncse.ie/wp-content/uploads/2014/10/NCSE_Inclusion.pdf
• Okolo, C. M., & Diedrich, J. (2014). Twenty-five years later: How is technology used in the education of students with disabilities? Results of a statewide study. Journal of Special Education Technology, 29(1), 1–20. https://doi.org/10.1177/016264341402900101
• Önal, H., Kılıç, B. C., Çolak, İ., & Kızılçaoğlu, A. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının etkinlik yaptırma ve materyal kullanımına yatkınlıkları. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 11-19.
• Petersen, A. (2016). Perspectives of Special Education teachers on general education curriculum Access: Preliminary results. Research and Practice for Persons with Severe Disabilities, 41(1), 19-35. https://doi.org/10.1177/1540796915604835
• Qahmash, A. I. M . (2018). The potential of using mobile technology in teaching individuals with learning disabilities: A review of special education technology literature. Tech Trends, 62, 647-653. https://doi.org/10.1007/s11528-018-0298-1
• Rochmad. (2010). Desain model pengembangan perangkat pembelajaran matematika. Journal Kreano, 3(1), 59-72.
• Rodrigez, I. R., Saldana, D & Moreno, F. J. (2012). Support, inclusion, and special education teachers’ at.titudes toward the education of students with autism spectrum disorders. Autism Research and Treatment, 12, 1-8, https://doi.org/10.1155/2012/259468
• Sani-Bozkurt, S. (2017). Özel eğitimde dijital destek: Yardımcı teknolojiler. Açıköğretim Uygulamaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(2), 37-60. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/403817
• Siyam, N. (2019). Factors impacting special education teachers’acceptance and actual use of technology. Education and Information Technologies, 24, 2035-2057. https://doi.org/10.1007/s10639-018-09859-y
• Şahan, M. (2017). Hayat bilgisi dersi öğretiminde materyal kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri [Yüksek lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Timor, A. R., Ambiyar, Dakhi, O., Verawadina, U., & Zagoto, M. M. (2021). Effectiveness of problem-based model learning on learning outcomes and student learning motivation in basic electronic subjects. İnternational Journal of Multi Science, 1(10), 1-8.
• Toptaş, V. (2008). Geometri alt öğrenme alanlarının öğretiminde kullanılan öğretim mateyalleri ile öğretme-öğrenme sürecinin bir birinci sııfta incelenmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences, 4(1), 299-323.
• Toptaş, V., Çelik, S., & Karaca, E. T. (2012). Pedagogical materials use of primary grade teachers in mathematics education. Elementary Education Online, 11(4), 1121-1130.
• Ünlü, M. (2017). Matematik öğretmen adaylarının matematik derslerinde öğretim materyali kullanımına ilişkin görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(1), 10-34.
• Ünveren-Bilgiç, E. N. (2017). Ortaöğretim matematik öğretmenlerinin öğretim materyalleri hakkındaki anlayışları ve ürettikleri materyallerin incelenmesi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Whitby, P. J., Leininger, M. L., & Grillo, K. (2012). Tips for using interactive whiteboards to increase participation of students with disabilities. Teaching Exceptional Children, 44(6), 50-57. https://doi.org/10.1177/004005991204400605
• Yazlık, D. Ö. (2018). Öğretmenlerin matematik öğretiminde somut öğretim maeryali kullanımına yönelik görüşleri. Ulluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 775-805. https://doi.org/10.26466/opus.417200
• YK, R. E., Ruslan, D., & Sumarno. (2021). Development of contextual-based thematic teaching materials to improve student learning outcomes grade V public elementary school percontohan kabanjane. İnternational Journal of Multi Science, 1(10), 96-102.
• Yıldırım, A., & Simsek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yusuf, M. M., Amin, M., & Nugrahaningsih. (2017). Developing of instructional madia-based animation video of enzyme and matebolism material in senior high school. Journal of Pendidikan Biologi Indonesia, 3(3), 254-257. https://doi.org/10.22219/jpbi.v3i3.4744
• Zagoto, M. M., Yarni, N., & Dakhi, O. (2019). Perbedaan individu dari gaya belajarnya serta implikasinya dalam pembelajaran. Jurnal Review Pendidikan dan Pengajaran, 2(2), 259-265. https://doi.org/10.31004/jrpp.v2i2.481
• Zulifah, S., Murtono, Santoso, & Masfuah, S. (2021). Content validity of android-assisted problem based learning-oriented illustrated stories teaching materials. Journal of Physics: Conference Series, 1823(1), 1-8. https://doi.org/10.1088/1742-6596/1823/1/012094