Görme Yetersizliğine Sahip 6. Sınıf Öğrencilere Kavram Öğretimi: İletken ve Yalıtkan Maddeler

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 544 - 562, 15.03.2024

Betül Okcu , Mustafa Sözbilir

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1311077

Öz

Bu çalışma görme yetersizliğine sahip 6. sınıf öğrencilerine fen bilimleri dersi, “elektriğin iletimi” ünitesinde yer alan “iletken ve yalıtkan maddeler” konusuna ait kazanımların, daha etkili bir şekilde kazandırılabilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Erzurum Görme Engelliler Ortaokulu 6. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada yer alan kazanımlara yönelik öğretim tasarımı yapılabilmesi için ünite kapsamında yer alan kazanımların Yenilenmiş Bloom taksonomisine göre düzeyleri dikkate alınarak öğrencilerin bireysel öğrenme ihtiyaçları belirlenmiş ve bu ihtiyaçlara göre konuya ait kavramların öğrencilere daha etkili bir şekilde öğretilebilmesi için görme yetersizliğinden etkilenme düzeylerine uygun olarak geliştirilen etkinliklerle, dokunsal araç-gereç veya materyaller tasarlanarak uygulanmıştır. Çalışmada, veri toplamak amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Görüşme Formu (GF) ve Elektriğin İletimi Başarı Testi (EİBT) kullanılmıştır. GF ve EİBT, uygulama öncesinde fen bilimleri dersine yönelik ihtiyaçların belirlenmesi ve uygulama sonrasında ise kavramların öğrenilme durumlarını belirlemek amacıyla kullanılmıştır. Son test sonuçlarının güvenirliği için de öğrencilerle ders sonrası görüşme yapılmıştır. Uygulama sonucunda öğrencilerin son test puanlarının ön test puanlarından daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yine görüşme verilerinin analizi sonucunda öğrencilerin cevaplarının son test bulguları ile paralel olduğu görülmüştür. Çalışma da öğrenci ihtiyaçlarına uygun olarak destekleyici öğretim materyallerinin kullanılmasının öğrencilerin akademik başarılarında artış sağladığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Görme yetersizliği, Fen öğretimi, İletken madde, Yalıtkan madde, Elektriğin iletimi

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

114K725

Teşekkür

Bu çalışma 114K725 nolu TUBİTAK projesi kapsamında finanse edilmiştir. Bu çalışmaya gönüllü katılan öğretmenlere, öğrencilere ve TUBİTAK’a teşekkür ederiz.

Teaching Concepts to 6th Grade Students with Visually Impaired: Conductors and Insulators

Öz

This study aims to provide 6th grade students with deficiencies with the acquirable knowledge of the subject "Conductors and Insulators" in the "Conduction of Electricity" unit in a more effective way. The study was carried out in the 2015-2016 academic year during the transition to the 6th grade of Erzurum Secondary School for the Visually Impaired. For the instructional design for the profitable ones included in the study, the sustainable ones within the scope of the unit are geographically separated according to the Renewed Bloom taxonomy, their individual learning is determined and the distribution of the summaries according to these needs is done in order to be taught more effectively. The materials were designed, and the application was made. In the study, the Interview Form (GF) and the Electricity Transmission Achievement Test (EIBT) analyzed by the researcher were used to collect data. GF and EIBT were used to determine science in depth before the application and to determine the learning status of the concepts after the application. For the reliability of the post-test results, the reporting team was interviewed after the lesson. It was determined that the post-test scores of the application results were higher than the pre-test scores. Nevertheless, the results of the interview data analysis showed that the answers were in line with the post-test characteristics. It was determined that the use of teaching supports such as materials and equipment in accordance with the study data recording increased scientific achievements.

Anahtar Kelimeler

Visual impairment, Science teaching, Conductive material, Insulating material, Conduction of electricity

Proje Numarası

114K725

Kaynakça

• Anderson, L W., Kralhcvohl, D., (Eds). Airasian, PAV., Cruikshank, K.A., Mayer, R E., Pintrich, P.R, Ralhs, J., NVİllrock,
• M.C. (2001). A Tıvumomy far Learning, Teaching, and Assessing: A Revisiım of Bloom's Tıvconomy af Eduealional Objedives. U.S.: Addison Wesley Longıııan, İne.
• Arıcan, P. (2022). Çocuklarda Görme Engeli, Çocuk ve Medeniyet. 13: 156-161.
• Arslan, Y., Şahin, H. M., Gülnar, U., & Şahbudak, M. (2014). Görme engellilerin toplumsal hayatta yasadıkları zorluklar. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-14.
• Aslan, C. (2016). Görme engelliler için yardımcı teknolojiler. S. Çakmak (Ed.), Özel eğitimde yardımcı teknolojiler içinde (s. 56-92). Ankara: Vize.
• Bandyopadhyay, S. & Rathod, B. B. (2017). The sound and feel of titrations: a smartphone aid for color-blind and visually impaired students. Journal of Chemical Education, 94(7), 946-949.
• Bilgiç, E. (2018). Kaynaştırma uygulamalarındaki öğretimsel uyarlamalar eğitiminin sınıf öğretmenlerinin öğretimsel uyarlamaların önemine ilişkin görüşlerine etkisi. Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Özel Eğitim Anabilim Dalı, Zihin Engelliler Eğitimi, Eskişehir.
• Bishop, V. E. & Barraga, N. C. (2004). Teaching visually impaired children. Springfield: Charles C Thomas.
• Bülbül, M. Ş. (2014). The effect of enriched course materials about motion on nineth grade sighted and totally blind students’ achievement, motivation, attitude, perception of learning environment and interaction in inclusive classes. Dissertation, Middle East Technical University, Ankara.
• Bülbül, M. Ş. & Eryılmaz, A. (2012). Görme engelli öğrenciler için fizik ders araçları. Ankara: Murat Kitapevi.
• Bülbül, M. Ş., Garip, B. & Özdemir, Ö. F. (2017). Using a force concept inventory test with visually impaired and blind students. European Journal of Physics Education, 6(3), 20-31.
• Bümen, N., T. (2006). Program Geliştirmede Bir Dönüm Noktası: Yenilenmiş Bloom Taksonomisi. A Revision of the Bloom’s Taxonomy: A Turning Point in Curriculum Development. Eğitim ve Bilim, 31 (142), 3-14.
• Coşkun, M. K. & Şimşek, U. (2021). Görme engelli öğrencilere yönelik geliştirilen Sosyal Bilgiler dersi etkinliklerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies – Education, 16(3), 1453-1472. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.49818,
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five traditions (Second edition). London: Sage.
• Çeken, R. (2021). Özel eğitim etkinliklerinde kullanılan fen öğretimi materyallerine disiplinler arası bir bakış. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 122-146.
• Çiftçi, E. (2021). Görme Engelli Öğrencilere Ortaokul Matematiği Öğreten Matematik Öğretmenlerinin Öğretim Uygulamaları ve Karşılaştıkları Zorluklar. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Anabilim Dalı Matematik Eğitimi Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Demir, T. & Şen, Ü. (2009). Görme engelli öğrencilerin çeşitli değişkenler açısından öğrenme stilleri üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 154-161.
• Diken, İ., H. (2018). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim (16. Baskı). İbrahim H. Diken (Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
• Ediyanto, E. & Kawai, N. (2019, June). Science Learning for Students with Visually Impaired: A Literature Review. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1227, No. 1, p. 012035). IOP Publishing. doi: 10.1088/1742-6596/1227/1/012035
• Karakoç̧, T. (2016). Görme yetersizliği olan öğrencilerin araştırmaya dayalı öğrenme yaklaşımı modellerinden rehberli keşfetme modelinin deneysel işlemleri kazanmalarına, akademik başarılarına ve fen bilgisine ait tutumlarına etkisi. Yayımlanmamış̧ Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karakoç̧, T., & Aslan, C. (2022). Teaching Experiences of Science Teachers Working in Schools for the Visually Impaired. International Journal of Progressive Education, 18(1), 128-146.
• Karbowski, C. F. (2020). See3D: 3D Printing for people who are blind. Journal of Science Education for Students with Disabilities, 23(1), 1-8.
• Kızılaslan, A. (2016). İlköğretim 8. Sınıf Görme Engelli Öğrencilere “Maddenin Halleri ve Isı” Ünitesi İle İlgili Kavramların Öğretimi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Kızılaslan, A. (2019). An instructional design to teaching science concepts to visually impaired students. Science Education International, 30(1), 56-64
• Kızılaslan, A., Zorluoğlu S. L., Sözbilir, M. & Teke, D. (2020). Görme Yetersizliği Olan Öğrencilere Yönelik Geliştirilen Fen Etkinliklerinin Analizi: Madde ve Isı. Anemon Muş̧ Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1) 19-32.
• Liaga, M. M. (2019). Instructional strategies used by teachers to facilitate construction of mathematics knowledge by visually impaired learners (Unpublished Master’s Thesis). Retrieved from https://repository.up.ac.za/ handle/2263/76885.
• McCallum, D. & Ungar, S. (2003). An introduction to the use of inkjet for tactile diagram production. The British Journal of Visual Impairment, 21(73).
• Metin, H & Altunay, B. (2020). Kaynaştırma öğrencileriyle çalışan sınıf öğretmenlerinin fen bilimlerinin öğretimine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 15(5), 2481-2505. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44152
• Millî Eğitim Bakanlığı [Ministry of National Education] (2018). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği [Special Education Services Regulation]. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_
• Mim, M., Bardot, S., Brock, A., Brulé, E., Ducasse, J., Giraud, S. & Jouffrais, C. (2019). New technologies for spatial learning in visually impaired people. Anae - Approche Neuropsychology Des Apprentissages Chez L’enfant, Pleıomedıa, 31 (159), 167-17.
• Miyauchi, H. (2020). A systematic review on inclusive education of students with visual impairment. Education Sciences, 10(346), 2-15. doi:10.3390/educsci10110346
• Mukhiddinov, M., & Kim, S. Y. (2021). A systematic literature review on the automatic creation of tactile graphics for the blind and visually impaired. Processes, 9(10), 1726.
• Neely, M., B., (2007). Using technology and other assistive strategies to aid students with disabilities in performing chemistry lab tasks. Journal of Chemical Education, 84(10), 1699-1701.
• Okcu, B. (2016). İlköğretim 8. Sınıf Görme Engelli Öğrencilere ‘Yaşamımızdaki Elektrik’ Ünitesi ile İlgili Kavramların Öğretimi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Okcu, B. & Sözbilir, M. (2019). Designing a bulb to teach electric circuits to visually impaired students. The Physics Teacher, 57(2), 99-101.
• Özçelik, D., A. (2010). Öğrenme öğretim ve değerlendirme ile ilgili bir sınıflama: Bloom’un eğitimin hedefleri ile ilgili sınıflamasının güncelleştirilmiş biçimi (1. Baskı). (Edt.L.W. Anderson & D., R, Krathwohl). Pegem Akademi: Ankara.
• Rosenblum, L. P., Ristvey, J., & Hospital, L. (2019). Supporting elementary school students with visual impairments in science classes. Journal of Visual Impairment & Blindness, 113(1), 81-88. doi: 10.1177/0145482X19833801
• Rule, A.C., Stefanich, G.P., Boody, R.M. & Peiffer, B. (2011). Impact of adaptive materials on teachers and students with visual impairments in secondary science and mathematics classes. International Journal of Science Education, 33(6), 865–887.
• See, A. R., & Advincula, W. D. (2021). Creating Tactile Educational Materials for the Visually Impaired and Blind Students Using AI Cloud Computing. Applied Sciences, 11(16), 7552.
• Senemoğlu, N. (2018). Gelişim Öğrenme ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya (26. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Spinczyk, D., Maćkowski, M., Kempa, W. & Rojewska, K. (2019). Factors influencing the process of learning mathematics among visually impaired and blind people. Computers in Biology and medicine, 104, 1-9. https://doi.10. 1016 / j. compbiomed.2018.10.025
• Stefanich, G.P., Gabriele, A.J., Rogers, B.G. & Erpelding, C. (2005). Improving educator attitudes about inclusive science through dissemination workshops: Journal of Science Education for Students with Disabilities, 11(1), 6–24.
• Supalo, C. A., Dwyer, D., Eberhart, H. L., Bunnag, N., & Mallouk, T. E. (2009). Teacher training workshop for educators of students who are blind or low vision. Journal of Science Education for Students with Disabilities, 13(1), 9-16.
• Şahin, M., & Yorek, N. (2009). Teaching Science to Visually Impaired Students: A Small-Scale Qualitative Study. Online Submission, 6(4), 19-26.
• Teke, D. ve Sözbilir, M. (2019). Teaching energy in living systems to a blind student in an inclusive classroom environment. Chemistry Education Research and Practice, 20(4), 890-901.
• Yalçın, G. (2020). Görme yetersizliği olan öğrencilere yönelik ortam, materyal ve program/öğretimsel düzenlemeler [Setting, materials and program / educational arrangements for students with visual impairments]. In P. Piştav Akmeşe & B. Altunay (Eds.), İşitme ve görme yetersizliği olan çocuklar ve eğitimleri [Children with hearing and vision impairments and their education] (pp. 271-293). Ankara, Turkey: Nobel.
• Yalçın, G. (2022). Dokunsal materyallere yönelik öğretmen, öğrenci ve aile görüşlerinin belirlenmesi: Fen bilimleri dersi örneği. Nevşehir Hacı Bektaş̧ Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12(2), 803-822.
• Yalçın, G., & Kamalı Arslantaş, T. (2020). Mentoring inservice teachers to support their inclusive science teaching practices for students with visual impairment. International Journal of Contemporary Educational Research, 7(2), 112-131.
• Yazıcı, F. & Sözbilir, M. (2020). Görme engelli altıncı sınıf öğrencilerine hücre konusunun öğretimi. Eğitim ve Bilim, 45(204), 227-250. doi: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2020.8765
• Yıldız Şeker, B. (2022). Görme ve İşitme Engelli Öğrencilerin Açık ve Uzaktan Eğitimde Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, İstanbul.
• Yin, R.K. (2013). Case study research: Design and methods. California: SAGE Publication.
• Yuen, M., Westwood, P. & Wong, G. (2004). Meeting the needs of students with specific learning difficulties in the mainstream education system: Data from primary school teachers in Hong Kong. The International Journal of Special Education, 20(1), 67–76.
• Yüksel, İ., & Aslan, C. (2020). Özel eğitim, zekâ oyunları ve fen eğitiminde temel kavramlar. Y. Çıkıllı & İ. Yüksel (Ed.), Özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler için zekâ oyunlarıyla fen eğitimi ve etkinlik örnekleri içinde (s. 1- 16). Ankara: Nobel.
• Zorluoğlu, S. L. (2017). 6. Sınıf Görme Engelli Öğrencilere Maddenin Tanecikli Yapısıyla İlgili Kavramların Öğretimi. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Zorluoğlu, S., & Sözbilir, M. (2017). Görme yetersizliği olan öğrencilerin öğrenmelerini destekleyici ihtiyaçlar. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 659-682.