Research on the Self-efficacy Beliefs of Teachers Working in Anatolian Highschools Towards Implementing the Constructive Approach

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 363 - 388, 15.03.2024

Kadir Güven , Esma Genç

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1319018

Öz

Teachers play one of the most important roles in the implementation of the constructivist approach. Considering the importance of the effect of self-efficacy belief on practices in learning environments, it was aimed to determine the levels of teachers' self-efficacy beliefs towards implementing the constructivist approach in the study. The metaphors created by the teachers were also examined.The population of the research designed in mixed design consists of teachers working in Anatolian high schools in Istanbul. In selecting the sample of the study, stratified sampling method was used. In the study, the schools in the population were divided into homogeneous subgroups according to the percentiles of the Central Examination Score. Samples from the determined sub-strata were selected by random sampling method. In the qualitative dimension of the research, the same group was studied. In the quantitative part of the study, the data were collected with the Teachers' Self-Efficacy Belief Scale for Implementing the Constructivist Approach. In the qualitative part, the metaphors of the teachers regarding the constructivist understanding were determined. Multiple analysis of variance (MANOVA) was used in the analysis of quantitative data; qualitative data were analyzed by content analysis method. The results revealed that teachers' self-efficacy belief levels towards implementing the constructivist approach are high. While the scale scores of the teachers differed significantly according to the variable of seniority, they did not show a significant difference according to the variables of branch and education level. In the qualitative dimension of the research, a total of 73 valid metaphors produced under 10 different categories were examined. The results were discussed in the light of the literature and suggestions were developed for researchers and practitioners

Anahtar Kelimeler

Constructivism, Self-Efficacy Belief, Teacher, Metaphor

Öğretmenlerin Yapılandırmacı Yaklaşımı Uygulamaya Yönelik Öz-yeterlik İnançlarının İncelenmesi

Öz

Yapılandırmacı yaklaşımın uygulanmasında en önemli rollerden birini öğretmenler üstlenmektedir. Öğretmenlerin bu rollerini yerine getirirken dikkate alınacak özelliklerinden biri ise öz-yeterlik inançlarıdır. Öz-yeterlik inancının öğrenme ortamlarındaki uygulamalara etkisinin öneminden hareketle, araştırmada öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz-yeterlik inançlarının düzeylerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada ayrıca öğretmenlerin oluşturdukları metaforlar da incelenmiştir. Karma desende tasarlanan araştırmanın evrenini, İstanbul ilindeki Anadolu liselerinde çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Örneklemin seçiminde tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada, evrende yer alan okullar, Merkezi Sınav Puanı yüzdelik dilimlerine göre homojen alt gruplara ayrılmıştır. Belirlenen alt tabakalardan örneklemler seçkisiz örnekleme yöntemi ile seçilerek örneklemin temsil gücü garanti altına alınmaya çalışılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda da aynı grup ile çalışılmıştır. Araştırmanın nitel boyutundaki çalışma grubu da, nicel boyut kapsamında örnekleme alınan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel kısmında veriler, Öğretmenlerin Yapılandırmacı Yaklaşımı Uygulamaya Yönelik Öz-Yeterlik İnanç Ölçeği (YÖİÖ) ile toplanmıştır. Nitel kısımda ise öğretmenlerin yapılandırmacı anlayışa ilişkin sahip oldukları metaforlar belirlenerek üst ve alt öz-yeterlik düzeylerine göre sınıflandırılmıştır. Nicel verilerin analizinde çoklu varyans analizi (MANOVA) kullanılmış; nitel veriler ise içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Sonuçlar, öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz-yeterlik inanç düzeylerinin yüksek olduğunu göstermiştir. Öğretmenlerin ölçek puanları kıdem değişkenine göre anlamlı şekilde farklılaşırken, branş ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemiştir. Araştırmanın nitel boyutunda, 10 farklı kategori altında üretilen toplam 73 geçerli metafor incelenmiştir. Öz-yeterlik düzeyleri açısından alt ve üst grupta yer alan öğretmenlerin oluşturdukları metaforlara ilişkin kategoriler arasında bir farklılık gözlenmemiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar alan yazın ışığında tartışılarak araştırmacı ve uygulayıcılara yönelik öneriler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yapılandırmacılık, öz-yeterlik inancı, öğretmen, metafor

Kaynakça

• Allinder, R. M. (1994). The relationship between efficacy and the instructional practices of special education teachers and consultants. Teacher Education and Special Education, 17, 86–95.
• Allinder, R. M. (1995). An examination of the relationship between teacher efficacy and curriculum-based measurement and student achievement. Remedial and Special Education, 16(4), 247-254.
• Anıl, D., & Acar, M. (2008). Sınıf öğretmenlerinin ölçme değerlendirme sürecinde karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 44-61.
• Aşkar, P., & Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlilik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21:1-8.
• Aydınay, Satan A. (2013). Öğretmen adayı öğrencilerin psikolojik danışman ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (26), 64-92.
• Aykan, A. (2014). Ortaokul öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili yeterlik düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84(2), 191-215.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. Self-efficacy in Changing Societies, 15, 334.
• Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W.H. Freeman and Commpany.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52, 1–26.
• Bada, M., & Kırpık, C. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma dair öz yeterlik algıları ve buna etki eden faktörlere ilişkin görüşleri. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (9), 462-480.
• Borich, G. D. (2017). Etkili öğretim yöntemleri. (Çev. B. Acat, 8.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık
• Botha, E. (2009). Why is metaphor important in education? South African Journal of Education, 29 (4).
• Brooks, J. G. & Brooks, M. J. (1999) In Search of Understanding: The Case for Constructivist Classroom. Association for Supervision and Curriculum Development: New York; Alexandria, VA.
• Bümen, N. T., & Özaydın, T. E. (2013). Adaylıktan göreve öğretmen öz-yeterliği ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlardaki değişimler. Eğitim ve Bilim, 38(169).
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, (28. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık
• Cansiz, M., & Cansiz, N. (2019). How Do Sources of Self-Efficacy Predict Preservice Teachers’ Beliefs Related to Constructivist and Traditional Approaches to Teaching and Learning? SAGE Open, 9(4). doi:10.1177/2158244019885125.
• Cırık, İ., Çolak, E., & Kaya, D. (2015). Yapılandırmacı öğrenme ortamları: öğretmen ve öğrencilerin bakış açıları. International Journal on New Trends in Education ve Etkileri , 6 (2), 30-44.
• Creswell, J.W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4th ed.). Boston: Pearson.
• Çayak, S. (2014). İlkokul öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik tutumları ile öz yeterlikleri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(31), 88-110.
• Çınar, T. (2019). Sınıf öğretmenlerinin öğretim stili tercihleri ve yapılandırmacılığı uygulama öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. [Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Çocuk, H., Yokuş, G., & Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik ve metaforik algıları: Mersin Üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 373-387.
• Çolak, E. (2006). İşbirliğine dayalı öğretim tasarımının öğrencilerin öğrenme yaklaşımlarına, akademik başarılarına ve öğrenmenin kalıcılığına etkisi [Doktora tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Çolak, E. & Yabaş, D. (2017). Öğretmen adaylarının ders planlarının yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz yeterlilik inanç düzeyleri açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 86-103. doi: 10.17679/inuefd.323420.
• Ekici, G., & Kurt, H. (2014). Öğretmen adaylarının “aids” kavramı konusundaki bilişsel yapıları: Bağımsız kelime ilişkilendirme testi örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 18(3), 267-306.
• Ekinci, N. (2015). Öğretmen adaylarının öğrenme yaklaşımları ve öğretmen öz yeterlik inançları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 30(1). 62-76.
• Eminoğlu Küçüktepe, S., & Gürültü, E. (2014). Öğretmenlerin" yapılandırmacı öğretmen" kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 282-305.
• Eskici, M. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin öz yeterlik algıları ile tutumları [Doktora tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Eskici, M. & Özen, R. (2013). “Öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz yeterlik inanç ölçeği” nin uyarlanması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 19-29.
• Evrekli, E., Şasmaz Ören, F. & İnel, D. (2010, Kasım 11-13). Öğretmen adaylarının yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz-yeterliliklerinin cinsiyet, bölüm ve sınıf düzeyi değişkenleri açısından incelenmesi [Sözlü bildiri]. I. Uluslararası Eğitimde Yeni Yönelimler ve Yansımaları Konferansı, Türkiye.
• Fraenkel, R. J., Wallen, E. N., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (8th ed.). McGraw-Hill.
• Fer, S. & Cırık. İ. (2007). Yapılandırmacı öğrenme: Kuramdan uygulamaya. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları. Gavora, P. (2011). Measuring the self-efficacy of in-service teachers in Slovakia. Orbis Scholae, 5(2), 74-94.
• Gençtürk, A., & Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
• Gibson, S., & Dembo, M. (1984). Teacher efficacy: A consruct validation. Journal of Educational Psychology, 76 (4), 569–582.
• Guangbao, F., & Timothy, T. (2021). Investigating the Associations of Constructivist Beliefs and Classroom Climate on Teachers' SelfEfficacy Among Australian Secondary Mathematics Teachers. Frontiers in Psychology, 12, 504.
• Guskey, T. R. (1987). Context variables that affect measures of teacher efficacy. The Journal of Educational Research, 81(1), 41-47.
• Guskey, T. R. (1988). Teacher efficacy, self-concept, and attitudes toward the implementation of instructional innovation. Teaching and Teacher Education, 4(1), 63–69.
• Günay, R. (2015). Eğitim fakültesinde görevli öğretim elemanlarının yapılandırmacı öğretmen algıları. İlköğretim Online, 14(3), 845-861.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. Oxford University Press.
• Hoy, A. W. (2000). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching. In annual meeting of the American Educational Research Association (1-27), New Orleans, LA. https://www.researchgate.net/publication/237218148_Changes_in_Teacher_Efficacy_During_the_Early_Y ears_of_Teaching
• Hoy, A. W., & Spero, R. B. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching: A comparison of four measures. Teaching and Teacher Education, 21(4), 343-356.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin Yeterlilik Algilari. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
• Karadağ, E., Deniz, S., Korkmaz, T. & Deniz, G. (2008). Yapılandırmacı Öğrenme Yaklaşımı: Sınıf Öğretmenleri Görüşleri Kapsamında Bir Araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 383-402.
• Kasapoğlu, K., & Duban, N. (2012). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşımı uygulamaya yönelik öz yeterlik inançlarını yordayan bir faktör olarak yapılandırmacı yaklaşıma yönelik tutumları (Afyonkarahisar İli Örneği). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 85-96.
• Kaya, N. (2013). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacılığa yönelik tutumları ve yapılandırmacılığı uygulamaya ilişkin öz-yeterlik inançları (Afyonkarahisar İli Örneği) [Yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Kılcan, B. (2021). Metafor eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Koç, C. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algılarının ve yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma becerilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) Özel Sayı (1), 240-255.
• Marlowe, B. A. & Page, M. L. (1998). Creating and sustaining the constructivist classroom. Thousand Oaks, CA: Corwin
• Marlowe, B. A., & Page, M. L. (2005). Creating and sustaining the constructivist classroom. Corwin Press. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). 2023 Eğitim vizyon belgesi. Ankara: MEB. https://www.gmka.gov.tr/dokumanlar/yayinlar/2023_E%C4%9Fitim%20Vizyonu.pdf
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: An extended resource book. (Second edition). Sage Publications, London.
• Ocak, G., Ocak, İ. & Kutlu Kalender, M. D. (2017). Öğretmenlerin öz-yeterlik algıları ile öğretme-öğrenme anlayışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(5), 1851-1864.
• Özenç, M. (2009). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım ile ilgili yeterlik düzeylerinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Pajares, F. (1996). Self-efficacy beliefs in achievement settings. Review of Educational Research, 66, 543- 578.
• Pajares, F. (1997). Current directions in self-efficacy research. Advances in Motivation And Achievement, 10(149), 1-49.
• Pritchard, A. (2017). Ways of learning: Learning theories for the classroom. Routledge.
• Ross, J. (1995). Strategies for Enhancing Teachers. Teachers College Record, 97(2), 227-251.
• Ross, J. A. (1998). The antecedents and consequences of teacher efficacy. In J. Brophy (Ed.), Advances in research on teaching: Vol. 7. Expectations in the classroom (pp. 49‐74). Greenwich, CT: JAI Press.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saunders, S. M. (2009). Science teachers' perceptions of implementing constructivist principles into instruction. Capella University.
• Sharkey, M., & Gash, H. (2020). Teachers’ constructivist and ethical beliefs. Behavioral Sciences, 10(6), 96. 1-13
• Stiggins, R. (2007). Assessment through the student's eyes. Educational Leadership, 64(8), 22.
• Şekerci, H. (2021). Yapılandırmacı Yaklaşım Kavramına İlişkin Sınıf Öğretmeni Adaylarının Görüşlerinin Metaforlar Aracılığı İle İncelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 766-795.
• Tschannen-Moran, M., & Hoy, A. W. (2001). Teacher efficacy: Capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17(7), 783-805.
• Üredi, L. (2017). Investigating the Relationship between Job Satisfaction Levels of the Teachers in Educational Institutions and Their Attitudes towards Teaching Profession. Journal of Education and Practice, 8(12), 175-182.
• Wheatley, K. F. (2005). The case for reconceptualizing teacher efficacy research. Teaching and Teacher Education, 21, 747-766.
• Windschitl, M. (1999). The challenges of sustaining a constructivist classroom culture. Phi Delta Kappan, 80(10), 751-755.
• Woon, J.& Ho, Y. (2005). Metaphorical construction of self in teachers’ narratives. Language and Education, 19(5), 359-379.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algıları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(45). 88-104.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldızlı, H., Acar Erdol, T., Baştuğ, M. & Bayram, K. (2018). Türkiye’de öğretmen kavramı üzerine yapılan metafor araştırmalarına yönelik bir meta sentez çalışması. Eğitim ve Bilim, 43(193). 1-43.