GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE NASREDDİN HOCA ÇİZGİ FİLMLERİ ÜZERİNDE KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 2, 513 - 538, 25.10.2020

Ömer Yılar Mustafa Halit Kakşa

https://doi.org/10.31463/aicusbed.757250

Öz

Türk kültürü, barındırdığı şahsiyetler bakımından oldukça zengindir. Nicelikteki bu zenginlik, nitelikte de kendini göstermektedir. Bunun en büyük örneklerinden biri Nasreddin Hoca’dır. Nasreddin Hoca, Türk kültürünün temsil gücü yüksek, ünü dünyaya yayılmış bir karakteridir. Bir kültür hazinesi olan Hoca, Anadolu’nun aynası niteliğindedir. Bu özelliği, kültürümüzü taşıyıp gelecek nesillere aktaracak olan çocuklarımızla Hoca’nın tanışıklığını gerekli kılmaktadır. Günümüzde bu gerekliliği, çocuklar için oldukça popüler hale gelen çizgi filmler yerine getirmektedir. Araştırmamızda milli kültürümüzün evrenselleşmiş karakterlerinden biri olan Nasreddin Hoca’nın konu edildiği çizgi filmler belirlenerek, incelenmeye çalışılmıştır. Araştırma nitel yaklaşımla ele alınmış, doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Bu amaçla Nasreddin Hoca’nın hangi çizgi filmlerin kahramanı olduğu, bu çizgi filmlerde Nasreddin Hoca’nın hangi fıkralarına yer verildiği, çizgi filmlerde sunulan karakteri ve kendisiyle özdeşleşmiş fıkralarıyla ne kadar örtüştüğü belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda Nasreddin Hoca ile ilgili geçmişte birçok çizgi film yapıldığı, çoğu çizgi film senaryosunun Hoca’nın fıkralarından oluştuğu, günümüzde Nasreddin Hoca’nın dönüşüme uğrayarak fıkralarından bağımsız bir karakter olarak çizgi filmlerde yer aldığı ve genel anlamda Hoca karakterine sadık kalındığı gibi sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nasreddin Hoca, Çizgi Film, Fıkra, Kültür

Kaynakça

• Akça, R. P. ve Baran, G. (2018). "Çizgi Filmlerin Türk Kültürüne Ait Özellikler Açısından İncelenmesi:“Pepee Örneği”". Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(17), 215-224.
• Akkaya, A. (2013). "Anecdotes in the Scope of Teaching Turkish as a Foreign Language: Nasreddin Hodja Anecdotes". Milli Folklor, (100), 171-181.
• Aktulum, K. (2011). "Bir Ana-Metin Olarak Nasreddin Hoca Hikâyeleri Üzerine Kimi Dönüştürmeler". Milli Folklor, 23(91), 12-24.
• Alicenap, Ç. T. (2015). "Kültürel Mirasin Çizgi Film Senaryolarında Kullanılması". Türklük Bilimi Araştırmaları, (37), 11-26.
• Alicenap, Ç. T. (2014). "Yerelden Evrensele Japon Anime Ve Manga Sanatı". Anadolu Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 7(7), 31-60.
• Alsaç, Ü. (1994) Türkiye'de Karikatür, Çizgi Roman ve Çizgi Film. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Arıcı, A. F. (2018). "Eğitsel Yönleriyle Nasreddin Hoca Fıkraları: Bir İçerik Analizi". Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.
• Asilioglu, B. (2008). "The Educational Value of Nasreddin Hodja's Anecdotes". Childrens Literature in Education, 39(1), 1-8.
• Aşılıoğlu, E. (2019). "Türk Animasyon Sineması Tarihi ve Günümüz Türk Animasyon Sineması". Turkish Cinema Researches. E. Doğan (ed.). London: IJOPEC.
• Azar, B. (2017). "Farkındalık Ekseninde Bir Kültür Aracı:Nasrettin Hoca". Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 5(11), 182-191.
• Bayraktar, Z. (2010). Mizah Teorileri ve Mizah Teorilerine Göre Nasredin Hoca Fıkralarının Tahlili. (DoktoraTezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Boyraz, Ş. (2010). "Nasrettin Hoca Fıkralarına Göre Türk Kimliğini Oluşturan Temel Nitelikler". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(12), 81-88.
• Cabbarov, T. (1996). "Dünyanın Oğlu Özbek-Türk Nasreddin Hoca". Nasreddin Hoca'nın Dünyası. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Can, A. (1995). Okulöncesi Çocuklara Yönelik Televizyon Programları İçinde Çizgi Filmlerin Çocukların Gelişimine ve İletişimine Etkileri. (Doktora Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Cenikoğlu, G. T. (1998). Nasreddin Hoca Fıkralarında İnsan Kadrosu. (DoktoraTezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Daşdemir, Ö. (2014). "Sanal Ortamda Pazarlama Aracı Olarak Yenidenyazılan Nasreddin Hoca Fıkraları". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 210-219.
• Dedebağı, H. (2007). Nasreddin Hoca Fıkralarının Eğitim Yönünden Değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü
• Demirtaş, T. (2012). Değerler Eğitiminde Eddebi Ürünlerden Yaralanma: Nasreddin Hoca Fıkraları (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Deveci, Ü. (2017). "Nasreddin Hoca Fıkralarından Nasreddin Hoca Karikatürlerine Medyalararasılık". İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(32), 1207-1223.
• Glade, D. (1996). "Almanların Nasreddin Hoca'sı". Nasreddin Hoca'nın Dünyası. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Göktepe, E. (2015). Geçmişten Günümüze Hareketli Görüntü Ve Türkiye’de Animasyonun Gelişimi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Kaba, F. (2014). "Çizgi Filmlerde Grafik İfade ve Konu Açısından Kültürel Etkiler: Türk Çizgi Film Örnekleri". Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(3), 163-181.
• Kadırova, M. (2017). "Türk Cumhuriyetlerinde Nasreddin Hoca: Kazakistan Örneği". Uluslararası Konya’da Vuslat Sempozyumu, 231-237.
• Kayayerli, M. (1996) Dünyayı Güldüren Türk: Nasreddin Hoca. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı
• Kızıldağ, H. (2019). "Geleneğin İcadı Bağlamında Nasreddin Hoca Karikatürleri". Language and Literature, 14(4), 1971-1988.
• Koçar, Ç. (1996). "Türkistan Halk Edebiyatında Nasreddin Hoca". Nasreddin Hoca'nın Dünyası. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Koşay, P. H. Z. (1964). "Birkaç Söz". Nasreddin Hoca. Ankara: Ayyıldız
• Kurtuluş, K. (2010) Araştırma Yöntemleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Nail, T. (2018). "Azerbaycan Nasreddin Hoca Fıkra Külliyatı da Yayımlandı". Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (46), 241-246.
• Nasrattınoğlu, İ. Ü. (1996). "Çin Halk Cumhuriyeti ve uygurlarda Nasreddin Hoca ile İlgili Tespitler". Nasreddin Hoca'nın Dünyası. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Okcu, A. L. E. (2017). Nasreddin Hoca Fıkralarının Zaman Kavramı Açısından İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Önder, M. (1996). "Fransa'ya Uzanan Nasreddin Hoca". Nasreddin Hoca'nın Dünyası. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özdemir, N. (2008). "Kültürel Ekonomik İmge Olarak Nasreddin Hoca". Milli Folklor, 20(77), 11-20.
• Özdemir, N. (2010). "Mizah, Eleştirel Düşünce ve Bilgelik: Nasreddin Hoca". Milli Folklor, 22(87), 27-40.
• Özdemir, N. (2009). "Sanal Kültür Ortamında Nasreddin Hoca". 21.Yüzyılı Nasreddin Hoca ile Anlamak. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi.
• Pazarbaşı, B. (2018). "Televizyonda Yayınlanan ve Ana Teması Şiddet Olan Çizgi Filmlerin Içerik Analizi". Intermedia International e-Journal 5(8), 28-41.
• Pehlivan, B. M. (2019). "Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Türk Çizgi Filmlerinde Anne ve Baba Temsili Üzerine Bir Çalışma". Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 1(2), 15-27.
• Plana, Ş. (1996). "Arnavutluk ve Kosova Arnavutlarında Nasreddin Hoca". Nasreddin Hoca'nın Dünyası. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sağlam, M. (2017). "Günümüz Çocuk Kitapları ve Karikatür Dergilerinde Nasreddin Hoca İmgesi". İdil Sanat ve Dil Dergisi, 6(38), 2695-2708.
• Sağlık, Ş. (2003). "Nasrettin Hoca'nın Türk Dünyasının Ortak" Şahsiyeti" Olarak Maske ve Ruh'taki Görünüşü". İlmî Araştırmalar, (15), 53-70.
• Sakaoğlu, S. (1992) Türk Fıkraları ve Nasreddin Hoca. Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Sakaoğlu, S. ve Alptekin, A. B. (2014) Nasreddin Hoca. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Samuk, O. (2018). Çizgi Fİlmlerin Söz Varlığı Üzerine Bir inceleme. (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Selin, A. ve Bayram, B. (2015). "Çizgi Filmler ile İlkokul Öğrencilerinin Söz Varlığı Üzerine Bir Araştırma". Ana Dili Eğitimi Dergisi, 3(4), 84-99.
• Temizkan, M. ve Atasoy, A. (2016). "Söz Varlığının Gelişimi Açısından Çizgi Filmler Üzerine Bir Değerlendirme (Trt Çocuk ve Minika Çocuk Örneği)". Milli Eğitim Dergisi, 210, 577-599.
• Tığlı, G. (2019). A Philosophical Inquiry into Nasreddin Hodja Stories. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Tokmakçıoğlu, E. (2004) Bütün Yönleriyle Nasreddin Hoca. İstanbul: Genç Yayıncılık.
• Tokmakçıoğlu, E. (1981) Bütün Yönleriyle Nasrettin Hoca. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Uçan, B. (2018). "Türk Çizgi Filmlerinde Kültürel Kodlamalar". Journal of International Social Research, 11(55), 1134-1144.
• Uluçay, M. (2018). "Eğitimde Gelenekten Faydalanma: Nasreddin Hoca Örneği". The Journal of Social Science, 2(3), 117-125.
• Ulutaş, M. ve Kara, M. (2017). "Türkçe Ders Kitaplarında Nasreddin Hoca ve Fıkraları". Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 9(3), 63-87.
• Ürkmez, B. (2017). "Turkish Animation: A Comtemprorary Reflection of the Karagöz Shadow Play". Animation in the Middle East. London: I.B.Tauris.
• Üzer, M. ve Çetin, Ş. (2018). "‘’Küçük Hezarfen’’Çizgi Filminde Yer Alan Millî Kültür Unsurlarının İncelenmesi". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(3), 2049-2079.
• Yağlı, A. (2013). "Çocuğun Eğitiminde ve Sosyal Gelişiminde Çizgi Filmlerin Rolü: Caillou Ve Pepee Örneği". Electronic Turkish Studies, 8(10), 707-719.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara Seçkin
• Yıldız, E. M. (2015). "Çizgi Film ve Bilgisayar Oyunlarının 5-6 Yaş Grubu Çocukların Sanatsal Gelişimi Üzerine Etkileri". Electronic Turkish Studies, 10(15), 841-856.
• URL1 https://tr.wikipedia.org/wiki/Evvel_Zaman_%C4%B0%C3%A7inde#/media/Dosya:Evvel_Zaman_%C4%B0%C3%A7inde.jpg (Erişim Tarihi: 11.04.2020)
• URL2 http://www.animasyongastesi.com/seyredemedigimiz-nasrettin-hoca/ (Erişim Tarihi: 28.05.2020)
• URL3 http://www.kameraarkasi.org/yonetmenler/canlandirmalar/evvelzamanicinde.html (Erişim Tarihi: 20.05.2020)
• URL4 https://alkislarlayasiyorum.com/icerik/169464/nasreddin-hoca-bosnakca-dublajli (Erişim Tarihi: 18.05.2020)
• URL5 https://www.seyredelim.com/video/19348/nasreddin-hoca-fikralari-izle/ (Erişim Tarihi: 21.05.2020)
• URL6 https://www.youtube.com/watch?v=jJBIx2WDxNI (Erişim Tarihi: 21.05.2020)
• URL7 https://www.youtube.com/watch?v=76LI2rr0hl0&list=PLOowH66-i-S4nn5xzQWWRlm9X2BQ1Io5u (Erişim Tarihi: 23.05.2020)
• URL8 https://www.youtube.com/watch?v=GmIW6HDL7ds&list=PLOowH66-i-S4nn5xzQWWRlm9X2BQ1Io5u&index=2 (Erişim Tarihi: 23.05.2020)
• URL9 https://www.youtube.com/watch?v=N_Mefj9v1q4&t=227s (Erişim Tarihi: 25.05.2020)
• URL10 https://www.youtube.com/watch?v=4PYEDhKZ13E&t=295s (Erişim Tarihi: 26.05.2020)
• URL11 https://www.youtube.com/watch?v=YHG5gtFMMYA&t=416s (Erişim Tarihi: 29.05.2020)