Sosyal Bilgiler Dersinde Öğrenci Merkezli Öğretme-Öğrenme Süreçlerinin Etkililiği: Bir Meta Analiz Çalışması

Yıl 2015, Cilt: 5 Sayı: 1, 38 - 56, 08.07.2015

Şefik Yaşar Tuba Çengelci Köse Nur Göz Ömür Gürdoğan Bayır

https://doi.org/10.18039/ajesi.87691

Cited By: 15

Öz

Sosyal Bilgiler öğretiminin gelişiminde, öğrenme ve öğretme süreçleriyle ilgili araştırma
bulguları yol gösterici nitelik taşımaktadır. Bu nedenle, eğitim kurumlarında öğretme-
öğrenme sürecinde çeşitli yöntem, teknik, materyal ve yaklaşımların etkililiğini sınayan
araştırmaların yapılması son derece önemlidir. Bu araştırmaların bulguları Sosyal Bilgiler
dersinde akademik başarıyı artırmaya yardımcı olan öğretim yöntem ve tekniklerinin
belirlenmesi bakımından önemlidir. Araştırmanın amacı meta analiz yöntemiyle, ilköğretim
Sosyal Bilgiler derslerinde kullanılan öğrenci merkezli öğretme-öğrenme süreçlerinin
akademik başarıya etkisini ortaya koymaktır. Bu kapsamda, 2005 yılı sonrasında Türkiye’de
yapılan ve Yükseköğretim Kurulu Ulusal Dijital Tez arşivinde yer alan toplam 52 yüksek
lisans ve doktora tezi araştırmanın verilerini oluşturmuştur. Araştırmada verilerin analizinde
Comprehensive Meta Analysis (CMA) programından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde
işlem etkisi meta-analizi kullanılmıştır. Araştırmaya katılan çalışmaların tümünün akademik
başarıya artırmada pozitif bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Araştırmada elde edilen sonuçlar Sosyal Bilgiler dersinde öğretim sürecinde kullanılan öğrenci merkezli yaklaşım, yöntem, teknik ve materyallerin öğrenci başarısını artırdığını ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler, Öğrenci merkezli öğretim, Meta-analiz

Kaynakça

• Akgöz, S., Ercan, İ., ve Kan, İ. (2004). Meta-analizi. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 30(2), 107-112.
• Avşar, Z., & Alkış, S. (2007). İşbirlikli öğrenme yöntemi “Birleştirme I” tekniğinin sosyal bilgiler derslerinde öğrenci başarısına etkisi. İlköğretim Online, 6(2), 197-203.
• Camnalbur, M. (2008). Bilgisayar destekli öğretimin etkililiği üzerine bir meta analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Academic Pres.
• Çelik, S. (2013). İlköğretim Matematik Derslerinde Kullanılan Alternatif Öğretim Yöntemlerinin Akademik Başarıya Etkisi: Bir Meta Analiz Çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Deboer, G. E. (2002). Student-centered teaching in a standards-based world: Finding a sensible balance. Science & Education, 11(4), 405-417.
• Deveci, H. (2003). Sosyal bilgiler dersinde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin derse ilişkin tutumlarına, akademik başarılarına ve hatırlama düzeylerine etkisi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Dewey, J. (2008). Okul ve toplum. Çev.: H. A. Başman. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Dochy F., Segers M., Van Den Bossche P., Gijbels D. (2013). Effects of problem-based learning: a meta-analysis, Learning and Instruction, 13 (5), 533-568.
• Duman, D., & Şahiner, D. G. S. (2008). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde aktif öğrenme tekniklerinin demokratik tutumlara ve ders başarısına etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 135-146.
• Gözüyeşil, E. (2012). Beyin Temelli Öğrenmenin Akademik Başarıya Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Niğde Üniversitesi, Niğde.
• Gültekin, M. (2005). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde proje tabanlı öğrenmenin öğrenme ürünlerine etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 5(2), 517-556.
• Gürdoğan Bayır, Ö. (2010). Sosyal Bilgilerde Güncel Olaylardan Yararlanmanın Öğrencilerin Eleştirel Düşünme Becerilerine Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Johnson, D. W., Johnson, R. T. ve Stanne, M. B. (2000). Cooperative learning methods: a meta-analysis. http://www.ccsstl.com/sites/default/files/Cooperative%20Learning%20Research%20.pdf adresinden 31.10.2014 tarihinde edinilmiştir.
• İbrahimoğlu, Z., & Öztürk, C. (2013). Sosyal bilgiler dersinde örnek olay yöntemi kullanımının öğrencilerin akademik başarı derse karşı tutum ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkileri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 523-547.
• Kablan, Z., Topan, B. ve Erkan, B. (2013). Sınıf İçi Öğretimde Materyal Kullanımının Etkililik Düzeyi: Bir Meta-Analiz Çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1629-1644.
• Laurencelle, L. ve Dupuis, F. A. (2002). Statistical tables, explained and applied. World Scientific Publishing: Singapore.
• Maxim, G.W. (2006). Dynamic social studies for constructivist classrooms. 8th ed. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education.
• Obenchain, K.M. & Morris, R.V. (2011). 50 social studies strategies for K-8 classrooms. 3rd ed. Boston: Pearson Education.
• Okursoy Günhan, F. (2009). Kavram haritaları öğretim stratejisinin öğrenci başarısına etkisi: bir meta analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özcan, Ş. (2008). Eğitim yöneticisinin cinsiyet ve hizmetiçi eğitim durumunun göreve etkisi: Bir meta analitik etki analizi. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Özdemirli, G. (2011). İşbirlikli öğrenme yönteminin öğrencinin matematik başarısı ve matematiğe ilişkin tutumu üzerindeki etkililiği: bir meta-analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Russell, W. (2010). Teaching social studies in the 21st century: a research study of secondary social studies teachers' ınstructional methods and practices. Action in Teacher Education, 32(1), 65-72.
• Sağlam, M., ve Yüksel, İ. (2007). Program değerlendirmede meta-analiz ve meta-değerlendirme yöntemleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, 175-188.
• Schmidt, L. (2007). Social studies that sticks. Portsmouth, NH: Heinemann.
• Seefeldt, C., Castle, S. & Falconer, R.C. (2010). Social studies for the preschool/primary child. 8th ed. Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Education.
• Şahin, M. C. (2005). İnternet tabanlı uzaktan eğitimin etkililiği: Bir meta-analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Thalheimer, W. ve Cook, S. (2002). How to calculate effect size from published research: a simplified methodology. psyphz.psych.wisc.edu/~shackman/Effect_Sizes_Spreadsheet.xls adresinden 24.10.2014 tarihinde edinilmiştir.
• Tomakin, E. ve Yeşilyurt, M. (2013). Bilgisayar destekli yabancı dil öğretim çalışmalarının meta analizi: Türkiye örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 248-263.
• Topan, B. (2013). Matematik öğretiminde öğrenci merkezli yöntemlerin akademik başarı ve derse yönelik tutum üzerindeki etkililiği: bir meta-analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Topçu, P. (2009). Cinsiyetin bilgisayar tutumu üzerine etkisi: bir meta analiz çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Ünal, Ç., & Çelikkaya, T. (2009). Yapılandırmacı Yaklaşımın Sosyal Bilgiler Öğretiminde Başarı, Tutum ve Kalıcılığa Etkisi (5. Sınıf Örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(2).
• Üstün, U. (2012). To what extent is problem-based learning effective as compared to traditional teaching in science education? A meta-analysis study. Yayımlanmamış doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Vernon, D. T., & Blake, R. L. (1993). Does problem-based learning work? a meta-analysis of evaluative research. Academic Medicine, 68(7) http://eric.ed.gov/?id=EJ467208 adresinden 31.10.2014 tarihinde edinilmiştir.
• Yaşar, Ş. (2012). Yapılandırmacı anlayış ve ilköğretim birinci kademe programlarına etkileri. Öğretmenlik meslek bilgisi alanındaki gelişmeler. Ed. A. Hakan. (s.61-79). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Yılmaz, K. (2009). Democracy through learner-centered education: A Turkish perspective. International Review of Education, 55(1), 21-37.