Comparison of Science Teacher Training Systems in the Netherlands, New Zealand and Türkiye

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 191 - 216, 22.03.2025

Gamze Koca , Mustafa Ergun

https://doi.org/10.18039/ajesi.1583972

Öz

Training science teachers play a critical role in enhancing scientific literacy, cultivating innovative individuals, and fostering economic development. In this context, examining the science teacher training systems of countries with different socio-economic and cultural structures, such as the Netherlands, New Zealand, and Turkey, provides significant opportunities to understand the reasons for international achievement differences and to draw conclusions regarding education policies. These three countries exhibit different approaches in their teacher training systems. While the Netherlands adopts a technology and innovation-focused teacher education model, New Zealand prioritizes cultural inclusiveness. Turkey, on the other hand, employs a central examination-based approach in teacher selection. This study aims to contribute to the development of internationally applicable strategies for science teacher education in Türkiye by examining the similarities and differences between the education models of these countries. This research is a comparative education study. The document analysis method, one of the qualitative research methods, was used to collect the research data. Based on the findings obtained, recommendations have been made for practitioners and future research in areas such as literacy, internship practices, and admissions to teacher training institutions.

Anahtar Kelimeler

teacher education, science teacher, Netherlands, analyse comparative, New Zealand, Türkiye

Comparaison des Systèmes de Formation des Enseignants en Sciences aux Pays-Bas, en Nouvelle-Zélande et en Turquie

Öz

La formation des enseignants en sciences joue un rôle important dans l'amélioration de la culture scientifique, la formation d’individus capables d’innovation et le développement économique. Dans ce contexte, l'analyse des systèmes de formation des enseignants de sciences de pays aux structures socio-économiques et culturelles différentes, tels que les Pays-Bas, la Nouvelle-Zélande et la Turquie, offre d'importantes possibilités de comprendre les raisons des écarts de réussite au niveau international et d'en tirer des conclusions sur les politiques éducatives. Les trois pays suivent des modèles distincts dans la formation de leurs enseignants. Alors que les Pays-Bas adoptent un modèle de formation des enseignants axé sur la technologie et l'innovation, la Nouvelle-Zélande donne la priorité à l'inclusion culturelle. La Turquie applique un système de sélection centralisé pour le recrutement des enseignants. Cette étude entend contribuer au développement de stratégies internationales pour la formation des enseignants de sciences en Turquie en analysant les similitudes et les différences entre les modèles éducatifs de ces pays. Cette étude est une recherche comparative sur l'éducation. La méthode d'analyse des documents, l'une des méthodes de recherche qualitative, a été utilisée pour collecter les données de recherche. Sur la base des résultats obtenus, des recommandations ont été formulées à l'intention des praticiens et des recherches futures dans des domaines tels que l'alphabétisation, les pratiques de stage et les admissions dans les établissements de formation des enseignants.Cette étude met en lumière des pratiques spécifiques applicables pour améliorer la formation des enseignants en Turquie, en s'inspirant des modèles étrangers.

Anahtar Kelimeler

Formation des enseignants, Enseignant de sciences, Analyse comparative, Pays-Bas, Nouvelle-Zélande, Turquie

Etik Beyan

Il a été déclaré qu'aucune décision du comité d'éthique n'était requise pour cette étude.

Comparaison des Systèmes de Formation des Enseignants en Sciences aux Pays-Bas, en Nouvelle-Zélande et en Turquie

Öz

Fen bilimleri öğretmenlerinin yetiştirilmesi, bilimsel okuryazarlığın artırılması, yenilikçi bireyler yetiştirilmesi ve ekonomik gelişim açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, Hollanda, Yeni Zelanda ve Türkiye gibi farklı sosyo-ekonomik ve kültürel yapılara sahip ülkelerin fen bilimleri öğretmenleri yetiştirme sistemlerinin incelenmesi, uluslararası başarı farklarının sebeplerini anlamak ve eğitim politikalarına dair çıkarımlar yapmak için önemli fırsatlar sunmaktadır. Bu üç ülke, öğretmen yetiştirme sistemlerinde farklı yaklaşımlar sergilemektedir. Hollanda, teknoloji ve yenilik odaklı bir öğretmen eğitimi modelini benimserken, Yeni Zelanda kültürel kapsayıcılığa öncelik vermektedir. Türkiye ise öğretmen seçiminde merkezî sınavlara dayalı bir yaklaşım uygulamaktadır. Bu çalışma, söz konusu ülkelerin eğitim modelleri arasındaki benzerlik ve farklılıkları inceleyerek, Türkiye’de fen bilimleri öğretmen eğitimi için uluslararası ölçekte uygulanabilir stratejiler geliştirilmesine katkı sunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma karşılaştırmalı eğitim araştırmasıdır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında uygulayıcılar ve gelecekteki araştırmalar için okuryazarlık, staj uygulamaları öğretmen yetiştiren kurumlara kabuller konularında önerilerde bulunulmuştur

Anahtar Kelimeler

Öğretmen yetiştirme, Fen bilgisi öğretmeni, Hollanda, Yeni Zelanda, Türkiye, Karşılaştırmalı analiz

Kaynakça

• Abazaoğlu, I. (2014). Dünyada Öğretmen Yetiştirme Programları ve Öğretmenlere Yönelik Mesleki Gelişim Uygulamaları. Electronic Turkish Studies, 9(5), 1-46. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.6585
• Atanur B.G., Aydın, A., & Madden, T. (2006). Türkiye’deki Öğretmen Yetiştirme Sistemine Karşılaştırmalı Bir Bakış. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi.15(1), 35-42.
• Avcı, S. (2010). Hollanda ve Türkiye’deki Fen Bilgisi Öğretmeni Yetiştirme Programlarının Karşılaştırması ve Bu Programlar Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Ayanoğlu, Ç., & Akbaşlı, S. (2023). Türk eğitim sisteminin sorunları: Bir meta-sentez çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 371-425. https://doi.org/10.29299/kefad.938154
• Aydın, R., Şahin, H., & Topal, T. (2008). Türkiye’de İlköğretime Sınıf Öğretmeni Yetiştirmede Nitelik Arayışları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(2), 119–142.
• Aydın, B. (2014). Eğitim Psikolojisi. Gelişim-öğrenme-öğretim. Pegem Akademi.
• Bou Jaoude, S. (2002). Balance of Scientific Literacy Themes in Science Curricula: The Case of Lebanon. International Journal of Science Education. 24(2), 139-156.
• Bybee, R. W. (1995). Achieving Scientific Literacy. The Science Teacher. 62(7), 28-33.
• Bybee, R. W. (1998). Bridging Science and Technology. The Science Teacher. 65(6), 38-42.
• Cangüven, H. D., Öz, O., & Sürmeli, H. (2017). Türkiye Hong Kong Fen Eğitimi Karşılaştırılması. International Journal of Eurasian Education and Culture, 21-41.
• Çelen, F.K., Çelik, A., & Seferoğlu, S.S. (2011). Türk Eğitim Sistemi ve PISA Sonuçları. Akademik Bilişim, 2(4), 1-9.
• Chin, C.C. (2005). First-Year Pre-Service Teachers in Taiwan- Do They Enter the Teacher Program With Satisfactory Scientific Literacy and Attitudes Toward Science? International Journal of Science Education. 27(13), 1549-1570.
• CITO (2024). Educational Assessment. https://cito.com
• Cui P., Gonny S., Douwe B., & Juyan Y. (2021) Teacher educators’ professional learning: perceptions of Dutch and Chinese teacher educators, AsiaPacific Journal of Teacher Education, 49(3), 262-281.
• Dal, S., Tekin, F.Y., & Kıral, B. (2019). Türkiye İle Endonezya, Estonya, Yeni Zelanda ve Yunanistan Öğretmen Yetiştirme, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sistemlerinin Karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science, 540-556.
• DeBoer, G. E. (2000). Scientific Literacy: Another Look at its Historical and Contemporary Meanings and its Relationship to Science Education Reform. Journal of Research in Science Teaching: The Official Journal of the National Association for Research in Science Teaching, 37(6), 582-601.
• Demirel, Ö. (2000). Karşılaştırmalı Eğitim. Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Dillon, J. (2016). 17 On Scientific Literacy and Curriculum Reform. Towards a convergence between science and environmental education: The selected works of Justin Dillon, Taylor & Francis.
• DME (2008). Dutch Ministry of Education, http://english.minocw.nl.
• Durant, J. R. (1993). What is Scientific Literacy. In J. R. Durant & J. Gregory (Eds.), Science and Culture in Europe, London: Science Museum, 129-137.
• EC, (2024) Educational Council. https://www.educationcouncil.org.nz/
• EP-NUFFIC (2018). Higher Education System in the Netherlands, Factsheet: https://www.nuffic.nl/en/subjects/education-in-the-netherlands/
• Eraslan, L. & Çakıcı, D. (2011). Pedagojik Formasyon Programı Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (2), 427- 438.
• Erdoğan, İ. (2005). Çağdaş Eğitim Sistemleri. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Ergun, M. (2015). İsviçre ve Türkiye Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Programlarının Karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 35-54.
• Ergun, M. & Avcı, S. (2013). Hollanda ve Türkiye’deki Fen Bilgisi Öğretmeni Yetiştirme Programlarının Karşılaştırılması. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 32(1). 127-146. https://doi.org/10.7822/egt107.
• Ergun, M. & Ersoy, Ö. (2014). Hollanda, Romanya ve Türkiye'deki Sınıf Öğretmeni Yetiştirme Sistemlerinin Karşılaştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 673-700.
• Ergun, M. & Avcı, S. (2012). Hollanda ve Türkiye'deki Fen Bilgisi Öğretmeni Yetiştirme Programları Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşlerinin Karşılaştırılması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(1), 151-170.
• Ergün, M. (1985). Karşılaştırmalı eğitim. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü.
• Erman, Y. & Boobekova, K. (2016). Almanya, Kırgızistan ve Türkiye Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(2), 170-185.
• EURODICE (2023). Avrupa’daki Eğitim Sistemleri Üzerine Özet Belgeler, https://eurydice.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_11/16141953_avrupa_egitim_sistemlerinin_yapisi_2021_22.pdf
• Europass Teacher Academy (2024). Erasmus Courses for Teachers All Over Europe https://www.teacheracademy.eu/courses-location/amsterdam/
• Eurydice (2010). Türk Eğitim Sisteminin Örgütlenmesi. 15 Ocak 2024 tarihinde http://www.edchreturkey-eu.coe.int/Source/Resources/ORGANISATION_OF_THE_EDUCATION_SYSTEM_IN_TURKEY_TU.pdf.
• Gilissen, M. G. R., Knippels, M. C. P. J., Verhoeff, R. P., & van Joolingen, W. R. (2019). Teachers’ and educators’ perspectives on systems thinking and its implementation in Dutch biology education. Journal of Biological Education, 54(5), 485–496. https://doi.org/10.1080/00219266.2019.1609564
• Gül-Cirit, A. (2016). Türkiye ile Çin, Finlandiya, Japonya ve Hollanda’nın Öğretmen Yetiştirme ve Seçme Sistemlerinin Karşılaştırılması. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 63-72.
• Gül, Y. E. (2015). Öğretmen Yetiştirme Sistemlerinin Karşılaştırılması: Almanya ve Kırgızistan Örneği. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 68-83.
• Karaer, G. (2016). İlköğretim Fen Bilimleri Öğretim Programlarının Karşılaştırmalı İncelenmesi: Türkiye ve Estonya örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 1(1), 55-76.
• Kıvanç, Z. (2019). Yeni zelanda ve Türkiye'nin fen bilimleri dersi öğretim programlarının kazanım benzerlikleri yönünden incelenmesi (Master's thesis, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi).
• Klencke P., & Krüger M. (2000). Coaching Teaching Practice; The Coach’s Task. In Trends in Dutch Teacher Education, ed. G M Willems, J.H.J Stakenborg, and W Veugelers, 167-175.
• Koballa, T., Kemp, A., & Evans, R. (1997). The Spectrum of Scientific Literacy. The Science Teacher. 64(7), 27-31.
• Liu, X. (2009). Beyond Science Literacy: Science and the Public. International Journal of Environmental & Science Education. 4(3), 301-311.
• Mazlum, M. M. (2017). Türkiye ve İtalya Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 1141-1177.
• MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812312311937-FEN%20BİLİMLERİ%20ÖĞRETİM%20PROGRAMI2018.pdf
• MEB, (2023). Hollanda'da Eğitim, https://amsterdam.meb.gov.tr/www/hollandada-egitim/icerik/86
• Meriç, G., & Tezcan, R. (2005). Fen Bilgisi Öğretmeni Yetiştirme Programlarının Örnek Ülkeler Kapsamında Değerlendirilmesi (Türkiye, Japonya, Amerika ve İngiltere Örnekleri). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 62-82.
• Merry, M. S., & Boterman, W. (2020). Educational inequality and state-sponsored elite education: the case of the Dutch gymnasium. Comparative Education, 56(4), 522–546. https://doi.org/10.1080/03050068.2020.1771872
• Mete, Y.A. (2013). Güney Kore, Japonya, Yeni Zelanda ve Finlandiya’da Öğretmen Yetiştirme ve Atama Politikaları. International Periodical for The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(12) s.859-878.
• NAQA, (2021). New Zealand Qualifications Authority. (2021). www.nzqa.govt.nz
• National Research Council (1996). National Science Education Standarts. Washington, D.C.. National Academy Press.
• NZEC, (2021). New Zealand Enic-Naric. https://www.enic-naric.net/new-zealand.aspx NZGSE, (2024) New Zealand Graduate School of Education, Teacher Training https://www.nzgse.ac.nz/teacher-training/teacher-training-overview
• NZME, (2023). New Zealand Ministry of Education (TKI)Primary Education For (Grade 5. 6. 7. and 8.) Science Syllabus. https://nzcurriculum.tki.org.nz/The-New-Zealand-Curriculum
• NZME, (2012). Enrolling at your local school, https://www.educationcounts.govt.nz/home
• NZME, (2017). New Zealand Ministry of Education. Te Whàriki: Te Whàriki mātauranga mōngā mokopunao Aotearoa: Early Childhood Curriculum. https://education.govt.nz/assets/Documents/Early-Childhood/ELS-TeWhàriki -Early-Childhood-Curriculum-ENG-Web.pdf
• NZSE. (2021). New Zealand Science Education. https://scienceonline.tki.org.nz/Science-in-the-NZ-Curriculum
• OECD. (2021). New Zealand. https://www. oecd.org/newzealand/
• Oolbekkink-Marchand, H., Oosterheert, I., Scholte Lubberink, L., & Denessen, E. (2022). The position of student teacher practitioner research in teacher education: teacher educators’ perspectives. Educational action research, 30(3), 445-461.
• Özcan, C. & Gücüm, B. (2020). Fen Eğitiminde Dünya Ölçeğinde Bazı Ülkelerin Karşılaştırması. Turkish Journal of Educational Studies, 7(2), 208-225. DOI: 10.33907/turkjes.637960.
• Özoğlu, M., Altunoğlu, A., & Gür, S.B. (2013). Dünyada ve Türkiye’de Öğretmenlik. Retorik ve Pratik. Ankara: Eğitim Birsen.
• Özoğul, B., Yıldız, E., & Durmuşoğlu, M. C. (2021). Tarihi, temelleri ve yapısıyla Yeni Zelanda Erken Çocukluk Eğitim Programı: Te Whàriki, International Journal of Eurasia Social Sciences,12(44), 423-446.
• Parmaksız, R. Ş. & Yavuz, Ö. (2016). Türkiye ve Polonya Eğitim Sistemlerinin Karşılaştırılması. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(1), 59-70.
• PISA (2024). PISA 2025 Fen Değerlendirme Çerçevesi. https://pisa-framework.oecd.org/science-2025/tur_tur/
• Sarıboğa Alagöz N. (2006). Türkiye’deki ve Hollanda’daki İngilizce Öğretmenliği Programlarının Karşılaştırılması, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Scheerens, J., Luyten, H., & Van Ravens, J. (2011). Description and earlier quality review of the Dutch educational system (primary and secondary education). Perspectives on educational quality: Illustrative outcomes on primary and secondary schooling in the Netherlands, 53-69.
• Serbetçi, A. (2019). Hollanda Eğitim Sistemi, https://www.stichtingipn.nl/hollanda-egitim-sistemi/
• Şişman, M. (2009). Teacher’s Competencies: A Modern Discourse and the Rhetoric. Inonu University Journal of The Faculty of Education, December 2009 Special Issue, 10(3), 63-82.
• SLO (2009). Inclusive Education in the Netherlands. Enschede: SLO/National Institute for Curriculum Development. http://downloads.slo.nl/Repository/inclusiveeducation-in-the-netherlands.pdf
• Snoek M., & Wielenga D. (2001). Teacher Education in the Netherlands: Chance of Gear www.efa.publicaties/unesco-cepes/fulltext.doc.
• Snoek, M. (2011). Teacher Education in The Netherlands: Balancing Between Autonomous Institutions And A Steering Government. In M. V. Zuljan & J. Vogrinc (Eds.), European Dimensions of Teacher Education: Similarities and Differences, 53–82.
• Solmon, M.A. (1996). Impact Of Motivational Climate On Students, Behaviors And Perceptions In A Physical Education Setting, Journal Of Educational Psychology.
• Tanrısevdi, F. & Kıral, B. (2018). Çin ve Türk Eğitim Sisteminin Karşılaştırılması. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(3), 223-240.
• Te One, S. (2003) The Context for Te Whàriki: contemporary issues of influence, in J. Nuttall (Ed.) Weaving Te Whàriki: Aotearoa New Zealand’s early childhood curriculum document in theory and practice, pp. 17- 49. Wellington: New Zealand Council for Educational Research. https://www.nzcer.org.nz/system/files/press/abstracts/Weaving%20Te%20Whariki%202_ch1.pdf
• Teachnz, (2013). Primary Teacher Qualifications, www.teachnz.govt.nz
• Turpçu, M. (2018). Hollanda Eğitim Sistemi: Türk Eğitim Sistemine İlişkin Bazı Çıkarımlar. Route Educational and Social Science Journal, 5(14), 583-599.
• Ültanır G. (2000). Karşılaştırmalı Eğitim Bilimi, Ankara: Eylül Kitabevi. Université de Leiden (2024). Initial Teacher Education https://www.universiteitleiden.nl/en/iclon/initial-teacher-education#:~:text=The%20entry%20requirement%20for%20the,lower%20and%20higher%20secondary%20education sitesinden alınmıştır.
• University of Auckland, (2024). Online Graduate Diploma in Teaching https://www.auckland.ac.nz/en/education/study-with-us/study-options/postgraduate-programmes/become-a-teacher/online-graduate-diploma.html sitesinden alınmıştır.
• University of Waikato, (2024). Graduate Diploma in Teaching https://www.waikato.ac.nz/study/qualifications/graduate-diploma-in-teaching sitesinden alınmıştır.
• Uygun, S., Ergen, G., & Öztürk, İ. H. (2011). Türkiye, Almanya ve Fransa’da Öğretmen Eğitimi Programlarında Uygulama Eğitiminin Karşılaştırılması. İlköğretim Online, 10(2), 389–405.
• Vrije Universiteit Amsterdam, (2024). Academic teacher training programmes. https://vu.nl/en/education/more-about/academic-teacher-training-programmes sitesinden alınmıştır.
• Yavuzkurt, T. & Kıral, B. (2019). Kanada, Bulgaristan ve Türkiye Öğretmen Yetiştirme, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sistemlerinin Karşılaştırılması. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 667-684.
• Yeşil, S. (2016). PISA Sınavlarında Başarılı İlk Beş Ülkenin Öğretmen Yetiştirme ve İstihdamı Sistemleri İle Türkiye’nin Öğretmen Yetiştirme ve İstihdam Sisteminin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Zirve Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi Anabilim Dalı.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• YÖK. (2018). Fen Bilgisi Öğretmenliği Yetiştirme Lisans Programı. Ankara.
• Zembylas, M. (2002), The Global, The Local and the Science Curriculum: A Struggle for Balance in Cyprus. International Journal of Science Education. 24(5), 499-520.