AFRİKA’DA İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ: İKLİM ADALETİ VE GÖÇ

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 99 - 118, 29.12.2023

Saliha Metin

https://doi.org/10.54132/akaf.1402787

Cited By: 2

Öz

İklim değişikliği antropojenik kaynaklı küresel bir sorundur. Bu sorunun ortaya çıkmasında endüstriyel büyüme ve onun net sonucu olan Dünya’nın soğurma kapasitenin çok üzerinde sera gazı emisyonu yapılması etkilidir. Sera gazı emisyonlarındaki artış ve karbon salınımının kontrol edilememesi beraberinde iklim değişikliğini doğurmuş bu da “iklim adaleti” kavramını küresel literatüre kazandırmıştır. Zira, antropojenik etkilerde en az payı bulunan ülkeler iklim değişikliğinden en çok etkilenenlerdir. Refahın ve risklerin eşitsiz dağılımını inceleyen “İklim adaleti”, sera gazı emisyonlarında sorumluluğu bulunan gelişmiş sanayi ülkelerini gelişmekte olan yoksul ülkelere karşı ekolojik bir borçluluğunu da savunmaktadır. Sera gazı emisyonlarının oldukça düşük bir bölümünden sorumlu olmasına rağmen iklim adaletsizliğinin en bariz görüldüğü bölgelerden biri Afrika Kıtası’dır. İklim değişikliği Afrika’da gıda ve suya erişim sıkıntısı, geçim kaynaklarının kaybedilmesi, bulaşıcı hastalıkların yayılması, hijyen sorunu, göç ve kültürel kayıplar gibi problemlere neden olmaktadır. Bu çalışma, “iklim adaleti” kavramının Afrika özelinde göç ile ilişkisini incelemektedir. Çalışmada literatür taraması tekniği kullanılarak Afrika’da iklim değişikliği kaynaklı göçlerin nedenleri ve sonuçları irdelenmiş ve ortaya çıkan adaletsizliklerden bahsedilmiştir. Özellikle uluslararası alanda iklim göçmenlerine ilişkin net bir hukuki çerçeve bulunmaması, insan haklarını koruma konusunda zorluklara neden olmaktadır. Betimleyici metodoloji ile kaleme alınan bu makale iklim adaletini sağlamak için ortaya çıkan finansal yardımların yeterliliğini de tartışmaktadır. Afrika’nın iklim değişikliği bağlamında karşılaştığı olumsuzluklar ve riskler, iklim göçmenlerini de içine alan adil yaklaşımların benimsenmesi ihtiyacını göstermektedir. Bu nedenle hem iklim adaletini sağlamak hem de gelecek nesillerin yaşamını sürdürebilir kılmak açısından maddi yardımlarla kısıtlanmayan, daha kapsayıcı küresel politikalar geliştirmek önemlidir.

Anahtar Kelimeler

iklim değişikliği, iklim adaleti, Afrika, göç

Teşekkür

Bana ve çalışmalarıma önemli katkılar sunan değerli hocam Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Serap Tekten'e sevgi ve teşekkürlerimle

CLIMATE CHANGE EFFECTS IN AFRICA: CLIMATE JUSTICE AND MIGRATION

Öz

Climate change is a global problem of emanating from anthropogenic factors. The reason behind the emergence of this problem is industrialisation, and its net reflections is seen on the degrading of earth’s absorptive capacity. The increase in greenhouse gas emissions and the inability to control carbon emissions have led to climate change, which has inevitably brought forth the concept of "climate justice" to the literature. Because, there is uneven consequences of climate changes, as some countries with the least share in anthropogenic impacts are most affected. From this background, "climate justice" examines the unequal distribution of wealth and risks, also advocates an ecological debt of developed industrial countries, which are responsible for greenhouse gas emissions to poor developing countries. Although Africa causes the least greenhouse gas emissions, the continent faces the severe consequences of such influence. At best, climate change causes problems in Africa such as lack of access to food and water, loss of livelihoods, spread of infectious diseases, hygiene problems, migration and cultural losses. This study examines the concept of "climate justice" by looking at the case of Africa in relation to migration. This study examines the relationship of the concept of "climate justice" with migration in Africa. In the study, using the literature review technique, the causes and consequences of climate change-induced migration in Africa were examined and the resulting injustices were mentioned. The lack of a clear legal framework regarding climate migrants, especially internationally, causes difficulties in protecting human rights. This article, written with a descriptive methodology, also discusses the adequacy of financial aid to ensure climate justice. The negativities and risks that Africa faces in the context of climate change show the need to adopt fair approaches that include climate migrants. Therefore, it is important to develop more inclusive global policies that are not limited to financial aid, both to ensure climate justice and to make the lives of future generations sustainable.

Anahtar Kelimeler

climate change, climate justice, Africa, migration

Kaynakça

• African Union (2009), African Union Convention for the Protection and Assistance of Internally Displaced Persons in Africa (Kampala Convention). https://au.int/ en/treaties/african-union-convention-protection-and-assistance-internally-dis- placed-persons-africa (Erişim tarihi: 12.10.2023).
• AKÇAY, Sanem E. (2022), Güneşin Altında Gölgede Kalanlar: İklim Mültecileri. Euro Politika, (15), 60-66.
• AKKUŞ, Aygül (2021), “Küresel Güney Bağlamında İklim Etiği ve İklim Adaleti Uygulamaları”. Cappadocia Journal Of Area Studies, (3): 200-215
• BALCILAR, Ayşe N. (2022), İklim Adaleti Bağlamında Sınırlar ve İklim Göçü, Uluslararası Eşitlik Politikası Dergisi, 2(1), 118-132.
• BECK, Ulrich (2011), Risk Toplumu: Başka Bir Modernliğe Doğru (K. Özdoğan, B. Doğan, Çev.) İstanbul: İthaki.
• BEKAROĞLU, Erdem (2022), Antroposen: Küresel Değişimin Politiği, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 62(2), 1130-1149.
• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (1994), Mart 21
• BROOKS, Nick, CLARKE, Joanne, NGARUİYA, Grace W., & WANGUI, Eeliza- beth E. (2020), African Heritage in a Changing Climate. Azania: Archaeologi- cal Research İn Africa, 55(3),297-328.
• CRUTZEN, Paul J., & STOERMER, Eugene F. (2021), The ‘Anthropocene’(2000). Global Change Newsletter, 41: 17-18.
• CATTON, William R., & DUNLAP, Riley E. (1978), Environmental Sociology: A New Paradigm. The American Sociologist (13), 41-60.
• ÇAĞLAR, Türken (2018), Göç Çalışmaları İçin Kavramsal Bir Çerçeve. Toros Üni- versitesi İisbf Sosyal Bilimler Dergisi, 5(8),26-49.
• FAO (2022), The Threat Of Starvation Loms in East Africa After Four Failed Rainy Seasons
• GLAAB, Kathrina (2017), A Climate For Justice? Faith-Based Advocacy On Cli- mate Change At The United Nations. In The Role Of Religion İn Struggles For Global Justice (Pp. 42-56). Routledge.
• GÜNDOĞDU, Sedat (2021), Antroposen, Kapitalosen, Plastosen: Cehaletin Evrimi. Doğu-Batı, (97).
• HANNA, Rema & OLIVA, Paulina (2016), Implications Of Climate Change For Children in Developing Countries. The Future Of Children, 26(1),115–132.
• HOPE Sr, Kempe R. (2009), Climate Change And Poverty in Africa, International Journal Of Sustainable Development & World Ecology, 16(6),451-461.
• IOM (2015), IOM Perspectives On Migration, Environment And Climate Change. IOM. https://publications.iom.int/system/files/pdf/meccinfosheet_climat- echangeactivities.pdf (Erişim tarihi: 15.10.2023).
• IPCC (2023), Summary For Policymakers. In: Climate Change 2023: Synthesis Re- port. Contribution Of Working Groups I, II And III To The Sixth Assessment Report Of The Intergovernmental Panel On Climate Change
• JOHANNESSEN, Jill (2013), Climate Change, Poverty And Climate Justice İn South African Media: The Case Of Cop 17. South African Journal On Human Rights, 29(1),32-60.
• KAYA, Yasemin (2017), Paris Anlaşmasını İklim Adaleti Perspektifinden Değer- lendirmek, Uluslararası İlişkiler, 14(54),87-106.
• MEADOWS, Donella H., MEADOWS, Dennis L., RANDERS, Jorgen, & BEH- RENS III, William W. (1972), The Limits To Growth: A Report For The Club Of Rome’s Project On The Predicament Of Mankind, Universe Books, New York.
• NEEDHAM, Andy (2015), UNHCR commits to follow up on the Nansen Initiative on climate and disaster displacement and launches new overview of its work in this area, Erişim: https://www.unhcr.org/news/news-releases/unhcr-com- mits-follow-nansen-initiative-climate-and-disaster-displacement-and (Erişim tarihi: 15.11.2023).
• NEWELL, Peter (2022), Climate Justice. The Journal Of Peasant Studies, 49(5),915- 923.
• NKRUMAH, Bright (2021), Eco-Activism: Youth And Climate Justice in South Afri- ca. Environmental Claims Journal, 33(4),328-350.
• OXFAM (2023), Unfair Share: Unequal Climate Finance To East Africa’s Hunger Crisis. Https://Www.Oxfam.Org/En/Unfair-Share-Unequal-Climate-Finance (Erişim Tarihi: 20.11.2023).
• ÖZERDEM, Füsun, BARLAS & Burhan (2021), Kopenhag Okulu Çerçevesinde 2020 ve Sonrası Dünya Politikasının Yeni Sorunu: İklim Değişikliği ve İklim Göçmenleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergi- si, (41),273-302.
• ÖZTÜRK, Mehmet & ŞAHİN, Yusuf (2023), İnsan Merkezci Batılı Çevre Etiğine Karşı Afrika Çevre Etiği: Postkolonyal Bir Eleştiri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 163-179.
• SAFİ, Sibel (2020), Ioane Teıtıota Kırıbatı / Yeni Zelanda Davası ve BM İnsan Hakla- rı Komitesi’nin İklim Mültecileri İle İlgili Tarihi Kararı. Dokuz Eylül Üniver- sitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 22(2), 509- 540.
• SCHLOSBERG, David &COLLINS, Lisette B. (2014), From Environmental To Cli- mate Justice: Climate Change And The Discourse Of Environmental Justice.
• TÜRKEŞ, Murat (2008), Küresel İklim Değişikliği Nedir? Temel Kavramlar, Neden- leri, Gözlenen Ve Öngörülen Değişiklikler, İklim Değişikliği Ve Çevre, 1,26-37
• United Nations (1972), Stockholm Environment Declaration.
• United Nations (1987), Our Commen Future.
• United Nations (2015), Paris Agreement, https://unfccc.int/process/the-paris-agree- ment/status-of-ratification (Erişim Tarihi:07.12.2023)
• United Nations High Commissioner For Refugees (1951). Convention And Proto- col Relating To The Status Of Refugees. https://www.Unhcr.Org/3b66c2aa10 (Erişim Tarihi: 20.06.2022)
• UNICEF (2023), Children Displaced In A Changing Climate, Erişim: https:// www.unicef.org/reports/children-displaced-changing-climate, (Erişim Tari- hi:23.10.2023)
• UNFCCC (2022), Joint Work On İmplementation Of Climate Action On Agriculture And Food Security
• Uwazuruike, A. (2023), Migration And The Right To Survival: An Empirical Study Of Three Fishing Communities İn Senegal. Journal Of Rural Studies, 99, 71- 78.
• WHO, UNICEF, UNFPA (2023), Protecting Maternal, Newborn And Child Health
• From The İmpacts Of Climate Change - A Unfpa-Unıcef-Who Call To Ac- tion. https://www.unfpa.org/resources/protecting-maternal-newborn-and-c- hild-health-impacts-climate-change-unfpa-unicef-who-call (Erişim Tari- hi:10.11.2023)
• WMO (2022), State Of The Climate In Africa 2021, https://library.wmo.int/records/ item/58070-state-of-the-climate-in-africa-2021 (Erişim tarihi: 19.10.2023).
• WMO (2023), State Of The Climate in Africa 2022, https://library.wmo.int/records/ item/67761-state-of-the-climate-in-africa-2022 (Erişim tarihi: 9.11.2023).
• World Bank (2023, 10 Ocak), World Bank Supports Somalia’s Drought Response With Additional $50 Million, https://www.worldbank.org/en/news/press-rele- ase/2023/01/10/world-bank-supports-somalia-s-drought-response-with-addi- tional-50-million (Erişim Tarihi: 15.11.2023)
• YILDIRIMÇAKAR, İbrahim & SAYDAN, İsa Y. (2022), Küresel Ölçekte Meydana Gelen İklim Krizinin Doğal Kaynaklar Üzerindeki Etkisi: Su Örneği, Ulusla- rarası Sosyal Ve Ekonomik Çalışmalar Dergisi, 4(1), 50-62.
• YILDIZ KARAKOÇ, Duygu & KOVANCI, Ezgi (2019), Bir Güvenlik Tehdidi Ola- rak İklim Değişikliği. Assam Uluslararası Hakemli Dergi, 344-357.
• YILMAZ, Fırat H. & NAVRUZ, Mücahit (2019), Küresel İklim Değişikliği, İklim Mültecileri ve Güvenlik, Assam Uluslararası Hakemli Dergi 13. Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildirileri Özel Sayısı, 255-270.
• YÖRÜK, Büşra (2023), İklim Göçü ve İklim Mülteciliği Kavramlarına İnsan Hakları Temelli Sosyolojik Bir Bakış. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti- tüsü Dergisi, (60) ,224-237.