AFRİKA BOYNUZU’NDA YENİ BİR GÜVENLIK AKTÖRÜ OLARAK TÜRKİYE

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 1, 7 - 18, 02.07.2024

Abdurrahim Sıradağ

https://doi.org/10.54132/akaf.1451303

Öz

Afrika Boynuzu, eşsiz coğrafi konumu nedeniyle dünyanın en önemli stratejik bölgelerinden biridir. Bölgenin jeo-politik ve jeo-ekonomik öneminden dolayı küresel ve bölgesel aktörler bu bölgeyle stratejik ilişkilerini tarih boyunca sürekli bir şekilde devam ettirmişlerdir. Bölgede yapısal siyasi, ekonomik ve güvenlik krizlerinin varlığına rağmen 2000’li yıllardan sonra bölge genelinde önemli siyasi ve ekonomik dönüşümler ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, Türkiye’nin Afrika Boynuzu ile artan güvenlik işbirliğinin, Afrika Boynuzu’ndaki ülkelerin siyasi, ekonomik ve askeri açıdan dönüşümlerine ne ölçüde katkıda bulunup bulunmadığını tartışmaktadır. Türkiye, 2011 yılından bu yana Afrika Boynuzu ile stratejik ilişkileri geliştirmek için çok yönlü ve proaktif bir dış politika geliştirmektedir. Bu makale, Türkiye’nin sömürü geçmişinin olmaması Türkiye’nin Afrika’daki aktif insani yardım politikasının, Afrika Boynuzu’ndaki ülkelerle güçlü ve uzun vadeli stratejik ortaklıkların kurulmasına zemin hazırladığını vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Afrika, Afrika Boynuzu, Güvenlik

TURKEY AS A NEW SECURITY ACTOR IN THE HORN OF AFRICA

Öz

Due to having unique geographical location, the Horn of Africa is one of the most important strategic regions in the world. Thanks to the geo-political and the geo-economic importance of the region, global and regional actors have continuously maintained their strategic relations with this region throughout history. Despite the existence of structural political, economic, and security crises in the region, significant political and economic transformation has emerged throughout the region after the 2000s. This study argues whether Turkey’s increasing security cooperation with the Horn of Africa has contributed to the political, economic and military transformation of the countries in the region. Since 2011, Turkey has implemented a multi-faceted and proactive foreign policy to strengthen its strategic relations with the Horn of Africa. This article found that that Turkey’s lack of a history of exploitation and active humanitarian aid policy of Turkey in Africa have paved the way for the emergence of the establishment of strong and long-term strategic partnerships with the countries in the Horn of Africa.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Africa, Horn of Africa, Security, Foreign Policy

Kaynakça

• ABDULRAHMAN, Hamdy (2022, July 30), “China’s Securitazation of Horn of Africa.” Future Center. https://www.futureuae.com/en-US/Mainpage/Item/7486/strategies-of-expansion-chinas-securitisation-of-horn-of-africa.(Accessed10.07.2023).
• ABEBE, Yirga (2021), “Contemporary Geopolitical Dynamics in the Horn of Africa: Challenge and Prospects for Ethiopia”, International Relations and Diplomacy 9(9), 361-371.
• Africa Defense Forum (ADF) (2023, September 5), “In Eritrea, China and Russia Seek Red Sea Dominance.” Africa Defense Forum (ADF). https://adf-magazine.com/2023/09/in-eritrea-china-and-russia-seek-red-sea-dominance/. (Accessed 16.10.2023).
• ALEXANDRE, Antonio M. G. (2020), “A Geopolitical Analysis of the Horn of Africa.”Portuguese Journal of Military Sciences 8(1), 45-72.
• BAGNETTO, Laura A. (2020, January 10), “New Red Sea Alliance Launched by Saudi Arabia: But Excludes Key Players.” Radio France Internationale (rfi), https://www.rfi.fr/en/africa/20200108-new-red-sea-alliance-formed-saudi-arabianotable- exclusions. (Accessed 20.11.2023).
• COHEN, Roger (2022, December 24), “Putin Wants Fealty, He’s Found it in Africa.” New York Times. https://www.nytimes.com/2022/12/24/world/africa/central-african-republic-russia-wagner.html. (Accessed 06.12.2023).
• ZANE, Damian (2024, January 19), “Ethiopia-Somaliland Deal Makes Waves in Horn of Africa,” BBC. https://www.bbc.com/news/world-africa-67911057. (Accessed 20.01.2024).
• HAMİT, Dilara (2024, February 9), “Türkiye, Somalia Sign Agreement on Defense, Economic Cooperation,” Anadolu Agency. https://www.aa.com.tr/en/world/turkiye-somalia-sign-agreement-on-defense-economic-cooperation/3132095. (Accessed 19.02.2024).
• MARUF, Harun (2024, March 8), “Turkey, Somalia Announce Agrement to Explore for Oil and Gas,” Voice of America. https://www.voanews.com/a/turkey-somalia-announce-agreement-to-explore-for-oil-and-gas/7518959.html. (Accessed 28.03.2024).
• HAZAR, Numan (2012), “Türkiye Afrika’da: Eylem Planının Uygulanması ve Değerlendirme On Beş Yıl Sonra.” ORSAM, Rapor No 124: 5-14.
• KAIZHI, Li (2018, July 17), “Ethiopian, Eritrean Leaders Celebrate End to Mutual Hostilities.” Chinafrica. http://www.chinafrica.cn/The_Latest_Headlines/201807/ t20180717_800135487.html. (Accessed 09.12.2023).
• KÜÇÜKBOZ, Dilek (2016), “Türk dış politikasında İslamcı-Kemalist: Erbakan dönemi Libya Örneği.” İNAT, Kemal ve ATAMAN, Muhuttin (Ed.) Ortadoğu Yıllığı.İstanbul: Açılım Kitap, 455–480.
• KOCA, Mehmet (2022), “Türkiye’nin Afrika Ülkeleriyle İlişkilerinin Gelişmesinde Kıbrıs Meselesi ve İyi Niyet Heyetlerinin Rolü”, Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi 4(2), 101–109.
• LANFRANCHI, Guido (2021, December 1), “Geopolitics Meets Local Politics in the Horn of Africa.” Clingendael Institute. https://spectator.clingendael.org/en/publication/geopolitics-meets-local-politics-horn-africa. (Accessed 12.02.2024).
• NHLAPO, Welile (2012), “Multilateralism in the 21st Century: An African Perspective,”University of Pretoria, https://www.up.ac.za/media/shared/Legacy/sitefiles/file/46/1322/ambnhlapokeynoteaddress.pdf.
• OUMAR, Ahmat M. (2020), “XXI. Yüzyılda Afrika Boynuzu’nun Uluslararası Politikada Önemi”, Akdeniz Havzası ve Afrika Medeniyetleri Dergisi 2(2), 58-69.
• T.C. Dışişleri Bakanlığı. “Türkiye-Afrika İlişkileri.” T.C. Dışişleri Bakanlığı, https://www.mfa.gov.tr/turkiye-afrika-iliskileri.tr.mfa. (Accessed 29.10.2023).
• TRT Haber (2023, October 12), “Afrika ile Ticaret Hacmimiz 40,7 Milyar Dolara Ulaştı.” TRT Haber. https://www.trthaber.com/haber/ekonomi/bakan-bolat-afrika-ile-ticaret-hacmimiz-407-milyar-dolara-ulasti-802997.html. (Accessed06.11.2023).
• TEPECİKLİOĞLU, Elem E. (2012), “Afrika Kıtasının Dünya Kıtasında Artan Önemi ve Türkiye-Afrika İlişkileri”, Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Dergisi 1(2), 59-94.
• TURHAN, Yunus (2021), “Türkiye Sahra-Altı Afrika İlişkileri: Ekonomik Ortaklıktan Stratejik Ortaklığa.” KALAYCI, Rıdvan ve AKDOĞAN, İsmail (Ed.) 21. Yüzyılda Türkiye’nin Ortadoğu Ülkeleri ve Büyük Güçlerle İlişkileri. Ankara: Orion Kitapevi Yayınları, 463-484.
• TÜYSÜZOĞLU, Göktürk (2019), “Kızıldeniz’e Odaklanan Güç Mücadelesi: Sebepler ve Aktörler”, Ortadoğu Etütleri 11(2), 324-367.
• SIRADAĞ, Abdurrahim (2016), “Turkish-Somali Relations: Changing State Identity and Foreign Policy.” Inquiry: Sarajevo Journal of Social Sciences 2(2), 89-106.
• SIRADAĞ, Abdurrahim (2022), “The Rise of Turkey’s Soft Power in Africa: Reasons, Dynamics, and Constraints”, International Journal of Political Studies 8(2), 1-14.
• SIRADAĞ, Abdurrahim (2022), “Turkey’s Growing Role as a Security Actor in Somalia: Dynamics and Motivations”, Journal of Academic Inquiries 17(2), 389-404.