Türk Eğitim Sisteminin Felsefi Temellerine İlişkin Öğretmen Adaylarının Görüşleri

Yıl 2023, , 798 - 811, 29.10.2023

Fatih Şahin , Hasan Tabak , Burcu Yavuz Tabak

https://doi.org/10.38151/akef.2023.84

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının Türk eğitim sisteminin felsefi temellerine yönelik görüşlerini belirlemektir. Araştırmanın modeli nitel olarak tasarlanmış olup araştırmada katılımcıların Türk eğitim sisteminin felsefi temellerine ilişkin bilinç yapılarını açığa çıkarmak amaçlandığından olgubilim araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını bir devlet üniversitesinde Eğitim Felsefesi dersini başarıyla tamamlayan 30 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adayları Türk eğitim sisteminin felsefi temellerine ilişkin görüşlerini yazılı olarak araştırmacılara sunmuşlar ve yazılı metinler doküman analizine tabii tutulmuştur. Araştırma sonuçlarına bakıldığında özellikle klasik felsefi akımlar, natüralizm ve pragmatizm kapsamında değerlendirilebilecek daha fazla görüşün ileri sürüldüğü görülmüştür. Türk eğitim sisteminde yaşanan değişikliklere yönelik eleştiriler yapılmış, kalıcı ve köklü bir sisteme duyulan ihtiyaç ifade edilmiştir. Ayrıca temel değerler ve beceriler kazandırma yönüyle de Türk eğitim sistemine yönelik eleştiri yapılmıştır. Araştırma sonuçlarından hareketle yükseköğretim düzeyinde felsefi akımlara ilişkin temel farkındalığın olduğu ve öğretmen adayları tarafından Türk eğitim sisteminin bu bağlamda değerlendirilebildiği ileri sürülebilir. Felsefi derinliğin arttırılması bakımından toplumun her yönüyle felsefeye yönlendirilmesinin, ayrıca her türlü eğitim faaliyetinin neden-sonuç ilişkisi kurularak ele alınmasının ve bireylerin eğitime ilişkin konularda bilginin verdiği yetkinlikle sorgulamalar yapmalarının Türk eğitim sistemi açısından olumlu sonuçlar meydana getirebileceği ileri sürülebilir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim felsefesi, Türk eğitim sistemi, eğitimin felsefi temelleri

Teacher Candidates' Views on the Philosophical Foundations of Turkish Education System

Öz

The aim of this research is to determine the opinions of teacher candidates on the philosophical foundations of the Turkish education system. The model of the research is designed qualitatively and phenomenological design is used since it is aimed to reveal the consciousness structures of the participants about the philosophical foundations of the Turkish education system. The participants of the study consisted of 30 teacher candidates who successfully completed a course on Education Philosophy at a public university. The participants presented their views on the philosophical foundations of the Turkish education system in writing and these documents were analyzed. When the results of the research were examined, it was seen that there were more opinions that could be considered within the scope of classical philosophical currents, naturalism and pragmatism. Criticisms were made about the changes in the Turkish education system and the need for a permanent and rooted system was expressed. Moreover, criticism was made on the Turkish education system in terms of gaining basic values and skills to the individual. Based on the results of the research, it can be argued that there is a basic awareness about philosophical thoughts at the level of higher education and that the Turkish education system can be evaluated by the teacher candidates in this context. In order to increase the philosophical depth, it can be argued that directing the individuals to philosophy and also taking the cause-effect relation of all kinds of educational activities and making inquiries with the competence given by the knowledge about the subjects of education can bring positive results for the Turkish education system.

Anahtar Kelimeler

Education philosophy, Turkish education system, philosophical foundations of education

Kaynakça

• KAYNAKÇA American Psychological Association [APA] (2011), “Publication Manual of the American Psyhcological Association”, 6th edition, APA, Washington.
• Aristoteles (2016), Politika, (Çev. Mete Tunçay), Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Aslan, Özge Metin (2014), Eğitim Felsefesi Dersinin Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Felsefi Tercihlerine ve Eleştirel Pedagojiye Yönelik Görüşlerine Olan Etkisi, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 3(48), ss. 1-14.
• Aybek, Birsel & Aslan, Serkan (2017), “The Relationship Between Prospective Teachers' Critical Thinking Dispositions and Their Educational Philosophies”, Universal Journal of Educational Research, 5(4), ss. 544-550.
• Bakır, Kemal (2007), Jean-Jacques Rousseau'nun Natüralist Eğitim Anlayışı, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, ss. 103-122.
• Büyüköztürk, Şener - Kılıç Çakmak, Ebru - Akgün, Özcan Erkan - Karadeniz, Şirin - Demirel, Funda (2012), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.
• Cherryholmes, Cleo H. (1992), “Notes on Pragmatism and Scientific Realism”, Educational Researcher, 21(6), ss. 13-17.
• Collinson, Vivienne & Tanya Fedoruk Cook (2006), “Organizational Learning: Improving Learning, Teaching, and Leading in School Systems”, Sage.
• Çelik, Raşit ve Orçan, Fatih (2016), Öğretmen Adaylarının Eğitim İnançları Üzerine Bir Çalışma, Eğitimde Kuram ve Uygulama, 12(1), ss. 63-77.
• Dewey, John (2015), Okul ve Toplum, (Çev. H. Avni Başman), Pegem Akademi, Ankara.
• Doğanay, Ahmet & Sarı, Mediha (2018), “Effect of Undergraduate Education on the Educational Philosophies of Prospective Teachers: A Longitudinal Study”, Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 8(1), ss. 01-22.
• Ertürk, Selahattin (1988), Türkiye'de Eğitim Felsefesi Sorunu, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), ss. 11-16.
• Gedikoğlu, Tokay (2005), Avrupa Birliği Sürecinde Türk Eğitim Sistemi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), ss. 66-80.
• Gutek, Gerald Lee (2017), Eğitimde Felsefi ve İdeolojik Yaklaşımlar, (Çev. Nesrin Kale), Ütopya, Ankara.
• Hume, David (2017), İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Soruşturma, (Çev. Oruç Aruoba). Say, İstanbul.
• Ilgaz, Gökhan - Bülbül, Tuncer – Çuhadar, Cem (2013), Öğretmen Adaylarının Eğitim İnançları ile Öz-Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), ss. 50-65.
• James, William (2017), Pragmatizm, (Çev. Tahir Karakaş), İletişim, İstanbul.
• Johnson, Burke & Christensen, Larry (2012), “Educational research: quantitative, qualitative, and mixed Approaches”, Sage: Thousand Oaks, California.
• Mengüşoğlu, Takiyettin (2017), İnsan Felsefesi, Doğu Batı, Ankara.
• Meriç, Cemil (2018), Bu Ülke, İletişim, İstanbul.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018), Mutlu Çocuklar Güçlü Türkiye: 2023 Eğitim Vizyonu, http://2023vizyonu.meb.gov.tr/ (06.03.2019).
• Noddings, Nell (2017), Eğitim Felsefesi, (Çev. Raşit Çelik), Nobel, Ankara.
• Platon (2016), Diyaloglar, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Platon (2000), Devlet, (Çev. Sabahattin Eyuboğlu-M. Ali Cimcoz), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Rousseau, Jean-Jacques (2018), Emile ya da Eğitim Üzerine, (Çev. Yaşar Avunç), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Selçuk, Ziya (2011, 5 Şubat), Yurttaşlık Eğitimi, Radikal, http://www.radikal.com.tr/yazarlar/prof-dr--ziya-selcuk/yurttaslik-egitimi-1039017/ (10.03.2019).
• Taşdemi̇r, Mehmet (2015), Öğretmen Adaylarının Türk Mili Eğitim Sistemi Üzerine Algıladıkları Sorunlar, Turkish Studies, 10(7), ss. 881-898, Doi: 10.7827/TurkishStudies.7898
• Turan, Selahattin (2014), Ahlaki Açıdan Modern Okulun Açmazı: Eleştirel Bir Bakış, Yeni Türkiye Dergisi, 10(58), ss. 246-252.
• Winch, Christopher (2012), “For Philosophy of Education in Teacher Education”, Oxford Review of Education, 38(3), ss. 305-322.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin, Ankara.
• Yılmaz, Kürşat ve Altınkurt, Yahya (2011), Öğretmen Adaylarının Türk Eğitim Sisteminin Sorunlarına İlişkin Görüşleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), ss. 942-973.