Ortaokul Öğrencilerinin İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Medya Kullanma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 26 - 43, 25.06.2019

İbrahim Enes Öner , Recep Çakır

Öz

Bu araştırmanın amacı; ortaokul seviyesinde
eğitim-öğretim gören öğrencilerin internet bağımlılık düzeylerini ve sosyal
medya kullanım düzeylerini ölçmek ve bunlar arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Veri toplama araçları olarak; Onyebuchi tarafından 2009 yılında geliştirilen ve
Toğay ve arkadaşları tarafından (2013) kullanılan sosyal medyanın öğrenim ve
öğretim süreçlerine etkisini belirleme ve Taylan ve Işık tarafından (2015)
geliştirilen internet bağımlılığı ölçekleri kullanılmıştır. Araştırma yöntemi olarak
ilişkisel tarama yöntemi kullanılmıştır. Toplam 265 ortaokul öğrencisinden veri
toplanmıştır ve elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilip değerlendirilmiştir.
Araştırma sonucunda elde edilen bulgular neticesinde sosyal medya kullanmanın
kolay olduğunu ve sosyal medyanın eğitim-öğretime katkısı olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca araştırmaya katılan öğrencilerin %1,14 ünün internet bağımlısı olduğu ve
%23,04 ününde internet bağımlısı olma riski altında olduğu tespit edilmiştir.
Bununla birlikte internet bağımlılığı ile sosyal medya kullanımı arasında
anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre,
internet bağımlılığı özellikleri gösteren öğrencilerin önceden tedbir alınıp
bağımlı olmaları engellenebilecek uygulamaların geliştirilmesi ve derslerde
kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, İnternet Bağımlılığı

Kaynakça

• Akca Baştürk, E. (2014). Demokratik Katılım Bağlamında Yeni Medya ve Dijital Yurttaşlık. İçinde E. Baştürk Akca (Ed.), Yeni Medya Yeni Pratikler Yeni Olanaklar (ss. 17-44).Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Aksüt M., S. Ateş, S. Balaban (2011). Lise Öğrencilerinin Sosyal Paylaşım Sitelerine İlişkin Tutumları. XVI. Türkiye'de İnternet Konferansı, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Bornova, İzmir.
• Arısoy Ö. (2009). İnternet bağımlılığı, dürtü kontrol bozuklukları. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(1) , 343-403.
• Balcı, Ş. ve Birol, G. (2009). Üniversite öğrencileri arasında İnternet bağımlılığı ve İnternet bağımlılığının profili. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1),5-29.
• Baştürk Akça E.,(2014). Dijital Bölünme Kavramı Bağlamında Türkiye’de Ortaokul Öğrencilerinin İnternet ve Sosyal Ağ Kullanımları: Gaziantep İli Örneği, I. Uluslararası İletişim Bilim ve Medya Araştırmaları Kongresi. Kocaeli
• Batıgün A. D., Kılıç N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, Haziran 2011, 26 (67), 1-10.
• Beyazyürek, M. ve Şatır, T. T. (2000). Madde kullanım bozuklukları. Psikiyatri Dünyası,4: 50-56.Maddekullanım bozuklukları. 4: 50-56.
• Bilen, K., Ercan, O., Gülmez, T. (2014). Sosyal ağların kullanım amacı ve benimsenme süreci; kahramanmaraş sütçü imam üniversitesi örneği, Jret, ISSN: 2146-9199
• Boyd, D. M.,Ellison, N. B. (2007).Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, Vol 13, Issue1,article 11.
• Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak E., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş., Demirel F. (2012).Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem A Yayınları, 12. Baskı, Ankara.
• Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, Cilt 1: Ağ Toplumunun Yükselişi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Chittaro L., Vianello, A. (2013). Time perspective as a predictor of problematic Internet use: A study of Facebook users. Personality and Individual Differences, 55(8), 989-993.
• Chisholm J. F. (2006). Cyber space violence against girls and adolescent females, Annals New York Academy of Sciences; 1087:74-89. PMid:17189499
• Colwell J, Kato M. (2003). Investigation of the relationship between socialisolation, self-esteem, agression and computer game play in Japanese adolescents. Asian Journal of Social Psychology, 6: 149-158
• Ekşi, F. (2012). Narsistik kişilik özelliklerinin internet bağımlılığı ve siber zorbalığı yordama düzeyinin yol analizi ile incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1683-1706.
• İnan, A. (2010).İlköğretim II. Kademe ve Lise Öğrencilerinde İnternet Bağımlılığı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Gençer, S. L. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık durumlarının internet kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi. Doktora tezi. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Goldberg, I. (1996/1998).Internet Addiction Support Group Goldberg's Message, Retrieved July 27,2017fromhttp://users.rider.edu/~suler/psycyber/supportgp.html
• Griffiths, M. D. (2013). Social Networking Addiction: Emerging themes and issues. Journal of Addiction Research & Therapy, 4(5), e188. doi: 10.4172/2155-6105.1000e118
• Gündoğdu D. (2006). Ortaokul Öğrencilerinin İnternet Kullanım Düzeyleri ve Amaçları (Elazığ İli Örneği). YayımlanmamışYüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Güney B. (2017). Dijital Bağımlılığın Dijital Kültüre Dönüşmesi: Netlessfobi, e-Journal of New Media / Yeni Medya Elektronik Dergi –eJNM, May, Volume 1 Issue 2, S: 207
• Horman JP, Hansen C. E, Cochian M.E, Lindsey CR. (2005). Liar, liar: İnternet faking but not freguency of use affect social skills, self-esteem, socialanxiety, and aggression. Cyber Psychol Behaviour, 8 (1): 1-6.
• Murray, C. (2008). ‘Schools and Social Networking: Fear or Education?’, Synergy Perspectives: Local, 6 (1). 8-12.
• Kelleci M, Güler N, Sezer H, Gölbaşı Z. (2009). Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi, TAF Prev Med Bull;8(3):223-30.
• Köksal, A. T. (1997). İnternet Sizden Korksun. İstanbul: Pusula Yayımcılık
• Liau A.K, Khoo A, Ang P.H. (2005). Factors influencing adolescents engagement in risky internet bahavior, CyberPsychology&Behaviour;8(6):513-20.
• Taylan, H.H.,Işık, M. (2015) Sakarya’da ortaokul ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı, Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkish. 10 (6) 855-874, ISSN: 1308-2140,
• Toğay A., Akdur T.E. ,Yetişken, İ.C., & Bilici A.(2013). Eğitim Süreçlerinde Sosyal Ağların Kullanımı: Bir MYO Deneyimi. Akademik Bilişim Konferansı. Akdeniz Üniversitesi
• Şar, A. H.,Ayas, T., Horzum, M. B. (2015). Developing the smart phone addiction scale and its validity and reliability study. Online Journal of Technology Addiction&Cyberbullying, 2(1), 1-17.
• Quercia, D.B, LasCasas, J.P. Pesce, D Stillwell, M Kosinski, V Almeida, Crowcroft, J. (2012). Facebook and privacy: the balancing act of personality, gender, and relationship currency. Proceedings of the Sixth International AAAI Conference onWeblogsandSocial Media. s. 306 -313.
• Sarı ve Kunt, 2014, İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerinin Sınıf Düzeylerine Göre İnternet Kullanım Durumlarının Belirlenmesi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 40
• Numanoğlu G. & Bayır Ş. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sınıf düzeylerine göre internet kullanımları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 10 (2), 295-323
• Odabaşı F, Çoklar A N & Kavakçı I. (2007). Yeni dünya: İnternet-Ailelerin yeni dünyadaki sorumlulukları nelerdir?,8. Aybastı-Kabataş Kurultayı.
• TÜİK (2018). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2018.18.03.2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27819adresinden alınmıştır.
• URL 1: İndia Overtakes Usa Become Facebooks. 03.08.2018 tarihinde https://wearesocial.com/blog/2017/07/india-overtakes-usa-become-facebooks-1-country adresinden erişilmiştir.
• URL 2: İncredible Growth İnternet Past Five Years Explained Detail. Retrieved Agust 03,2018 from https://wearesocial.com/blog/2017/03/incredible-growth-internet-past-five-years-explained-detail
• Yalçın, C. (2003). Sosyolojik Bir Bakış Açısıyla İnternet, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27 (1).Young, K.S. (2004). Internet Addiction: A New Clinical Phenomenon and its Concequences, Behavior.American Behavioral Scientist, 48(4), 402-415.