Perspectives on the Development of Intercultural Sensitivity among University Students Receiving Intercultural Communication Education at the Crossroads of Three Countries

Yıl 2025, Sayı: 49, 148 - 171, 31.08.2025

Recep Altay

Öz

Intercultural communication is important as it enables effective and meaningful interaction between different cultures. Intercultural sensitivity, which facilitates individuals to act effectively in different cultural contexts and become global citizens, is considered essential in terms of communication competence. This study aims to examine the positions of students taking the intercultural communication course at Iğdır University within the intercultural sensitivity development model and the impact of the course on their development. Located in the easternmost part of Türkiye and sharing land borders with three countries (Azerbaijan, Armenia, and Iran), Iğdır is a city where people from diverse cultures live together. Indeed, determining the intercultural sensitivity levels of university students who are in direct contact with this diversity highlights the significance of the study. In this context, a thematic analysis was conducted on the evaluation texts written by students before and after in-class and field activities based on Milton J. Bennett's 'Developmental Model of Intercultural Sensitivity’. In the study conducted with 45 participants, it was found that one-third of the participants (n=15) perceived themselves at the 'defense' stage of the sensitivity development model before receiving intercultural communication training. The reason for this is mainly attributed to prejudices, stereotypes, and a lack of cultural interaction. After the 14-week training, most of the students in the follow-up evaluation texts were found to have transitioned from the ethno-centric stage to the ethno-relative stage, linking this shift to in-class activities and field interactions.

Anahtar Kelimeler

Intercultural Communication Training , Bennet Model , Intercultural Sensitivity , Ethnocentrism , Iğdır

Üç Ülkenin Kavşağında Kültürlerarası İletişim Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Kültürlerarası Duyarlılık Gelişimlerine Bakış

Öz

Kültürlerarası iletişim, farklı kültürler arasında etkili ve anlamlı etkileşimi mümkün kıldığı için önemlidir. Bireylerin farklı kültürel bağlamlarda etkili bir şekilde hareket etmelerini ve küresel vatandaşlar olmalarını kolaylaştıran kültürlerarası duyarlılık ise iletişim yeterliliği anlamında gerekli görülmektedir. Bu araştırma, Iğdır Üniversitesi’nde kültürlerarası iletişim dersi alan öğrencilerin, duyarlılık gelişim modelindeki konumlarını ve eğitimin bu gelişime etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Türkiye’nin en doğusunda yer alan ve üç ülkeye (Azerbaycan-Ermenistan-İran) kara sınırı bulunan Iğdır, farklı kültürlere sahip insanların bir arada yaşadığı bir şehirdir. Nitekim bu çeşitlilikle doğrudan temas hâlinde olan üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık gelişimlerini belirlemek, araştırmanın önemini ortaya koymaktadır. Bu kapsamda, Milton J. Bennett’in ‘Kültürlerarası Duyarlılık Gelişim Modeli’ üzerinde gerçekleştirilen sınıf içi ve saha etkinlikleri öncesi ve sonrasında öğrencilerin yazmış oldukları değerlendirme metinlerinin tematik analizi yapılmıştır. 45 kişiyle yapılan araştırmada, kültürlerarası iletişim eğitimi almadan önce katılımcıların üçte biri (n=15) kendilerini duyarlılık gelişim modelinin ‘savunma’ basamağında gördükleri anlaşılmaktadır. Zira bunun nedeni olarak ise ön yargılar, stereotipler ve kültürel etkileşim eksikliği ön plana çıkmıştır. 14 haftalık eğitimin ardından tekrar istenen değerlendirme metinlerinde öğrencilerin büyük bir çoğunluğu etnomerkezcilikten, etnogörecelik basamağına geçiş yaptıkları ve bunu ders içi etkinlik ve saha temaslarına bağladıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültürlerarası İletişim Eğitimi , Bennet Modeli , Kültürlerarası Duyarlılık , Etnomerkezcilik , Iğdır

Kaynakça

• Aksoy, Z. (2016). Kültürlerarası iletişim eğitiminde öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık gelişimi öz değerlendirmeleri üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. https://doi.org/10.18094/si.55438
• Andrews, P. A. (1992). Türkiye’de Etnik Gruplar (Çev: M. Küpüşoğlu). Tüm Zamanlar Yayıncılık.
• Arasaratnam, L. A., & Doerfel, M. L. (2005). Intercultural communication competence: Identifying key components from multicultural perspectives. International journal of intercultural relations, 29(2), 137-163. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2004.04.001
• Bennett, M. J. (1993). Towards ethnorelativism: A developmental model of intercultural sensitivity. Education for the intercultural experience Yarmouth, ME: Intercultural Press.
• Bennett, M. J. (1998). Intercultural communication: a current perspective. basic concepts of ıntercultural communication. Intercultural Press.
• Berbyuk Lindström, N. (2008). Intercultural communication in health care. Non-Swedish physicians in Sweden. rapport nr.: Gothenburg monographs in linguistics 36. https://gupea.ub.gu.se/bitstream/handle/2077/17939/?sequence=6
• Bhawuk, D. P., & Brislin, R. (1992). The measurement of intercultural sensitivity using the concepts of individualism and collectivism. International journal of intercultural relations, 16(4), 413-436. https://doi.org/10.1016/0147-1767(92)90031-O
• Brislin, R. W., & Yoshida, T. (1994). Intercultural communication training: An introduction (C. 2). Sage Puplications
• Chen, G. M. (1997). A review of the concept of intercultural sensitivity. Biennial Convention of the Pacific and Asian Communication Association, 14. https://eric.ed.gov/?id=ed408634
• Coffey, A. J., Kamhawi, R., Fishwick, P., & Henderson, J. (2013). New media environments’ comparative effects upon intercultural sensitivity: A five-dimensional analysis. International Journal of Intercultural Relations, 37(5), 605-627. https://doi.org/10.1016/j.ijintrel.2013.06.006
• Councıl, of E. (2008). White paper on intercultural dialogue: Living together as equals in dignity. Ministers of Foreign Affairs. European Institutions
• Creswell, JW ve Creswell, JD (2017). Araştırma tasarımı: Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları . Sage yayınları.
• Fritz, W., Graf, A., Hentze, J., Möllenberg, A., & Chen, G.-M. (2005). An examination of Chen and Starosta’s model of intercultural sensitivity in Germany and United States. https://digitalcommons.uri.edu/com_facpubs/24/
• Galante, A. (2014). Developing EAL learners’ intercultural sensitivity through a digital literacy project. TESL Canada Journal, 53-53. https://doi.org/10.18806/tesl.v32i1.1199
• Göker, G. (2015). Göç, kimlik, aidiyet: Kültürlerarası iletişim açısından İsveçli Türkler. Literatürk Yayınları.
• Gudykunst, W. B., & Kim, Y. Y. (1992). Communicating with strangers: An approach to interculturalcommunication(C.19). McGraw-Hill.
• Hammer, M. R., Bennett, M. J., & Wiseman, R. (2003). Measuring intercultural sensitivity: The intercultural development inventory. International journal of intercultural relations, 27(4), 421-443. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(03)00032-4
• Hernandez, F., & Kose, B. W. (2012). The Developmental Model of Intercultural Sensitivity: A Tool for Understanding Principals’ Cultural Competence. Education and Urban Society, 44(4), 512-530. https://doi.org/10.1177/0013124510393336
• Hofstede, G. (2001). Culture’s consequences: Comparing values, behaviors, institutions, and organizations across nations. International Educational and Professional. Sage Puplications.
• Kartarı, A. (2001). Farklılıklarla yaşamak: Kültürlerarası iletişim. Ürün Yayınları.
• Kartarı, A. (2014). Kültür, farklılık ve iletişim: Kültürlerarası iletişimin kavramsal dayanakları. İletişim Yayıncılık.
• Kim, Y. Y. (2005). Inquiry in intercultural and development communication. Journal of communication. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2005.tb02685.x
• Lee Olson, C., & Kroeger, K. R. (2001). Global Competency and Intercultural Sensitivity. Journal of Studies in International Education, 5(2), 116-137. https://doi.org/10.1177/102831530152003
• Levine, K. J., & Garland, M. E. (2015). Summer study-abroad program as experiential learning: Examining similarities and differences in international communication. Journal of International Students, 5(2), 175-187. https://doi.org/10.32674/jis.v5i2.433
• Medina–López–Portillo, A. (2004). Intercultural learning assessment: The link between program duration and the development of intercultural sensitivity. Frontiers: The interdisciplinary journal of study abroad, 10(1), 179-200. https://doi.org/10.36366/frontiers.v10i1.141
• Moran, R. T., Abramson, N. R., & Moran, S. V. (2014). Managing cultural differences. Routledge.
• Moran, R. T., Harris, P. R., & Moran, S. (2010). Managing cultural differences. Routledge.
• Paige, R. M. (1993). On the nature of intercultural experiences and intercultural education. Education for the intercultural experience, 2, 1-19.
• Peng, S.-Y. (2006). A Comparative Perspective of Intercultural Sensitivity Between College Students and Multinational Employees in China. Multicultural Perspectives, 8(3), 38-45. https://doi.org/10.1207/s15327892mcp0803_7
• Pershina, T. V. (2010). Kültürlerarası İletişimde Hissi Yetkinlik. Ed.) Zeynep Karahan Uslu ve Can Bilgili, Kırılan Kalıplar, 2.
• Pinho, A. S. (2015). Intercomprehension: A portal to teachers’ intercultural sensitivity. The Language Learning Journal, 43(2), 148-164. https://doi.org/10.1080/09571736.2014.945815
• Rengi, Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları [Yüksek Lisans Tezi]. Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı.
• Sachin, J. (2013). Experiential training for enhancing intercultural sensitivity. Journal of cultural diversity, 20(1), 15. https://doi.org/10.11114/ijsss.v11i4.6145
• Sarı, E. (2010). Kültür, Kimlik, Politika: Mardin’de Kültürlerarasılık. İletişim Yayıncılık. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2280920
• Penbek, Ş., Yurdakul Şahin, D., & Cerit, A. G. (2012). Intercultural communication competence: A study about the intercultural sensitivity of university students based on their education and international experiences. International Journal of Logistics Systems and Management, 11(2), 232-252.
• Tamam, E. (2010). Examining Chen and Starosta’s Model of Intercultural Sensitivity in a Multiracial Collectivistic Country. Journal of Intercultural Communication Research, 39(3), 173-183. https://doi.org/10.1080/17475759.2010.534860
• Tung, R. L. (1993). Managing cross‐national and intra‐national diversity. Human Resource Management, 32(4), 461-477. https://doi.org/10.1002/hrm.3930320404