Gender Perceptions of Women Following the Daytime Generation

Yıl 2025, Sayı: 49, 332 - 351, 31.08.2025

Nazan Ayan

Öz

This study aims to examine the gender perceptions of women who watch daytime television programs in Turkey. Television, beyond serving as a tool for entertainment, functions as a powerful medium through which social norms and gender roles are continuously reproduced. In particular, daytime broadcasts often referred to as "women's programs" frequently reinforce traditional representations of femininity and masculinity. The study employs feminist media theories and Gerbner’s Cultivation Theory to explore the influence of media on perceptions of gender. Utilizing a quantitative research design, the study surveyed 400 women over the age of 20. The data were analyzed using SPSS 22, employing descriptive statistics, t-tests, ANOVA, and post hoc tests. The findings reveal that working women, those with higher levels of education, childless participants, and urban residents exhibit more egalitarian attitudes, whereas older, married, less educated, and lower-income women tend to hold more traditional gender views. Additionally, women who follow these programs via the internet or social media demonstrate more egalitarian perspectives than those who watch them on television. These findings underscore the potential of media to shape individuals’ gender perceptions and suggest that such perceptions are significantly mediated by personal and demographic characteristics.

Anahtar Kelimeler

Gender , Media , Daytime Television , Female Representation , Television Programs

Gündüz Kuşağını Takip Eden Kadınların Toplumsal Cinsiyet Algıları

Öz

Bu araştırma, Türkiye'de gündüz kuşağı televizyon programlarını izleyen kadınların toplumsal cinsiyet algılarını incelemeyi amaçlamaktadır. Televizyon, sadece bir eğlence aracı olmanın ötesinde, toplumsal normların ve cinsiyet rollerinin yeniden üretildiği güçlü bir mecradır. Özellikle “kadın programları” olarak adlandırılan gündüz kuşağı yayınlarında geleneksel kadınlık ve erkeklik temsilleri sıklıkla tekrarlanmaktadır. Çalışmada, feminist medya kuramları ve Gerbner’in Ekme Kuramı çerçevesinde, medyanın cinsiyet algısı üzerindeki etkisi ele alınmıştır. Nicel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmada, 20 yaş üzeri 400 kadın katılımcıyla anket uygulanmıştır. Veriler, SPSS 22 programı ile analiz edilmiş; tanımlayıcı istatistikler, t-testi, ANOVA ve post hoc testleri uygulanmıştır. Bulgulara göre; çalışan, eğitimli, çocuksuz ve kentte yaşayan kadınların toplumsal cinsiyet konusunda daha eşitlikçi tutumlar sergilediği; ileri yaşta, evli, düşük gelirli ve daha az eğitimli kadınların ise daha geleneksel tutumlar taşıdığı belirlenmiştir. Ayrıca internet ve sosyal medya üzerinden program izleyen kadınlar, televizyon izleyicilerine göre daha eşitlikçi görüşler taşımaktadır. Bu bulgular, medyanın bireylerin toplumsal cinsiyet algısını ve toplumsal cinsiyet algılarının bireylerin özelliklerine göre biçimlendirme potansiyelini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Cinsiyet , Medya , Gündüz Kuşağı , Kadın Temsili , Televizyon Programları

Kaynakça

• Akça, E. B., & Ergül, S. (2019). Kitle İletişim Alanında Toplumsal Cinsiyet Çalışmalarının Gelişimi; Temel Yaklaşımlar ve Çalışmalar Üzerinden Bir Çerçeve Çizme Çabası. İçinde Toplumsal Cinsiyet ve Medya Temsilleri. Heyamola Yayınları.
• Akpınar, R. B., Küçükoğlu, S., Apay, S. E., Karaca, N., & Balcı, A. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları, Toplumsal Cinsiyet Algıları, Şiddet Eğilimleri Ve Şiddetle Karşılaşma Durumları. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 62, Article 62.
• Bakioğlu, F., & Türküm, A. S. (2019). Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Kastamonu Education Journal, 27(2), Article 2. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2697
• Baudrillard, J. (2012). Tüketim Toplumu (F. Keskin & H. Deliceçaylı, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Bora, A. (2021). Kadınların Sınıfı, Ücretli Ev Emeği ve Kadın Öznelliğinin İnşası (1. bs). İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2021). Televizyon Üzerine (A. Bakım, Çev.; 2. bs). Sel Yayılcılık.
• Butler, J. (2020). Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi (B. Ertür, Çev.; 1. bs). Metis Yayınları.
• Can, A., & Gumus, B. (2024). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Medyadaki Sembolik Şiddeti: Gelin Evi Örneği. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 6(1), 29-50. https://doi.org/10.53281/kritik.1355291
• Connell, R. W. (2019). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar (C. Soydemir, Çev.; 4. bs). Ayrıntı Yayınları.
• Çavdar, C. (2019). Gündüz Kuşağı Kadın Programlarında Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği ve Kadın Temsili. Selçuk İletişim, 12(1), Article 1. https://doi.org/10.18094/josc.413933
• Çopuroğlu, M. (2022). Gündüz Kuşağı Programları Bağlamında Kadın Güçlenmesini Yeniden Düşünmek: Gelin Evi Örneği. Medya ve Kültürel Çalışmalar Dergisi, 4(2), Article 2. https://doi.org/10.55055/mekcad.1163097
• Erdoğan, İ., & Alemdar, K. (2010). Öteki Kuram Kitle İletişim Kuram ve Araştırmaların Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirilmesi. ERK Yayınları.
• Etiler, N., & Zengin, Ü. (2016). Televizyon Kanallarındaki Gündüz Programlarında Kadın Sağlığı Ve Toplumsal Cinsiyete Bakışın Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Public Health, 13(2), Article 2. https://doi.org/10.20518/thsd.02616
• Evecen, G. (2018). Gösteriden Yeniden Üretime Televizyonda Yayınlanan Şaka Programları. TRT Akademi, 3(6), Article 6.
• George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference, 17.0 Update (10. Ed). Allyn & Bacon.
• Gerbner, G. (2014). Medyaya Karşı (V. Batmaz, G. Ayas, & İ. Kovacı, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1986). Living With Television: The Dynamics Of The Cultivation Process.
• Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., & Signorielli, N. (1982). Charting the Mainstream: Television’s Contributions to Political Orientations. Journal of Communication, 32(2), 100-127. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1982.tb00500.x
• Gill, R. (2007). Gender and the Media.Polity Press
• Gledhill, C. (2017). Tür Ve Toplumsal Cinsiyet: Pembe Dizi Örneği (İ. Dündar, Çev.). İçinde Stuart Hall, Temsil: Kültürel Temsiller Ve Anlamlandırma Uygulamaları (ss. 337-386). Pinhan Yayıncılık.
• Kaya, T. (2013). Televizyonda Yayınlanan İzdivaç Programlarında Toplumsal Cinsiyetin Temsili. Kadın Araştırmaları Dergisi, 13, 81-110.
• Lauzen, M. M., Dozier ,David M., & and Horan, N. (2008). Constructing Gender Stereotypes Through Social Roles in Prime-Time Television. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 52(2), 200-214. https://doi.org/10.1080/08838150801991971
• Mill, J. S. (2020). Kadınların Köleleştirilmesi (A. Özcan, Çev.). Bilge Kültür Sanat Yayınları.
• Ni̇zam, F., & Kök, H. (2024). ‘En İyi Benim’ Örneğiyle Gündüz Kuşağı Televizyon Programlarındaki Kadın Ve Erkek Temsillerine Eleştirel Bir Bakış. The Journal of Academic Social Science, 44(44), Article 44. https://doi.org/10.16992/ASOS.12033
• Özbirinci, P. U. (2012). Dünya Kadına Karşı: Kadına Duyulan Korkunun Temelleri. Efil Yayınevi.
• Rahte, E. Ç. (2010). Kamusallık, Toplumsal Katılım ve Medya: Kadın Programları Etnografisi. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 13, Article 13.
• Scott, J. W. (1986). Gender: A Useful Category of Historical Analysis. The American Historical Review, 91(5), 1053. https://doi.org/10.2307/1864376
• Şahin, Z. (2023). Bir Yabancılaşma Hali: Ailenin Felaketi. Toplum ve Bilim Dergisi, 165, 127-139.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6. ed., international ed). Pearson.
• Tuchman, G. (1978). The Symbolıc Annihilation Of Women By The Mass Media. In J. T. Wood & N. Fixmer-Oraiz (Ed.), Gendered Lives: Communication, Gender, & Culture (Ss. 3-38). Oxford Universty Press. https://docdrop.org/ocr/download/GENDER-AND-MEDIA-READER---The-Symbolic-Annihilation-of-Women-nonka_ocr.pdf
• Wiesner-Hanks, M. E. (2020). Tarihte Toplumsal Cinsiyet (M. Ç. Şenerdi, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Sanat Yayınları.