Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlüklere göre Türkiye - BRICS rekabet gücü analizi (2008-2019)

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 1, 94 - 111, 02.06.2021

Nurdan Kuşat , Ece Atlas Denli

https://doi.org/10.33707/akuiibfd.839333

Cited By: 7

Öz

Günümüzün ekonomik düzeni ‘Kapitalizm’, tüm dünya ekonomilerini ihracata dayalı sanayileşme stratejilerini benimsemeye zorlamaktadır. Uygulanan dışa açık politikalar ülkeler arası rekabeti artırmaktadır. Başlangıçta fiyat üzerinden gerçekleşen rekabet, ileri aşamada fiyat dışı rekabete dönüşmektedir. Bu rekabetteki başarı şansı ülkenin o üretim sahasındaki karşılaştırmalı üstünlüğüne, bir başka ifadeyle rekabet avantajına bağlıdır. Rekabet avantajı rekabet gücü ile ölçülebilecek bir değerdir. Fakat maalesef ülkelerin uluslararası rekabet gücünü ölçme konusunda tek ve kesin bir yol bulunmadığı gibi, ticari performanslarının ölçülmesi amacıyla düzenlenmiş tek bir endeks de bulunmamaktadır. Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler Endeksi (Revealed Comparative Advantage-RCA), rekabet gücünün ölçülmesi amacıyla Balassa tarafından geliştirilmiş ve dış ticaretteki mal gruplarına göre rekabet gücünü ölçen bir endekstir. RCA endeksi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada; 21. yüzyılın yükselen ekonomileri olarak tanımlanan BRICS ülkeleri ile Türkiye’nin rekabet güçleri karşılaştırılmaktadır. Elde edilen bulgular, Türkiye’nin BRICS ülkelerine karşı rekabet avantajı yakaladığı tek mal grubunun ‘Gıda ve Canlı Hayvanlar Mal Grubu’ olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Rekabet Gücü,, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler, BRICS, Türkiye

Turkey - BRICS competitiveness analysis according to revealed comparative advantage (2008-2019)

Öz

Today's economic order 'Capitalism' forces all world economies to adopt export-based industrialization strategies. Implemented foreign policies increase competition among countries. Competition based on price at the beginning turns into non-price competition at an advanced stage. The chance of success in this competition depends on the comparative advantage of the country, in other words, its competitive advantage in that production area. Competitive advantage is a value that can be measured with competitiveness. Unfortunately, there is no single and precise way to measure the international competitiveness of countries, nor is there a single index designed to measure their commercial performance. Revealed Comparative Advantage (RCA) is an index developed by Balassa for the purpose of measuring competitiveness and measures competitiveness according to the foreign trade goods groups. By using the RCA index, this study is carried out to compare Turkey’s competitiveness power with BRICS countries known as the 21st century's emerging economies. The findings show that Turkey captures competitive advantage towards the BRICS countries only in ‘Food and Livestock Group of Commodities’.

Anahtar Kelimeler

Competiteveness, Revealed Comparative Advantage, BRICS, Turkey.

Kaynakça

• Altay, B. & Gürpınar, K. (2010). Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler ve bazı rekabet gücü endeksleri: Türk mobilya sektörü üzerine bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 257-274.
• Altay, N.O. & Gacaner, A. (2003). Turkey’s dynamics of competition: a comparative analysis of competitiveness of the textile and clothing industry. Paper Presented at the VII. ERC/METU International Economy Congress; Ankara.
• Altundal, V. (2014). Bölgesel ticaret anlaşmalarının 2008 küresel ekonomik kriz sonrası Türkiye’ nin dış ticaret açığına etkisi ve Gümrük Birliği Anlaşması örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Amighini, A., Leone, M. & Rabellotti, R. (2011). Persistence versus change in the international specialization pattern of Italy: How much does the ‘district effect’ matter?. Regional Studies, 45(3), 381–401.
• Balassa, B. (1965). Trade liberalisation and revealed comparative advantage. The Manchester School of Economicand Social Studies, 33, 99-117.
• Barattieri, A. (2014). Comparative advantage, service trade and global imbalances. Journal of International Economics, 92, 1-13.
• Bilas, V. & Bošnjak, M. (2015). Revealed comparative advantage and merchandise exports: The case of merchandise trade between Croatia and the rest of the European Union member countries. Ekon. Misao Praksa Dbk. God. XXIV, Br. 1, 29-47.
• Canela, M.A., Collazo, E.P. & Santiso, J. (2006). Capital flows to BRICs countries: Fundamentals or just liquidity?. Presented at the Latin American and Caribbean Economic Association Conference, Mexico, DF, November 2-4 2006 (unpublished).
• Çoban, O. & Kök, R. (2005). Türkiye tekstil endüstrisi ve rekabet gücü: AB ülkeleriyle karşılaştırmalı bir analiz örneği (1989–2001). İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 20(228), 68-81.
• De Benedictis, L. & Tamberi, M. (2002). A Note on the Balassa Index of revealed comparative advantage. Universita' Politecnica delle Marche (I), Dipartimento di Scienze Economiche e Sociali, Working Papers 158.
• Erlat, G. & Erlat, H. (2004). Türkiye'nin Orta Doğu Ülkeleri ile olan ticareti - 1990-2002. (Ed.) E. Uygur ve İ. Civcir, GAP Bölgesinde Dış Ticaret ve Tarım, TEK Yayını.
• Ferto, I. & Hubbard, L. (2002). Revealed comparative advantage and competitiveness in Hungarian agri-food sectors technology foresight in Hungary. Institute of Economics Hungarian Academy of Sciences, Discussion papers. 2002/8.
• Gacaner Atış, A. (2014). Türkiye’nin tekstil ve konfeksiyon sektörünün karşılaştırmalı rekabet analizi. Ege Akademik Bakış, 14(2), 315-334, Nisan 2014.
• Hatırlı, S.A., Demircan, V. & Özkan, B. (2003). Tekstil ve konfeksiyon ihracatında Türkiye’nin rekabet durumu. Türkiye VI. Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildirileri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü. N.106, 115-122.
• Hossain, Md.B. (2006). Export performance of Bangladesh's fisheries sector. The Journal of Developing Areas, 39(2):36-77.
• Jayawickrama, A. & Thangavelu, S.M. (2010). Trade linkages between China, India and Singapore: Changing comparative advantage of industrial products. Journal of Economic Studies, 37(3), 248-266.
• Kaitila, V. & Wigren, M. (1999). Revealed comparative advantage in trade between the European Union and the Baltic Countries. The Research Institute of the Finnish Economy Discussion Papers, No. 697.
• Kara, O. & Erkan, B. (2011). Türkiye’nin emek yoğun mal ihracatındaki karşılaştırmalı üstünlüklerin makroekonomik büyüklüklerle ilişkisi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Bahar, 7(1), 67-93.
• Kösekahyaoğlu, L. & Özdamar, G. (2005). Türkiye, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Polonya ve Estonya'nın Sektörel Rekabet Gücü ve Dış Ticaret Yapısı Üzerine Karşılaştırmalı Bir Analiz. Sosyoekonomi, 2005-2, 73-102.
• Kuşat, N. (2015). Gümrük Birliği Antlaşmasını takip eden süreçte Türkiye BRICS dış ticareti yoğunlaşma analizi. Yönetim ve Ekonomi Celal Bayar Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(1), 219–238.
• Kuşat, N. (2019a). Su ürünleri sektörü rekabet gücü analizi: Türkiye ve beş lider ülke örneği. Acta Aquatica Turcica, 15(1), 43–54.
• Kuşat, N. (2019b). Türkiye turizm sektörünün dünya sektör liderleri karşısındaki rekabet gücü. Dokuz Eylül Üniversitesi, İşletme Fakültesi Dergisi, 20(1), 141–165.
• Liesner, H. H. (1958). The European Common Market and British Industry. The Economic Journal, 68(270), 302. https://doi.org/10.2307/2227597
• Mahajan, V., Nauriyaland, D.K. & Singh, S.P. (2015). Trade performance and revealed comparative advantage of Indian pharmaceutical industry in new IPR regime. International Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing, 9(1), 56-73.
• O'neill, J., Wilson, D., Purushothaman, R. & Stupnytska, A. (2005). How solid are the BRICs. Global Economics, Paper No. 1341, Goldman Sachs, December.
• Özdemir, M. B. & Kösekahyaoğlu, L. (2018). Türkiye’nin fındık, zeytinyağı ve kuru kayısı ürünlerindeki rekabet gücünün açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler yöntemi ile analizi. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi (ASSAM-UHAD)-ASSAM International Refereed Journal, (12), 88-107.
• Riaz, K. & Jansen, H.G.P. (2012). Spatial patterns of revealed comparative advantage of Pakistan's agricultural exports. Pakistan Economic and Social Review, 50(2), 97, Winter 2012.
• Sarıçoban, K. & Kösekahyaoğlu, L. (2017). Ticaret sonrası verilerle rekabet gücünün ölçülmesinde kullanılan indeksler üzerine bir literatür taraması. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(47), 424-444.
• Schiller, B. (2011). Beyond the BRICS. Financial Management, March-2011, 27-30.
• Serin, V. ve Civan, A. (2008). Revealed comparative advantage and competitiveness: A case study for Turkey Towards the EU. Journal of Economic and Social Research. 10(2), 25-41.
• Seyoum, B. (2007). Revealed comparative advantage and competitiveness in services: A study with special emphasis on developing countries. Journal of Economic Studies. 34(5), 376 – 388.
• Simon, J.P. (2011). The ICT landscape in BRICS Countries: Brazil, India, China. European Commission Joint Research Centre Institute For Prospective Technological Studies; Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• Standard & Poors, (2009). BRIC by name, BRIC by Nature?. Ratings Direct.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2019). Konularına göre istatistikler, https://tuik.gov.tr, (8 Nisan 2019).
• United Nations. (2019). Comtrade database, https://comtrade.un.org/data, (15 Nisan 2019).
• United Nations. (2021). Comtrade database, https://comtrade.un.org/data, (24 Nisan 2021).
• Vollrath, T. L. (1991). A theoretical evaluation of alternative trade intensity measures of revealed comparative advantage. Weltwirtschaftliches Archiv, 127(2), 265–280. https://doi.org/10.1007/bf02707986
• Wilson, D. & Purushothaman, R. (2003). Dreaming with BRICs: The path to 2050. Global Economics, Paper No: 99, 1st October, Goldman Sachs.
• Wziatek Kubiak, A. (2003). Critical synthesis, review of the main findings, methodologies and current thought on competitiveness of accession countries mapping of competence. Center for Social and Economic Research.
• World Trade Organization. (2019). WTO data, https://timeseries.wto.org (06.06.2020).
• Yücel, Y. (2010). Uluslararası ticaretin serbestleştirilmesi sürecinde türk tekstil ve hazır giyim sektörünün rekabet gücü ve Çin tehdidi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29(2), 227-250.