Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına İlişkin Algılarının Bilim Karikatürleri Aracılığıyla İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 1, 342 - 368, 31.01.2019

Tuba Yıldırım , Nagihan Tanık-önal , Uğur Büyük

https://doi.org/10.30831/akukeg.412492

Cited By: 7

Öz

Sekizinci
sınıf öğrencilerinin enerji sorunları ve yenilenebilir enerji kaynaklarına
ilişkin algılarını bilim karikatürleri aracılığıyla ortaya koymayı amaçlayan bu
çalışmada nitel araştırma yönteminden olgu bilim (fenomenoloji) deseni
kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcıları 2014-2015 eğitim-öğretim yılı ikinci
yarıyılında Kayseri’de bir ortaokulda öğrenim görmekte olan, ölçüt örnekleme
ile belirlenen ve sekizinci sınıf düzeyinde 12’si kız 8’i erkek toplam 20
öğrencidir. Çalışma 4 hafta sürmüştür. Çalışmada veri toplama aracı olarak
öğrenciler tarafından çizilen bilim karikatürleri ve araştırmacının
öğrencilerle gerçekleştirdiği yarı yapılandırılmış görüşmelerden yararlanılmış,
elde edilen veriler içerik analizi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda
katılımcıların enerjiyi tanımlayamadıkları, enerji dönüşümüne ilişkin yeterli
açıklamalar yapamadıkları ve bazı öğrencilerin doğru olmayan bilgilere sahip
oldukları görülmüştür. Katılımcılar tarafından enerji tasarrufuna ilişkin
verilen sınırlı sayıda örneklerin ise günlük hayatta sık karşılaşılan durumlar
olduğu sonucuna varılmıştır. Öte yandan katılımcıların yenilenemez enerji
kaynaklarını hava kirliliğine sebep olan kaynaklar olarak değerlendirdiklerini
ve yenilenebilir enerji kaynaklarını da çevreyi kirletmeyen temiz enerji
kaynakları olarak algıladıkları belirlenmiştir. Ayrıca araştırma verileri,
katılımcılar tarafından yenilenebilir enerji kaynakları ve yenilenemez enerji
kaynaklarına ilişkin verilen örneklerin doğru olmakla beraber yetersiz olduğunu
da göstermektedir. Bu durumun öğrencilerin enerji sorunları, yenilenebilir
enerji kaynakları, yenilenemez enerji kaynakları ve enerji tasarrufu
konularında farkındalık düzeylerini artıracak, kavramları somutlaştırıp günlük
hayatla ilişkilendirerek kalıcı öğrenmeler gerçekleştirecek bir eğitimle giderilebileceği
düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

bilim karikatürleri, fenomenoloji, yenilenebilir enerji kaynakları, öğrenci algıları

Investigation of Eighth Grade Students’ Renewable Energy Resources Perceptions by Science Cartoons

Öz

In this study, which aims to reveal the perceptions of eighth grade students about renewable energy sources by science cartoons, phenomenology is used. Participants are 20 students totally, who are studying in a secondary school in Kayseri in the second semester of the academic year of 2014-2015, determined by criterion sampling, and 12 female and 8 male at the eighth grade level. Process of the study lasted 4 weeks. Science cartoons drawn by the students and semi-structured interviews were used as data collection tools in the study. The data were analyzed by content analysis. As a result of the research it was seen that the participants could not define the energy and make sufficient explanations about the energy conversion and some students had incorrect information. In addition, the research data also show that the examples given by the participants on renewable energy sources and non-renewable energy sources are correct and inadequate. This situation can be achieved with trainings which will increase the level of awareness of the students about energy problems, renewable energy sources, non-renewable energy sources and energy saving. Also, it seems essential to make the concepts concrete and associate them with daily life and to realize permanent learning.

Anahtar Kelimeler

science cartoons, phenomenology, renewable energy resources, students’ perceptions

Kaynakça

• Akçöltekin, A. ve Doğan, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin yenilenebilir enerji hakkındaki tutumlarının belirlenmesi, International Journal of Social Science, 6(1), 143-153.
• Akınoğlu, O. ve Sarı, A. (2009). İlköğretim programlarında çevre eğitimi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,2 (30), 5-29.
• Aksan, Z. ve Çelikler, D. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının küresel ısınma konusundaki görüşleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 49-67.
• Aydın, M. ve Ürey, M. (2014). İlköğretim fen ve teknoloji dersi programında yer alan çevre konularına yönelik bir program analizi. Kafkas Üniversitesi, E – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi 1(2), 37-50.
• Berg, B. L. (2001). Qualitative research methods fort he social science (fourth edition). Boston: Allyn & Bacon.
• Bilen, K., Özel, M., ve Sürücü, A. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yenilenebilir enerjiye yönelik tutumları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (36), 101-112.
• Bozdoğan, A. E., ve Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarılarına etkisi: enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 2(7), 95-114.
• Creswell, J. W. (2008). Educational research planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. International Pearson Merril Prentice Hall.
• Çökelez, A., Yürümezoğlu K. ve Ayaz, S. (2009). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin enerji ve enerji ile ilgili kavramları algılamaları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 52-79.
• Ersoy, A. F. ve Türkkan, B. (2010). İlköğretim öğrencilerinin çizdikleri karikatürlerle yansıttıkları sosyal ve çevresel sorunların incelenmesi. Education and Science, 35(156), 96-109.
• Güney, E. (2004). Türkiye çevre sorunları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karabulut, A., Gedik, E., Keçebaş, A., Alkan, M. A. (2011). An investigation on renewable energy education at the university level in turkey, Renewable energy, 36 (4), 1293-1297.
• Keogh, B., & Naylor, S. (1997). Starting points for science. Sandbach: Millgate House.
• Kılıçaslan, M., Peker, E.A. ve Gün, F. (2011). Yenilenebilir enerji kaynaklarının çevreye olan katkısına ilişkin ilköğretim öğrenci görüşleri: Samsun İli örneği, Samsun Sempozyumu.
• OECD(2008).Çevresel performans incelemeleri Türkiye. http://www.oecd.org/environment/country-reviews/42198785.pdf (Erişim tarihi:17.11.2016)
• Seçgin, F., Yalvaç, G. ve Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. In International Conference On New Trends in Education and Their Implications (11-13), 391-398.
• Srivastava, P. K. (2011). Scienstoons and scientoonics: A novel way of learning and enjoying science. Sharing Science, 165-175.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir çevre eğitimi açısından ilköğretim programlarının değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34(151), 91-103.
• Tatalovic, M. (2009). Science comics as tools for science education and communication: A brief, exploratory study. Jcom, 8(4), A02.
• Tobin, R. G., Crissman, S., Doubler, S., Gallagher, H., Goldstein, G., Lacy, S., Rogers, G. B., Schwartz, J., & Wagoner, P. (2012). Teaching teachers about energy: Lessons from an inquiry-based workshop for K-8 teachers. Journal of science education and technology, 21(5), 631-639.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, V., Çelik, H. ve Arslan, T. (2010). Enerji çeşitleri ve geri dönüşüme karşı tutumların çevresel davranışa etkisi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 323-342.