Ana Dili Türkçe Olmayan Öğrencilere Verilen İlkokuma Yazma Öğretiminde Karşılaşılan

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 4, 1504 - 1526, 17.12.2024

Hamdi Karaman , Ömer Yılar

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1232302

Öz

Bu çalışma ana dili Türkçe olmayan öğrencilere ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunları öğretmenlerin bakış açılarına değerlendirmeyi amaçlayan nicel bir çalışmadır. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden genel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmaya 205 sınıf öğretmeni katılmıştır. Sınıf öğretmenleri en az bir kere birinci sınıf okutmuş öğretmenlerden seçilmiştir. Çalışmada ana dili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 24 paket programı programı kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre ilkokuma yazma öğretimi sürecinin bazı aşamalarında mesleki kıdemi düşük öğretmenler mesleki kıdemi yüksek öğretmenlere göre, öğrencinin ana dilini bilmeyen öğretmenler bilen öğretmenlere göre ve bir defa birinci sınıf okutmuş öğretmenler üç defa okutmuş öğretmenlere göre daha fazla sorunla karşılaşmışlardır. Ayrıca ölçeğe göre sınıf öğretmenleri ilkokuma yazma öğretiminin bütün aşamalarında çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadırlar. Bu sonuçlara göre özellikle okul öncesi eğitime verilen değerin artırılmasının ve ailelerin bilinçlendirilmesinin önemi ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ana dil,, Türkçe,, İlkokuma yazma Öğretimi, Sınıf Öğretmeni, İlkokul

Proje Numarası

SDK-2021-9017

The Problems Faced in Primary-level Reading and Writing Teaching to Students whose Mother Tongue is not Turkish

Öz

The study had a quantitative design and aimed to evaluate the problems faced in primary reading and writing teaching to students whose mother tongue is not Turkish from the perspectives of teachers. The general survey model, which is one of the quantitative study methods, was used in the study. A total of 205 classroom teachers participated in the study. Classroom teachers were selected from those who had taught first grade at least once. The scale of problems faced in teaching primary reading and writing to primary school students whose mother tongue is not Turkish was used in the study. The obtained data were analyzed by using the SPSS 24 package program. According to the findings, teachers who had low professional seniority in some stages of the primary literacy teaching process faced more problems than teachers with higher professional seniority, teachers who did not know the mother tongue of the student when compared to the teachers who knew the student’s mother tongue, and teachers who taught first grade once compared to teachers who taught it three times. Also, according to the scale, classroom teachers faced various problems at all stages of primary reading and writing teaching.

Anahtar Kelimeler

Mother tongue,, Turkish,, Primary reading and writing teaching, Classroom teacher, Primary School

Destekleyen Kurum

Atatürk University Scientific Research Projects Coordination Unit

Proje Numarası

SDK-2021-9017

Teşekkür

I would like to thank Atatürk University Scientific Research Projects Coordination Unit for their contributions.

Kaynakça

• Aksan, D. (2000). Her yönüyle dil: ana çizgileriyle dilbilim (6. Baskı). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Akyol, H. (2008). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi (6. Baskı) Pegem A Yayıncılık.
• Alpar, R. (2000). Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. GSGM Yayınları.
• Aslan, A. (2018). Türkçenin yeterince etkin ve güzel konuşulmadığı yerlerde ilkokuma yazma öğretiminde öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar (Yüksek lisans tezi). İbrahim Çeçen Üniversitesi,Ağrı
• Aslan, O., & Yılar, Ö. (2023). Etraflı (Peritekstual) Okuma Yapmanın Okuma Motivasyonuna Etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 34-55.
• Bayraktar, N. (2006). Dil bilimi. Nobel Yayınları.
• Bialystok, E. Craik, F. I. M. Green, D. W. & Gollan, T. H. (2009). Bilingual minds, A Journal of the Associaton for Psychological Science. New York: Cambridge University Press. 10(3), 89-129. doi: 10.1177/1529100610387084.
• Costa, A., Hernández, M. & Sebastián-Gallés, N. (2008). Bilingualism Aids Conflict Resolution: Evidence From The Ant Task. International Journal Of Cognitive Science, 106(1), 59–86. Doi: 10.1016/j.cognition.
• Çolakoğlu, S. (2019). Anadili Türkçe Olmayan ilkokul Öğrencilerine ilkokuma Yazma Öğretiminde Sınıf Öğretmenlerinin Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri (Şanlıurfa ili Örneği) (Yüksek lisans tezi). On Sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Emeç, H. (2011). Türkçenin yeterince etkin ve güzel konuşulmadığı yerlerde ilkokuma yazma öğretiminde öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlar (Erzurum ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Ergin, M. (2000). Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin Türk Dil Bilgisi. Bayrak Yayıncılık.
• Gözüküçük, M. (2015). Anadili Türkçe olmayan ilkokul öğrencilerine ilkokuma yazma öğretiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri (Doktora tezi). Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Gözüküçük, M. & Kıran, H. (2018). İkinci dili Türkçe olan ilkokul öğrencileriyle iletişim kurmada karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 225-236. Doi: 10.30794/pausbed.424365
• Güleryüz, H. (2004). Türkçe ilkokuma yazma öğretimi kuram ve uygulamaları. (7. Baskı) Pegem A Yayınları. İlhan, N. (2005). Çocukların dil edinimi, gelişimi ve dile katkıları. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 13, 155-160. https://dergipark.org.tr/tr/pub/manassosyal/issue/49971/640597
• Karaman, H., Yılar, Ö., & Aslan, O. (2022). Covid-19 salgını sürecinde Türkçeyi Yeterince etkin kullanamayan ilkokul öğrencilerinin uzaktan Türkçe öğretiminin değerlendirilmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(31), 101-120.
• Karasar, N. (2007), Bilimsel araştırma yöntemi (17. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Koç, N. (1992). Açıklamalı dilbilgisi terimleri sözlüğü. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Nguyen, T. K. & Astington, J. W. (2014). Reassessing the bilingual advantage in theory of mind and its cognitive underpinnings. Bilingualism: Language and Cognition, 17(2), 396-409. Doi: 10.1017/S1366728913000394.
• Öztepe, D. (2019). Anadili Farklı Olan İlkokul Öğrencilerine Türkçe İlkokuma ve Yazma Öğretiminde Karşılaşılan Güçlüklere İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi, Trabzon.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage. Portes, A. & Hao, L. (1998). E pluribus unum: Bilingualism and loss of language in the second generation. Sociology of Education, 71(4), 269- 294. http://www.jstor.org/discover/2673171
• Sarı, M. (2001). İki dilli çocukların çözümleme yöntemiyle okuma- yazma öğrenirken karşılaştıkları güçlükler (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana. Sarıoğlu, B. (2021). Türkçenin yeterince etkin ve güzel konuşulmadığı sınıflarda öğretmenlerin ilkokuma yazma öğretimi sürecinde yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Susar Kırmızı, F., Özcan, E. & Şencan, D. (2016). Türkçenin az konuşulduğu bölgelerde ilk okuma yazma sürecinde karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 412-445. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/227862
• Topaloğlu, A. (1989). Dil bilgisi terimleri sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Tulu, Y. (2009). Ana dili Türkçe olan ve ana dili Türkçe olmayan (iki dilli) 4-7 yaş çocukların dil düzeyine etki eden faktörlerin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Yılar, Ö. (2019). İlkokuma Yazma Öğretimi (2. Baskı). Ömer Yılar (Ed.). "Türkçenin Etkin ve Güzel Konuşulmadığı Yerlerde İlkokuma ve Yazma Öğretimi" (ss. 225-232). Ankara: Pegem Akademi.
• Yılar, R., (2019). Ses esaslı ilkokuma ve yazma öğretimi. Ö. Yılar (Ed.), İlkokuma ve yazma öğretimi içinde (2. baskı, ss. 156-174). Pegem Akademi.
• Yıldırım, Ali & Simsek, Hasan. 2016. Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. Electronic Turkish Studies, 8(4).
• Yılmaz, F. & Şekerci, H. (2016). Ana dil sorunsalı: Sınıf öğretmenlerinin deneyimlerine göre ilkokul öğrencilerinin yaşadıkları sorunlar. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi- Journal of Qualitative Research in Education, 4(1), 47-63. https://dergipark.org.tr/tr/pub/enad/issue/32029/354378
• Yiğit, V. (2009). Ses temelli cümle yöntemi ile ilkokuma yazma öğretim sürecinde karşılaşılan güçlükler ve bu güçlüklerle baş etme stratejilerinin belirlenmesi: Şırnak ili örneği (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana