Yurt Dışında Görev Yapmış Sınıf Öğretmenlerinin İlkokulda Ders ve Teneffüs Süresine İlişkin Deneyimleri ve Önerileri

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 3, 900 - 919, 29.09.2025

Mahmut Elma , Muruvvet Demiral-uzan , Osman Samancı

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1396036

Öz

Bu araştırmanın amacı, yurt dışında görev yapmış sınıf öğretmenlerinin ilkokulda ders ve teneffüs süresine ilişkin deneyimleri ve önerilerini incelemektir. Araştırmada nitel araştırma yönteminden fenomenoloji (olgubilim) deseni tercih edilmiştir. Bu doğrultuda yurt dışında en az beş yıl süreyle görev yapmış 11 öğretmen ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilmiştir. Görüşmeler öğretmenlerin kendilerini rahat hissettikleri yerlerde (Sınıf, konferans salonu, okul bahçesi, öğretmenler odası vb.) yapılmıştır. Görüşmeler 30-35 dakika aralığında gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların görüşlerinden elde edilen verileri analiz etmek için tematik analiz yöntemi kullanılmıştır. Öğretmen görüşlerini doğru bir şekilde aktarmak için doğrudan alıntılara da yer verilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre bazı AB ülkelerinde uygulanan ve bir çeşit blok ders uygulaması olan, art arda 40 dakikalık dersler öğretmenler tarafından önerilmiştir. Ayrıca 1. Sınıf öğrencilerinin diğer sınıflara göre daha az süre derslerinin olması, öğrenci ihtiyaçları için en az 20 dakikalık uzun bir teneffüsün bulunması, öğrencilerin öğretmenleri ile daha fazla iç içe olmalarının sağlanması, teneffüs sürelerinde okullara göre esnek sürelerin belirlenmesinin önemine vurgular yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar ayrıntılı olarak tartışılarak uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ders süresi , teneffüs süresi , teneffüs

The Experiences and Suggestions of Classroom Teachers Working Abroad on Lesson and Break Time in Primary School

Öz

The purpose of this research is to examine the experiences and suggestions of classroom teachers who have worked abroad regarding lesson and break times in primary schools. Phenomenology design, one of the qualitative research methods, was preferred in the research. In this regard, interviews were held with 11 teachers who had worked abroad for at least five years. The data was obtained with a semi-structured interview form prepared by the researchers. The interviews were held in places where teachers felt comfortable (classroom, conference hall, school garden, teachers' room, etc.). Interviews were held between 30-35 minutes. Thematic analysis method was used to analyze the data obtained from the participants' opinions. Direct quotations are also included to convey teacher opinions accurately. According to the results of the research, teachers recommended consecutive 40-minute lessons, which is a kind of block lesson practice in some EU countries. In addition, the importance of 1st grade students having fewer lessons than other grades, having a long break of at least 20 minutes to meet student needs, ensuring that students are more in touch with their teachers, and determining flexible breaks according to schools was emphasized. The results obtained were discussed in detail and suggestions were made for practitioners and researchers.

Anahtar Kelimeler

Course duration , break time , break

Kaynakça

• Abadzi, H. (2009). Instructional time loss in developing countries: Concepts, measurement, and implications. The World Bank Research Observer, 24(2), 267-90.
• Akbaba, A. (2006). İlköğretim I. kademe sınıf öğretmenlerinin görev ve hizmet algıları. [Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Akman, B., Taşkın, N., Özden, Z. & Çörtü, F. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinde tükenmişlik üzerine bir çalışma. İlköğretim Online, 9(2).
• Aktay, S., Arat, R. & Atalay, M. (2019). İlkokullarda teneffüs süresi ne kadar olmalı? III. Uluslararası Sınırsız Eğitim ve Araştırma Sempozyumu,754-759.
• Aracı, H. (2016). Okullarda beden eğitimi (6. Baskı). Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara
• Aronson, J. Z., Zimmerman, J. & Carlos, L. (1999). Improving student achievement by extending school: Is it just a matter of time? PACE Media/Education Writers, WestEd Institution, San Francisco.
• Ata, S. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin dış mekânda oyun uygulamaları ve çocukların dış mekânda oyun oynamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi-Ankara]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Ayaz, M. (2017). 7. Sınıf sosyal bilgiler dersi konularının işlenmesinde ders saatlerinin yeterli olup olmadığının öğretmen görüşlerine göre belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Giresun Üniversitesi-Giresun]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Baker, R. S. (2007). Modeling and understanding students' off-task behavior in intelligent tutoring systems. In proceedings of the sıgchı conference on Human factors in computing systems, 1059-1068
• Baines, E. & Blatchford, P. (2011). Children’s games and playground activities in school and their role in development. In A. D. Pellegrini (Ed.) The Oxford Handbook of the Development of Play. New York: Oxford University Press.
• Baines, M. & Gregson, M. (2020). Reflections of a practitioner–researcher in the field of widening participation in arts education. Education Sciences, 10 (5).
• Berliner, D. C. (1990). What's all the fuss about instructional time? In M. Ben-Peretz and R. Bromme (Eds.), The nature of time in schools (pp. 3-35). New York: Teachers College.
• Can, E. & Serençelik, G. (2017). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin okul yönetimine katılımlarının incelenmesi. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, (30).
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (Çev. Ed. M. Bütün & S. B. Demir). Ankara: Siyasal Yayın Dağıtım.
• Demirel, Ö. (2014). Eğitimde program geliştirme kuramdan uygulamaya. Ankara: PegemA.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Anı Yayıncılık.
• Farbman, D. A. (2015). The case for ımproving and expanding time in school: A review of key research and practice. National Center on Time & Learning.
• Glesne, C. (2012). Nitel araştırmaya giriş (Çev. Ed. A. Ersoy & P. Yalçınoğlu). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gümüş, E. & Şişman, M. (2012). Eğitim ekonomisi ve planlaması. Ankara: PegemA
• Hattie, J. (2009). Visible learning. A synthesis of over 800 meta-analyses relating to achievement. Lon-don: Routledge.
• Hoxby, C. M., & Murarka, S. (2009). Charter schools in New York City: Who enrolls and ow they affect their students' achievement. Cambridge: National Bureau of Economic Research.
• İldanlı, D. (2010). İlköğretim okulları ikinci kademesinde görsel sanatlar dersi haftalık ders saati süresinin yeterliğinin araştırılması. [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi-Konya]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Jones, V. & Jones, L. (2007). Comprehensive classroom management. creating communities of sup-port and solving problems. Boston: Pearson.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1/1, 62-80
• Kıncal, R. ve Genç, S. (2002). İlköğretimde teneffüsün yeri ve önemi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(86-94).
• Marron, S. (2008). An analysis of break time active play in Irish primary schools, Waterford Institute of Technology.
• McGlaughlin, M. (2015). Playing fair: The contribution of high-functioning recess to overall school climate in low-income elementary schools. Journal of School Health, 85(1), 53-60
• O’Brien, E.M. (2006). Making time: what research says about reorganizing school schedules. the Center for Public Education.
• OECD, (2019). Education at a Glance 2017: OECD Indicators. Erişim: https://www.hm.ee/sites/default/files/eag2017_eng.pdf
• OECD (2022). Policy options for stronger, more equitable student outcomes in Türkiye. OECD Publishing.
• OECD (2023). Taking stock of education reforms for access and quality in Türkiye. OECD Education Policy Perspectives No. 68. OECD Publishing
• Orhan, R. (2016). Türkiye'deki ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor alışkanlıkları üzerine bir araştırma. [Doktora Tezi, Kırıkkale Üniversitesi-Kırıkkale]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özer, M. (2020). What does PISA tell us about performance of education systems? Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 217-228.
• Öztürk, B. & Kısaç, İ. (2002). Bilgiyi işleme modeli. Gelişim ve öğrenme psikolojisi. (Edit: Binnur Yeşilyaprak). Pegem A Yayıncılık
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme süreci (Çev. Ed. M. Bütün & S. B. Demir) Ankara: Pegem Akademi.
• Sami, S., Mahmoudi, S. & Aghaei, S. (2015). Social development of students participating in physical activity and computer games. Annals of Applied Sport Science, 3(2), 51-56
• Silva, E. (2007). On the clock: rethinking the way schools use time. education sector reports.
• Smith, B. (2000). Quantity matters: Annual instructional time in an urban school ystem. Educational Administration Quarterly, 36(5), 652-682.
• Şişman M. & Taşdemir, İ. (2008). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: PegemA.
• Waweru, S. N. & Nyagosia, P. O. (2013). Utilization of allocated time and academic achievement: A survey of secondary school students in Kenya. International Journal of Education and Research, 1(6), 2-10.
• Weinstein, C. S. & Mignano, A. J. (2003). Elementary classroom management. lessons for research and practice. 3rd edition. Boston: McGraw-Hill.
• Woessmann, L. (2003). Schooling recources, education institutes and student performance: The international evidence. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 65(2), 117-170.
• Yair, G. (2000). Not just about time: Instructional practices and productive time in school. Educational Administration Quarterly, 36(4), 485-512.
• Yaman, E. (2006). Eğitim sistemindeki sorunlardan bir boyut: Büyük sınıflar ve sınıf yönetimi. Gazi Üniversitesi Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(3), 261-274.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2014). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.