Comparison of Traditional and Activity Based Costing Systems: An Application in a Manufacturing Company

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 3, 1457 - 1477, 30.09.2021

Mehmet Murat Gutnu Veyis Naci Tanış

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.878727

Öz

In this study, both traditional three-stage costing system and Activity Based Costing (ABC) system have been applied in a manufacturing business where any cost systems exists, and the results are compared and interpreted. According to the data obtained as a result of the study, the results of both systems are close to each other, since all activities of the enterprise consist of “unit level” activity levels. Thus, it has been concluded that the FDM system is effective on costs at the batch and product activity levels but does not give a different result at the unit activity level.

Anahtar Kelimeler

Activity Based Costing, Traditional Three-Stage Costing, Activity, Cost

Geleneksel ve Faaliyete Dayalı Maliyetleme Sistemlerinin Karşılaştırılması: Bir Üretim İşletmesinde Uygulama

Öz

Bu çalışmada herhangi bir maliyetleme sisteminin olmadığı bir üretim işletmesinde hem geleneksel üç aşamalı maliyetleme sistemi hem de Faaliyete Dayalı Maliyetleme (FDM) sistemi uygulanmış, elde edilen sonuçlar karşılaştırılarak yorumlanmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen verilere göre, işletmenin tüm faaliyetlerinin “birim seviye” faaliyet seviyelerinden oluşmasından dolayı her iki sistemin sonuçları da birbirine yakın çıkmıştır. Böylece FDM sisteminin maliyetler üzerinde parti ve mamul faaliyet seviyelerinde etkili olduğu, ama birim faaliyet seviyesinde farklı bir sonuç vermediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Faaliyete Dayalı Maliyetleme, Geleneksel Üç Aşamalı Maliyetleme, Faaliyet, Maliyet

Kaynakça

• AKDOĞAN, N. (2009). “Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları”, Gazi Kitapevi, Ankara.
• ALTUNIŞIK, R., BAYRAKTAROĞLU, S., COŞKUN, R., YILDIRIM, E. (2010). “Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri”, Adapazarı: Sakarya.
• ALKAN, A. T. (2005). “Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi ve Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 13. ARZOVA, B. (2002). “Faaliyet Tabanlı Maliyet Yönetimi”, Türkmen Kitapevi, İstanbul.
• BÜYÜKMİRZA, H. K. (2008). “Maliyet ve Yönetim Muhasebesi”, Gazi Kitapevi, 12. Baskı, Ankara.
• COOPER, R., KAPLAN, R.S. (1988). “Measure Costs Right: Make The Right Decisions”, Harvard Business Reivew, September-October.
• COOPER, R., KAPLAN, R. S. (1999). “The Design Of Cost Management Systems”, Second Edition Prentice-Hall.
• ÇAM, M. (2006). “Stratejik Bir Yönetim Aracı Olarak Ekonomik Katma Değer (EVA) ve Faaliyet Tabanlı Maliyet Yönetimin (FTMY) Birlikte Kullanımı”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 15, Sayı 2, s.95-118.
• DRURY, C. (1994). “Costing An İntroduction”, Chapman And Hall, p.273-285, London.
• DUMAN, H., ÖZPEYNİRCİ, R., BEZİRCİ M., (2005). “Bilgi Çağının Değiştirdiği 21. Yüzyılın Rekabet Anlayışına Bağlı Olarak Geleneksel Muhasebeden Stratejik Muhasebeye”, Selçuk Üniversitesi Karaman İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı:2, Cilt:5.
• DUMANOĞLU, S. (2005). “Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi: Bir Dijital Baskı İşletmesinde Uygulama”, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu.
• ERDOĞAN, N. (1995). “Faaliyete Dayalı Maliyetleme”, Anadolu Üniversitesi Yayınları No:867, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları, No:106, Anadolu Üniversitesi Basımevi, Eskişehir.
• ESMERAY, A. (2006). “Hastanelerde Maliyetleme ve Faaliyete Dayalı Maliyetlemeye İlişkin Bir Uygulama”, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kayseri.
• GÖKÇEN, G. (2004). “Faaliyet Tabanlı Maliyetlemenin İşletme Kararlarında Kullanılması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (23), s.58-67.
• GUPTA, M., GALLOWAY, K. (2003). “Activity-Based Costing/Management and İts Implications for Operations Management”, Technovation: The International Journal of Technological Innovation and Entrepreneurship, Vol:23, No:2.
• HELBERG, C., GALLETY, J.E., BİCHENO J.R. (1994). “Simulating Activity Based Costing”, Industrial Management and Data Systems, Vol:94, No:9.
• HILTON, R. W. (1997). “Managerial Accounting”, New York: McGraw-Hill.
• ÖKER, F. (2003). “Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”, Literatür Yayınları:109.
• ÖZKAN, A. (2011). “Geleneksel Maliyetleme İle Faaliyete Dayalı Maliyetlemenin Birlikte Kullanımı: Melez Faaliyete Dayalı Maliyetleme Önerisi”, Muhasebe ve Denetime Bakış, Ekim, s.79-95.
• RAY, S. (2012). “Relevance and Applicability of Activity Based Costing: An Appraisal”, Journal of Expert Systems (JES) ,Vol. 1, No. 3, p.71-78.
• KARACAN, S. (2000). “Genel Üretim Maliyetlerinin Dağıtımında Yeni Bir Yaklaşım: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme”, KOÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı:1, Kocaeli.
• KARCIOĞLU, R., BİNBOĞA G. (2010). “Faaliyete Dayalı Maliyetleme ve Faaliyete Dayalı Yönetimin İşletme Stratejisinin Belirlenmesindeki Rolü”, Ankara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 1.
• KAYGUSUZ, S. (2007). “Faaliyet Tabanlı Maliyet- Hacim- Kar Analizi”, Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• KIRLIOĞLU, H., YILDIZ, Ş. (2012). “Faaliyet Tabanlı Maliyetlemeye Dayalı Ekonomik Katma Değer Analizi Enerji Sektöründe Bir Uygulama”, Muhasebe ve Denetime Bakış.
• KRİSHNAN, A. (2006). “An Application of Activity Based Costing in Higher Learning Institution: A Local Case Study”, Contemporary Management Research, Vol.2, No.2, p.75-90
• KURŞUNEL, F., ALKAN, A. T., BÜYÜKŞALVARCI, A. (2007). “Faaliyet Tabanlı Maliyet/Yönetim Sisteminin İşletme Etkin Karar Verme Sürecine Etkisi Üzerine”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı:11.
• KÜÇÜKSAVAŞ, N. (2002). “Bilgisayar Uygulamalı Maliyet Muhasebesi”, Beta Yayınları, İstanbul.
• KÜÇÜKSAVAŞ, N. (2006). “Yönetim Açısından Maliyet Muhasebesi”, Kare Yayınları, İstanbul.
• NO, J. J., KLEİNER, B. H. (1997). “How to İmplement Activity Based Costing”, Logistics Information Management, Vol. 10 Iss: 2 p.68 – 72.
• TANIŞ, V. N. (2005). “Teknolojik Değişim ve Maliyet Muhasebesi”, Nobel Kitapevi, Adana.
• TOPÇU, M. K. (2013). “Güncel Maliyetleme Yaklaşımları: Kavramsal Bir İnceleme”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı:34, s.1-18.
• UNUTKAN, Ö. (2010). “Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi ve Bir Uygulama”, Mali Çözüm, Sayı:97.
• WİLLİAMSON, D. (1996). “Cost and Management Accounting”, Prentice Hall Europe, Great Britain.
• ZİMMERMAN, J. L. (2006). “Accounting for Decision Making and Control”, USA: Irwin Mc.Graw Hill, Fifth Edition.