Çalışanların Algıladığı İş Güvencesizliğinin Saldırgan Davranışlara Etkisi: Amprik Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 6 Sayı: 3, 3029 - 3041, 30.09.2022

Gül Çıkmaz Mazlum Çelik Derya Çevik Taşdemir

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1033136

Öz

Bu araştırmanın amacı, çalışanlar hissettiği iş güvensizliğinin örgüt içi saldırgan davranışlar üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırma kapsamında Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi’ndeki küçük ve orta ölçekli işletmelerde çalışan ve kolayda örneklem yöntemiyle belirlenen toplam 440 kişiden veri toplanmıştır. Araştırma kapsamında oluşturulan teorik model kapsamında geliştirilen hipotezleri test etmek için öncelikle korelasyon analizi yapılarak iş güvencesizliği ile saldırgan davranışların alt boyutları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Daha sonra iş güvencesizliğinin çalışanların saldırgan davranışları üzerine etkisi olup olmadığını belirlemek için regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda çalışanların iş güvencesizliğinin saldırgan davranışlarını pozitif ve anlamlı olarak etkilediği tespit edilmiştir. Bunun dışında iş güvencesizliğinin, saldırgan davranış boyutlarından olan; fiziksel saldırganlık, sözlü saldırganlık, öfke davranışı ve düşmanlık boyutları üzerindeki etkisinin de pozitif ve anlamlı olduğu bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş güvencesizliği, işsizlik kaygısı, işini kaybetme kaygısı, saldırgan davranışlar.

The Effect of Employee Perceived Job Insecurity on Aggressive Behaviors: An Empirical Study

Öz

The purpose of this research is to examine the effect of job insecurity on aggressive behaviors within the organization on employees. Within the scope of the research, data were collected from a total of 440 people working in small and medium-sized enterprises operating in Gaziantep Organized Industrial Zone and determined by the 'convinience sampling' method. In order to test the hypotheses developed within the scope of the theoretical model created within the scope of the research, first of all, correlation analysis was performed and the relationships between job insecurity and the sub-dimensions of aggressive behaviors were examined. Afterwards, the job insecurity of employees; Regression analysis was performed to determine whether it had an effect on aggressive behavior. As a result of the research, it was determined that the job insecurity of the employees affected their aggressive behavior positively and significantly. Additionally; The effect of job insecurity on physical aggression, verbal aggression, anger behaviour and hostility, which are sub-dimensions of aggressive behavior, was also found to be positive and significant.

Anahtar Kelimeler

Job insecurity, unemployment anxiety, aggressive behavior, work relations, work psychology

Kaynakça

• ASHFORD, S. J., LEE, C., & BOBKO, P. (1989). Content, Cause, And Consequences Of Job İnsecurity: A Theory-Based Measure And Substantive Test. Academy Of Management Journal, 32(4), 803-829.
• BARON, R. A., VE NEUMAN, J. H., (1998), “Workplace Violence And Workplace Aggression: Evidence Concerning Specific Forms, Potential Causes And Preferred Targets”, Journal Of Management, 24, 391-419.
• BUSS, A. (1961). The Psychology Of Aggression. New York: John Wiley.
• BUSS, A. H., & PERRY, M. (1992). The Aggression Questionnaire. Journal Of Personality And Social Psychology, 63(3), 452.
• CATALANO, R., NOVACO, R., & MCCONNELL, W. (1997). A Model Of The Net Effect Of Job Loss On Violence. Journal Of Personality And Social Psychology, 72(6), 1440–1447. ÇAKIR, Ö., (2007). “İşini Kaybetme Kaygısı: İş Güvencesizliği, Çalışma Toplum Dergisi, 2007/1. 117-140.
• ÇETİN, İ., & ONUR, İ. Ç. Ö. Z. (2017). Otel İşletmeleri Çalışanlarında İş Doyumunun Çalışanların Tükenmişlik Düzeyine Etkisi: Kuzey Kıbrıs Örneği. Seyahat Ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(3), 207-222.
• ÇİĞDEM, S., (2010) “ İş Güvencesizliği Algısının Stres Düzeyine Etkisi” Çalışma Ekonomisi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi.
• DAVY, J. A., KİNİCKİ, A. J., & SCHECK, C. L. (1997). A Test Of Job Security’s Direct And Mediated Effects On Withdrawal Cognitions. Journal Of Organizational Behavior, 18, 323–349.
• DEMİREL VE SEÇKİN (2009). “Tükenmişlik Ve Üretkenlik Karşıtı Davranışlar Arasındaki İlişkinin Kavramsal Boyutu”, Tisk Akademi Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 8: 145-164.
• FREEDMAN, J., L., SEARS, D., O., CARLSMITH, J., M., (2003), Sosyal Psikoloji, (Çev. Ali Dönmez), İmge Kitabevi, 4. Baskı, Ankara.
• GREENHALGH, L., & ROSENBLATT, Z. (1984). Job İnsecurity: Toward Conceptual Clarity. Academy Of Management Review, 9(3), 438-448.
• HARTLEY, J., JACOBSON, D., KLANDERMANS, B., & VAN VUUREN, T. (1991). Job İnsecurity: Coping With Jobs At Risk. London: Sage.
• HEANEY, C. A., ISRAEL, B. A., & HOUSE, J. S. (1994). Chronic Job İnsecurity Among Automobile Workers: Effects On Job Satisfaction And Health. Social Science & Medicine, 38, 1431–1437.
• HESKETH, K. L., DUNCAN, S. M., ESTABROOKS, C. A., REIMER, M. A., GIOVANETTI, P., HYNDMAN, K. VE ACORN, S., (2002), “Workplace Violence In Alberta And British Columbia Hospitals”, Health Policy, 63, Ss.311-321.
• HOLM SUSAN VE HOVLAND JANE (1999), “Waiting Fort He Other Shoe To Drop: Help Fort He Job-İnsecure Employee”, Journal Of Employment Counselling, December, Vol.36, 156-164.
• İSMAİL, H. (2015). Job İnsecurity, Burnout And İntention To Quit. International Journal Of Academic Research İn Business And Social Sciences, 5(4).. KALAYCI, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara, Asil Yayın Dağıtım.
• KINNEY, J., (1996), “The Dynamics Of Threat Management”, In Vandenbos, G., R. And Bulatao, E., Q., (Eds.), Violence On The Job: Identifying Risks And Developing Solutions, American Psychological Association, Washington Dc, Usa, Ss. 299-313.
• KLANDERMANS B., VAN VUUREN T,. (1999),“Job Insecurity: Introduction”, Europen Journal Of Work And Organizational Psychology, Vol.8, No.2, S.145-153.
• KRAİMER, M.L., WAYNE, S.J., LİDEN, R.C. AND SPARROWE, R.T. (2005), “The Role Of Job Security İn Understanding The Relationship Between Employees’ Perceptions Of Temporary Workers And Employees’ Performance”, Journal Of Applied Psychology, Vol. 90 No. 2, Pp. 389-398.
• LOİ, R., NGO, H.Y., ZHANG, L. AND LAU, V.P. (2011), “The İnteraction Between Leader-Member Exchange And Perceived Job Security İn Predicting Employee Altruism And Work Performance”, Journal Of Occupational And Organizational Psychology, Vol. 84 No. 4, Pp. 669-685.
• MA, B., LİU, S., LASSLEBEN, H., & MA, G. (2019). The Relationships Between Job İnsecurity, Psychological Contract Breach And Counterproductive Workplace Behavior: Does Employment Status Matter?. Personnel Review.
• MADRAN, H. A. D. (2012). Buss-Perry Saldırganlık Ölçeği’nin Türkçe Formunun Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 24(2), 1-6. MEYDAN, C. M., & ŞEŞEN, H. (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları, Detay Yayıncılık, Ankara, 2.
• NEUMAN, J. H. VE BARON, R. A., (1997), Aggression In The Workplace, Robert A. Giacalone Ve Jerald Greenberg (Der.), Antisocial Behavior İn Organizations, Sage Publications, Usa.
• SUNGUR, O. (2010). Korelasyon Analizi. SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5, 115-127.
• SVERKE M., HELLGREN J, NASWALL K. (2002), “No Security: A Meta-Analysis And Review Of Job İnsecurity And Its Consequences”, Jourmal Of Occupational Health Psychology, Vol.7, S.242–264.
• SVERKE, M. AND HELLGREN, J. (2002), “The Nature Of Job İnsecurity: Understanding Employment Uncertainty On The Brink Of A New Millennium”, Applied Psychology: An International Review, Vol. 51 No. 1, Pp. 23-42.
• ŞİMŞEK, M. Ş., ÇELİK, A. & AKGEMCİ, T. (2014). Davranış Bilimlerine Giriş Ve Örgütlerde Davranış, Eğitim Yayınevi, 8. Yenilenmiş Baskı, Konya.
• TAYLOR, S. E., PEPLAU, L. A., SEARS, D. O., (2007), Sosyal Pisikoloji, (Çev. Ali Dönmez), İmge Kitabevi, 1. Baskı, Ankara.
• TUTAR, H., & ALTINÖZ, M. (2010). Örgütsel İklimin İşgören Performansi Üzerine Etkisi: OSTİM İmalat İşletmeleri Çalişanlari Üzerine Bir Araştirma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(02), 196-218.
• VAN VUUREN, C. V., & KLANDERMANS, P. G. (1990). Individual Reactions To Job İnsecurity: An Integrated Model. In P. J. D. Drenth & J. A. Sergeant (Eds.), European Perspectives İn Psychology (Pp. 133–146). Chichester, England: Wiley.
• WANG, H. J., LU, C. Q., & SİU, O. L. (2015). Job İnsecurity And Job Performance: The Moderating Role Of Organizational Justice And The Mediating Role Of Work Engagement. Journal Of Applied Psychology, 100(4), 1249.
• YÜCEL, E.,(2008) “Örgütlerde Saldırgan Davranışlar: Nitel Bir Araştırma” Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi Dumlupınar Üniversitesi Kütahya