Asya’da Alternatif Bölgeselleşme Arayışları: CICA’nın Etkinlik Sorunsalı ve Türkiye

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 565 - 579, 31.01.2023

Ömer Faruk Kocatepe

https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1210446

Öz

Asya bölgesinin her geçen gün artan önemi hem küresel ilginin hem de güvenlik sorunlarının artmasına neden olmaktadır. Yirmi birinci yüzyılın ilk çeyreğine yaklaşırken artan rekabet ve terörizm yalnızca Asya’yı değil, aynı zamanda küresel ticari ve politik koşulları da etkilemektedir. Uluslararası güvenliği doğrudan ilgilendiren Asya coğrafyasındaki mevcut eğilimler ve gelişmeler incelendiğinde, çok sayıda kriz alanları ortaya çıkmaktadır. İş birliği ve güvenlik konusundaki sıkıntıları ortadan kaldırmak amacıyla Soğuk Savaş’ın hemen ardından “Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı (CICA)” kurulmuştur. Buradan hareketle, çalışmada CICA’nın rolü, tarihi süreci ve etkinliği üzerinde değerlendirmeler yapılacaktır. Ayrıca Türkiye’nin söz konusu örgüt ile iş birliği ve kazanımları üzerinde durularak literatürde yeterince yer bulamayan CICA’ya yönelik öngörülerde bulunulacaktır. Bu bakımdan söz konusu çalışma betimsel nitelikte olup CICA’yı ortaya çıkaran etmenleri, CICA’nın amacını, geçirdiği süreçleri ve getirilen eleştirileri de ele alacaktır.

Anahtar Kelimeler

Asya, Bölgesel Güvenlik, İş Birliği, CICA

Searching for Alternative Regionalization in Asia: The Problem of CICA’s Effectiveness and Turkey

Öz

The increasing importance of the Asian region day by day causes both global interest and security problems to increase. As the first quarter of the twenty-first century approaches, increasing competition and terrorism are affecting not only Asia but also global commercial and political conditions. When the current trends and developments in the Asian geography, which are directly related to international security, are examined, many crisis areas emerge. The “Conference on Cooperation and Confidence Building Measures in Asia (CICA)” was established right after the Cold War in order to eliminate the problems in cooperation and security. From this point of view, evaluations will be made on the role, historical process and effectiveness of CICA in this study. In addition, Turkey’s cooperation with the said organization and its achievements will be emphasized and predictions will be made for CICA, which has not found enough space in the literature. In this respect, the study in question is descriptive and will also address the factors that led to CICA, the purpose of CICA, the processes it went through and the criticisms brought.

Anahtar Kelimeler

Asia, Regional Security, Cooperation, CICA

Kaynakça

• ANADOLU AJANSI, ‘‘KGAÖ-ŞİÖ zirveleri ve bölge güvenliği’’ https://www.aa.com.tr/tr/analiz/kgao-sio-zirveleri-ve-bolge-guvenligi/2372763 05.08.2022
• ANADOLU AJANSI, “Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Tacik ve Kırgız mevkidaşlarıyla telefonda ayrı ayrı görüştü” https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/disisleri-bakani-cavusoglu-tacik-ve-kirgiz-mevkidaslariyla-telefonda-ayri-ayri-gorustu/2226719 , 05.08.2022
• ANADOLU AJANSI, “Milli Savunma Bakanı Akar Tacikistan’da Cumhurbaşkanı Rahman ile görüştü” https://www.aa.com.tr/tr/politika/milli-savunma-bakani-akar-tacikistanda-cumhurbaskani-rahman-ile-gorustu/2291528 , 05.08.2022
• ARGALI, M. (2022). “Kazakistan’ın CICA’yı Tam Teşekküllü Bir Uluslararası Örgüte Dönüştürme Önerisi”. ANKASAM, 27.10.2022, https://www.ankasam.org/kazakistanin-cicayi-tam-tesekkullu-bir-uluslararasi-orgute-donusturme-onerisi/ 01.11.2022
• ASKEROĞLU, S. (2022). “Tacik-Kırgız “Barışının” İki Ülkeye ve Bölgeye Katkıları”, ANKASAM https://www.ankasam.org/tacik-kirgiz-barisinin-iki-ulkeye-ve-bolgeye-katkilari/ 17.11.2022
• CENTRAL ASIA AND THE CAUCASUS, https://ca-c.org/article/4871 17.11.2022
• CICA https://www.s-cica.org/index.php?view=page&t=first-summit 02.06.2022
• CICA ‘‘Journals of India’’, https://journalsofindia.com/conference-on-interaction-and-confidence-building-measures-in-asia-cica/ 09.06.2022
• CICA ‘‘Structure’’, https://www.s-cica.org/index.php?view=page&t=structure 09.06.2022
• CICA https://www.s-cica.org/index.php?view=page&t=about 02.06.2022
• DALCIN B. H., CHIELE L. S., & VIEIRA T. S. (2018). ‘‘Narco-Terror In Asia: The Link Between Drug-Trafficking and Terrorism’’, Conference on Interaction and Confidence-Building Measures in Asia, United Nations, 132-179
• DEDEOĞLU B. (1998). ‘‘Uluslararası Örgütlerin Farklı Sınıflandırılma Biçimleri’’ İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 49 (0) , 15-30.
• DEVELOPMENT PATHWAYS, https://www.developmentpathways.co.uk/publications/addressing-the-covid-19-economic-crisis-in-asia-through-social-protection/ 17.11.2022
• ERKİNER H. H., & ERAY, İ. (2022). ‘‘Uluslararası Hukuk Bakımından Bir Uluslararası Örgüt Olarak Türk Devletleri Teşkilatı’’ Güvenlik Stratejileri Dergisi, A New Era in Turkic World: The Organization of Turkic States, 217-250.
• HATİPOĞLU, E. (2012). “CICA ve İnsan Hakları Boyutu”, A. ASİNA (Der.), Asya’da Güvenliğin İnşası ve CICA, Tasam Yayınları, İstanbul.
• KAZINFORM, https://www.inform.kz/ru/svmda-mozhet-vystupit-kak-deystvennyy-instrument-panaziatskoy-politiki-ekspert_a3989294 17.11.2022
• LAUMULIN, M., & KOZHIROVA, S. (2021). “Cıca and Asıan Cooperatıon Organızatıons (SCO, ASEAN, OIC): Cooperatıon Potentıal and Prospects”, Central Asia & the Caucasus (14046091) . 2021, Vol. 22 Issue 4, p19-30. 12p.
• MINISTRY OF FOREIGN AFFAIRS OF THE REPUBLIC OF INDONESIA https://kemlu.go.id/portal/en/read/130/halaman_list_lainnya/conference-on-interaction-and-confidence-building-measures-in-asia-cica 02.06.2022
• NUR, K.Z., https://www.nur.kz/politics/universe/1799778-tokavev-prinal-ucastie-v-v-sammite-svmda/ 17.11.2022
• OĞUZLU, T. (2012). “Asya’da Ortak Güvenlik Kültürünün Sınırları ve CICA”, A. ASİNA (Der.), Asya’da Güvenliğin İnşası ve CICA, Tasam Yayınları, İstanbul.
• REPOSITORY, https://repository.apa.kz/bitstream/handle/123456789/73/%D0%A8%D0%B5%D1%80%D1%8C%D1%8F%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0%20%D0%9A.%D0%93.%D1%81%D1%82%D1%80.189.pdf?sequence=1&isAllowed=y 17.11.2022
• SEIDIN, N. (2012). “CICA: Sürecin Evrimi”, A. ASİNA (Der.), Asya’da Güvenliğin İnşası ve CICA, Tasam Yayınları, İstanbul.
• T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI “Asya’nın Kalbi”nde Dostluk ve İşbirliği için İstanbul Bildirisi, 26 Ocak https://www.mfa.gov.tr/_asya_nin-kalbi_nde-dostluk-ve-isbirligi-icinistanbul-bildirisi.tr.mfa , 07.09.2022
• T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI, “Birleşmiş Milletler Barış Operasyonlarına Yaklaşımımız ve Katkılarımız”. https://www.mfa.gov.tr/birlesmis-milletler-baris-operasyonlarina-yaklasimimiz-ve-katkilarimiz.tr.mfa , 06.08.2022
• T.C. DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI, https://www.mfa.gov.tr/asyada-isbirligi-ve-guven-arttirici-onlemler-konferansi.tr.mfa 02.06.2022
• T.C. MİLLİ SAVUNMA BAKANLIĞI “Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar, Kırgızistan Savunma Bakanı Tümgeneral Baktibek Bekbolotov ile Bir Araya Geldi” https://www.msb.gov.tr/SlaytHaber/862022-70667 06.08.2022
• TAŞ, C. (2021). “Kazakistan’ın Öncülük ve Önderliğindeki Bir Kurum” Sahipkıran 22.11.2021, https://sahipkiran.org/2021/11/22/kazakistanin-onculuk-ve-onderligindeki-bir-kurum/ 07.09.2022
• UNITED NATIONS OFFICE ON DRUGS AND CRIME, ‘‘High-level Conference on Interaction and Confidence Building Measures in Asia (CICA) encourages Leaders of States to Fight Terrorism For Peace, Security and Human Rights’’, https://www.unodc.org/centralasia/en/news/high-level-conference-on-interaction-and-confidence-building-measures-in-asia-cica-encourages-leaders-of-states-to-fight-terrorism-for-peace--security-and-human-rights.html 02.06.2022