4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programının Ögelerinin Değerlendirilmesi:

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 286 - 316, 03.06.2014

İlker Kösterelioğlu Raşit Özen

Öz

Bu araştırmanın amacı 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programının kazanım, içerik, eğitim durumu ve değerlendirme ögeleri bakımlarından sınıf öğretmenlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesidir. Araştırma ile ilgili nicel veriler 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Kişisel Bilgi Formu ve Bulut (2006) tarafından geliştirilen “Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı Ölçeği” ile toplanmış ve araştırma sırasında Bolu ili evreninde görev yapan  (n=281) sınıf öğretmeni ölçeği cevaplamıştır. Araştırmadan elde edilen nicel verilerin analizi için t- testi ve Kruskall Wallis H testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda 4. ve 5. sınıflarda görevli sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi programının kazanım, kapsam ve değerlendirme ögelerine ilişkin görüşlerinin “orta” düzeyde olduğu, eğitim durumu ögesine ilişkin görüşlerinin ise “çok” düzeyinde olduğu saptanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin görüşleri ile cinsiyetleri, görev yapılan yerleşim yeri, öğrenim durumu, mesleki hizmet yılı ve sınıflarındaki öğrenci sayısı arasında anlamlı bir farklılık olmadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler dersi, öğretim programı, program ögeleri, program değerlendirme

Kaynakça

• Acat, B. ve Ekinci, A. (2007). İlköğretim programında uygulanan sosyal bilgiler programının öğretmen görüşlerine göre yapılandırmacı yaklaşım bağlamında değerlendirilmesi. Kongresinde sunulan bildiri (5-7 Eylül, Tokat, ss. 422- 430), Ankara: Detay Yayıncılık. Eğitim bilimleri
• Akdeniz, N. (2008). Öğretmenlerin yeni programın getirdiği yeniliklere Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. güçlükler.
• Arslan, A. ve Demirel, Ö. (2007). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler dersi yeni öğretim programının değerlendirilmesi. Milli Eğitim, 175, 198-209.
• Arslan, S. ve Özpınar, İ. (2008). Öğretmen nitelikleri: iköğretim programlarının beklentileri ve eğitim fakültelerinin kazandırdıkları. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 1(2), 38-63.
• Aşkar, P. ve Olkun, S. (2005). PISA 2003 sonuçları açısından okullarda bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımı. Eğitim Araştırmaları, 19, 15–34.
• Ayten, P. (2006). İlköğretim okullarında sosyal bilgiler dersini yürüten 4. ve 5.sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aykaç, N. ve Başar, E. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersi eğitim Yansımalar: VIII. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumunda sunulan bildiri (14-16 Kasım, Kayseri: Erciyes Üniversitesi, ss. 343-361), Ankara: Sim Matbaası.
• değerlendirilmesi. Eğitimde
• Bulut, İ. ve Arslan, S. (2010). İlköğretim 6. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. International Conference on New Trends in Education and Their Implications sunulan bildiri (11-13 November, Antalya, ss. 367-379).
• Bulut, İ. (2006). Yeni ilköğretim birinci kademe programlarının etkililiğinin uygulamadaki Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. değerlendirilmesi.
• Çatak, K. (2008). 6. sınıf yeni sosyal bilgiler öğretimi programındaki öğretme-öğrenme süreçlerine yönelik öğretmen görüşleri (Muğla ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çengelci, T. (2005). Sosyal bilgiler dersinde beyin temelli öğrenmenin akademik başarıya ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çınar, O., Teyfur, E. ve Teyfur, M. (2006). İlköğretim okulu Öğretmen ve yöneticilerin yapılandırmacı eğitim yaklaşımı ve program hakkındaki görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(7), 47-64.
• Demirel, Ö. (2005). Eğitimde Program Geliştirme. (8. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dilmaç, Y. (2008). Yeni ilköğretim sosyal bilgiler dersi programının görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. öğretmen örneği). (İstanbul Avrupa yakası
• Dinç, E. ve Doğan, Y. (2010). İkinci kademe sosyal bilgiler öğretim programı ve uygulanması hakkında öğretmen görüşleri. Journal of Social Studies Education Research. 1(1), 17-49.
• Doğanay, A. ve Sarı, M. (2008). Öğretmen gözüyle yeni sosyal bilgiler programı: Adana ilinde bir araştırma. İlköğretim Online, 7(2), 468-484.
• Ersoy, F. G. (2009). Yeni ilköğretim sosyal bilgiler programın uygulanması ile ilgili değerlendirmeler (Konya ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gay, L. R.(1996). Educational research competencies for analysis and application (Fifth edition). New Jersey: Merrill Prentice Hall Englewood Cliffs.
• Gömleksiz, M. N. (2005). Yeni ilköğretim programının Uygulamadaki etkinliğinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 339–384.
• Güven, B. ve Alp, S. (2008). Yeni sosyal bilgiler dersi öğretim programının kazanımlarına yönelik öğretmen görüşleri. Milli Eğitim, 177, 153-165.
• Güven, S. (2008). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim ders programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Milli Eğitim, 177, 224-236.
• Hazır Bıkmaz, F. (2006). Yeni ilköğretim programları ve öğretmenler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(39), 99-116.
• Hürsen, Ç. ve Uzunboylu, H. (2008). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi: 8 th International sunulmuş bildiri, (6-8 Mayıs, Eskişehir, ss. 96-106) basım yeri. Technology Conference
• İzci. E., Özden, M. ve Tekin, A. (2006). Yeni ilköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programının değerlendirilmesi: Adıyaman ili örneği. XV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresinde sunulan bildiri (13-15 Eylül, Muğla, sayfa ve basım yeri).
• Karadağ, E., Deniz, S., Korkmaz, T. ve Deniz, G. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı: sınıf öğretmenleri görüşleri kapsamında bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 383-402.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Koca Özgün, S.A. ve Şen, A.İ.(2002). 3. Uluslararası matematik ve fen bilgisi çalışması tekrar sonuçlarının Türkiye için değerlendirilmesi. Fakültesi, 23, 145–154. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
• Kuyucu, İ. (2007). İlköğretim 5. sınıf öğretim programının uygulanmasının değerlendirilmesi (Konya Selçuklu ilçesi örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Konya Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü. doğrultusunda
• National Council for the Social Studies-NCSS. (1994). A vision of powerful teaching and learning in social studies: Building social undersstanding and civic efficacy. (http://databank.nscc.org/article.php, 24 Haziran 2011 tarihinde erişildi).
• Özpolat, A. R., Sezer, F., İşgör, İ.Y., ve Sezer, M. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yeni ilköğretim programına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim. 174, 206-213.
• Öztürk, C. ve Tuncel, G. (2006). Yeni 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler dersi öğretim programı ile ilgili öğretmen görüşleri. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Kongresinde sunulan bildiri, Gazi Üniversitesi (tarih, Ankara, sayfa numarası, Ankara Kök Yayıncılık cilt:2.
• Savran, Z. (2004). PISA - Projesi'nin Türk eğitim sistemi açısından değerlendirilmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 397–414.
• URL-1 (2011). http://tedp.meb.gov.tr/main.php?ID=13, 22 Temmuz 2011’de erişildi.
• Yapıcı, H. (2006). 6. Sınıf sosyal bilgiler ders programı üzerine bir değerlendirme. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 347-357.
• Yapıcı, M. ve Demirdelen, C. (2007). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim-Online, 6(2), 204-212.
• Yaşar, Ş. (2005). Sosyal bilgiler programı ve öğretimi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumunda sunulan bildiri. (14-16 Kasım, Kayseri: Erciyes Üniversitesi, ss. 328-342), Ankara: Sim Matbaası.
• Yaşar, Ş. ve Gürdoğan Bayır, Ö. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin bakış açılarıyla sosyal bilgiler. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri (20- 22 Mayıs, Elazığ, ss. 73-78) basım yeri.