Romantik İlişkilerde Algılanan Sosyal Destek, Bağlanma ve Kadına Yönelik Şiddet Tutumu

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 67 - 79, 26.06.2022

Hilal Yardım , Melek Demir

Öz

Bu çalışmanın amacı, romantik ilişkilerde algılanan sosyal destek, bağlanma ve kadına yönelik şiddet tutumu arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın örneklemini 18 yaş üstü 429 (%70.9) kadın ve 176 (%29.1) erkek olmak üzere 605 kişi oluşturmaktadır. Bireylerin sosyal destek düzeylerini belirlemek için “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği”, bağlanma stillerini belirlemek için “Üç Boyutlu Bağlanma Stili Ölçeği” ve kadına yönelik şiddet tutumunu belirlemek için “İSKEBE Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 16 programından yararlanılmıştır. Demografik değişkenlere göre kadına yönelik şiddet tutumu incelendiğinde, kadınların kadına yönelik şiddet tutumu puanlarının erkeklere göre anlamlı düzeyde daha yüksek; bekârların kadına yönelik şiddet tutumu puanlarının evlilere göre anlamlı düzeyde daha yüksek; üniversite ve lisansüstü eğitim düzeyine sahip olanların daha alt düzey eğitim düzeyine sahip olanlara göre anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu görülmüştür (p<.05). Yapılan korelasyon analizine göre algılanan sosyal destek ile kadına yönelik şiddet tutumu arasında anlamlı düzeyde pozitif ilişki mevcuttur (r=.11, p<.05). Kaçınan bağlanma stili ile kadına yönelik şiddet tutumu arasında anlamlı düzeyde negatif ilişki de görülmektedir (r=.10 p<.05). Ayrıca algılanan sosyal destek ile bağlanma stilleri arasında da anlamlı ilişkiler bulunmaktadır. Regresyon analizinde, analize yalnızca algılanan sosyal destek dâhil olmuş, kadına yönelik şiddet tutumu toplam varyansının %2’sinin algılanan sosyal destek tarafından açıklandığı sonucuna varılmıştır (R2=.02, p<.05).

Anahtar Kelimeler

algılanan sosyal destek, bağlanma, kadına yönelik şiddet

Kaynakça

• Barbaro, N.M. (2020). The associations between attachment orientations and intimate partner violence perpetration and victimization, (Publication No.27744718) [Doctoral dissertation, Oakland University]. ProQuest Dissertations and Theses Global.
• Bonache, H., Gonzalez-Mendez, R., and Krahé, B. (2017). Romantic attachment, conflict resolution styles, and teen dating violence victimization. Journal of Youth and Adolescence. 46, 1905–1917. doi: 10.1007/s10964-017-0635-2
• Bond, S.B., Bond, M. (2004). Attachment styles and violence within couples, The Journal of Nervous and Mental Disease, 192(12), 857-863. doi: 10.1097/01.nmd.0000146879.33957.ec
• Bulut, M.B. (2016). Kadına yönelik şiddet ile dini dünya görüşleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bilimname, 3, 83-108. doi: http://dx.doi.org/10.21646/bilimname.2016.13
• Burger, J.M. (2006). Kişilik. Erguvan Sarıoğlu (çev.). Kaknüs
• Carden, A. D. (1994). Wife abuse and wife abuser: review and recommendations. The Counseling Psychologist, 22, 539-582. doi: https://doi.org/10.1177/0011000094224001
• Dias, N., Costa, D., Soares, J., Hatzidimitriadou, E., Ioannidi-Kapolou, E., Lindert, J., Sundin, O., Toth, O., Barros, H. and Fraga, S. (2018) Social support and intimate partner violence victimization among adults from six European countries. Family Practice, 36(2), 117-124. doi: https://doi.org/10.1093/fampra/cmy042
• Doran, F., & Hutchinson, M. (2017). Student nurses’ knowledge and attitudes towards domestic violence: results of survey highlight need for continued attention to undergraduate curriculum. Journal of Clinical Nursing, 26(15-16), 2286-2296. doi: 10.1111/jocn.13325
• Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız, H. (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12(1), 17-25 Erişim adresi: https://toad.halileksi.net/sites/default/files/pdf/cok-boyutlu-algilanan-sosyal-destek-olcegi-toad.pdf
• Erzen, E. (2016). Üç boyutlu bağlanma stilleri ölçeği. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 01-21. doi: 10.17679/iuefd.17323631
• Frey, L., Blackburn, K., Werner-Wilson, R., Parker, T., and Wood, N. (2011). Posttraumatic stress disorder, attachment, and intimate partner violence in a military sample: a preliminary analysis. Journal of Feminist Family Therapy, 23, 218–230. doi: 10.1080/08952833.2011.604530
• Godbout, N., Sabourin, S., Dutton, D., and Lussier, Y. (2009). Early exposure to violence, domestic violence, attachment representations, and marital adjustment. Personal Relationships, 16, 365–384. doi: 10.1111/j.1475-6811.2009. 01228.x
• Guerrero-Molina, M., Moreno-Manso, J.M., Guerrero-Barona, E., Cruz-Márquez, B. (2020). Attributing responsibility, sexist attitudes, perceived social support and self-esteem in aggressors convicted for gender-based violence, Journal of Interpersonal Violence, 35(21-22), 4468-4491. doi:10.1177/0886260517715025
• Gülada, F. (2016). The predictor variables of depressive symptoms among young adults in Turkey: Insecure attachment dimensions, neuroticism and perceived social support. Master Thesis, Bahçeşehir University.
• Hazan, C., Shaver, P. (1987). Romantic love conceptualized as an attachment process, Journal of Personality and Social Psychology, 52(3), 511-524. Erişim adresi: https://doi.org/10.1037/0022-3514.52.3.511
• Hy, J.P. (2017). Attachment, attitudes toward intimate partner violence, and their relation to perceptions of coerced sexting. (Publication No. 10682258) [Doctoral dissertation, University of La Verne]. ProQuest Dissertations and Theses Global.
• Jasinski, J.L. (2001). Physical violence among Anglo, African American, and Hispanic Couples: Ethnic differences in persistence and cessation. Violence and Victims, 16(5), 479-490. Erişim adresi: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11688924/
• Kanbay, Y., Aslan Ö., Işık, E., Tektaş, P. (2017). İSKEBE Kadına Yönelik Şiddet Tutum Ölçeği (İSKEBE Tutum Ölçeği) geliştirme çalışması, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 18(5), 453-459. doi: 10.5455/apd.256374
• Keleşoğlu, S., Esen, Y. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kadına yönelik şiddet tutumlarının incelenmesi, Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 6(2), 273-298. doi: 10.47615/issej.826164.
• Kimter, N., Sezgin, G. (2018). Kadına yönelik aile içi fiziksel şiddet, fiziksel şiddeti meşrulaştırma, dindarlık ve dini başa çıkma üzerine ampirik bir araştırma. Kesit Akademi Dergisi, 4(17), 193-227. doi : 10.18020/kesit.1575
• Klevens, J., Shelley, G., Clavel-Arcas, C., Barney, D.D., Tobar, C., Duran, E.S., Barajas- Mazaheri, R. & Esparza, J. (2007). Latino’s perspectives and experiences with intimate partner violence. Violence against Women, 13(2), 141-158. doi: https://doi.org/10.1177/1077801206296980
• Lawson, D. M., Barnes, A. D., Madkins, J. P., and Francois-Lamonte, B. M. (2006). Changes in male partner abuser attachment styles in group treatment. Psychotherapy Theory Research Practice Training, 43(2) , 232. doi: 10.1037/0033-3204. 43.2.232
• Lepora, S. J. Evans, G.W. Schneider, M. L. (1999). Dynamic role of social support in the link between chronic stress and psychological distress. Journal of Personality and Social Psychology, 61(6), 899-909. doi: 10.1037//0022-3514.61.6.899
• Levine, A. ve Heller, R. (2018). Bağlanma: Aşkı Bulmanın ve Korumanın Birinci Yolları, Ebrar Güldemler (çev.). İstanbul: Aganta.
• McArthur, L.E. (2010). Intimate partner violence, attachment, and co-parenting intervention outcomes among latino teen parents. (UMI number: 3419374). [Doctoral dissertation, The University of Utah]. ProQuest Dissertations and Theses Global.
• McClure, M, M., and Parmenter, M. (2017). Childhood trauma, trait anxiety, and anxious attachment as predictors of intimate partner violence in College Students. Journal of Interpersonal Violence. doi: 10.1177/0886260517721894.
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2007). Boosting attachment security to promote mental health, prosocial values, and inter-group tolerance. Psychological Inquiry, 18(3), 139–156.
• Ragavan, M.I., Culyba, A.J., Shaw, D., Miller, E. (2020). Social support, exposure, to parental intimate partner violence, and relationship abuse among marginalized youth. Journal of Adolescent Health, 67, 127-130. doi: https://doi.org/10.1016/j.jadohealth.2020.01.020
• Selçuk, S. (2021). Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları Açısından Bağlanma Stili, Kadına Yönelik Şiddet Tutumu ve Benlik Saygısının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.
• Serinyel, E. (2021). Yetişkin Erkeklerin Kadına Yönelik Şiddet Tutumu İle Çelişik Duygulu Cinsiyetçilik ve Narsisizm Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Üsküdar Üniversitesi.
• Shechory, M. (2013). Attachment styles, coping strategies, and romantic feelings among battered women in shelters. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 57, 425–444. doi: 10.1177/0306624X11 434917
• Sirois, F., Millings, A., Hirsch, J. (2016) Insecure attachment orientation and well-being in emerging adults: The roles of perceived social support and fatigue. Personality and Individual Differences, 101. pp. 318-321. doi: https://doi.org/10.1016/j.paid.2016.06.026
• Taher, Z.O., Topatan, S. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal öz-yeterlik düzeylerinin kadına yönelik şiddete ve şiddete uğrayan kadına karşı mesleki rollerine ilişkin tutumlarına etkisi. Türkiye Klinikleri Tıp Etiği-Hukuku-Tarihi Dergisi, 29(2), 223-234. doi: 10.5336/mdethic.2020-79569
• United Nations Human Rights Office Of The High Commissioner. (1993, Dec 20). Declaration on the elimination of violence against women. (48/104). https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/violenceagainstwomen.aspx
• Utkan, R.(2019). Romantik ilişkide psikolojik şiddet, algılanan sosyal destek ve öz yeterlik ilişkisinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi.
• Vespa, J. (2009). Gender ideology construction: A life courses and intersectional approach. Gender and Society, 23(3), 363–87. doi: https://doi.org/10.1177/0891243209337507
• Weston, R. (2008). Insecure attachment mediates effects of partners’ emotional abuse and violence on women’s relationship quality. Journal of Family Violence 23, 483–493. doi: 10.1007/s10896-008-9176-5
• World Health Organization. (1997, July). Violence against women: A priority health issue. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/63553/WHO_FRH_WHD_97.8.pdf?sequence=1
• World Health Organization. (2020, Apr 7). Covid-19 and violence against women: What the health sector/system can do. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/331699/WHO-SRH-20.04-eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y
• Wu, Q. & Mok, B. (2007). Mental health and social support: a pioneering study on the physically disabled in southern China. International Journal of Social Welfare, 16, 41-54. doi: 10.1111/j.1468-2397.2006.00415.x
• Yılmaz, E. B., & Yüksel, A. (2020). Factors affecting nursing students’ attitudes towards violence against women: a cross-sectional study. Central European Journal of Nursing and Midwifery, 11(2), 85-93. doi: 10.15452/cejnm.2020.11.0013
• Yüksel-Oktay, E. (2015). Türkiye’nin ve dünyanın ortak sorunu: Kadına şiddet, Akademik Araştırmalar Dergisi, 64, 57-118. Erişim adresi: https://app.trdizin.gov.tr/makale/TWpNMk9EQTRPQT09/turkiye-nin-ve-dunyanin-ortak-sorunu-kadina-siddet
• Zimet, G.D., Dahlen, N.W., Zimet, S.G., Farley, G.K. (1988). The Multidimensional Scale of Perceived Social Support. Journal of Personality Assessment, 52, 30-41. doi: https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2019.03.10
• Zlotnick, C., Johnson, D. M., & Kohn, R. (2006). Intimate partner violence and long-term psychological functioning in a national sample of American women. Journal of Interpersonal Violence, 21, 262-275. doi:10.1177/08862660505282564.