ÖRGÜTSEL İLETİŞİMİN VE İŞYERİ ARKADAŞLIKLARININ PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRMEYE OLAN ETKİLERİ: BİR KAMU KURUMUNDA AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 2, 25 - 43, 30.09.2019

Bülent Doğan Meral Elçi Gülay Murat

Öz

Bu
araştırmanın amacı kamu sektöründe görev yapmakta olan çalışanların psikolojik
güçlendirme algıları üzerinde, işletmedeki işyeri arkadaşlıkları ve örgütsel
iletişimin etkisinin olup olmadığının irdelenmesidir. Araştırmanın örneklemini bir
kamu kurumundaki 390 çalışan oluşturmaktadır. Anket yöntemi ile toplanan
veriler SPSS paket programı kullanılarak faktör analizine, güvenirlik,
korelasyon ve regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Analizlerden elde edilen
bulgulara göre; psikolojik güçlendirmenin “anlam” boyutu ile işyeri arkadaşlığı
ve dikey örgütsel iletişim arasında, psikolojik güçlendirmenin “yetkinlik”
boyutu ile işyeri arkadaşlığı arasında, psikolojik güçlendirmenin “otonomi”
boyutu ile dikey örgütsel iletişim arasında ve psikolojik güçlendirmenin “etki”
boyutu ile işyeri arkadaşlığı ve dikey örgütsel iletişim arasında istatistiki
olarak anlamlı ve pozitif ilişkiler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Psikolojik güçlendirme, örgütsel iletişim, işyeri arkadaşlıkları

Kaynakça

• Akçakaya M., (2010), "Örgütlerde uygulanan personel güçlendirme yöntemleri: Türk kamu yönetiminde personel güçlendirme", Karadeniz Araştırmaları Balkan, Kafkas, Doğu Avrupa ve Anadolu İncelemeleri Dergisi, 25, 145-174. Arı, G.ve Ergeneli A., (2003), “Psikolojik Güçlendirme Algısı ve Bazı Demografik Değişkenlerin Örgütsel Bağlılığa Etkisi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1), 129-149. Aschforth B. E., (1989), “The Experience of Powerlessness in Organizations”, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 43, 207-242. Balcı T., (2018), "İş Aile Çatışması İle Psikolojik Güçlendirme İlişkisi: Kabin Memurları Üzerine Bir Araştırma", Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi. Bandura A., (1977), “Self-Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change”, Psychological Review, 84, 191-215. Bandura A., (1986), “Social Foundations of Thought and Action: Asocial-Cognitive View, Englewood Cliffs”, NJ: Prentice-Hall. Bell N. E. and Staw, B. M. (1989). People as Sculptors Versus Sculpture. In M. B. Arthur, D. T. Hall, & B. S. Lawrence (Eds.), Handbook of Career Theory:232 251. Cambridge University Press, New York. Biçer C., (2017), " Örgütsel Politika Algısının İşyeri Arkadaşlığına Etkisi ve Bireysel Sonuçları", Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi.
• Chiang, C. and Jang, S. (2008). “The Antecedents And Consequences Of Psychological Empowerment: The Case Of Taiwan’s Hotel Companies”, Journal Of Hospitality & Tourism Research, 32(20), 40-61.
• Conger J. A. and Kanungo R. N., (1988), "The empowerment process: Integrating theory and practice", Academy Of Management Review, 13(3), 471-482.
• Çalışkan C. Z., (2011), "Çalışanların Psikolojik Güçlendirilme Algıları Üzerinde İşyeri Arkadaşlıkları ve Örgütsel İletişimin Etkisi", Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (3), 77-92.
• Çöl G., (2008), "Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri”,Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (1), 35-46.
• Çuhadar M.T., (2005), "Türk Kamu Yönetiminde Personel Güçlendirme: Sorunlar ve Çözüm Önerileri", Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 25, Temmuz – Aralık 2005.
• Deci, E. L., Connell, J. P. and Ryan, R. M. (1989),“Self-Determination in a Work Organization” Journal of Applied Psychology, 74, 580- 590.
• Dereli, Özge (2010). Örgütsel Kültürün Örgütsel İletişim Üzerine Etkisi: Örgütlerde Resmi ve Gayri Resmi İletişim Dengelerini Ölçmeye Yönelik Bir Uygulama, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Durmaz C., (2012), “Etkileşimci ve Dönüşümcü Liderliğin Psikolojik Güçlendirme Algısına Etkisinde Strese Bağlı Kişiliğin Düzenleyici Rolü”, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi.
• Elmas N., (2017), " Örgütsel İletişimin İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama", Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Erez B., (2018), " Örgüt Kültürünün Personel Güçlendirme ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi", Yüksek Lisans Tezi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi.
• Erstad M., (1997), "Empowerment And Organizational Change", International Journal of Contemporary Hospitality Management, 9 (7), 325-333.
• Geçikli, F., Serçeoğlu, N. ve Üst, Ç. (2011). Örgüt İçi İletişim ve İletişim Tatmini Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi (33), ss.163-184.
• Gibson J.W. and Hodgetts, R.M., (1991), "Organizational Communication-A Managerial Perspective", 2nd Edition, Harper Collins Publishers: New York.
• Gordon J. and Hartman, R. L. (2009) “Affinity-Seeking Strategies and Open Communication in Peer Workplace Relationships”, Atlantic Journal of Communication, 17:115–125.
• Kanbur E., (2018), "Havacılık Sektöründe Psikolojik Güçlendirme, İş Performansı ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi", Uluslar arası Yönetim İktisat İşletme Dergisi", 14 (1), 147-162.
• Karahan G., (2018), " Örgütsel İletişimde İşe İlişkin Duyuşsal İyilik Algısı İle Öznel Mutluluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye’de Havayolu Şirketlerinde Kabin Memurları Üzerine Bir Alan Araştırması", Doktora Tezi", Maltepe Üniversitesi.
• Kaynar E., (2018), "Örgütsel İletişim Doyumunun İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık İle İlişkisi: Görgül Bir Araştırma", Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi.
• Kitapçı H., Kaynak R. ve Ökten S.S., (2013), "Güçlendirmenin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Kamu ve Özel Sektörde Mukayeseli Bir Araştırma", International Review of Economics and Management, 1(1), 49-73.
• Koçel T., (2007), “İşletme Yöneticiliği”, İstanbul: Arıkan Basım Yayın Dağıtım Ltd. Şti., 11. Baskı.
• Kömürcüoğlu, N.O. ve Uslu, T. (2009), “İletişim, Güven ve Örgüte Bağlılık Üzerine Bir Araştırma”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitapçığı, 578-584.
• Kram K. and Isabella, L., (1985), “Mentoring Alternatives: The Role of Peer Relationships in Career Development”, Academy of Management Journal. 28 (1), 110-132.
• Melikoğlu M., (2009), " The Distinctive Role of Prestige, Communication And Trust: Organizational Identification Versus Affective Commitment
• Nalbant, M.G. (2007). Bilgi Yönetimi Teorisinin Kavramsal Temelleri, Bir Uygulama, İstanbul, 38-39.
• Nielsen I. K., Jex, S. M. and Adams, G. A., (2000), "Development and Validation of Scores on a Two Dimensional Workplace Friendship Scale", Educational and Psychological Measurement, 60 (4), 628-643.
• Nunnally, J. C. (1978). Psychometric Theory: 2d Ed. McGraw-Hill.
• Ömüriş E., (2014), “İşyerinde Arkadaşlık İlişkilerinin Temel Belirleyicileri İle Örgütsel Sonuçlar Üzerine Etkisi”, Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özkan S., (2016), “Taşeron Personel ile Kadrolu Personelin Örgütsel İletişim, Örgüt Kültürü ve İş Tatmini Değişkenleri Açısından İncelenmesi: Giresun Belediyesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Avrasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Halkla İlişkiler ve İletişim Bilim Dalı.
• Postmes T., Tanis M. and Wit B., (2001), "Communication and Commitment in Organizastions: A Social Identity Approach", Group Processes Intergroup Relations, 4(3), 227-246.
• Quinn, R.E. and Spreitzer, G.M., (1997), "The road to empowerment: Seven questions every leader should consider", Organizational Dynamics, 26(2), 37-49.
• Richmond, V.P. and McCroskey, J.C., (2008), "Organizational Communication for Survival: Making Work", 4th ed., Allyn& Bacaon: Birmingham.
• Saygılı İ., (2018), " Örgütsel İletişim ve Örgütsel Bağlılığın Örgütsel Sessizliğe Etkisi: Ankara'da Faaliyet Gösteren Havacılık Bakım Merkezlerinde Bir Araştırma", Yüksek Lisans Tezi, Çankaya Üniversitesi.
• Sias P.M. and Cahill D.J., (1998), “From Coworkers to Friends: The Development of Peer Friendships in the Workplace”, Western Journal of Communication, 62 (3), 273-299.
• Spector, P. E. (1986), “Perceived Control by Employees: A Meta-Analysis of Studies Concerning Autonomy and Participation at Work”, Human Relations, 39, 1005-1016.
• Spreitzer G. M. and Doneson D., (2005), “Musings On The Past and Future of Employee Empowerment”, Handbook of Organizational Development Thousand Oaks: Sage, 311-324.
• Spreitzer G. M., Kizilos M. A. and Nason S.W., (1997), “A Dimensional Analysis Of The Relationship Between Psychological Empowerment And Effectiveness, Satisfaction, and Strain”, Journal Of Management, 23 (5), 679-704.
• Spreitzer G.M., ( 2007), “Toward The Integration of Two Perspectives: A Review of Social Structural and Psychological Empowerment at Work”, The Handbook of Organizational Behavior, 1-42.
• Spreitzer, G. M. (1996). “Social Structural Characteristic of Psychological Empowerment” Academy of Management Journal, 39 (2), 483-504.
• Spreitzer, G. M., (1995), “Phychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement, And Validation”, Academy of Management Journal, 38, 1442-1465.
• Şahinbaş F., (2018), " Pozitif Örgütsel Davranış Yaklaşımıyla İşyeri Arkadaşlığı ve İşe Adanma İlişkisi: Sağlık Çalışanları Üzerine Bir Araştırma", Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi.
• Şimşek E., (2011), “Örgütsel İletişim ve Kişilik Özelliklerinin Yaşam Doyumuna Etkileri”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İletişim Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi, Eskişehir.
• Thomas K. W. and Velthouse B. A., (1990), "Cognitive Elements of Empowerment: An Interpretive Model of Intrinsic Task Motivation", Academy of Management Review, 15 (4), 666-681.
• Tohidi H. and Jabbari M. M., (2012), “The Aspects of Empowerment of Human Resources”, Procedia - Social and Behavioral Sciences”, 31, 829 – 833.
• Tuna Y.,(2008), "Örgütsel İletişim Sürecinde Yöneticilerin Duygusal Zeka Yeterlilikleri", Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Tutar H., (2003), “Örgütsel İletişim”, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Tutar H., (2009), “Örgütsel İletişim”, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Zimmerman M. A. (1995), “Psychological Empowerment: Issues and Illustrations”, American Journal of Community Psychological, 23 (5), 581-599.