Yeni Türk Ticaret Kanununun Ortak Yönetim Kurulu Üyelikleri Üzerindeki Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 139 - 146, 24.02.2020

Merve Özden-çaka

https://doi.org/10.18506/anemon.521831

Öz

Bu
çalışmanın temel amacı; Yeni Türk Ticaret Kanunu ile gelen düzenlemelerin, Türk
işletme gruplarında yaygın olarak görülen ortak yönetim kurulu üyeliklerinin
mevcut yapıları üzerindeki etkisini belirlemektir. Çalışma kasıtlı örnekleme
yöntemi kullanılarak 10 işletme grubu ve 53 bağlı kuruluş üzerinden
yürütülmüştür. Bu anlamda, örneklemde yer alan firmalar ile ilgili ikincil
veriler kullanılarak 2011 ile 2014 yılları kıyaslanarak Yeni Türk Ticaret
Kanunu’nun ortak yönetim kurulları üzerinde yarattığı etkilerin düzeyi
belirlenmeye çalışılmaktadır. Analiz sonuçları değerlendirildiğinde, ortak
yönetim kurulu üye sayısının 2011 yılına oranla arttığı görülmektedir. Yeni
Türk Ticaret Kanunu’nun bu artıştaki yayılım üzerindeki yarattığı etkilere
bakıldığında ise, doğrudan olan ortak yönetim kurulu üye sayısını arttırdığı,
dolaylı olan ortak yönetim kurulu üye sayısını azalttığı ortaya çıkmaktadır.
Bununla birlikte aileden olan ortak yönetim kurulu üye sayısında anlamlı
farklılıklara yol açmadığı, bağımsız olan ortak yönetim kurulu üye sayısını
anlamlı olarak arttırdığı, profesyonel olan ortak yönetim kurulu üye sayısını
ise anlamlı olarak azalttığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Ortak Yönetim Kurulu Üyelikleri, Yeni Türk Ticaret Kanunu, Türkiye Bağlamı, Gelişmekte Olan Ülkeler

The Effect of the New Turkish Commercial Code on Interlocking Directorates

Öz

The
main objective of this study is to determine the effects of new regulations which come into effect with the
recent Commercial Code on the existing structures of shared board memberships
commonly seen in Turkish business groups. The study is carried out with purposive sampling using
10 business groups and 53 subsidiary companies. In this regard, secondary data
on these companies
in the sample are used, and the levels of effects in years 2011 and 2014
created by the New Turkish Commercial Code are studied by comparing these effects. As the
results of the
analyses are evaluated, the number of shared board members increase in 2014 in comparison
to 2011. As the effects
of the recent Turkish Commercial Code on the expansion in this growth is
checked, it is found that the number of directly shared board memberships increases, whereas the
number of indirectly shared board memberships decreases. Besides, this situation does not cause significant
differences in the number of family-based shared memberships, a significant increase in
the number of shared board members who are independent or a significant decrease in the number of
shared board members who are professional.

Anahtar Kelimeler

Interlocking directorate, the New Turkish Commercial Code, Turkey context, Emerging markets

Kaynakça

• Amsden, A. H., & Hikino, T. (1994). Project Execution Capability, Organizational KnowveHow, and Conglomerate Corporate Growth in Late İndustrialization. Industrial and Corporate, 3 (1), 111-148.
• Arıkboğa, Ş., & Menteş, A. (2012). Türkiye’de Kurumsal Yönetişim İklimi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 59 (2), 85-120.
• Ataay, A. (2008). Aile İşletme Gruplarında Karşılıklı Kenetlenmiş Yönetim Kurulları: İMKB 100 Şirketlerinden Bulgular. Tamer Koçel (Ed.), 3. Aile islemeleri Kongre Kitabı içinde (s. 19-31). İstanbul: İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınları.
• Barringer, B. R., & Harrison, J. S. (2000). Walking a Tightrope: Creating Value Through Interorganizational Relationship. Journal of Management, 26 (3), 367-403.
• Baycan, N. Ç., & Semerciöz, F. (2013). “Kaynak Bağımlılığı Yaklaşımı Temelinde, İMKB-100 Endeksindeki Şirketlerde Varolan Ortak Yönetim Kurulu Üyeliklerine Bir Bakış”. Kemal Demirci ve diğerleri (Ed.), 21. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı (s. 565-575). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Bela, T. (2001). Interlocking Directorates Between Banks and Industrial Companies in Hungary at the Beginning of the Twentieth Century. Business History, 43(1), 25-42.
• Buğra, A., & Üsdiken, B. (1995). Societal variations in state-dependent organizational forms: The South Korean chaebol and Turkish holding company. Emot (European Management and Organization in Transition) Workshop, Helsinki: Finland.
• Buğra, A. (2007). Devlet ve İşadamları (5. Baskı). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Buğra, A. (2013). Devlet ve işadamları. Fikret Adaman (Çev.). (8. Baskı). New York: State University of New York Press.
• Burris, V. (2005). “Interlocking Directorates and Political Cohesion Among Corporate Elites,” American Journal of Sociology, 111 (1), 249-83.
• Demirağ, İ., & Serter, M. (2003). Ownership Patterns and Control in Turkish Listed Companies. Corporate Governance, 11 (1), 40-51.
• Duman, A., & Postalcı, E. (2009). “Corporate Governance Networks in Turkey”, İzmir University of Economics, Department of Economics Working Paper, İzmir.
• Guillén, M.F. (2000). Business Groups in Emerging Economies: A ResourceveBased View. Academy of Management Journal, 43 (3), 362–380.
• İlhan-Nas, T. (2012). Institutional Distance Influences on the Multinational Enterprises (MNES) Ownership Strategies of Their Affiliates Operating in an Emerging Market. African Journal of Business Management, 6 (20), 6276-6290.
• İlhan-Nas, T., & Çarkçı, A.(2016). Yönetim Güçlendirmenin Firmanın Finansal Performansı ve Risk Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi, METU Studies in Development, 42 (3), 355-409.
• İlhan-Nas, T., Okan, T., Tatoğlu, E., Demirbağ, M., & Glaister, K. W. (2018a). The Effects of Ownership Concentration and Institutional Distance on the Foreign Entry Ownership Strategy of Turkish MNEs. Journal of Business Research, 93, 173-183.
• İlhan-Nas, T., Okan, T., Tatoğlu, E., Demirbağ, M., Wood, G., & Glaister, K. W. (2018b). Board Composition, Family Ownership, Institutional Distance and the Foreign Equity Ownership Strategies of Turkish MNEs. Journal of World Business, 53(6), 862-879.
• Lester, R. H., & Cannella, A. A. (2006). Interorganizational Familiness: How Family Firms Use Interlocking Directorates to Build Community-Level Social Capita Entrepreneurship Theory and Practice, 30(6), 755-775.
• Maman, D. (1999). Research Note: Interlocking Ties within Business Groups in Israel - A Longitudinal Analysis, 1974-1987. Organization Studies, 20 (2), 323-339.
• Mizruchi, M. S. (1996). What do interlocks do? An analysis, critique, and assessment of research oninterlocking directorates. Annual Review of Sociology, 22, 271–298.
• Okan, T., İlhan-Nas, T., & Tatoğlu, E. (2013). Yönetim Kurulu Yapısı ve Kurumsal Mesafe Etkileşiminin Çokuluslu İşletmelerin Uluslararasılaşma Stratejileri Üzerindeki Etkisi. IV. Örgüt Kuramı Çalıştayı Bildiriler Kitabı, 8-9 Şubat 2013, Ankara, 95-12.
• Okan, T., Sarı, S., & İlhan-Nas, T. (2014). Yönetim Kurulu Yapısı ile Finansal Performans Arasındaki İlişkide Uluslararası Çeşitlenmenin Aracılık Etkisi. İÜ İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Yönetim Dergisi, 25(77), 39-78.
• Scott, J. (2000). Social Network Analysis: a Handbook. (2. Baskı). London: Sage Publications.
• Selekler-Gökşen. N., & Üsdiken, B. (2001). Uniformity and diversity in Turkish business groups: Effects of scale and time of founding. Brisith Journal of Management, 12, 325-340.
• Şenalp, G. M., & Öztürk, Ö. (2014). Interlocking Directorates and Capitalist Class Formations in Turkey: A Study on the Listed Firms in Istanbul Stock Exchange and Istanbul Chamber of Industry (ISO 500). World Congress of Sociology, 13-19 July. Japan: Yokohama.
• Şengel, S. (2011). Yeni Türk Ticaret Kanunun Sermaye Şirketleri ile İlgili Getirdiği Yeniliklerin Değerlendirilmesi. ZfWT, 3(2), 21-40.
• Üsdiken, B., & Öktem, Ö. Y. (2008). Kurumsal ortamda değişim ve büyük aile holdingleri bünyesindeki şirketlerin yönetim kurullarında “icrada görevli olmayan” ve “bağımsız” üyeler. Amme İdaresi Dergisi, 41 (1), 43-71.
• Yurtoğlu, B. B. (2003). Corporate Governance and Implications for Minority Shareholders in Turkey. Journal of Corporate Ownership and Control, 1 (1), 72-86.
• Zajac, E. J. (1988). Interlocking Directorates As An Interorganizational Strategy: A Test Of Kritical Assumptions. Academy Of Manamegenet Journal, 31(2), 428-438.
• URL, https://www.osha.gov/pls/imis/sic_manual.html
• URL, http://www.tkyd.org/tr/default.html (25.06.2016).
• URL, http://www.iso500.org.tr/ (28.06.2016).
• URL, http://www.borsaistanbul.com/ (25.07.2016).
• URL, https://www.kap.org.tr/ (28.07.2016).