Determination of Bilsem Students Optional Ateliers by Multiple Criteria Decision Making Method

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 1, 285 - 295, 24.02.2020

Ali Özdemir Derya Ülhatun Bozkurt

https://doi.org/10.18506/anemon.613821

Öz

The
goal of this study is to produce a model that can be applied by decision makers
in order to determine appropriate elective workshops for students with special
abilities. It is considered that the optional ateliers should be determined in
line with the parents’ requests and the decision of which ateliers should be
opened primarily is considered as Multiple Criteria Decision Making (MCDM)
problem. Thus, Analytic Hierarchy Project (AHP) model of MCDM Method of
Quantitative Research Methods has been used. The study group of the research
was determined in accordance with the Criterion Sampling method of Purposeful
Sampling methods. In this research, paired comparison matrices, prepared in the
manner of including 15 elective workshops, were used as the data gathering
tools. Parents ask their children to develop primarily in the fields of
morality and mathematics. 

Anahtar Kelimeler

Analytic Hierarchy Process, SAC, Multi-Criteria Decision Making, Special Talent, Optional Atelier

Bilsem Öğrencilerinin Seçmeli Atölyelerinin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemi İle Belirlenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı; özel yeteneğe
sahip öğrencilere uygun seçmeli atölyelerin belirlenmesine yönelik karar
vericilerin uygulayabilecekleri bir modeli ortaya koymaktır. Velilerin
talepleri doğrultusunda seçmeli atölyelerin belirlenmesi gerektiği düşünülmekte
olup hangi atölyelerin öncelikli olarak açılması gerektiği kararı ise, Çok
Kriterli Karar Verme (ÇKKV) problemi olarak görülmektedir. Bu amaçla Nicel
Araştırma Yöntemleri’nden olan ÇKKV Yöntemi’nin Analitik Hiyerarşi Prosesi
(AHP) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Amaçlı Örnekleme
yöntemlerinden Ölçüt Örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. BİLSEM’de
öğrencisi bulunan 9 veli araştırmanın çalışma grubunu oluşturmaktadır. Araştırmada
veri toplama aracı olarak 15 seçmeli atölyeyi kapsayacak şekilde hazırlanmış
ikili karşılaştırma matrisleri kullanılmıştır. Veliler öğrencilerinin öncelikli
olarak ahlak ve matematik alanlarında gelişmesini istemektedir. 

Anahtar Kelimeler

BİLSEM, Özel Yetenek, Seçmeli Atölye, Analitik Hiyerarşi Prosesi, Çok Kriterli Karar Verme

Kaynakça

• Albertson, L. R., & Billingsley, F. F. (2000). Using strategy instruction and self-regulation to improve gifted students' creative writing. Journal of Secondary Gifted Education, 12(2), 90-101.
• Bain, S. K., McCallum, R. S., Bell, S. M., Cochran, J. L., & Sawyer, S. C. (2010). Foreign language learning aptitudes, attitudes, attributions, and achievement of postsecondary students identified as gifted. Journal of Advanced Academics, 22(1), 130-156.
• Bakioğlu, A., & Levent, F. (2013). Üstün yeteneklilerin eğitiminde Türkiye için öneriler. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 1(1) 31-45.
• Bildiren, A. (2011). Üstün yetenekli çocuklar aileler ve öğretmenler için bir kılavuz. İstanbul: Doğan Kitap.
• Bilgili, A. (2000). Üstün yetenekli çocukların eğitimi sorunu-Sosyal Sorumluluk Yaklaşımı. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(12), 59-74.
• Boran, A. İ., & Aslaner, R. (2008). Bilim ve sanat merkezlerinde matematik öğretiminde probleme dayalı öğrenme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 15-32.
• Dündar, S. (2008). Ders seçiminde analitik hiyerarşi prosesi uygulaması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 217-226.
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
• Ersöz, F., Kabak, M., & Yılmaz, Z. (2011). Lisansüstü öğreniminde ders seçimine yönelik bir model önerisi. Journal of Economics & Administrative Sciences/Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 227-249.
• Genç, M. A. (2014). Üstün yetenekli öğrencilerin görsel sanatlar eğitiminde disiplinlerarası öğretim etkinliklerinin değerlendirilmesi (Konya BİLSEM örneği). Sanat Eğitimi Dergisi, 2(1), 142-168.
• Gömleksiz, M. N., Kan, A. Ü., & Öner, Ü. (2012). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli öğrencilerin medya okuryazarlığına ilişkin görüşleri (Elazığ BİLSEM örneği). Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(4), 41-54.
• Gülen, Ö., & Özdemir, S. (2013). Veri madenciliği teknikleri ile üstün yetenekli öğrencilerin ilgi alanlarının analizi. Üstün Yetenekliler Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi (UYAD), 1(3), 213-226.
• Gündüz, T. (2010). Üstün zekâlı çocuklarda ahlâk gelişimi ve eğitimi. İÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 157-177.
• Güven, Y. (1997). Erken matematik yeteneği testi-2'nin geçerlik, güvenirlik, norm çalışması ve sosyo-kültürel faktörlerin matematik yeteneğine etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Güven, Y. (1998). Kız ve erkek çocuklarda matematik yeteneği ve matematik başarısı konusunda okul öncesi ve ilkokul (ilköğretim) öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 10, 121-138.
• Hökelekli, H., & Gündüz, T. (2004). Üstün yetenekli çocukların karakter özellikleri ve değerler eğitimi. I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı (131-144). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Kangal, S. B., & Arı, M. (2013). Investigation of the effects of creative drama programs on moral development of gifted and typicall children. Eğitim ve Bilim, 38(170), 308-320.
• Karabey, B. (2010). İlköğretimdeki üstün yetenekli öğrencilerin yaratıcı problem çözmeye yönelik erişi düzeylerinin ve kritik düşünme becerilerinin belirlenmesi (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Matematik Eğitimi Anabilim Dalı, İzmir.
• Karakaş, B. & Çevik, Ö. C. (2016). Çocuk refahı: Çocuk hakları perspektifinden bir değerlendirme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), 887-906.
• Kazem, A. M., Alzubaidi, A. S., Hemdan, A. H., & Renzulli, J. (2014). The factor structure of the scales for rating the behavioural characteristics of superior students (SRBCSS): Results on an Omani Sample. International Journal for Talent Development and Creativity, 2(1), 127-137.
• Kerr, B. A., & Multon, K. D. (2014). The development of gender identity, gender roles, and gender relations in gifted students. Journal of Counseling & Development, 93(2), 183-191.
• Kıran, B. (2018). Üstün yetenekli ortaokul öğrencilerinin proje tabanlı temel robotik eğitim süreçlerindeki yaratıcı, yansıtıcı düşünme ve problem çözme becerilerine ilişkin davranışlarının ve görüşlerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Kulaksızoğlu, A., Bilgili, A. E., & Şirin, M. R. (2004). Üstün yetenekli çocuklar seçilmiş makaleler kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
• Kuloğlu, S., & Uzel, D. (2013). The analysis of gifted students' mathematical attitudes according to different variables: Manisa science and art center example. Journal of Gifted Education Research, 1(2), 97-107.
• Kurnaz, A., Çiftci, Ü., & Karapazar, H. (2013). Üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin değer algılarının betimsel bir analizi. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(26), 185-225.
• Kutlu, B. S., Abalı, Y. A., & Eren, T. (2012). Çok ölçütlü karar verme yönetimleri ile seçmeli ders seçimi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2) 5-25.
• Levent, F. (2014). Üstün yetenekli çocukları anlamak. Ankara: Nobel.
• Levent, F. (2011). Üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik görüş ve politikaların incelenmesi (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Lovecky, D. V. (1994). Exceptionally gifted children: Different minds. Roeper Review, 17(2), 116-120.
• Lybyer, A. H. (1913). The government ottomon empire in the time of suleiman the magnificent. London: Harvard University Press.
• MEB. (2018). BİLSEM öğrenci tanılama ve yerleştirme klavuzu. (Erişim: 19.10.2018), https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_11/08143439_2018- 2019_BYLSEM_YYRENCY_TANILAMA_VE_YERLEYTYRME_KILAVUZU.pdf
• Mecek, S., & Taşlıdere, E. (2015). Üstün zekâlı/yetenekli öğrencilerin matematik ve fizik akademik başarılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 733-746.
• Neber, H. & Schommer-Aikins, M. (2002). Self-regulated science learning with highly gifted students: The role of cognitive, motivational, epistemological, and environmental variables. High Ability Studies, 13(1), 59-74.
• Piaget, J., & Renzulli, J.S. (January, 2005). The three-ring conception of giftedness: A developmental model for promoting creative productivity. The Principal Goal of Education. 55-90. doi:10.1017/CBO9780511610455.015
• Özbek, A. (2014). Yöneticilerin çok kriterli karar verme yöntemi ile belirlenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (24) 209-225. doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER314
• Özdemir, A. (2006). Üstün yetenekli öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, İstanbul.
• Özden, Ü. (2008). Analitik hiyerarşi yöntemi ile ilkokul seçimi. M.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 299-320.
• Özgüven, N. (2011). Vakıf üniversitesi tercihinin analitik hiyerarşi süreci ile belirlenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 279-290.
• Pfeiffer, S. I. (2002). Identifying gifted and talented students: Recurring issues and promising solutions. Journal of Applied School Psychology, 19(1), 31-50.
• Reis, S. M., & Renzulli, J. S. (2004). Current research on the social and emotional development of gifted and talented students: Good news and future possibilities. Psychology in the Schools, 41(1), 119-130.
• Renzulli, J. S. (1978). What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi Delta Kappan, 60(3), 81-88.
• Robinson, N. M., & Noble, K. D. (1991). Social-emotional development and adjustment ot gifted children. M. C. Wang. M. C. Reynolds, ve H. J. Walberg (Ed.). Handbook of special education: Research and practice. Volume 4: Emerging programs (pp. 57-76). New York: Pergamon Press.
• Rounds, J. B., & Hendel, D. D. (1980). Measurement and dimensionality of mathematics anxiety. Journal of Counseling Psychology, 27(2), 138.
• Saaty, T. L., & Vargas, L. G. (2012). Models, methods, concepts & applications of the analytic hierarchy process (Vol. 175). London: Springer.
• Selçuk, S. (2018). Üstün zekâlı ve özel yetenekli öğrencilerin ana dil farkındalığı ve bilinci, Türkçeyi doğru ve güzel kullanma hassasiyetleri. Milli Eğitim Dergisi, 47(1), 449-462.
• Subotnik, R. F., Olszewski-Kubilius, P., & Worrell, F. C. (2011). Rethinking giftedness and gifted education: A proposed direction forward based on psychological science. Psychological Science in the Public Interest, 12(1), 3-54.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM). (2012). Üstün yetenekli çocukların keşfi, eğitimleriyle ilgili sorunların tespiti ve ülkemizin gelişimine katkı sağlayacak etkin istihdamlarının sağlanması amacıyla kurulan meclis araştırma komisyonu raporu. https://www.tbmm.gov.tr/arastirma_komisyonlari/ustun_yetenekli/docs/Kurulu%C5%9F%20Karar%C4%B1%20Tutanaklar%C4%B1%206.03.2012.pdf (E. T.: 20.10.2018).
• Tereci, H., Aydın, M., & Orbay, M. (2008). Bilim ve Sanat Merkezlerine devam eden öğrencilerin fen tutumlarının incelenmesi: Amasya BİLSEM örneği. Üstün Zekalı ve Yetenekli Çocuklar Kongresi. Ankara.
• Timor, M. (2011). Analitik hiyerarşi prosesi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Tunçdemir, İ. (2004). Çok sesli müzikte “harika çocuk kanunu” nun Türk müzik kültürüne etkisi: İdil Biret-Suna Kan örneği. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimler Fakültesi, Malatya.
• Saranlı, A. G., & Metin, N. (2012). Üstün yetenekli çocuklarda gözlenen sosyal-duygusal sorunlar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 139-164.
• Saygılı, G., & Atahan, R. (2014). Üstün zekâlı çocukların problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014(31), 181-192.
• Singer, F. M., Sheffield, L. J., & Leikin, R. (2017). Advancements in research on creativity and giftedness in mathematics education: introduction to the special issue. ZDM, 49(1), 5-12.
• Uzun, A. (2006). Üstün veya özel yetenekli öğrencilerin sosyal bilgiler dersine ilişkin tutumları ile akademik başarıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, İzmir.
• Yani, A., & Bakti, L. D. (2015). Competence making on computer engineering program by using Analytical Hierarchy Process (AHP). International Journal of Advanced Computer Science and Applications, 6(9) 298-303.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin
• Yıldırım, B. F., & Önder, E. (Ed.). (2018). Çok kriterli karar verme yöntemleri. Bursa: Dora.
• Yılmaz, A., Esentürk, O. K., Demir, G. T., & Ilhan, E. L. (2017). Metaphoric perception of gifted students about physical education course and physical education teachers. Journal of Education and Learning, 6(2), 220-234.
• Yılmaz, D. (2015). Üstün yetenekliler için psikolojik danışma ve rehberlik uygulamaları. Ankara: Nobel.