Psikososyal Gelişim Kuramının Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 6, 1993 - 2001, 11.12.2020

Hüseyin Bayram

https://doi.org/10.18506/anemon.761896

Öz

Psikososyal gelişim kuramı, kişinin bireysel ve toplumsal gelişim sürecini çözümlemeyi; Sosyal Bilgiler dersi ise bireysel ve toplumsal yaşamlarında başarılı ve üretken insanlar yetiştirmeyi hedeflemektedir. Bu çalışmada söz konusu kuram ve dersin ortak noktası olan bireysel ve toplumsal gelişim değişkenlerinden hareketle; psikososyal gelişim kuramının Sosyal Bilgiler dersi kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Doküman incelemesi ile gerçekleştirilen çalışmada alanyazından sağlanan bilgiler, çalışmanın amacı kapsamında sınıflandırılarak betimsel analiz yöntemiyle çözümlenmiştir. Psikososyal gelişim kuramı ile Sosyal Bilgiler dersinin sosyalleşme sürecine yönelik yaklaşımlarını irdeleyen bu çalışmanın; bireyin sosyalleşme sürecine doğrudan etki eden unsurlara dikkat çekmesi nedeniyle alanyazına katkı sağlayacağı ve yapılacak benzer çalışmalara kaynak oluşturacağı düşünülmektedir. Çalışmanın sonunda; psikososyal gelişim kuramının içerdiği aşamaların Sosyal Bilgiler dersinin birey yetiştirme süreciyle uyumlu olduğu yargısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Psikososyal Gelişim Kuramı, Sosyal Bilgiler Dersi, Kişisel Gelişim, Toplumsal Gelişim, Sosyalleşme

Investigation of Psychosocial Development Theory within the Scope of Social Studies Lesson

Öz

This study is based on personal and social development topic, which is the common point of the psychosocial development theory and Social Studies lesson. In this context it is aimed to examine the psychosocial development theory within the scope of Social Studies lesson. The information obtained from the data sources in the study conducted with the document analysis was classified within the scope of the purpose of the study. And analyzed by descriptive analysis method. At the end of the study; it has been concluded that the stages of psychosocial development theory are compatible with Social Studies Lesson’s individual training approach.

Anahtar Kelimeler

Psychosocial Development Theory, Social Studies Lesson, Personal Development, Socialization, Social Development

Kaynakça

• Akhtar S. (1984) The syndrome of identity diffusion. American Journal of Psychiatry 141, 1381-1385. https://doi.org/10.1176/ajp.141.11.1381
• Aydın, A. (2007). Eğitim psikolojisi. Ankara: Tek Ağaç Eylül Yayıncılık.
• Baysal, Z. N. (2005). Hayat bilgisi/sosyal bilgiler öğretiminde probleme dayalı öğrenme için problem durumları oluşturma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(4), 471-485. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256385 adresinden 06.05.2019 tarihinde erişilmiştir.
• Binbaşıoğlu, C. (2003). Hayat bilgisi öğretimi. Ankara: Nobel Yayıncılık. Brown, S. D. ve Stenner, P. (2009). Psychology without foundations: History, philosophy and psychosocial theory. Thousand Oaks, CA: Sage
• Can, G. (2006). Kişilik gelişimi (Psikososyal ve ahlak gelişimi). (Ed. B. Yeşilyaprak). Eğitim psikolojisi içinde (s. 125-163). Ankara: Pagem Akademi Yayıncılık.
• Christiansen, S. L. ve Palkovitz, R. (1998). Exploring Erikson's psychosocial theory of development: Generativity and its relationship to paternal identity, intimacy, and involvement in childcare. The Journal of Men’s Studies, 7(1), 133-156. https://doi.org/10.3149/jms.0701.133
• Coles, R. (1970). Erik H. Erikson. The growth of his work. London: Souvenir Press.
• Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (2006). Eğitim ile ilgili temel kavramlar. (Ed. Ö. Demirel ve Z. Kaya). Eğitim Bilimine Giriş içinde (s. 1-22). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dereboy, İ. F. (1993). Kimlik bocalaması, anlamak, tanımak, ele almak. Malatya: Özmert Ofset.
• Dewey, J. (2015). Okul ve toplum. (Çev. H. A. Başman ve S. Kaymakçı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Domino, G. ve Affonso, D. D. (1990). A personality measure of Erikson's life stages: The inventory of psychosocial balance. Journal of Personality Assessment, 54(3-4), 576-588. https://doi.org/10.1207/s15327752jpa5403&4_13
• Ergün, M. (1994). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Erikson E. H. (1964) Insight and responsibility. New York: W.W. Norton.
• Erikson E.H. (1968) Identity: Youth and crisis. New York: W.W. Norton.
• Erikson, H. E, Erikson, J. ve Kivnick, H. (1994). Vital involvement in old age. NewYork: Norton Company Press,
• Erikson, H. E. (1963). Childhood and society. New York: Norton & Company Inc.,
• Erikson, H. E. (1984). İnsanın sekiz çağı. (Çev. T.B. Üstün vd.). Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık.
• Evans, R. I. (1967) Dialogue with Erik Erikson. New York: Harper & Row.
• Goetz, J. P. ve LeCompte, M. D. (1984). Ethnography and qualitative designs in ethnographic research. New York: Academic Publishing.
• Gürses, İ. ve Kılavuz, M. A. (2011). Erikson'un psiko-sosyal gelişim dönemleri teorisi açısından kuşaklararası din eğitimi ve iletişiminin önemi. Review of the Faculty of Theology of Uludağ University, 20(2).http://ucmaz.home.uludag.edu.tr/PDF/ilh/2011-20(2)/M7.pdf adresinden 09.06.2019 tarihinde erişilmiştir.
• İbrahim, K. (2006). Toplumsal bir kurum olarak ailenin işlevleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(36), 381-404. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/70285 adresinden 11.02.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Kaya, E. (2018). Hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve fen bilgisi derslerinin temeli: Toplu öğretim sistemi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Kernberg O. (1968) The treatment of patients with borderline personality organization. International Journal of Psycho-Analysis 49, 600-619. https://doi.org/10.1007/978-1-4757-6876-3_13
• Lobel, T. E. ve Winch, G. L. (1988). Psychosocial development, self-concept, and gender. The Journal of Genetic Psychology, 149(3), 405-411. https://doi.org/10.1080/00221325.1988.10532168
• Maekawa-Kodama, C., McEwen, M. K., Liang, C. T. ve Lee, S. (2002). An Asian American perspective on psychosocial student development theory. New Directions for Student Services, 97, 45-60. https://doi.org/10.1002/ss.38
• Michaelis, J. U. (1956). Social studies for children in a democracy. New Jersey: Prentice-Hall.
• Ochse, R. ve Plug, C. (1986). Cross-cultural investigation of the validity of Erikson's theory of personality development. Journal of Personality and Social Psychology, 50(6), 1240. https://doi.org/10.1037/0022-3514.50.6.1240
• Özdemir, O., Özdemir, P. G., Kadak, M. T. ve Nasıroğlu, S. (2012). Kişilik gelişimi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(4), 566-589. https://doi.org/10.5455/cap.20120433
• Özdemir, S. (2012). Türk eğitim sisteminin yapısı, eğilimleri ve sorunları. (Ed. S. Özdemir). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi içinde (s. 7-52). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztosun-Çaydere, Ö. D. ve Demirkaya, E. (2007). Müziğin bireysel işlevleri ile Erikson’un psikososyal gelişim kuramının ilişkilendirilmesi. ICANAS, 10, 649. https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/M%c3%9cZ%c4%b0K-K%c3%9cLT%c3%9cR%c3%9c-VE-E%c4%9e%c4%b0T%c4%b0M%c4%b0-2.-C%c4%b0LT.pdf#page=153 adresinden 20.03.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Öztürk, C. (2015). Sosyal Bilgiler: Toplumsal yaşama disiplinlerarası bir bakış. (Ed. C. Öztürk). Sosyal Bilgiler öğretimi: Demokratik Vatandaşlık Eğitimi içinde (s. 2-30). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Öztürk, C. ve Deveci H. (2016). Farklı ülkelerin sosyal bilgiler öğretim programlarının değerlendirilmesi. (Ed. C. Öztürk). Farklı Ülkelerin Sosyal Bilgiler Öğretim Programları içinde. (s. 1-40). Ankara: Pegem Akademi.
• Santos, S. C., Caetano, A. ve Curral, L. (2013). Psychosocial aspects of entrepreneurial potential. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 26(6), 661-685. https://doi.org/10.1080/08276331.2014.892313
• Senemoğlu, N. (2005). Gelişim öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Gazi Yayınevi.
• Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök yayıncılık. Şişman, M. (2011). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Tim, J., Block, H., Boanca, G. ve Acquaye, H. E. (2020). An exploratory study on the relationship between completion of Erikson’s fourth psychosocial stage and assurance of salvation. Journal of Spirituality in Mental Health, 1-21. https://doi.org/10.1080/19349637.2020.1798326
• Yavuzer, H. (2001). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.