INVESTIGATION OF THE BIOLOGY SUBJECTS IN EIGHTH GRADE SCIENCE TEXTBOOK IN TERMS OF SCIENTIFIC CONTENT

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 16, 30.12.2018

Mehmet Yılmaz Ertunç Gündüz Gökşen Üçüncü Ferhat Karakaya Osman Çimen

Öz

It is very important that the textbooks which
provide guidance to the students and teachers in the learning of the concepts
do not contain any scientific errors.  In particular, the information and
content that will reduce students' misconceptions should not be included in the
textbooks. The aim of this study is to examine the topics of biology in the 8th
science course textbook, used for 2018-2019 academic year, approved by the Ministry
of National Education of Turkey. Document
analysis was done as a method in the research. In this study, it has been
examined by the experts of the field of biology who have received scientific
erroneous and incomplete content information in the units of DNA and Genetic
Code and Energy Transformations and Environmental Science. The
research findings were categorized according to the units and chapters. In
the findings, incomplete or erroneous information and misconceptions identified
in the book were evalued and tabulated with reference to accepted sources in
international biology literature. For the realization of meaningful learning,
it is recommended that these errors in the textbook should be corrected
immediately.

Anahtar Kelimeler

Science textbook, scientific error, alternative conception, misconception

SEKİZİNCİ SINIF FEN BİLİMLERİ DERS KİTABINDAKİ BİYOLOJİ KONULARININ BİLİMSEL İÇERİK BAKIMINDAN İNCELENMESİ

Öz

Kavramların öğrenilmesinde öğrenci ve
öğretmenlere rehber olan ders kitaplarının bilimsel açıdan hata içermemesi
oldukça önemlidir. Özellikle, öğrencileri kavram yanılgısına düşürecek bilgi ve
içeriklerin ders kitaplarında yer almaması gerekmektedir. Bu araştırmada 2018-
2019 eğitim öğretim yılı itibari ile değişen öğretim programına uygun olarak
M.E.B. tarafından beş sene süre ile 8. sınıf fen bilimleri dersinde okutulması
onaylanmış ders kitabındaki biyoloji öğrenme alanına ait konuların bilimsel
içerik açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada yöntem olarak döküman
analizi yapılmıştır. Çalışmada, DNA ve Genetik Kod ile Enerji Dönüşümleri ve
Çevre Bilimi ünitelerinde bilimsel hatalı, eksik içerik bilgisi yer alıp
almadığı Biyoloji alan uzmanları tarafından incelenmiştir. Araştırma bulguları,
ünite ve bölümlere göre gruplandırılarak verilmiştir. Bulgularda, kitapta
tespit edilen eksik ya da hatalı bilgiler ve yanlış kavramlar, uluslararası
biyoloji alanyazınında kabul gören kaynaklar referans gösterilerek
değelendirilmiş ve tablolaştırılmıştır. Anlamlı
öğrenmelerin gerçekleşmesi için ders kitabında yer alan bu hataların ivedilikle
düzeltilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri ders kitabı, bilimsel hata, alternatif kavram, kavram yanılgısı

Kaynakça

• Alkan, C. (1996). Eğitim Teknolojisi. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Atıcı, T., Samancı, N.K., & Özel, Ç.A. (2007). İlköğretim fen bilgisi ders kitaplarının biyoloji konuları yönünden eleştirel olarak incelenmesi ve öğretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 115-133.
• Brooker, R.J.(2012). Genetics : analysis & principles, Fourth Edition, McGraw-Hill, USA, 761p.
• Bybee, R. W. (1985) The Sisyphean question in science education: What should scientifically and technologically literate person know, value and do—As a citizen? In Science Technology Society: 1985 Yearbook of the National Science Teachers Association. Washington, DC.
• Cunningham, W.P. & Cunningham, M.A. (2018). : s.235-236). Environmental Science: A Global Concern, Fourteenth Edition, McGraw-Hill Education, USA, 616pp.
• Çapa, Y. (2000): “An Analysis of 9th Grade Students’ Misconceptions Concerning Photosynthesis and Respiration in Plants”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Demircioğlu, H.,& Geban, Ö. (1996). Fen Bilgisi Öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğretim ve Geleneksel Problem Çözme Etkinliklerinin Ders Başarısı Bakımından Karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (13),183-185.
• Eichorn, S.E & Evert, R.F. (2016). Raven Bitki Biyolojisi, Çeviri Editörü: İsmail Türkan, Palme Yayıncılık, 822 s., Ankara.
• Ellis, R. (1997). The empirical evaluation of language teaching materials. ELT Journal 51,36-42.
• Eyidoğan, F., & Güneysu, S. (2002). İlköğretim fen bilgisi kitaplarındaki kavram yanılgılarının incelenmesi. V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Freeman, S. (2011). Biological science, Pearson Benjamin Cummings, 1127p, USA.
• Gül, Ş., Özay-Köse, E., & Konu, M. (2014). Genetik ünitesinin öğretiminde kavram karikatürü kullanımının biyoloji öğretmeni adayları üzerine etkisi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 2(1), 1-22.
• Gündüz, E., Yılmaz, M., & Çimen, O. (2016). MEB ortaöğretim 10. sınıf biyoloji ders kitabının bilimsel içerik bakımından incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 414-430.
• Hall, J.E. (2017). Guyton ve Hall Tıbbi Fizyoloji, Çeviri Editörü: Berrak Çağlayan Yeğen, Güneş Tıp Kitabevleri, 1142s., Ankara.
• Hickman, C.P., Roberts, L., & Larson, A. (2016). Integrated principles of zoology, Mc-Graw Hill International Edition, 871p., USA.
• Johnson, G. (2018). The Living World, McGraw-Hill Education, 828 s.
• Karslı, F., & Ayas, A. (2013). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kimya konularında sahip oldukları alternative kavramlar. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 7(2), 284-313.
• Kelly, A.V. (1989). Curriculum. theory and practice. London.Paul Chapman Publishing Ltd.
• Kete, R., & Acar, N. (2007). Lise 2 biyoloji ders kitaplarına üzerine öğrenci tutumlarının analizi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 221-230.
• Krebs, J. C. (2009). Ecology (Sixth Edition), Pearson International Edition, Publishing as Benjamin Cummings, 655 p., USA.
• Kurt, H. (2013). Biyoloji öğretmen adaylarının “bağışıklık” konusundaki bilişsel yapıları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 242-264.
• Kuru, M. (2011). Omurgalı hayvanlar. Ankara: Palme Yayıncılık.
• Lederman, N., & Niess, M. (1998) Survival of the fittest. School Science and Mathematics, 98 (4), 169-172.
• Mader, S.S., & Windelspecht, M. (2018). Essentials of Biology, Fifty Edition, McGraw-Hill Education, 265 s.
• MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [MEB TTKB]. (2013). “Taslak kitap incelemede değerlendirmeye esas olacak kriterler” konulu 27040 sayılı, 14.01.2013 tarihli yazı. Ankara: MEB
• Milli Eğitim Bakanlığı (2005) İlkoğretim Fen ve Teknoloji Programı (6-8. sınıf). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2005.
• Molles, C.M. 2016. Ecology (Concepts and Appications), McGraw-Hill, 622 p., USA.
• Morrissey, J.F. & Sumich, J.L. (2016). Deniz Yaşamı Biyolojisine Giriş. Çeviri Editörleri: Mehmet Karataş, Hasan Hüseyin Atar, Nobel Yayıncılık, 452s., Ankara.
• Odum, E.P., & Barrett, G.W. (2008). Ekoloji’nin Temel İlkeleri. Çeviri Editörü: Kani Işık, Palme Yayıncılık, 598 s., Ankara.
• Oluk, S., & Oluk, E. (2016). Ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin canlılarda enerji kavramıyla ilgili bazı kavram yanılgıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 51, 97-111.
• Özay, E., & Hasenekoğlu, İ. (2007). Lise 3 biyoloji ders kitaplarındaki görsel sunumda gözlenen bazı sorunlar. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 4(1), 80-91.
• Pollard, T.D., Earnshaw, W.C., Lıppıncott-Schwartz, J., & Johnson, G.T. (2017). Cell Biology, Elsevier, USA, 882s.
• Pough, F.H., Janis, C.M., & Helser, J.B. (2009). Vertebrate Life, Pearson International Edition, 688p, USA,
• Reece, J.B, Urry, L.A.,Cain, M.L., Wasserman, S.A., Minorsky, P.V., & Jackson, R.B. (2013). Campbell Biyoloji, Çeviri Editörleri: Ertunç Gündüz, İsmail Türkan: Palme Yayıncılık, s.1263, Ankara.
• Reid, D. (1990). The Role of pictures in learning biology: Part 2, picture-text processing. Journal of Biological Education, 24(4), 251-258.
• Russell, P.J., Hertz, P.E., Beverly McMillan, B. (2011). Biology: The Dynamic Science, Second Edition, Brooks/Cole, Cengage Learning, Canada, 1284 s.
• Sadava, D.,Hillis, M.D., Heller, H.C., & Berenbaum, M.R. (2014). Yaşam bilimi biyoloji, Çev. Editörleri: Ertunç Gündüz, İsmail Türkan, Palme Yayıncılık, Ankara.
• Simon, E.J., Dickey, J.L., Hogan, K.A. & Reece, J.B. (2017). Campbell Temel Biyoloji, Çeviri Editörleri: Ertunç Gündüz, İsmail Türkan, Palme Yayıncılık, 639 s., Ankara.
• Smith, M.T., & Smith, L.R. (2009). Elements of Ecology, International Edition, Pearson Benjamin Cummings, 649p, USA.
• Solomon, E. P. (2003). İnsan Anatomisi ve Fizyolojisine Giriş, Çev. Editörü: L. Bikem Süzen, Birol Yayıncılık, 274s., İstanbul.
• Soong, B.C., & Yager, R.E. (1993). The Inclusion of STS Material in the Most Frequently Used Secondary Science Textbook in the U.S. Journal of Research in Science Teaching, 30(4), 339-349.
• Teiz, L., & Zeiger, E. (2008). Bitki Fizyolojisi. Çeviri Editörü: İsmail Türkan, Palme Yayıncılık, 690s., Ankara.
• Tekkaya, C., & Balcı, S. (2003). Öğrencilerin Fotosentez ve Bitkilerde Solunum Konularındaki Kavram Yanılgılarının Saptanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 24: 101-107.
• Toprak, T. (1993). İlkokul ders kitaplarının öğretim programına uygunluğunun değerlendirilmesi (Adana ilinde bir araştırma), Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Türkmen, L., Çardak, O., & Dikmenli, M. (2014). Lise öğrencilerinin canlıların çeşitliliği ve sınıflandırılması konusundaki kavram yanılgılarının belirlenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 155-168.
• Ünsal, Y., & Güneş, B. (2004). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB lise 1. sınıf fizik ders kitabının eleştirel olarak incelenmesi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3), 198-124.
• Ünsal, Y., & Güneş, B. (2002). Bir kitap inceleme çalışması örneği olarak MEB. İlköğretim 4. sınıf fen bilgisi ders kitabına fizik konuları yönünden eleştirel bir bakış, G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(3) 110-120.
• Weiss, I. R., Pasley, J. D., Smith, P. S., Banilower, E. R., & Heck, D. J. (2003). Looking inside the classroom: A study of K-12 mathematics and science education in the United States. Chapel Hill, NC: Horizon Research.
• Yeşilyurt, S., & Gül, Ş. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin taşıma ve dolaşım sistemleri ünitesi ile ilgili kavram yanılgıları. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1), 17-48.
• Yılmaz, M., Gündüz, E., Çimen, O., & Karakaya, F. (2017a). 7. sınıf fen bilimleri ders kitabı biyoloji konularının bilimsel içerik incelemesi., Turkish Journal of Education, 6(3), 17-35. DOI: 10.19128/turje.318064.
• Yılmaz, M., Gündüz, E., Diken, E., & Çimen, O. (2017b). 8. sınıf fen bilimleri ders kitabındaki biyoloji konularının bilimsel içerik açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 128-142. DOI: 10.17556/erziefd.330600
• Yılmaz, M., Üçüncü, G., Karakaya, F., & Çimen, O. (2018). Fen bilimleri öğretmenlerinin sosyal medyada yer alan hatalı sekizinci sınıf biyoloji soruları hakkında farkındalıkları. II. Ulusal Biyoloji Eğitimi Kongresi – Bildiri Özetleri Kitabı 03-05 Temmuz 2018 – Aksaray Üniversitesi, 51.