el-Mevsılî’nin el-İhtiyâr Adlı Fıkıh Kitabında Geçen Şevâhid Beyitlerin Çözümlenmesi

Yıl 2015, Cilt 2, Sayı 1, 59 - 69, 31.07.2015

Ahmet GEMİ

Öz

el-İhtiyâr adlı fıkıh kitabı, günümüzde daha çok Türkiye’de okunmaktadır.

Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde yürütülen çalışmalarda ve özellikle de

Hasekî usulü ders veren ihtisas kurslarında el-İhtiyâr kitabı, kaynak olarak

kullanılmaktadır. el-İhtiyâr’da geçen şevâhid beyitlerin kaynakları, bahirleri ve

Türkçe anlamları üzerinde yapılan bu çalışmanın ilâhiyat alanında çalışanlara

faydasının olacağı şüphesizdir. Bu çalışmada kitapta geçen beyitler temel

referans alınmakla birlikte, bu beyitlere benzer başka beyitler de incelenerek

dipnotlarda verilmiştir. Bununla birlikte bu çalışmada beyitlerin konularla ilgili

bağlantıları da kısaca verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mavsılî, Şavaheed, Ikhtiyar

Analysis of the Shavaheed Verses in the Fiqh Book Titled alIkhtiyar by al-Mavsilî

Öz

 Nowadays, Ikhtiyar fiqh book is read more in Turkey. It is clearly seen that Ikhtiyar fiqh book was read in the studies carried out within the body of Presidency of Religious Affairs and, particularly, in specialization courses lectured with al-Hasakah procedures. This study which was carried out on the sources of sample couplets, their kinds of aruz prosody, and their Turkish meaning will, no doubt, be beneficial to researchers studied in the field of Theology. Footnotes were given by also examining other couplets similar to these couplets, together with taking the couplets discussed in this study as basic reference

Anahtar Kelimeler

al-Mavsıli, al-Ikhtiyar, Şavaheed

Kaynakça

• el-Aynî, Bedruddin Ebu Muhammed Mahmud İbnu Ahmed, ‘Umdetu'l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XXV, Dâru’l-Kütüb, Beyrut 2006.
• el-Bağdâdî, Abdulkâdir b. Ömer, Hizânetu’l-Edeb I-XIII, Tahk.: Abdusselâm M. Hârûn, Mektebetu’l-Hancî, Kâhire 1986.
• el-Câhiz, E bu O sman A mr b in B ahr, Kitabu’l-Hayevân I-VIII, Tahk.: Abdusselâm M. Hârûn, Matbaa Mustafa el-Bâbî, Beyrut 1996.
• Cürcânî, Abdulkâhir, Delâilu’l-İ‘câz, Tahk.: M. Muhammed Şâkir, Mektebetu’l-Hancî, Kâhire 2004.
• Çuhadar, Mustafa, “Küseyyir”, DİA, İstanbul 2002, 26/575-576.
• Ergin, Ali Şakir, “Mütelemmis”, DİA, İstanbul 2006, 32/ 190-191.
• el-Halebî, es-Semîn, ed-Durru’l-Mesûn fî ‘Ulûmi’l-Kitâbi’l-Meknûn I-XI, Dâru’l- Kassâm, Dımaşk (t.y.).
• el-Hindî, Alâuddîn Ali b. Husamiddîn el-Muttakî, Kenzu’l-‘Ummal fî sünen’il- Akvâl ve’l-Ef‘al, I-XVIII, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 1986.
• İbn Manzûr, Lisânu’l-‘Arab I-XV, Dâru Sâdir, Beyrut (t.y.).
• Karaman, Fikret vd., Dini Kavramlar Sözlüğü, DİB. Yay., Ankara 2007.
• el-Kâsânî, Alâuddîn, Bedâi‘u’s-Sanay‘ I-VII, Dâru’l-Kütüb, Beyrut 1986.
• Kehhâle, Ömer Rıza, Mu‘cemu’l-Muellifîn I-IV, Muessetu’r-Risâle, Beyrut 1993.
• el-Marzûkî, Ahmet b. Muhammed b. Hasan, Şerhu Divâni’l-Hamâse I-III, Lecnetu’t-Te’lîf, Kâhire 1967.
• el-Mâverdî, Ebû Hasan Ali b. Muhammed b. Muhammed b. Habîb el-Basrî el-Bağdadî, el-Hâvî fî fıkhi’ş-Şafiî, I-XVIII, Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, Beyrut 1994.
• el-Megârî, Abdulkerim Ali Ömer, “et-Te’sîlu’l-Lugâvî ‘İnde’l-Fukahâ fî Kitâb’il-İhtiyâr”, Mecelletu Ebhasi Külliyyet’it-Terbiyyet’il-Esâssiyye, c.6, s.1, ss. 213-236.
• el-Mevsılî, Abdullah b. Muhammed b. Mevdûd, el-İhtiyâr li-Ta‘lîl’il-Muhtâr, Çağrı Yay., İstanbul 2012.
• el-Mevsılî, Abdullah b. Muhammed b. Mevdûd, el-İhtiyâr li-ta’lîli’l-Muhtâr, Dâru’l-Kütüb, Beyrut 1998.
• Öğmüş, Harun, Kur’an Yorumunda Şiirin Yeri, İSAM Yay. İstanbul 2010. Sakallı, Talat, “İbn Kutluboğa”, DİA, İstanbul 1999, 20/152-154.
• Sarı, Mevlüt, el-Mevârid, İpek Yay., İstanbul 1982.
• es-Serahsî, Ebubekir Muhammed b. Ebî’s-Sehl, el-Mebsût I-XXXI, Dâru’l- Ma‘rife, Beyrut (t.y.).
• Tüccar, Zülfikar, “en-Nabiga el-Ca‘dî”, DİA, İstanbul 2006.
• Tüccar, Zülfikar, “Hutay’e”, DİA, İstanbul 1998.
• Tülücü, Süleyman, “A‘şâ”, DİA, İstanbul 1991.
• Tülücü, Süleyman, “Züheyr b. Ebî Sülmâ” DİA, İstanbul 2013.
• Ya‘kub, Emil Bedi‘, el-Mu‘cemu’l-mufassal fi şevâhidi’l-lugati’l ‘Arabiyye, I-XIV, Dâru’l-Kütüb, Beyrut 1996.
• Yaylalı, Davut, “Mevsılî”, DİA, İstanbul 1999.
• ez-Zebîdî, Muhammed b. Muhammed, Tâcu’l-‘Arûs min Cevâhiri’l-Kâmûs IXXXX, Tahk.: Abdusselâm Muhammed Hârun, Matba‘atu Hukûmeti’l-Kuveyt, Kuveyt 1994.
• Ziriklî, Hayreddin, el-A‘lâm, Dâru’l-‘İlm, Beyrut 2002.
• Züheyr b. Ebî Sülmâ, Divan, el-Matba‘atu Lübnaniyye, Beyrut 1886.