Towards A New Vision For The Issue Of The Weakness Of Poetry In The Beginning Of Islam

Yıl 2015, Cilt: 2 Sayı: 2, 147 - 171, 28.12.2015

Süleyman Taan

Öz

The weakness of poetry at the
beginning of Islam, is considered one of the most significant issues over the
whole history of literature .There has been two opinions
that dominated the whole debate about this issue; the first is  al-asmai’s opinion, which said that  poetry is empowered in times of wars and conflicts
(evil), but becomes weak in times of peace (good), and the opinion of Ibn
Khaldun, which said that Arabs gave less attention to poetry in the beginning
of Islam, because they were busy in religion, prophecy and revelation. The
research concludes that the artistic level of poetry has been weakened at the
beginning of Islam because of three main factors : First,
the issue of the language of poetry, which refers to the fact the  linguistic power of the poets hadn’t been
able to adapt to the new themes brought by Islam. Second, the issue of  reality and the imaginary, which  refers to the fact that Islam has forbidden
lying while writing poetry, which led consequently to limit the imagination of poets
within what they can really do, rather what they can creatively  imagine. Third, the new way of life that was
created by Islam, since the new life required speaking about new issues, which
were not known by the poets before                                                                                     
                                   

Anahtar Kelimeler

Islam, poetry, Reality and imaginary

نحو رؤية جديدة لقضية ضعف الشعر في صدر الإسلام

Öz

ربَّما يبدو
العنوان للوهلة الأولى مثيرًا للاستغراب
أو للتشكيك أو لكليهما معاً, فقد أُتخِمتْ هذه القضيةُ بحثًا ودرسًا حتى
صار الكلامُ فيها من نافلةِ القول, أو من قَبيل الجدلِ البيزنطيّ. والحقُّ أنَّه
سالَ مِدادٌ كثيرٌ في قضيةِ ضعفِ الشعر في صدر الإسلام بين مؤيِّدٍ متحمِّسٍ
ومعارضٍ لا يُقرُّ بها, وكانت هذه المسألة واحدة من أخطرِ القضايا التي عالجها
النقدُ العربيُّ على تتابعِ عصوره, لا تخبو جذوتُها حتى تعود إلى حلبةِ النقاشِ من
جديد, يدلو فيها كلُّ جيلٍ برأيه ويُضيف إلى ما جاء به السابقونَ ما يعتقد أنه
يلقي ضوءًا جديدًا على جانب ربَّما غاب عن أذهانِ العلماء والباحثينَ, فيخالف بعضَهم
ويقف موقفَ المتسائلِ المتردِّدِ من أفكار بعضِهم الآخر, ويناصرُ فريقًا على آخرَ,
ولكنَّه في هذا كلِّه يحاولُ أنْ يخطوَ بالنقاشِ نحوَ آفاقٍ جديدةٍتقتضيها سنَّةُ
الحياةِ التي لا تتوقف عند حدٍّ معيَّنٍ. هذا مع اعتقادنا الراسخِ بأنَّ طرحَ
القضايا النقديَّةِ المعروفةِ يُسهِمُ في ترسيخِ المقولاتِ والمفاهيمِ, وإعادة هذه
القضايا إلى الحياة الثقافيَّةِ مجدَّدًا بعد أنْ تكونَ قد غابتْ عنها فترةٌ من
الزمن, بفعلِ مستجداتِ الحياةِ نفسِها, وبفعلِ قضايا أخرى تتصدَّرُ الساحةَ
الثقافيةَ في كلِّ مرحلةٍ زمنيَّةٍ فتحجب ما عداها. لكن كلَّ ذلك لا يمنع مِنْ
إعادةِ النَّظَرِ مرةً أخرى في هذه القضيةِ, علّنا نظفرُ بجديدٍ يُسهم في إماطةِ
اللثامِ عن فكرةٍ غابت عن الباحثينَ الآخرينَ, الأمرُ الذي يُثير رؤًى جديدةً لدى
الباحثين, تدفعهم إلى تعميقِ الحوارِ وإغناءِالقضيةِ
بآراءٍ قد تَحملُ في طيَّاتها الجدةَ والأصالةَ معًا

Anahtar Kelimeler

لغة الشعر, الواقع والمتخيل, التجربة الجديدة

İslam’ın İlk Yıllarında Şiirdeki Seviye Kaybına Yeni Bir Bakış

Öz

İslam’ın ilk yıllarında şiirdeki seviye kaybı, Arap eleştirmenlerin
her dönemde ele aldığı bir konudur. Bu durumla alakalı iki görüş vardır:
Bunlardan ilki: Arap Şiiri, İslam’ın ilk yıllarında seviyesini korumuştur.
İkinci görüş ise, şiirin seviye kaybetmediği yönündedir. Bu görüşlerden her
birinin meseleyi temellendirdikleri delilleri vardır.Bu araştırmamızdaki
tespitimiz: Arap şiiri İslam’ın ilk yıllarında üç sebepten dolayı
zayıflamıştır. Birincisi şiirin dilidir. Şiir dilinden kasıt şairlerin
dillerinin cahiliye dönemine ait bir dil olmasıdır. Ancak bu dil İslami
konuları kapsayacak seviyede değildir. İkinci neden, İslam’ın şiirde yalan
söylemeyi haram kılmasıdır. Bu nedenle Müslüman şairler cahiliyedeki gibi
şiirlerinde yalan ihtiva eden bir dil kullanmamışlardır. Üçüncü sebep ise:
İslam’la birlikte yeni konular gelmiştir. Şairler kendilerine yabancı bu yeni
konular hakkında kolay bir şekilde şiir yazamamışlardır. Çünkü onlar cahili
şiirin  konularına aşina idiler

Anahtar Kelimeler

İslam, şiir dili, hayal ve gerçek

Kaynakça

• Cevâd Ali, el-Mufassal fî Târîhi’l-Arab kable’l-İslâm, 2. Baskı, y.y. 1993.
• Ebubekir Muhammed b. el-Hasanu’l-Zübeydi’l-Endelesü,Tabakatu’n-Nahviyyine ve’l-Lugaviyyine, thk. Muhammed ebu’l-Fadl İbrahim, Daru’l-Ma’ruf, 2. baskı, y.y. 1973.
• Ebu’l-Ferec el-Asfahânî, el-Ağânî, Dâru’l-Kutubi’l-Mısriyye, 2. Baskı, y.y. 1950.
• Hassan b. Sâbit, Şerhu Divani Hassan b. Sabit, Mektebetu’t-Ticariyye, y.y. 1929.
• İbn Haldûn, Mukaddime, Dâru’l-Kütübü’l-Lübnânî, Beyrut 1966.
• İbn Kuteybe ed-Deynûrî, eş-Şi‘r ve’ş-Şuarâ, (thk. Ahmed Şakir), Dâru’l-Marife, Kahire 1958.
• İbnu’l-Esîr İzzuddîn Ali b. Muhammed el-Cezerî, Usdu’l-Gâbe fî Ma’rifeti’s-Sahâbe, 1. Baskı, Dâr İbn Hazm, Beyrut 2012 .
• İbnu’ş-Şecerî Hebbetu’l-lâh b. Ali, el-Hamâsetu’ş-Şeceriyye, thk. Abdulmuîn el- Melûhî ve Esmâ el-Hımsî, Kültür Bakanlığı, Dımaşk 1970.
• İhlas Fahrî Umâra, el-İslâm ve’ş-Şi’r: Dirase Mavduiyye, Mektebetu’l-Edeb, Kahire 1992.
• Ka‘b b. Mâlik El-Ensârî, Divanu Ka‘b b. Malik, (thk.Sâmî Mekkî el-Ânî), Menşûratu Mektebeti’l-Mehza, Bağdat 1966.
• Muhammed b. Selam el-Cehmi, Tabakat’u Fuhulu’l-Şuâra, thk. Muhammed Şakir, Daru’l-Medenibi, Cidde tsz.
• et-Taberî Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-bey’an an Te’vîli âye’l-Kur’ân, (Tefsîru’t- Taberî), thk. Mahmut Şâkir, Mektebe İbn Teymiye, Kahire tsz.
• ez-Zemahşerî, el-Keşşâf, thk. Âdil Abdülmevcûd ve Ali Avaz, Mektebetü’l-Ubeykân, 1.Baskı, 1998.