: This search has explained providing the know of hidden which is
essential in syllogism; ways such as ihâle, deduction and obey makâsıd. This is
a rational method of delivering proper hidden. According to the scholars of
Usûl, for his to work, it must be either in accordance with interest-disorder or
the acts of mind-bearer.
Relationship at hidden, even though is most commonly determinated by the
dominant guess, is a non-escaped situation. In terms of act with it, best example
is Sahabe-i Kiram. Because they practiced this in real life. The relationship
between judgment and hidden is three parts: indispensable (zarûrî), hâcî and
tahsînî. Indispensable is purpose that it is known as al-Mekâsıd’ul-Hamse elUlyâ”
in the presence of all divine conditions. These are: the protection of
religion, life, reason, generation and property. Which are the highest of the
relationship grades.
Since the relationship is so important, can be reached it in three ways: with a
religious texts (nass) or consensus (ijma) or derivation. And sometimes hidden
can not be understood. Nonetheless obey the judgment doesn’t depend on
come to light of hidden. Otherwise the servitude will not be genuine servitude
established on a absolute devotion.
جاء ھذ ً ا البحث موضحا ُ لمسلك المناسبة كطریق لمعرفة العلة في الحكم، والتي عبِّر عنھا
بتعابیر متعددة، كالإخالة والاستدلال ورعایة المقاصد، وھو أسلوب عقلي في الوصول إلى
العلة المناسبة.
ویترتب أثر المناسبة على أساس المنفعة والمفسدة أو على أساس الملاءمة لأفعال العقلاء في
العادات.
والمناسبة في العلة مع إفادتھا غلبة الظن وحسب إلا أن العمل بھا أمرٌ واجبٌ لا محید عنھ،
فالأسوة في العمل بھا ھم الصحابة الكرام رضوان الله تعالى عنھم، حیث طبّ ً قوا ذلك واقعا
عملیّ . ًا
وقد قسم العلماء المناسب إلى ضروري وحاجي وتحسیني، ولما للمناسبة من أھمیة كبیرة فإن
معرفة العلة من خلالھا تدرك إما بالنص علیھا أو بالإجماع أو بالاستنباط، وربما لا یستطاع
َ َما كان
إدراك العلة، ومع ذلك فالامتثال بالحكم غیر متوقف على ظھورھا وتبیُّنھا، وإلا ل
ُ التعبُّد ُّ الحقیقي ُّ المبني على التسلیم المطلق للحكمة الإلھیة في تشریع الأحكام.
عن ھذه الأمور وغیرھا تتمحور ھذه الدراسة
Bu çalışma kıyasta şart olan illetin bilinmesini sağlayan; ihâle, istidlâl ve
makâsıda riayet gibi farklı isimlerle isimlendirilen yolları açıklamaktadır. Bu, (hükümdeki) münasip illete ulaştıran aklî bir yöntemdir. Usûl alimlerine göre
bunun netice verebilmesi için ya menfaat-mefsedet ya da ehl-i akıl kişilerin
fiilerine göre olması gerekir.
İlletteki münasebet, en fazla zannı gâlip ile tespit edilmesine rağmen kullanmak
kaçışı olmayan bir durumdur. Onunla amel etmek hususundada güzel örnek
sahabe-i kiramdır. Zira onlar gerçek hayatta uygulamışlar. Hüküm ile illet
arasındaki münasebet üç kısımdır: Zarûrî, hâcî ve tahsînî. Zarûrî olan bütün
semâvî şeraitler nezdinde “el-Mekâsıd’ül-Hamse el-Ulyâ” olarak bilinen
maksadlardır. O da din, can, akıl, nesil ve malın korunmasıdır ki bunlar
münasebet mertebelerinin en yücesidir.
Münasebet bu denli önemli olduğundan, onunla illete üç yolla ulaşılabilir. Ya
bir nas ile ya icma’ ile ya da istinbât ile ulaşılır. Bazen de illetin anlaşılması
mümkün olmaz. Bununla birlikte hükme riayet illetin açığa çıkmasına bağlı
değildir. Aksi takdirde yapılan kulluk mutlak teslimiyet üzerine kurulmuş
hakiki kulluk olmaz.
Bölüm | Makaleler |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 12 Aralık 2016 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 3 Sayı: 2 |
Artuklu Akademi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
YAYINCI | DERGİ KURULLARI | DİZİNLER | ÜCRET POLİTİKASI | İSTATİSTİKLER | MIAR | SHERPA ROMEO