Kur’an-ı Kerim’in Kürtçe Tercümeleri ve Zazaca İlk Kur’an-ı Kerim Tercümesinin Dilbilimsel Analizi

Yıl 2020, Cilt 7, Sayı 2, 309 - 335, 26.12.2020

Ahmet KIRKAN

https://doi.org/10.34247/artukluakademi.791040

Öz

Kur’an Müslümanların kutsal kitabı olmasından dolayı, İslamiyet’in farklı milletlerin arasında yayılmaya başlamasından sonra yoğun bir şekilde tercüme edilmeye başlanmıştır. Dünyanın birçok diline tercüme edilen Kur’an, kısa süre önce de Zazacaya tercüme edilmiştir. Çalışmanın amacı Zazaca Kur’an tercümesinin dilbilim kriterleri açısından incelenmesidir. Çalışmada kutsal kitap tercümelerinin genel bir çerçevesi çizilmiş, Kürtçe tercümelerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Zazaca tercüme, çeviri bilim ve genel dilbilim kuralları açısından değerlendirilmiştir. Eldeki Kur’an tercümesi Zazaca ilk tercüme olmasından dolayı önemlidir. Klasik edebiyatta bazı ayetler fragman olarak çevrilmişse de Kur’an’ın tamamı Zazacaya tercüme edilmemiştir. Yapılacak değerlendirme, yapılacak tercümelerin önüne açmaya ve geliştirmeye yöneliktir.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Zazaca, Dilbilim, Tercüme

Kaynakça

• Abdullah Varli, Qurana Pîroz û Arşa Wêya Bilind. İstanbul: Biçem Dizgi, Cihan Ofset, 1994.
• Akpınar, Ali. Kur’an Tercüme Teknikleri. Konya: Serhat Kitabêvi, 2011.
• Aksoy, Berrin Sosyal Bilimler Metinleri Çevirileri. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, c. 16, h. 2.
• Ali Fikri Yavuz, Kur’an-ı Kerim ve İzahlı Meal-ı Alisi, İstanbul: Sönmez Yayınevi, 1975.
• Amedî, Fîkrî. Qur’ana Kerîm û Meala Wê Ya Kurdî. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Ateş, Süleyman. Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali. İstanbul: 1988.
• Aydar, Hidayet. Kur’an-ı Kerim’in Tercümesi Meselesi. İstanbul: Kur’an Okulu Yayıncılık, 1996.
• Aydın, Abdullah. Kur’an-ı Kerim ve Yûce Mealî, İstanbul: Aydın Yayınevi, 1979.
• Ayintabî Mehmed Efendi, Tîbyan Tefsîrî, İstanbul: Huzur Yay. Dağıtım, tarihsiz.
• Bedir-Xan, Kamran. Ji Tefsîra Quranê. bê weşanxane, Parîs, 1971.
• Borokov, A.K. Orta Asya’da Bulunmuş Kur’an Tefsirinin Söz Varlığı (XII-XII Yüzyıllar). Ankara: TDK Yayınları, 2002.
• Bulaç, Ali. Kur’an-ı Kerim ve Türkçe Anlamı. İstanbul: Bakış Yayınevi, 2011.
• Ciwamêr, Muhsin. Ji Destpêkê Heya Bi Îro Tefsîr û Mealên Kurdî. Nûbihar Kovara Çandî Hunerî Edebî, h. 90, Payîz 2003.
• Çantay, Hasan Basri. Kur’an-ı Hakim ve Meali Kerim. İstanbul: 1980.
• Dücane Cündioğlu, Türkçe Kur’an ve Cumhuriyet İdeolojisi. İstanbul: Kitabêvi Yayınları, 1998.
• Eliaçık, R. İhsan. Yaşayan Kur’an. İstanbul: İnşa Yayınları, 2007.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesaji Meal-Tefsir. İstanbul: İşaret Yayınları, 2002.