Dasein’den Varoluş’a İnsan: Karl Jaspers’in İnsan Görüşü

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 389 - 416, 26.12.2020

Yakup Yıldız , Demet Ataş

https://doi.org/10.34247/artukluakademi.813109

Öz

Dasein’den Varoluş'a İnsan başlıklı bu çalışma Karl Jaspers’in insana bakışını ve insanın kendilik bilincine ererek varoluşunu gerçekleştirinceye kadar geçen süreçleri konu edinmektedir. İnsanın kendi benliğine yönelmesi, varoluşunu kavraması ve varlığının bilincine ermesi varoluş’a doğru giden bir süreçtir ve bu süreç kendi içinde hiyerarşik bir yapı arzeder. Jaspers insanın dasein, tin, ortak bilinç ve varoluş (existenz) olmak üzere birbirinden farklı dört tür var olma biçiminden söz eder. İnsan bu varlık düzeylerini tamamladıktan sonra existenz aşamasına gelir. Bu süreç, Jaspers’in varoluşu aydınlatan işaretler olarak isimlendirdiği; özgürlük, iletişim ve sınır durumlar gibi bazı özel işaretler sayesinde tamamlanır. Ancak insanın gerçek anlamda varoluş durumuna gelmesi ve kendini idrak etmesi ancak Aşkın Varlık sayesinde mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Dasein, Varoluş,, Sınır Durumlar,, Aşkın Varlık

Kaynakça

• Akarsu, Bedia, Çağdaş Felsefe, İstanbul: İnkılâp Kitabevi, 1994.
• Blackham, Harold John, Altı Varoluşçu Düşünür, çev. Ekin Uşşaklı, Ankara: Dost Kitabevi, 2005.
• Bochenski, Jozef Maria, Çağdaş Avrupa Felsefesi, çev. Rifat Kırkoğlu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi,1997.
• Bollnow, Otto Friedrich, Varoluş Felsefesi, çev. Medeni Beyaztaş, İstanbul: Efkâr Yayınları, 2004.
• Cevizci, Ahmet, Felsefe Tarihi, İstanbul: Say Yayınları, 2012.
• Çelebi, Emin, “Heidegger’in Hiçlik Çözümlemesine Varlık ve Zaman Çerçevesinde Bir Bakış”, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, Volume 6, Issue 1, June 2016.
• Çelebi, Emin, Heidegger ve Sartre’ın Hiçlik Çözümlemeleri Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme, İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 5, Sayı 2, Kış (Aralık) 2016.
• Çelebi, Vedat, “Kierkegaard ve Jaspers’in Varoluş Felsefesinde Akıl, Din ve İman İlişkisi”, Temaşa Felsefe Dergisi, Sayı 7, 2017.
• Çiçek, Hasan, “İki Sevgi Filozofu: Mevlana ve Jaspers”, Felsefe Dünyası, 2/42, (2005).
• Erdem, H. Haluk, “Çepeçevre Kaplayan”, Felsefe Ansiklopedisi, C. III, ed. Ahmet Cevizci, Ankara: Ebabil Yayınları, 2005.
• Erdem, H. Haluk, Karl Jaspers Felsefesinde Hakikat, İletişim ve Siyaset, Ankara: Ebabil Yayıncılık, 2007.
• Erdem, H. Haluk, Karl Jaspers Felsefesine Giriş, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları, 2014.
• Heidegger, Martin, Varlık ve Zaman, çev. Kaan H. Ötken, İstanbul: Agora Kitaplığı, 2011.
• Jaspers, Karl, Existenzerhellung, Julius Springer Verlag, Berlin, 1932.
• Jaspers, Karl, Felsefe Konuşmaları Felsefeye Giriş, çev. Abdurrahman Aliy, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2018.
• Jaspers, Karl, Felsefe Nedir?, çev. İsmet Zeki Eyuboğlu, İstanbul: Say Yayınları, 2010.
• Jaspers, Karl, Felsefeye Giriş, çev. Mehmet Akalın, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1981.
• Jaspers, Karl, Felsefi Düşünüşün Küçük Okulu, çev. Sedat Umran, İstanbul: Birleşik Yayıncılık, 1995.
• Jaspers, Karl, Felsefi İnanç, çev. Akın Kanat, İzmir: İlya Yayınevi, 2001.
• Kant, Immanuel.,Arı Usun Eleştirisi, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi, 1993.
• Kierkegaard, Sören, Ölümcül Hastalık Umutsuzluk, çev. M. Mukadder Yakupoğlu, Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2010.
• Kolektif, Yirminci Yüzyıl Üzerine Düşünceler: Çağımız, çev. Bertan Onaran ve Mahmut Garan, Ankara: Kitapçılık Limited Ortaklığı Yayınları, 1966.
• Magill, Frank, Egzistansiyalist Felsefenin Beş Klasiği, çev. Vahap Mutal, İstanbul: Dergâh Yayınları, 1992.
• Örnek, Yusuf Mehmet, “Bilimde, Felsefede ve Politikada Karl Jaspers”, Türk Felsefe Araştırmalarında ve Üniversite Öğretiminde Alman Filozofları, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 1986.
• Örnek, Yusuf Mehmet, “Suçluluk Sorunu: Karl Jaspers - Hannah Arendt”, Antalya Bilim Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5.10, (2017).
• Özlem, Doğan, Etik: Ahlak Felsefesi, İstanbul: Notos Kitap, 2014.
• Reneaux, Roger, Egzistansiyalizm Üzerine Dersler, çev. Murtaza Korlaelçi, Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları, 1994.
• Weischedel, Wilhelm, Felsefenin Arka Merdiveni, çev. Sedat Umran, İstanbul: İz Yayıncılık, 2009.