Gastronomi ve Mutfak Sanatlari Bölüm Müfredatlarinda Yer Alan Sanat İçerikli Derslerin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, , 1003 - 1014, 30.11.2024

Özkan Demir , Melek Seyhan

https://doi.org/10.11616/asbi.1516371

Öz

Gastronomi kavramı tarih boyunca ve birçok tanımla sanat kavramıyla ilişkilendirilmiştir. Bu araştırmada Türkiye’de bulunan güzel sanatlar fakülteleri ve sanat tasarım ile ilişkili diğer fakültelerdeki gastronomi ve mutfak sanatları ders müfredatlarında yer alan sanat içerikli derslerinin analiz edilerek gastronomi ve sanat ilişkisinin ortaya konması amaçlanmaktadır. Yöntem olarak doküman analizi tekniğinin kullanıldığı araştırmada 4’ü devlet üniversitesi, 22’si vakıf üniversitesi olmak üzere toplam 26 fakültede bulunan gastronomi ve mutfak sanatları ders programları internet sitelerinden incelenmiştir. İnceleme sonucunda 26 fakültenin gastronomi ve mutfak sanatları bölüm müfredatlarında toplam 2.802 dersin olduğu, 195 dersin ise sanat içerikli ders olduğu belirlenmiştir. Araştırmada bölüm müfredatlarında zorunlu sanat dersleri olduğu gibi aynı zamanda bölüm seçmeli sanat dersleri ve üniversite seçmeli sanat derlerinin olduğu da belirlenmiştir. Araştırmada zorunlu sanat derslerinin genel olarak birinci ve ikinci yarıyıla, seçmeli sanatla içerikli derslerin ise her yarıyıla yayıldığı belirlenmiştir. Araştırma bulguları ile gastronomi ve sanat kavramlarının birbiriyle olan ilişkisi düşünüldüğünde sanat içerikli zorunlu ve seçmeli derslerin arttırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Gastronomi ve Sanat, Güzel Sanatlar, Müfredat

Etik Beyan

Araştırma verileri üniversitelerin internet sitelerinde herkese açık olduğundan dolayı etik kurul iznine ihtiyaç duyulmamıştır.

Evaluation of the Courses With Art Content Included in The Curricula of the Department of Gastronomy and Culinary Arts

Öz

The concept of gastronomy has been associated with the concept of art throughout history with various definitions. This study aims to reveal the relationship between gastronomy and art by analysing the art-content courses in the gastronomy and culinary arts curricula of fine arts faculties and other art and design-related faculties in Turkey. Using the document analysis method, the curricula of 26 faculties—4 state universities and 22 foundation universities—were examined through their websites. The review revealed a total of 2,802 courses in the gastronomy and culinary arts department curricula of these faculties, with 195 courses identified as art-content courses. The study found that there were both compulsory and elective art courses in the curricula. In the study, it was determined that compulsory art courses were generally offered in the first and second semesters, while elective art courses were available each semester. Based on the research findings and the relationship between gastronomy and art, it is recommended to increase the number of compulsory and elective courses with art content.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy, Gastronomy and Art, Fine Arts, Curriculum

Kaynakça

• Bingöl, M. ve Özkaya, F. D. (2020). Gastronomi ve Mutfak Sanatları Alanında Temel Sanat Eğitimi Uygulamaları, İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 6(1), s.175-192.
• Bowen, G. A. (2009). Document Analysis as a Qualitative Research Method, Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Cankül, D. ve Yıldız, E. (2020). Gastronomi Mi Yiyecek Içecek Işletmeciliği Mi? Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 8(4), s.3002-3020.
• Çağlayan, E. (2019). Temel Sanat Eğitimi Dersinin Gastronomi ve Mutfak Sanatları Eğitimindeki Yeri Ve Önemi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (4), s.3084-3095.
• Çam, O. ve Çılgınoğlu, H. (2024). Gastronomi Turizmi Kapsamında Coğrafi Işaretli Ürünlerin Incelenmesi: Ağrı örneği, Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), s.107-128.
• Çavuşoğlu, M. (2023). Yöresel Cıttaslow Şehir Lezzetlerinin Gastronomi Turizmi Açısından Önemi: Kuzey Kıbrıs örneği, Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 7(2), s.407-418.
• Çelik, S. (2018). Şırnak İlinin Gastronomi Turizm Potansiyeli, International Journal of Contemporary Tourism Research, 2(2), s.41-51.
• Çevik, A. (2020). Gastronomi Alanında Yeni Bir Kavram: Gastrodiplomasi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Dağlıoğlu, P. (2019). Tüketicilerin Moleküler Gastronomi Ürünlerine Olan Tutumlarının Değerlendirilmesi: Didim örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Dikeç, İ. E. ve Uca, S. (2024). Temel Sanat Eğitimi Dersinin Gastronomi ve Mutfak Sanatları Öğrencilerinin Estetik Algıları Üzerindeki Etkisi. (Ed.: A. Sökmen ve Ç. Aydın), Sofradaki bilim ve lezzetteki sanat: Gastronomiye kapsamlı bir bakış, s. 1383-1399, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ekincek, S. (2020). Yenilebilir Sanat: Gastronomide Yemeğin Sanatsal Boyutunun Incelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, T.C. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kefeli, E., Sabancı, M., Canpolat, Ö., Kızıldemir, Ü. (2019). Sanat ve Estetiğin Gastronomideki Yeri, IV. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi (UGTAK), 19-21 Eylül 2019, Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Nevşehir.
• Kiral, B. (2020). Nitel Bir Veri Analizi Yöntemi Olarak Doküman Analizi, Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), s.170-189.
• Lee, K. S. (2022). Culinary Aesthetics: World-Traveling With Culinary Arts, Annals of Tourism Research, 97, s. 1-11.
• Mestre, R., de La Rosa, J., de Albéniz, I. M., del Castillo, C. D., Baroni, M. ve Arboleya, J. C. (2022). Disciplinary İnteractions in Gastronomy R&D Teams, International Journal of Gastronomy and Food Science, 30, s.1-13.
• Ocak, G. (2019). Bilimsel Araştırmalarda Kullanılan Veri Toplama Yolları. (Ed.: G. Ocak), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri, s. 217-272, Ankara: Pegem Akademi.
• Okutan, Y. A. (2023). Yeni Nesil Sanatta Tema: Yemek. Gastronomi Fotoğrafçılığı Üzerine Bir Araştırma, Gastro- Dünya Dergisi, 2(2), s.1-15.
• Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı (ÖSYM) (2022). Yükseköğretim programları ve kontenjanları kılavuzu, tablo 4. https://www.osym.gov.tr/TR,25658/2023-yuksekogretim-kurumlari-sinavi-yks- yuksekogretim-programlari-ve-kontenjanlari-kilavuzu.html (Erişim Tarihi: 05.02.2024).
• Öz, H. (2024). Bir Sanat Tekniği Olan “Trompe L'oeil’in’’, Gastronomi Alanında Uygulanabilirliği, Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 12(1), s.111-121.
• Özdemir, S. S. ve Kılıç Ateş, S. (2021). Gastronomi ve Sanatta Yeni Bir Temsil: “Nature Cuite”, Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11(3), s.1058-1072.
• Özkan, U. B. (2021). Doküman inceleme yönteminde anahtar kavramlar. U. B. Özkan (Ed.), Eğitim bilimleri araştırmaları için doküman inceleme yöntemi içinde (ss. 1- 8) Pegem Akademi.
• Rojas-Rivas, E., Rendón-Domínguez, A., Felipe-Salinas, J. A. ve Cuffia, F. (2020). What Is Gastronomy? An Exploratory Study of Social Representation of Gastronomy and Mexican Cuisine Among Experts and Consumers Using a Qualitative Approach, Food Quality and Preference, 83, s.1-11
• Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç. ve Nas, E. (2021). Bir Araştırma Yöntemi Olarak Doküman Analizi, Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), s.227-250.
• Samancı Aydın, M. (2019). Sanat Için Yemek, Yemek İçin Sanat, Yayınlanmamış Sanatta Yeterlilik Tezi, T.C. Hacettepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Sharma J. ve Nagar, L. (2024). Are We Chef By Profession or Gastronomist? Tourism and hospitality management contemporary trends, s. 61-78, Delhi: Bharti Publication.
• Soeroso, A. ve Turgarini, D. (2020). Culinary Versus Gastronomy Argumentum Ad Populum Elimination, E-Journal of Tourism, 7(2), s.193-204.
• Şengül, S. ve Türkay, O. (2016). Akdeniz Mutfak Kültürünün Gastronomi Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, (1), s.86-99.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri (2023). https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 12.05.2024).
• Uçuk, C. (2017). Gastronomide Tabak Tasarım Teknikleri ve Yenilikçi Sunum Anlayışları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Uçuk, C. (2023). Gastronominin Sanat Dalları İle İlişkisi: Resim ve Müzik İle İlişkisi Üzerine Kavramsal Bir Değerlendirme, IDEART Uluslararası Tasarım ve Sanat Dergisi, 1(1), s.51-61.
• Uslu, C. ve Kalkan F. (2023). Mutfak Sanatları ve Diğer Bilimler (Ed.: K. A. Akmeşe), Gastronomi ve Mutfak Sanatları Temel Kavramlar ve Güncel Konular, s. 57-66, İstanbul: Eğitim Yayınevi.