Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Farkındalığı Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 196 - 216, 28.03.2024

Buket Demirtaş , Nurcan Demırel

https://doi.org/10.38021/asbid.1416360

Cited By: 1

Öz

Çalışmada spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam farkındalığı seviyelerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Araştırmada tarama metodu tercih edilmiştir. Araştırmanın örneklemi 308 spor bilimleri fakültesi öğrencisinden meydana gelmektedir. Çalışmada Özer’in (2019) geliştirmiş olduğu “Sağlıklı Yaşam Farkındalığı Ölçeği” uygulanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız örneklem t testi ve anova testi tercih edilmiştir. Ayrıca verilerin etki büyüklüğünü belirlemek amacıyla eta kare (η2) ve Cohen’s d (d) analizleri de uygulanmıştır. Araştırmada katılımcıların sağlıklı yaşam farkındalığı durumları iyi seviyede olarak belirlenmiştir. Ölçek alt boyutlarında ise katılımcıların sağlıklı yaşam farkındalığı düzeyleri değişim ile sorumluluk boyutunda yüksek seviyede, sosyalleşme ile beslenme boyutunda iyi seviyede olarak belirlenmiştir. Katılımcıların sağlıklı yaşam farkındalığı seviyeleri yaş, cinsiyet, bölüm, anne-baba eğitimi, sigara/alkol kullanımı ve aylık gelir değişkenleri açısından analiz edildiğinde istatistiksel açıdan anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir. Sınıf seviyesi değişkeninde 4. Sınıf öğrencilerinin 1. Sınıf öğrencilerine göre, AGNO değişkeninde ise akademik başarısı iyi olan katılımcıların akademik başarısı düşük olan katılımcılara göre daha iyi sağlıklı yaşam farkındalığı seviyesine sahip oldukları tespit edilmiştir. Bununla birlikte iyi beslenen katılımcıların orta ve yetersiz beslenen katılımcılara göre, düzenli egzersiz yapan katılımcıların ise düzenli egzersiz yapmayan katılımcılara göre daha iyi sağlıklı yaşam farkındalığı düzeyleri olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Farkındalık, Sağlıklı Yaşam, Spor

Etik Beyan

Mevcut çalışma süresince “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” çerçevesinde hareket edilmiştir.

Destekleyen Kurum

Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

Bu çalışma Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. (Proje No: SYL-2022-11122) Söz konusu destek ve proje süreci 28.03.2022-22.06.2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.

Teşekkür

Desteklerinden dolayı teşekkür ederiz.

Examination of The Healty Life Awareness Levels of Sport Sciences Faculty Students in Terms of Various Variables

Öz

In the study, it was aimed to determine the level of healthy life awareness of the students of the faculty of sport sciences. Survey method was preferred in the research. The sample of the study consists of 308 sport sciences faculty students. In the study, the "Healthy Living Awareness Scale" developed by Özer (2019) was applied. Independent sample t test and anova test were preferred in data analysis. In addition, eta squared (η2) and Cohen's d (d) analyses were also applied to determine the effect size of the data. In the study, the participants' healthy living awareness was determined to be at a good level. In the sub-dimensions of the scale, the participants' healthy living awareness levels were determined to be at a high level in the change and responsibility dimension and at a good level in the socialization and nutrition dimension. When the participants' healthy living awareness levels were analyzed in terms of age, gender, department, parental education, smoking/alcohol use and monthly income variables, it was determined that there was no statistically significant difference. In the grade level variable, it was determined that 4th grade students had a better level of healthy living awareness than 1st grade students, and in the GPA variable, participants with good academic achievement had a better level of healthy living awareness than participants with low academic achievement. In addition, it was observed that participants with good nutrition had better levels of healthy living awareness than participants with moderate and inadequate nutrition, and participants who exercised regularly had better levels of healthy living awareness than participants who did not exercise regularly.

Anahtar Kelimeler

Awareness, Healthy Life, Sport

Proje Numarası

Bu çalışma Atatürk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinasyon Birimi tarafından desteklenmiştir. (Proje No: SYL-2022-11122) Söz konusu destek ve proje süreci 28.03.2022-22.06.2023 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.

Kaynakça

• Agopyan, A. (2015). Comparison of body composition, cardiovascular fitness, eating and exercise habits among university students. The Anthropologist, 19(1), 145-156.
• Asiabi, S. R. (2012). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinde fiziksel aktivite alışkanlıkları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının akademik başarı ile ilişkisi. Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Ayala, S., Amutio, A., Franco, C., & Manas, I. (2020). Promoting a healty lifestyle through mindfullness in university students: a randomized controlled trial. Nutrients, 12(8), 2450.
• Başak, A. (2019). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin sporcu kimlikleri ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kayseri.
• Blotcher, S., Druker, S., Meyer, F., Bock, B., Crawford, S., & Pbert, L. (2015). A pilot study of a school-based mindfulness intervention to promote healthy diet and physical activity among adolescents. Contemp Clin Trials, 41, 248-258.
• Bozlar, V. (2016). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının BKİ ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Kafkas Üniversitesi Kars.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for he behavioral sciences. Erlbaum.
• Demirel, G. (2021). Sağlıklı yaşam farkındalığı ve sağlık arama davranışı arasındaki ilişki: Konya örneği. Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Konya.
• Dickey, R. A., ve Janick, J. J. (2001). Lifestyle modifications in the prevention and treatment of hypertension. Endocrine Practice, 7(5), 392-399.
• Dryden, W., ve Still, A. (2006). Historical aspects of mindfulness and self-acceptance in psychotherapy. Journal of Rational - Emotive and Cognitive - Behavior Therapy, 24(1), 3-28.
• Falk, R., ve Greenbaum, C. W. (1995). Significance test die hard: the amazing persistence of a probability misconception. Theory & Psychology, 5, 75-98.
• Gilbert, P. (2005). Compassion and cruelty: a biopsychosocial approach. İçinde P. Gilbert. Editör (Eds.), Compassion: conceptualisations, research and use in psychoNyanaponika therapy (ss. 9-74). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203003459
• Gilbert , D., & Waltz, J. (2010). Mindfulness and health behaviors. Mindfulness, 1, 227-234.
• Kabat-Zinn, J. (2009). Full catastrophe living: using the wisdom of your mind and body to face stress, pain, and illness. Delacorte.
• Karahançer, Ş. (2015). Üniversitelerin spor bölümlerinde öğrenim gören öğrenciler ile diğer bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının karşılaştırılması. Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Burdur.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın.
• Kong, R. (1995). Buılding community capacity for health promotion; a challenge for public healthnurses. Public Health Nursing, 12(5), 312-318.
• Madi, H. H., ve Hussain, S. J. (2015). Health protection and promotion. Eastern Mediterranean Health Journal, 14(Special Issue), 15-22.
• Mahmoud, H. M., ve Al-Nasrawi, M. S., & Dhair, A. M. (2020). The effect of electronic education on the level of healt awareness and its relationship with nutritional behaviour among sports athletes age 17 or less than 20 years. Annals of Tropical Medicine & Public Health , 23, 18.
• Mansur, F., ve Ertaş, Ş. (2022). Covid-19 sürecinde bireylerin sağlıklı yaşam farkındalıklarının incelenmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 43-64. https://doi.org/10.52881/gsbdergi.963099
• Moudi, A., Dashtgard, A., Salehiniya, H., Sadat Katebi, M., Reza Razmara, M., ve Reza Jani, M. (2018). The relationship between health-promoting lifestyle and sleep quality in postmenopausal women. Biomedicine (Taipei), 8(2), 11.
• Oliver, M. D., Baldwin, D. R., ve Datta, S. (2018). Health to wellness: a review of wellness models and transitioning back to health. The International Journal of Health, Wellness and Society, 9(1), 41-56.
• Ortanca, D. (2021). Trakya Üniversitesi son sınıf lisans öğrencilerinin sağlık algısı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uzmanlık tezi, Trakya Üniversitesi, Edirne.
• Özer, E. (2019). Sağlıklı yaşam farkındalığı: bir ölçek geliştirme çalışması. Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Yönetimi Anabilim Dalı, Isparta.
• Scheffe, H. (1959). The analysis of variance. John Wiley Press.
• Sıegel, D., Ronald, K., Germer, C., ve Olendzki, A. (2009). Mindfulness: what is it? where did it come from. In Clinical Handbook of Mindfulness.
• Söyleyici, Z. S. (2018). Üniversite öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının fiziksel aktivite düzeylerine göre irdelenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Şahin, O. (2015). Erciyes Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek lisans tezi, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kayseri.
• Şen, A. (2022). Sağlıklı yaşam farkındalık düzeyine göre covid-19 kaçınma tutumunun değerlendirilmesi. Uzmanlık tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Aile Hekimliği Anabilim Dalı, İstanbul.
• Şentürk, Ü. (2020). Sosyoloji. Paradigma Akademi.
• Ünalan, D., Şenol, V., Öztürk, A., ve Erkorkmaz, Ü. (2007). Meslek yüksekokullarının sağlık ve sosyal programlarında öğrenim gören öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve öz-bakım gücü düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 14, 101-109.
• Whatnall, M. C., Patterson, A. J., Brookman, S., Convery, P., Swan, C., Pease, S., ve Hutchesson, M. J. (2020). Lifestyle behaviors and related health risk factors in a sample of Australian university student. Journal Of American College Health, 68(7), 734-741.
• World Health Organisation (1948, 7 Nisan). Constitution. World Health Organization: https://www.who.int/about/governance/constitution adresinden alındı
• World Health Organisation (1986, 21 Kasım). Health Promotion. World Health Organization: https://www.who.int/teams/health-promotion/enhanced-well-being/first-global-conference adresinden alındı
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nice araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, N., ve Özer, E. (2021). Y kuşağı bireylerin sağlıklı yaşam farkındalık düzeylerinin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(4), 955-963. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.889608