Engelsiz Gençlik Kampına Katılan Öğretmenlerin Perspektifinden Fiziksel Aktiviteler Sırasındaki Akran Reddi

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 274 - 287, 28.03.2024

Mustafa Han Atike Yılmaz Şevval Akaydın Serdar Koç

https://doi.org/10.38021/asbid.1437074

Öz

Bu araştırma, engelsiz gençlik kampına katılan engelli bireyler arasında, kamp süresince yapılan fiziksel aktiviteler esnasında akran reddi yaşanıp yaşanmadığının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada engelli bireyler arasında akran reddinin yaşanıp yaşanmadığını incelemek için kamp süresince engelli bireylere eşlik eden öğretmenlerinin görüşlerine baş vurulmuştur. Araştırma genel tarama modeli ile desenlenmiştir. Araştırmaya, Silifke Engelsiz Gençlik Kampında engelli bireylere eşlik eden toplam 57 öğretmenden 42’si katılmıştır. Veriler, Han vd., (2022) tarafından geliştirilen ÖSFEDAR Ölçeği Öğretmen Formu ve kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizinde SPSS 23.0 programı kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde tanımlayıcı istatistik kullanılmış ve normallik testi yapılmıştır. Verilerin normal dağılım göstermemesinden dolayı ikili karşılaştırmalarda Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgularda katılımcıların yaş ve meslek yılı değişkeni açısından akran reddi nedenlerinin belirlenmesinde istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Ancak cinsiyet değişkeni açısından konuşma becerisi alt boyutunda erkek öğretmenlerin lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Ayrıca ailesinde engelli birey bulunma değişkenine göre ölçeğin problemli davranışlar alt boyutunda evet diyenlerin lehine istatistiksel olarak anlamlı farklılık tespit edilmiştir. Sonuç olarak cinsiyeti erkek olan ve ailesinde engelli birey bulunan öğretmenler tarafından, kamptaki fiziksel aktiviteler esnasında engelli bireylerin konuşmalarındaki beceri eksikliği ve sahip oldukları problemli davranışlardan kaynaklı olarak akran reddi yaşadıkları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel Aktivite, Öğretmen, Akran Reddi, Engelsiz Gençlik Kampı

Etik Beyan

Araştırma için Muş Alparslan Üniversitesi, Bilimsel Araştırmalar ve Etik Kurul Başkanlığı’ndan 13.10.2022-67414 Evrak Tarih ve Sayılı Etik Kurul onayı alınmıştır. Mevcut araştırma süresince “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” çerçevesinde hareket edilmiştir.

Peer Rejectıon Durıng Physıcal Actıvıtıes From The Perspectıve Of Teachers Attendıng The Barrier-Free Youth Camp

Öz

This research was conducted to examine whether peer rejection was experienced among disabled individuals participating in a non-disabled youth camp during physical activities during the camp. In the study, in order to examine whether peer rejection occurred among disabled individuals, the opinions of the teachers who accompanied the disabled individuals during the camp were consulted. The research was designed with a general survey model. 42 of 57 teachers who accompanied disabled individuals at Silifke Barrier-Free Youth Camp participated in the research. Data were collected with the ÖSFEDAR Scale Teacher Form and personal information form developed by Han et al., (2022). SPSS 23.0 program was used to analyze the data obtained from the research. Descriptive statistics were used to analyze the data and normality test was performed. Since the data did not show a normal distribution, Mann Whitney U test was used for pairwise comparisons. In the findings obtained, no statistically significant difference was found in determining the reasons for peer rejection in terms of the participants' age and professional years. However, in terms of gender variable, a statistically significant difference was detected in favor of male teachers in the speaking skill sub-dimension. In addition, according to the variable of having a disabled family member, a statistically significant difference was detected in favor of those who answered yes in the problematic behaviors sub-dimension of the scale. As a result, it was determined by the teachers who were male and had a disabled family member that disabled individuals experienced peer rejection during physical activities in the camp due to their lack of speaking skills and problematic behaviors.

Anahtar Kelimeler

Physical Activity, Teacher, Peer Rejection, Barrier-Free Youth Camp.

Kaynakça

• Akalın, S., ve Adıgüzel, A. (2020). Ortaokul öğrencilerinin konuşma kaygı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(3), 1345-1356. https://doi.org/10.24106/kefdergi.3956
• Aksoy, M., ve Demirli, C. (2020). Zihinsel engelli çocuğu olan annelerin karşılaşabilecekleri güçlüklerle baş etme durumlarının incelenmesi: Bir Aile Destek Eğitim Programının Uygulanması, Education Sciences (NWSAES), 15(3),73-84.
• Atmaca, R. N., Akduman, G. G., ve Sarıbaş, M. Ş. (2020). Okul öncesi dönem çocuklarının sosyal beceri düzeylerinin bazı demografik özelliklere göre incelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 157-173. https://doi.org/10.47714/uebt.768067
• Baker, L. R. (2015). Human persons as social entities. Journal of Social Ontology, 1(1), 77-87. https://doi.org/10.1515/jso-2014-0037
• Bear, G. G., Mantz, L. S., Glutting, J. J., Yang, C., ve Boyer, D. E. (2015). Differences in bullying victimization between students with and without disabilities. School Psychology Review, 44(1), 98-116. https://doi.org/10.17105/SPR44-1.98-116
• Bessa, C., Hastie, P., Araújo, R., ve Mesquita, I. (2019). What do we know about the development of personal and social skills within the sport education model: A systematic review. Journal of sports science ve medicine, 18(4), 812.
• Beyazoğlu, G., ve Günel, İ. (2022, May). Hizmet öncesi antrenörlerin engelli öğrencileri öğretmeye yönelik tutumları. 4. Uluslararası Multidisipliner Sosyal Kongresi, (ss. 184). Ankara, Türkiye.
• Brandi, M. L., Lahnakoski, J. M., Kopf-Beck, J., Nolte, T., Brückl, T. M., ve Schilbach, L. (2021). Imagery of negative interpersonal experiences influence the neural mechanisms of social interaction. Neuropsychologia, 160, 107923. https://doi.org/10.1016/j.neuropsychologia.2021.107923
• Briery, B. G., ve Rabian, B. (1999). Psychosocial changes associated with participation in a pediatric summer camp. Journal of pediatric psychology, 24(2), 183-190. https://doi.org/10.1093/jpepsy/24.2.183
• Broomhead, K. E. (2019). Acceptance or rejection? The social experiences of children with special educational needs and disabilities within a mainstream primary school. Education, 47(8), 877-888. https://doi.org/10.1080/03004279.2018.1535610
• Bultas, M. W., Budhathoki, C., ve Balakas, K. (2013). Evaluation of child and parent outcomes after a pediatric cardiac camp experience. Journal for Specialists in Pediatric Nursing, 18(4), 320-328. https://doi.org/10.1111/jspn.12040
• Carney, A. G., ve Nottis, K. E. (2008). No vacation from bullying: a summer camp ıntervention pilot study. Education, 129(1), 163-184.
• Columna, L., Cuartas, L., Foley, J., Perez, J., Bermeo, D., Mora, A., ve Rivero, I. (2016). Latin American physical educators’ intention to teach individuals with disabilities. Adapted Physical Activity Quarterly, 33(3), 213-232.
• Çankaya, İ. (2011). İlköğretimde Akran Zorbalığı. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 81-92.
• Çiçek, A., ve Yağbasan, M. (2019). Küfür ve argonun gündelik iletişimdeki yeri (Üniversite öğrencileri özelinde bir alan araştırması). Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (32), 13-37. https://doi.org/10.31123/akil.618623
• Çitil, M., ve Doğan, İ. (2019). Engelli çocuğu olan ailelerin yapısı ve toplumsal ilişkilerinin belirlenmesi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 19(43), 61-108. https://doi.org/10.21560/spcd.v19i46288.453941
• Dawson, S., McCormick, B., ve Li, J. (2018). A network analysis of youth with physical disabilities attending a therapeutic camp. Therapeutic Recreation Journal, 52(2), 154-169. https://doi.org/10.18666/TRJ-2018-V52-I2-8344
• De Boer, A., ve Pijl, S. J. (2016). The acceptance and rejection of peers with ADHD and ASD in general secondary education. The Journal of Educational Research, 109(3), 325-332. https://doi.org/10.1080/00220671.2014.958812
• Deckers, A., Roelofs, J., Muris, P., ve Rinck, M. (2014). Desire for social interaction in children with autism spectrum disorders. Research in Autism Spectrum Disorders, 8(4), 449-453. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2013.12.019
• Demetriou, K. (2021). Intentions of children without disabilities to form friendship with peers with physical disability: a small scale study. Early Child Development and Care, 191(13), 2141-2157. https://doi.org/10.1080/03004430.2019.1697246
• Reed, F., McIntyre, L., Dusek, J., ve Quintero, N. (2011). Preliminary assessment of friendship, problem behavior, and social adjustment in children with disabilities in an inclusive education setting. Journal of Developmental and Physical Disabilities, 23, 477-489. https://doi.org/10.1007/s10882-011-9236-2
• Donoghue, C., ve Raia-Hawrylak, A. (2016). Moving beyond the emphasis on bullying: A generalized approach to peer aggression in high school. Children ve Schools, 38(1), 30-39. https://doi.org/10.1093/cs/cdv042
• Dursun, M., Güler, B., ve Bozkurt, T. M. (2019). Öğretmen adaylarının zihinsel engelli bireylerin sportif etkinliklere katılımına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(3), 202-209.
• Düşünür, D. A. (2018). İlkokullarda kaynaştırma eğitiminde karşılaşılan sonuçlara ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Temel Eğitim Anabilim Dalı, Denizli.
• Ekici, S., ve Çolakoğlu, T. (2005). Farklı yaş grubu gençlerin gençlik ve spor genel müdürlüğü gençlik kamplarından yararlanma düzeylerinin karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 145-156.
• Faith, M., Boone, D., Kalin, J., Healy, A., Rawlins, J., ve Mayes, S. (2021). Improvements in psychosocial outcomes following a summer camp for youth with bleeding disorders and their siblings. Journal of Pediatric Nursing, 61, 144-150. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2021.05.001
• Gençlik Kampları (2020). Engelsiz gençlik kampları http://genclikkamplari.gsb.gov.tr/ adresinden 14 Şubat 2023 tarihinde alınmıştır.
• Güneş, G., Kaya, G., ve Açar, D. (2018). 0 – 12 Yaş çocuklarda problem davranışları olumlu yönde geliştirme süreci. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (31), 167-187. https://doi.org/10.30794/pausbed.414802
• Han, M., Savucu, Y., ve Yılmaz, A. (2022). Oyun, spor ve fiziki etkinlikler dersi akran reddetme ölçeği geçerlik-güvenirlik çalışması ve engelli öğrencilerin akran reddi açısından incelenmesi (1. Baskı). Gazi Kitabevi.
• Işıkcı, M., ve Sezen Balçıkanlı, G. (2021). Beden eğitimi ve sporda perspektif alma etkinliklerinin lise öğrencilerinde bakış açısı alma becerileri üzerine etkisi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 26(4), 465-479. https://doi.org/10.53434/gbesbd.992416
• Jay, E. K., Moxham, L., ve Patterson, C. (2021). Using an arts‐based approach to explore the building of social capital at a therapeutic recreation camp. International Journal of Mental Health Nursing, 30(4), 1001-1009. https://doi.org/10.1111/inm.12856
• Kalyva, E., ve Agaliotis I. (2009). Can contact affect greek children’s understanding of and attitudes towards peers with physical disabilities? Eur. J. Spec. Needs Educ., (24), 213– 220. https://doi.org/10.1080/08856250902793701
• Karakuş, N., Karacaoğlu, M. Ö., ve Keten, M. (2020). Ortaokul öğrencilerinin kullandığı argo kelimeler çerçevesinden dil ahlakına genel bir bakış. Rumelide Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö7), 172-191.https://doi.org/10.29000/rumelide.808340
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kıvılcım, P. (2014). Öğretmenlerde iş doyumu, öz yeterlilik inancı ve yaşam doyumu ilişkisinin karşılaştırılması. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Toros Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Mersin.
• Kiernan, G., Gormley, M., ve MacLachlan, M. (2004). Outcomes associated with participation in a therapeutic recreation camping programme for children from 15 European countries: Data from the ‘Barretstown Studies’. Social science ve medicine, 59(5), 903-913. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2003.12.010
• Kiuru, N., Poikkeus, A. M., Lerkkanen, M. K., Pakarinen, E., Siekkinen, M., Ahonen, T., ve Nurmi, J. E. (2012). Teacher-perceived supportive classroom climate protects against detrimental impact of reading disability risk on peer rejection. Learning and Instruction, 22(5), 331-339. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2011.12.003
• Kocuk, M. (2022). İlkokul öğrencileri arasındaki akran zorbalığına ilişkin öğretmen görüşleri. International Journal of Trends and Developments in Education, 2(1), 84-105. https://jtade.com/index.php/jtade/article/view/127/10
• Kovačević, J., ve Radovanovic, V. (2023). Social distance towards students with disabilities in inclusive education. International Journal of Disability, Development and Education, 70(1), 106-119. https://doi.org/10.1080/1034912X.2020.1856349
• Köksal, M. (2010). Yaz kamplarının otistik çocukların gelişmeleri üzerine etkisi. Yayınlanmış Doktora tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Sakarya
• Laiz, N. (2008). La formación del profesorado en educación física con relación a las personas con discapacidad. Psychosocial Intervention, 17(3), 269-279.
• Lee, G. K., Infranco, M., Dipeolu, A., Cook-Cottone, C., Donnelly, J. P., Janikowski, T. P., ve Boling, T. (2016). Concept mapping analysis of social skills camp experience for children with disabilities. Children Australia, 41(1), 16-28. https://doi.org/10.1017/cha.2015.41
• Lipert, A., Wróbel, K., Spychała, M., Rasmus, P., Timler, D., Marczak, M., ve Kozłowski, R. (2021). The effectiveness of active rehabilitation camp on physical performance of disabled people moving in wheelchairs. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(14), 7572. https://doi.org/10.3390/ijerph18147572
• Maftei A. (2022). Children's self-esteem and attitudes toward disability, perceived competence and morality: The Indirect Effect of Cognitive Empathy. Children (Basel, Switzerland), 9(11), 1705. https://doi.org/10.3390/children9111705
• Marraccini, M., Brick, L., ve Weyandt, L. (2018). Instructor and peer bullying in college students: Distinct typologies based on latent class analysis. Journal of American College Health, 66(8), 799-808. https://doi.org/10.1080/07448481.2018.1454926
• Mercan, Z. (2022). Erken çocukluk döneminde 21. yüzyıl becerileri. Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 87-105.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2006). Okullarda gezinme genelgesi. https://tls.tc/9kCRc adresinden 20 Mart 2023 tarihinde alınmıştır.
• Nagl-Cupal, M., ve Prajo, N. (2019). It is something special: How children and their parents experience a camp for young people who care for a parent with a severe physical illness. Children and Youth Services Review, 107, 104560. https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2019.104560
• Örengül, A. C. (2013). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısıyla izlenmekte olan çocuklarda akran örselemesi/zorbalık. Yayımlanmış Tıpta Uzmanlık tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, İstanbul.
• Özkan, Y., ve Çifçi, E. G. (2010). Düşük sosyo-ekonomik düzeydeki ilköğretim okullarında akran zorbalığı. İlköğretim Online, 9(2), 576-586.
• Papaioannou, C., ve Evaggelinou, C. (2014). The effect of a disability camp program on attitudes towards the ınclusion of children with disabilities in a summer sport and leisure activity camp. International Journal of Special Education, 29(1), 121-129. https://eric.ed.gov/?id=EJ1033944
• Rosenberg, L., Maeir, A., ve Gilboa, Y. (2020). Feasibility study of a therapeutic mobility summer camp for children with severe cerebral palsy: power fun. Physical ve Occupational Therapy in Pediatrics, 40(4), 395-409. https://doi.org/10.1080/01942638.2019.1695699
• Sarıbaş, M. (2022). İsviçre'de yaşayan Türk çocuklarının konuşma becerilerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Journal Of World Of Turks/Zeitschrift Für Die Welt Der Türken, 14(2).
• Schoop-Kasteler, N., Hofmann, V., Cillessen, A. H., ve Müller, C. M. (2022). Social status of students with intellectual disabilities in special needs schools: The role of students’ problem behavior and descriptive classroom norms. Journal of Mental Health Research in Intellectual Disabilities, 1-25. https://doi.org/10.1080/19315864.2022.2029644
• Sezgin, E. Y. (2008). Okulöncesi öğretmenlerin akran zorbalığı ilişkin algı ve görüşleri: zorbalık davranışları tespitleri, zorbalık davranışları karşısında uyguladıkları stratejiler ve aldıkları önlemler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 85-104. https://doi.org/10.30794/pausbed.425988
• Simplican, S. C., Leader, G., Kosciulek, J., ve Leahy, M. (2015). Defining social inclusion of people with intellectual and developmental disabilities: An ecological model of social networks and community participation. Research in developmental disabilities, 38, 18-29. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2014.10.008
• Soylu, Y., Atik, F., ve Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi (Kırıkkale ili örneği). Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, (1), 38-45.
• Tanrıkulu, İ., Kandemir Özdinç, N., ve Besnili, Z. N. (2021). Okul öncesi dönemde akran zorbalığı ve okul yapısı ile ilgili değişkenlerin incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 857-873. https://doi.org/10.17556/erziefd.875930
• Tekin, A., Ekici, S., ve Çolakoğlu, T. (2005). Engelli çocuklarda bütünleşme: kamp ve kamp personelinin önemi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 4(13), 59-70.
• Terzioğlu, N. K. (2022). Özel eğitimde akran zorbalığı: öğretmen görüşlerine dayalı nitel bir çalışma. Turkish Journal of Special Education Research and Practice, 4(1) , 64-90. https://doi.org/10.37233/TRSPED.2022.0123
• Torop, K., Yarmola, N. A., Lytovchenko, S., Trykoz, S., Shevchenko, V., ve Kruhlyk, O. (2021). The innovative development of socialization of children with special educational needs on the intellectual disability example. AD ALTA: Journal of Interdisciplinary Research, 11(24), 93-96.
• Tümkaya, S., ve Türker, P. (2010). İlköğretim 1. kademe öğretmenlerinde algılanan problem davranış düzeyleri ve bazı sosyo demografik değişkenlere göre tükenmişliğin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(30),92-109.
• Vignes, C., Coley, N., Grandjean, H., Godeau, E., ve Arnaud, C. (2008). Measuring children's attitudes towards peers with disabilities: a review of instruments. Developmental medicine and child neurology, 50(3), 182–189. https://doi.org/10.1111/j.1469-8749.2008.02032.x
• Walker, D. A., ve Pearman, D. (2009). Therapeutic recreation camps: an effective intervention for children and young people with chronic illness?. Archives of Disease in Childhood, 94(5), 401-406. http://dx.doi.org/10.1136/adc.2008.145631
• Watkins, L., O’Reilly, M., Kuhn, M., Gevarter, C., Lancioni, G. E., Sigafoos, J., ve Lang, R. (2015). A review of peer-mediated social interaction interventions for students with autism in inclusive settings. Journal of autism and developmental disorders, 45, 1070-1083. https://doi.org/10.1007/s10803-014-2264-x
• Woodgate, R. L, Gonzalez, M., Demczuk, L., Snow, W. M, Barriage, S., ve Kirk, S. (2020). Akranlar, engelli çocukların sosyal içermesini nasıl teşvik eder? karma yöntemler sistematik bir inceleme. Engellilik ve Rehabilitasyon, 42 (18), 2553-2579.
• Woods, K., Mayes, S., Bartley, E., Fedele, D., ve Ryan, J. (2013). An evaluation of psychosocial outcomes for children and adolescents attending a summer camp for youth with chronic illness. Children's Health Care, 42(1), 85-98. https://doi.org/10.1080/02739615.2013.753822
• Wozencroft, A. J., Scott, J. L., Waller, S. N., ve Parsons, M. D. (2019). Positive youth development for youth with disabilities in a therapeutic camp setting. Journal of Youth Development, 14(1), 182-197. https://doi.org/10.5195/jyd.2019.634
• Wu, Y. P., McPhail, J., Mooney, R., Martiniuk, A., ve Amylon, M. D. (2016). A multisite evaluation of summer camps for children with cancer and their siblings. Journal of Psychosocial Oncology, 34(6), 449-459. https://doi.org/10.1080/07347332.2016.1217963
• Yang, J., Shafran, R., Bennett, S. D., Jolly, A., ve Morant, N. (2022). The impact of therapeutic recreation camps in the United Kingdom on the wellbeing of youth with serious illness and disability: A qualitative investigation. Journal of Pediatric Nursing, (67), 31-37. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2022.10.002
• Yang, J., Shafran, R., Bennett, S., ve Jolly, A. (2021). An investigation into the psychosocial impact of therapeutic recreation summer camp for youth with serious illness and disability. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 26(4), 1111-1123. https://doi.org/10.1177/13591045211028539
• Yılmaz, M. O., ve Bozkurt, S. (2017). Oyun ve fiziki etkinlikler dersinin ilkokul öğrencilerinin motorik özelliklerinin gelişimine etkisi. Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 43-50.
• Young, S. G., Brown, M., ve Sacco, D. F. (2021). Using psychological science to support social distancing: Tradeoffs between affiliation and disease‐avoidance motivations. Social and Personality Psychology Compass, 15(5), e12597. https://doi.org/10.1111/spc3.12597