TÜRK KAMU YÖNETİMİNDE İSTİŞARENİN ÖNEMİ: YÜKSEK İSTİŞARE KURULU ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 25, 20 - 35, 31.01.2022

Sultangül Özsoy , Tekin Avaner

Öz

Türk kamu yönetimi hızla değişmektedir. Sürecin en dikkat çeken aşaması Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ya da Türk Tipi Başkanlık Sisteminin inşa edilmesidir. Bu sürece Türk kamu yönetimi açısından bakıldığında yönetici-yönetilen ilişkisine sağlıklı bir işlev kazandırabilecek olan modelin tarih
boyunca, istişare temelli olduğuna dair elimizde epey kaynak mevcuttur. İstişare, ülke ile ilgili kararların alınmasında tek başına yetkili olmamak, deneyimli devlet adamlarının görüşleri çerçevesinde politikalar oluşturmak noktasında büyük öneme sahiptir. Köklü bir tarihe sahip olan Türkler tarafından kurulan devletlerde hükümdara danışmanlık yapan çeşitli kurumlar oluşturularak meşveret usulü işletilmeye çalışılmış ve aslına bakılırsa Türk toplumu sadece 1980’lerde değil öncesinde kurulan bütün devletlerde yönetime katılımı amaçlayan kavramlarının içini doldurmaya çalışmıştır. Hiç şüphesiz ki demokratik, anayasal yönetim anlayışı denildiğinde aklımıza da halkın egemenliği, istişari nitelikteki uygulamalar, danışma meclisleri gibi birbirine sıkı sıkıya bağlı kavramlar gelmektedir. Bu çalışma ile danışma kavramı ve meclislerin sahip olduğu önem irdelenmiştir. Ayrıca bu inceleme geçmişten günümüze Türk kamu yönetiminde danışma meclisleri geleneğini görmek ve günümüz Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu’nu anlamak adına yol gösterici olma gayesindedir. Yeni hükümet sistemi hızlı karar alma ve hızlı uygulama mottosuna sahiptir. İstişare bu sırada ortaya çıkabilecek sorunları engin devlet tecrübesine sahip üyeler tarafından geliştirilen önerilerle giderebilecek işleve sahiptir. Çalışma literatür ve basın-yayın kuruluşlarının haberlerinin taramasıyla oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

İstişare, Danışma Meclisleri, Yüksek İstişare Kurulu

Kaynakça

• AA. (2020). Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/cumhurbaskanligi-yuksek-istisare-kurulu-uyeleri-ve-ucretlerine-yonelik-iptal-istemi-reddedildi/1839467 Erişim Tarihi: 19.07.2020
• Akçakaya, M. (2019). Türk İslam Devletlerinde Yönetim Bilgeleri. Ankara, s.102-552.
• Akman, Ç., & Akçay, E. Y. (2019). Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde Politika Kurulları: ABD ile Karşılaştırması. Yasama Dergisi(40), s.46-47
• Avaner, T., & Volkan, M. (2019). Hikmet-i Hükümet Ve Yeni Reform: Türk Tipi Başkanlık Sistemi ve ABD Başkanlık Sisteminin Etkisi Üzerine. Yasama Dergisi, s.121-125
• Batislam, H. D. (2002). Divan Şiirinin Mitolojik Kuşları: Hüma, Anka Ve Simurg. Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, s.187-193
• Cumhurbaşkanlığı. (2020). https://www.tccb.gov.tr/, Erişim Tarihi: 12.07.2020
• Demir, C., Çohadar, Ö., & Gök, G. (2017, Aralık). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Yönetişimin Temel İlkeleri Bağlamında İncelenmesi. Strategic Public Management Journal(3), s.149
• Erdoğan, A. (2014). İslâmiyetten Önce Türk Devletlerinde Meclis Anlayışı. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, s.45-47
• Erdoğan, M. (2011). Demokrasi, Anayasa Yargısı ve Türkiye Örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(20), s.28
• Erenel, F. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi’nin Yapısal ve İlkesel Dönüşümleri. F. Erenel, & M. F. Çınar içinde, Türkiye’de Yeni Bir Yönetim Modeli: Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemi. Ankara: Nobel Yayınları, s.341-361
• Erken, A. (2006, Eylül). Osmanlı Devleti’nde Bir Danışma Organı Olarak Meclis-İ Meşveret (1774–1838). Afyonkarahisar, s.6-10
• Erol, M. S. (2013). Hayat Dengemiz-İstişareye Mecburuz. Semerkand Dergisi, s.1
• Habertürk. (2019). https://www.haberturk.com/, Erişim Tarihi: 18.07.2020.
• Haldun, İ.-i. (2018). Mukaddime,Kaynak Yayınları, s.223-224
• İletişimBaşkanlığı. (2020). https://www.iletisim.gov.tr/, Erişim Tarihi: 12.07.2020
• İnalcık, H. (2018). Doğu-Batı Makaleler I. Ankara: Doğu Batı Yayınları, s.23
• Kaska, Ç. (2017). Mesnevî’de Meşveret. Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, s.98
• Koyuncu, N. (2007). İslam Hukukunda ve Osmanlı Uygulamasında Şura. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, s.173
• Küçükler, O. Z. (2016). Osmanlı Devleti’nde Eğitimde Modernleşme ve Encümen-i Daniş, s.160-161
• Öztürk, H. B. (1996). Kur’an’da İstişare. İstanbul, s.14-100
• RG, Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, R.G: 15.05.2019, Sayı: 30775
• Sabah. (2019). https://www.sabah.com.tr/gundem/2019/10/03/cumhurbaskanligi-yuksek-istisare-kurulu-ilk-kez-toplandi , Erişim Tarihi: 12.07.2020
• Saylam, A. (2019). "Cumhurbaşkanlığı Teşkilatındaki Yeniden Yapılanma Yeni Kamu İşletmeciliği ile Ne Kadar Örtüşmektedir?", Yasama Dergisi, Sayı 40, s.11-32.
• TDK. (2020). https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 27.06.2020
• TRT. (2019). https://www.trthaber.com/haber/gundem/yuksek-istisare-kurulu-cumhurbaskani-erdogan-baskanliginda-toplandi-439458.html, Erişim Tarihi: 18.07.2020 .
• Turan, H. (2019). III. Selim’den Tanzimat’a Osmanlı Devleti’nde Yeniden Yapılanma Hareketleri. Aksaray Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), s.38-39
• Yargıcı, A. (2014). Al-i İmran Suresinin 159. Ayeti Bağlamında Hz. Peygamberin Şefkat Ahlâkının Unsurları. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, s.41